1. Podaj etapy prowadzenia indywidualnego przypadku

Praca socjalna z przypadkiem obejmuje określone procedury postępowania nazwane etapami:

• Diagnoza przypadku (rozpoznanie)

• Opracowanie planu postępowania

• Prowadzenie przypadku

Postępowanie pracownika socjalnego prowadzącego indywidualny przypadek powinno rozpoczynać się od:

1. właściwie zdefiniowania problemu poprzedzanego, rozpoznaniem sytuacji życiowej klienta. W tej fazie działania pracownika socjalnego podstawowym narzędziem jest rozmowa i wywiad z klientem oraz tzw. „wywiad środowiskowy” Umiejętnie przeprowadzona rozmowa i właściwie przygotowany wywiad jest dla pracownika socjalnego nieocenionym źródłem wiedzy o klientach

2. integralną częścią rozpoznania diagnostycznego powinna być pogłębiona charakterystyka społeczno-kulturowej specyfiki środowiskowej w której żyje potencjalny lub faktyczny adresat działań. Dopiero teraz stawiamy ostateczną diagnozę społeczną, która wskaże bezpośrednie lub pośrednie przyczyny trudności życiowych jednostki, co pozwoli określić kierunki i sposoby ich przezwyciężania. Jest to dla całej procedury prowadzenie indywidualnego przypadku moment najważniejszy przesądzający o dalszych efektach pracy socjalnej.

3. Kolejny etap postępowania który określa „ co kiedy i jak czynić ma pracownik socjalny” Plan pomocy powinien opierać się na jasno sformułowanych celach będący odpowiedzią na pytania:

• Kto jest głównym adresatem naszych działań

• W jakim okresie i zakresie możemy spodziewać się pozytywnych skutków naszej interwencji

• Jakich zmian oczekujemy.

Po opracowaniu planu pomocy następuje jego wchodzenie

4. Ostatnim etapem będzie ocena wdrążonego planu pracy z indywidualnym przypadkiem, ocena efektów podjętej interwencji (ewaluacja).

2. Wymień zasady pracy socjalnej.

• Akceptacja klienta- dostrzeganie i zrozumienie wszystkich okoliczności w jakich funkcjonuje klient

• Afirmacja indywidualności- uznanie i docenienie indywidualnych cech klient. Indywidualizacja wymaga wolności od nastawień i uprzedzeń unikanie „przyklejania etykiet” i podejścia stereotypowego, jak także wiedzy na temat zachowań ludzkich.

• Celowe wyrażanie uczuć i odczuć klienci powinni mieć możliwość nieskrępowanego wyrażania swoich uczuć w relacji z pracownikiem socjalnym (wyjść poza same fakty by odkryć uczucia, które leżą u ich podstaw)

• Postawa nieoceniająca zasada wstrzymywania się od ocen opiera się na przekonaniu ż e funkcja pracy socjalnej wyklucza przypisywanie winy lub niewinności, choć zawiera oceny wartościowujace postawy

• Obiektywizm badanie sytuacji bez osobistych preferencji

• Kontrolowanie zaangażowania emocjonalnego nadmierna identyfikacja emocjonalna kłóci się z zasadą obiektywności i neutralności. Kontrolowane zachowanie emocjonalne osiąga się przez empatię

• Samostanowienie zasada samostanowienia oparta jest na uznaniu „praw i potrzeb klientów co do wolności dokonywania wyborów i podejmowania decyzji”. Pracownicy socjalni są odpowiedzialni za budowanie takich realcji roboczych z klientami , w których możliwe jest dokonywanie wyborów

• Dostęp do zasobów pracownicy socjalni wzywani są do działanie na rzecz zapewnienia wszystkim potrzebnych zasobów, usług oraz możliwości

• Poufność lub prawo do prywatności oznacza, że klienci muszą wyrażać swoja zgodę zanim jakiekolwiek informacje dotyczące ich tożsamości, treści prowadzonych rozmów zostaną ujawnione

1. Podstawowe założenia psychiatrii środowiskowej

PSYCHIATRIA ŚRODWISKOWA TO: Psychiatria środowiskowa to kierunek współczesnej psychiatrii wykorzystującej lokalne środowisko w działaniach profilaktycznych, leczeniu i rehabilitacji zaburzeń psychicznych. Jednym z podstawowych założeń psychiatrii środowiskowej jest przekonanie, że sprawa opieki nad chorymi, ich indywidualny i społeczny los nie są zadaniem wyłącznie psychiatrii, lecz całej społeczności i społeczeństwa.

IDEA - pomysł, koncepcja etyczno - moralna.

SYSTEM ORGANIZACYJNY- czyli zespół instytucji, organizacji, formalne, które działają w psychiatrii środowiskowa opieka psychiatryczna.

TERAPIA ŚRODOWISKOWA- Metoda działania terapia środowiskowa pacjenta psychiatrycznego.

ELEMENT EKOLOGII- dbanie o coś, o zdrowie psychiczne całej społeczności.

Idea psychiatrii środowiskowej powstała w opozycji do modelu medycznego

1. HUMANIZM - koncepcja filozoficzna. Zakłada, że w centrum wszystkich działań powinien być człowiek, czyli osoba chora psychicznie.

2. SPRZECIW- pacjent powinien sprzeciwiać się chorobie Np. poprzez aktywność.

3. DZIELENIE LOSU I ODPOWIEDZIALNOŚCI - problem całej społeczności lokalnej, oddziaływanie na osobę chorą psychicznie musi być skierowane na środowisko, w którym mieszka. Rodzina - los, społeczność - odpowiedzialność za fakt choroby.

4. SOCJOCJENTYZM - społeczność i społeczeństwo jest wartością największą i najważniejszą. Największe możliwości leczenia ma społeczność lokalna.

Społeczność element łączący kontakty, nie etykietowanie chorego i akceptowanie pacjentów psychiatrycznych. Założenie, ze najistotniejszy jest poziom zdrowia psychicznego całej społeczności, dbanie o zdrowie psychiczne.

5. ZAPOBIEGANIE - wprowadzanie w praktykę psychiatrii środowiskowej. Pierwszym państwem były Stany Zjednoczone uwolnienie ze szpitali chronicznie chorych.

4. Rola dziecka w rodzinie alkoholowej.

Podstawowe role dziecka w rodzinie alkoholowej:

1. Bohater rodzinny- osoba poświęcająca się dla rodziny, rezygnująca z osobistych celów życiowych by godzić rodziców i zajmować się młodszym rodzeństwem, żyje życiem innych członków rodziny, ma małą świadomość własnych pragnień i potrzeb. Tego rodzaju zachowania przejawia najczęściej najstarsze dziecko. Postawa taka uniemożliwia podążanie własną drogą życiową, dochodzi do skrajnego wyczerpania.

2. Wspomagacz- dziecko dbające o zadowolenie i komfort alkoholika. Nieświadomie wspomaga chorobę alkoholową szukając powodów uzasadniających picie(najczęściej szuka własnej winy w tym, że rodzic pije).

3. Wyrzutek/kozioł ofiarny- dziecko oscylujące w stronę marginesu społecznego z powodu zagubienia, braku zainteresowania rodziców jego osobą, bądź też w odwecie. Sprawia trudności wychowawcze, sięga po alkohol i środki psychoaktywne. Często cały dzień spędza poza domem.

4. Zagubione dziecko/niewidzialne dziecko/dziecko we mgle/Aniołek- dziecko takie izoluje się od rodziny i jej życia, a czasem nawet w ogóle od życia rodzinnego. Jest ono samotne, identyfikuje się raczej z bohaterami książek bądź filmów. Trudno nawiązuje kontakty. Boi się świata realnego i nie umie się w nim poruszać. Ucieka do wewnątrz.

5. Maskotka/Błazen- specjalizuje się w rozładowywaniu napięć w rodzinie, wygłupia się i rozśmiesza. Gra rolę ukochanej córki czy syna.

5. Omów zjawisko tolerancji-nietolerancji.

Osobą tolerancyjną jest ten kto potrafi przyjąć postawę akceptowania kogoś lub czegoś bez aprobowania tego kogoś lub czegoś. Tolerancję okazuje więc ten, kto nie zawsze potępia to czego sam nie akceptuje. Człowiek tolerancyjny w niektórych przypadkach nie interweniuje mimo, że widzi wokół siebie coś niestosownego. Osoby tolerancyjne mając na temat kogoś bądź też czegoś negatywną opinię chowają ją dla siebie, a jeśli już ją wyraża robi to powściągliwie i bardzo ostrożnie. Człowiek tolerancyjny to człowiek wyrozumiały dla ludzkich błędów i słabości, które widzi w innych. Nie stara się on nikogo przekonywać do własnych poglądów, ale jeśli jednak zdecyduje się to zrobić to robi to bardzo delikatnie i ostrożnie. Pojęcie tolerancji to z łaciny tolerantia, oznacza życzliwość i wyrozumiałość.

Wyróżniamy 3 rodzaje tolerancji:

1. Tolerancja negatywna, inaczej bierna, formalna. Polega ona na nie sprzeciwianiu się cudzym działaniom, poglądom, mimo ich ujemnego oceniania;

2. Tolerancja pozytywna, inaczej czynna, treściwa. Polega ona na akceptowaniu, a nawet na aktywnym popieraniu tych cudzych poglądów, czy działań, z którymi się nie zgadzamy czy uważamy je za błędne, np. Katolik, który nie wierzy w inną religię, ale aktywnie opowiada się za tym, że jej wyznawcy mają do tego prawo.

3. Tolerancja rozumiana jako brak przymusu wobec drugiego człowieka. Polega na tym, że osoba która nie zgadza się z poglądami, bądź działaniami drugiego człowieka dąży do zmiany tych jego poglądów czy działań, ale robi to w sposób łagodny, za pomocą dialogu, perswazji, otwartości na argumenty drugiego człowieka

Brak tolerancji prowadzi do praktyk dyskryminacyjnych i uprzedzeń. Formy dyskryminacji:

1. Dehumanizacja in. Dewaluacja polega na obniżaniu wartości drugiego człowieka bądź też grupy ludzi. Traktowanie ich, myślenie o nich, że są pozbawieni przynajmniej niektórych cech człowieczeństwa;

2. Delegitymizacja to zjawisko polegające na ograniczaniu praw jakiejś grupy mniejszościowej w stosunku do tych praw, które posiada większość społeczeństwa mająca pełne prawa;

3. Segregacja polega na fizycznym oddzielaniu grup mniejszościowych od większości obywateli poprzez umieszczanie mniejszości w gettach i innych osobnych obszarach.

4. Eksterminacja to fizyczne niszczenie, zabijanie określonych grup mniejszościowych.

6. Kodeks etyczny pracownika socjalnego

Kodeks etyczny służy praktykującym pracę socjalną zawiera on:

1. Ogólną postawę i sposób postępowania pracownika socjalnego

• Wysokie morale osobiste i zawodowe

• Doskonalić kwalifikacje zawodowe

• Kierować się zasadą dobro i zło

• Odpowiedzialność za jakość i zakres świadczeń pomocowych

• Nie może wykorzystywać kontaktów zawodowych dla własnych korzyści

• Pomoc ludziom w rozwiązywaniu ich trudności życiowych, ekonomicznych, emocjonalnych, rodzinnych.

2. Odpowiedzialność pracownika socjalnego wobec klienta:

• Szanowanie godności klienta jego prawo do samostanowienia

• Traktowanie klientów równo

• Dążenie do usamodzielnienia swojego klienta

• Udostępnianie klientowi pełnych informacji na temat dostępnych świadczeń

• Za zgodą klienta ma prawo zaprzestać pomocy lub wtedy, gdy stwierdzi, że pomoc już nie jest potrzebna

• Ma prawo zmienić formę udzielanej pomocy, jeśli stwierdzi świadczenia zostały wykorzystane niezgodnie z ich przeznaczeniem

• Zachować tajemnicy zawodowej dot. Tych informacji, które uzyskał w toku czynności zawodowych. Może ujawnić te informacje wówczas gdy przemawiają za tym względy zawodowe i społeczne.

3.Odpowiedzialnośc etyczna wobec współpracowników

• Respektowanie zasady lojalności zawodowej

• Rzetelnie oceniać swoich współpracowników - obiektywizm

• Współpraca z innymi, konsultacja w sprawach trudnych

4. Odpowiedzialność etyczna wobec pracodawcy

• Przestrzeganie zobowiązań wobec instytucji, która go zatrudnia

• Usprawnianie funkcjonowania instytucji, która go zatrudnia i do poprawy efektywności świadczeń pomocowych, które wykorzystuje on i jego pracownicy.

• Dysponowanie racjonalnie środkami finansowymi i rzeczowymi przeznaczonymi na świadczenia społeczne.

5. Odpowiedzialność wobec własnego zawodu

• Rzetelne wykonywanie zawodu i pogłębianie własnej wiedzy zawodowej

• Dbałość o własna rangę zawodu, integralność zawodu

6.Odpowiedzilność etyczna wobec społeczeństwa

• Działania na rzecz dobra ogólnego

• Zapewnienie osobom dostępu do niezbędnych świadczeń i szans życiowych

• Wspieranie działalności lokalnej na rzecz samopomocy społeczności oraz zachęcać do tworzenie instytucji zajmujących się pomaganiem ludziom

7. Cechy struktur młodzieżowych i motywy przynależności

CECHY:

- Własny styl życia o odmiennym systemie wartości.

- Odmienne wzorce osobowe, które stanowią obiekty do naśladowania.

- Odrębne normy i sposoby postępowania.

- inny styl ubierania.

-odmienna ekspresja emocjonalna Np. muzyczna czy taneczna.

MOTYWY PRZYNALEŻNOŚCI.

- krytyczny stosunek do otoczenia

- brak akceptacji przez dorosłych

- próba zniesienia przez młodzież dotychczasowego porządku i zmian własnej codzienności.

Wydarzenia społeczne czy polityczne, które powodują, że wartości przeciętnego człowieka schodzą na dalszy plan.

8. Opieka hospicyjna- zasady organizacyjne i etyczne

Opieka hospicyjna funkcjonuje w Polsce od końca lat 80-tych a w 1990 została ustanowiona karta hospicyjna i wraz z nią zasady opieki hospicyjnej.

1 Opieka jest oparta na symptomie choroby. Zapewnia opiekę duchowną i psychologiczną. Niweluje strach przed śmiercią, poczucie bezradności i osamotnienia.

Personel hospicjum powinien mieć czas na rozmowę z chorym i zdawać sobie sprawę ze znaczenia tej choroby. W rozmowie należy odpowiadać tylko na pytania. Kontakt z umierającym powinien być zachowany nawet, jeśli kontakt werbalny został zerwany.

2 Pacjent powinien być traktowany jak chory a nie jak jednostka chorobowa. Obliguje to do poszanowania jego człowieczeństwa, jego warunków materialnych. Ma on prawo do traktowania go jak człowieka nie tylko do śmierci, ale także po niej.

Pacjent ma prawo do wyrażania swoich złych i dobrych uczuć związanych ze śmiercią. Ma prawo do umierania w odosobnieniu, godności i spokoju a także do tego by po śmierci została uszanowana świętość jego ciała.

3 Przedmiotem opieki jest nie tylko chory, ale również jego rodzina. Należy rozmawiać także z rodziną gdyż potrzebuje ona troski i wsparcia.

4 Rodzina powinna być włączona w opiekę nad chorym. Podstawą moralną jest pielęgnowanie chorego przez najbliższych do momentu jego śmierci. Oddanie chorego do hospicjum nie zwalnia z odpowiedzialności za niego. W pielęgnowanie chorego powinny być włączone również dzieci, ponieważ pozwoli to im traktować śmierć jako normalną rzecz.

5 Opieka powinna być prowadzona przez fachowy personel taki jak lekarz pielęgniarka wolontariusz psycholog czy osoba duchowna.

6 Opieka powinna mieć charakter ciągły bez względu na to, czy chory przebywa w hospicjum czy szpitalu. Jest to towarzyszenie choremu.

7 Personel powinien być dostępny dla chorego i rodziny bez względu na porę dnia i nocy.

9. Metody rozwiązywania konfliktu interpersonalnego

Rozwiązywanie konfliktów.

Pseudorozwiązywanie konfliktów - prowadzi do chwilowego załagodzenia konfliktu. Zaliczamy do nich:

1. ignorowanie

2. Odwlekanie

3. Pokojowe współistnienie

4. Separacja

5. Kompromis

Techniki rozwiązywania konfliktów, interwencja w konflikt. Konflikty można rozwiązać dość prosto, jeśli będziemy opierać się o opracowane gotowe techniki. Nie są to techniki uniwersalne i nie zawsze dają równie dobre wyniki we wszystkich sytuacjach.

1. Partycypacja w podejmowaniu decyzji- zanim dojdzie do konfliktu można starać się mu przeciwdziałać. Należy pamiętać, że decyzje podejmowane w sporze nie powinny być podejmowane samodzielnie. Partycypację w podejmowaniu decyzji bardzo dobrze jest stosować w rodzinie, tak aby wszystkie strony konfliktu były przekonane o udziale w planowanych zmianach.

2. Technika przeciwnych reakcji- stosowana głównie w takiej sytuacji, kiedy trzeba opanować agresję. Jest nie tyle skierowana na rozwiązanie konfliktu co raczej na stworzenie lepszej atmosfery dalszych rozmów. Opiera się ona na założeniu, że ludzie nie są w stanie wykonać dwóch przeciwnych reakcji jednocześnie. Oznacza to, że jeśli skonfliktowane strony przeżywają gniew i agresję zostaną poddani oddziaływaniu bodźców wywołujących reakcję przeciwną, to nasilenie tych pierwszych znacznie się zmniejszy. Wiele badań pokazuje, że gniew i agresję można ograniczyć poprzez nakłanianie do takich reakcji jak empatia, rozbawienie czy też uczucie o nieznacznym zabarwieniu seksualnym. A więc należy spróbować wywołać u osoby zagniewanej zupełnie odmienną reakcję. Ta reakcja nie musi mieć związku z konfliktem.

3. integratywne rozwiązywanie sporów - metoda nastawiona na współpracę. Jej założeniem jest przekonanie, że istnieją rozwiązania, które mogą zostać zaakceptowane przez obie strony konfliktu. W tej metodzie najpierw wzajemne stosunki muszą zostać doprowadzone do takiego stanu, w którym możliwe będzie porozumiewanie się. Metoda ta zakłada przeprowadzenie sześciu następujących kroków:

1. przegląd i uzgodnienie wzajemnych stosunków- rozpoczyna się to od stworzenia środowiska, w którym możliwa jest praca nad problemem. Dobrze jeśli jest to pokojowe, neutralne miejsce, strony powinny wyrazić zgodę na poświęcenie dużej ilości czasu, a także zgodę na otwartą rozmowę.

2. Przegląd i uzgodnienie punktu widzenia- strony muszą tutaj ustalić co do tego, że istnieje rozwiązanie korzystne dla obu stron. Dopóki nie będą o tym przekonane, to spotkanie będzie walką dwóch stanowisk.

3. Przegląd i uzgodnienie postaw- strony powinny przedstawić i przedyskutować swoje odczucia i przekonania. Na tym etapie można zredukować odczucia wrogości, nieufności. Postawy obu stron powinny zostać przedefiniowane w taki sposób, który spowoduje ich depersonalizację.

4. Definiowanie problemu- jasne ustalenie potrzeb i celów obu stron. Jeżeli zostaną wyrażone w sposób otwarty pozwoli to jasno zdefiniować problem. Z kolei poprawne definiowanie problemu powinno odbywać się w taki sposób aby uniknąć jednostronnych rozwiązań.

5. Poszukiwanie alternatyw- obie strony generują i wspólnie poszukują rozwiązań aż do momentu kiedy ich lista nie jest pełna.

6. 
   Ocena i decyzja- listę przedstawionych rozwiązań ocenia się ze względu na:

• Akceptowalność- to odpowiedź na pytanie czy proponowane rozwiązanie uwzględnia potrzeby i cele obu stron

• Jakość- czy to rozwiązanie da się wprowadzić w życie czy jest realne.

IV. Negocjacje oparte na zasadach- twórcy R. Fisher i W…. Opiera się na założeniu, ze istnieje rozwiązanie satysfakcjonujące obie strony. Negocjacje oparte na zasadach nazywa się czasami rzeczową postawą w negocjacjach. W ten sposób odróżniamy je od postawy twardej lub miękkiej.

Twardy typ negocjacji- to silna koncentracja na własnym stanowisku. Nieustępliwość zarówno w stosunku do problemu jak i do ludzi.

Miękki typ negocjacji- charakteryzuje się uległością, jest nastawiony na to, żeby zachować dobre relacje z partnerem, niekoniecznie rozwiązać problem.

Styl rzeczowy- miękka postawa w stosunku do ludzi, twarda w stosunku do problemu.

W tych negocjacjach obowiązują cztery zasady, jednocześnie są one wskazówką jak postępować w sytuacjach konfliktowych:

1. Oddzielenie ludzi od problemu- respektowanie tej zasady pozwala zredukować wpływ emocji w naszym działaniu często jest tak, że stosunek do osoby, z którą toczymy spór dominuje konflikt. Dlatego dobrze jest oddzielić stosunek do osoby od stosunku do problemu.

2. Skoncentruj się na interesach a nie na stanowiskach- w większości przypadków w spór uwikłane są dwa poziomy. Jeden z nich najczęściej jest jawny i jest to stosunek, a drugi jest nietożsamy ze stanowiskiem i jest to interes. Umiejętność przejścia z poziomu stanowiska na poziom interesu to znalezienie porozumienia.

3. Staraj się znaleźć możliwości korzystne dla obu stron- żeby to osiągnąć niezbędne jest potraktowanie problemu jako gry o sumie nie zerowej. Bez względu na to czy jesteśmy stroną konfliktu, czy też ingerujemy w konflikt jako osoba z zewnątrz musimy odpowiedzieć na podstawowe pytania: Czy proponowanie rozwiązania uspokoi obie zwaśnione strony? Czy każda z nich wyjdzie z konfliktu jako wygrana?

4. Nalegaj na stosowanie obiektywnych kryteriów- zakłada ona że takie kryteria istnieją w ogóle.

VI. Spotkanie w milczeniu- pomaga szczególnie w tych konfliktach, które są spowodowane nieumiejętnością komunikacji werbalnej, to nie to samo co tzw. Ciche dni. Istnieje zakaz komunikacji werbalnej, ale jednocześnie zakaz prób porozumiewania się przy pomocy gestów i mimiki. To technika, która bardzo często kończy się porozumieniem, obniżeniem napięcia u obu stron, zmianą nastawienia zarówno do konfliktu jak i do partnera. Nie zawsze jest ona możliwa do przeprowadzenia ze względu na ograniczenie czasowe czy przestrzenne. Jest przeznaczona dla ludzi, którzy dużo ze sobą przebywają, ale ich komunikowanie jest obarczone błędami.

W ograniczonym wymiarze czasowym technika możliwa jest do zastosowania dla szerszej gamy konfliktów. Strony konfliktu powinny wykonywać jakieś wspólne działania, które wymusza intensywne formy komunikacji niewerbalnej.

VII. Wymiana wizerunków- stosuje się ją kiedy konflikt nie jest jeszcze zbyt głęboki, każda ze stron sporządza swój wizerunek (+;-) a także wizerunek drugiej strony konfliktu. Strony wymieniają swoje wizerunki i wówczas mają możliwość zapoznania się z tym, jak są spostrzegane. Otrzymanie takiego wizerunku ma na celu również analizę własnego zachowania, która dostarcza odpowiedzi na pytanie: Co właściwie w moim zachowaniu spowodowało taki a nie inny obraz danej osoby. Wnioski z tej analizy są przedstawiane drugiej osobie i omawiane na kolejnych spotkaniach. Dobrze jest jeśli w spotkaniach uczestniczy mediator, który może kontrolować powstawanie i występowanie zachowań agresywnych i niekontrolowanych emocji.

11. ATRAKCYJNOŚC INTERPERSONALNA W KONTAKTACH POMOCOWYCH.

We wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej jesteśmy zmuszeni wydawać niezliczone i ilości opinii na temat ludzi czy zjawisk. Na wzajemne stosunki wpływ ma nie tylko wygląd, ale także wykształcenie, sposób bycia, podobieństwa jak również to czy kogoś lubimy czy też nie. Darzymy sympatią ludzi o podobnych umiejętnościach, zdolnościach i kompetencjach i tych, którzy odwzajemniają naszą sympatię. Osoby, którym można ufać o takich cechach jak: lojalność, uczciwość, uprzejmość, rozsądek, empatia.

Także lubimy tych, co coś dają i tych, którzy dają się obdarowywać.

Podstawowym determinantem atrakcyjności interpersonalnej jest tak zwany efekt częstości kontaktów, czyli zjawisko polegające na tym, że im częściej się z kimś spotykamy tym większe jest prawdopodobieństwo, że osoba została naszym przyjacielem.

Drugim czynnikiem jest efekt czystej ekspozycji, czyli zjawisko polegające na tym, że im częściej jest się wystawionym na ekspozycję bodźca, tym bardziej jesteśmy skłonni ten bodziec polubić. To jak bardzo podoba się nam towarzystwo naszej osoby zależne jest od naszego podejścia do niej, od tych samych poglądów, zachowań czy postaw. Zgodność opinii sprawia, że czujemy się akceptowani przynależni do jakiejś grupy. Podobieństwa, różnice wskazują jak jesteśmy traktowani przez innych.

Kolejnym z czynników jest efekt zysku-straty- Polega na tym, że bardziej lubimy daną osobę, jeśli byliśmy przez nią Nielubiami na początku i odwrotnie.

10. Podstawowe umiejętności komunikacyjne

Podstawowe umiejętności komunikacyjne z obszaru komunikacji werbalnej.

• mówienie, czyli sposoby budowania wypowiedzi

• techniki aktywnego słuchania (zadawanie pytań otwartych i zamkniętych, parafrazowanie, podsumowywanie, itp.)

• sposoby wyrażania zrozumienia

• analiza błędów popełnianych w procesie komunikacji.

Podstawowe umiejętności komunikacyjne z obszaru komunikacji niewerbalnej.

• znaczenie komunikatów z poziomu niewerbalnego

• sposoby niewerbalnego mobilizowania rozmówcy do otwartości i zaangażowania

• sposoby dostrajania się do osoby partnera pod względem wskaźników z poziomu niewerbalnego

• znaczenie podtrzymywania „dobrego kontaktu” w procesie komunikacji.

Podstawowe umiejętności z obszaru asertywności:

• agresja, uległość a asertywność - różnice pomiędzy wrodzonymi a wyuczonymi sposobami reakcji w sytuacjach społecznych

• asertywna odmowa

• asertywne radzenie sobie z krytyką

• asertywne radzenie sobie z gniewem i złością

• asertywność w procesie komunikowania się z innymi.

12. Omów wybraną koncepcję rozwoju moralnego

ROZWÓJ MORALNY- jest przyswajaniem reguł społecznych pomagających odróżniać dobro od zła, przy czym nie ma zgodności, co do tego, co jest dobrem a co złem.

STANOWISKA

RELATYWNWNE- jest to rozmaitość kodeksów moralnych. Dobro i zło pochodzi od uznawanych wartości relatywnych.

UNIWERSALISTYCZNE- zbiór nadrzędnych norm i zasad moralnych, które powinny być respektowane we wszystkich kulturach.

PIAGET

Główne zadanie polega na wyjaśnieniu tego, na jakiej podstawie dziecko dochodzi do tego by odróżnić dobro od zła.

Wyróżniamy trzy fazy:

ANOMII- dziecko w sposób znikomy rozumie reguły.

HETERONOMII- dziecko ma świadomość reguł i autorytetów.

AUTONOMII-reguły powzięte od otoczenia są regułami danej osoby. Osoba rozumie konieczność przestrzegania tych reguł będących podstawą kontaktów społecznych.

STANOWISKO SPOŁECZNIE I ANTYSPOŁECZNE- człowiek rodzi się jak biała kartka papieru, rozwój moralny dokonuje się na drodze mechanizmów uczenia się, naśladowania, identyfikacji metodą prób i błędów, nagród i kar.

Wyróżniamy trzy poziomy rozwoju moralnego i po 2 stadia na każdy poziom.

POZIOM PRZEDKONWENCJONALNY

STADIUM- Heteronomiczna moralność- heteronomiczna, czyli od innych. MOTTO: moralność wywodzi się z władzy i autorytetu. O moralności stanowią osoby, które dla dziecka są autorytetem i tworzą reguły, które ono przestrzega.

STADIUM- Indywidualizmu i celów instrumentalnych. MOTTO: moralność to troszczenie się o samego siebie. Zachowanie moralne jest wartościowe, jeżeli służy do własnych interesów. Współpraca z rówieśnikami.

POZIOM KONWENCJONALNY

STADIUM- konformizm interpersonalny. MOTTO: Moralność oznacza robienie tego, za co jest się lubianym. Konformizm są to zachowania, które dla większości ludzi są zachowaniami właściwymi.

STADIUM- prawo i porządek. MOTTO: dozwolone jest to, co jest zgodne z prawem. Moralność to przestrzeganie prawa i wywiązywanie się z obowiązku.

POZIOM POKONWENCJONALNY

STADIUM-społeczny kontakt. MOTTO: prawa człowieka są ważniejsze od innych praw. Moralność to obrona indywidualnych praw. Prawo stworzone zostało do ochrony człowieka a nie po to by go ograniczac. Prawo można zmieniać dla dobra ludzi a zachowania złe są szkodliwe nawet wtedy, kiedy są legalne.

STADIUM- uniwersalnych zasad etycznych. MOTTO: Moralność to sprawa własnego sumienia. Istnieją uniwersalne zasady moralne, znajdujące się ponad prawem. Za wartość najwyższą uważa się ludzkie życie.

STADIUM- jesteśmy w stanie wykroczyć poza konwencjonalne rozumowanie i wkroczyć do mitycznego.

13. Pojęcie normy i patologii społecznej

Norma społeczna to subiektywne przeświadczenie o konieczności danego zachowania. To zbiór nakazów i zakazów adresowanych do jednostki ze świata zewnętrznego i wynikających z norm z norm prawnych etycznych i obyczajowych. Harmonia społeczna między wymienionymi normami występuje gdy wartości jednostki i wartości systemu społecznego nakładają się na siebie.

Patologia społeczna (wg. M. Lipka) to określone postawy, zachowania i sytuacje życiowe które są szkodliwe dla historycznie uwarunkowanego postępu i powodują ujemne następstwa dla wszechstronnego rozwoju jednostki, grupy lub całego społeczeństwa a polegają na nieprzestrzeganiu obowiązujących przepisów prawa norm moralnych obyczajowych i kulturowych oraz na odrzuceniu lub na nieposzanowaniu wartości obiektywnie zgodnych z wartościami jednostki i ogółu obywateli na określonym etapie rozwoju.

14. Uzależnienie - etapy, terapia

Uzależnienie jest to choroba duszy psychiki i emocji. Powoduje utratę kontroli nad własnym życiem. Branie środków odurzających pomimo problemów, które one wywołują i wzrastającej tolerancji. Uzależniony jest przekonany o tym, że środki odurzające pomagają w załatwieniu problemów. Tłumią emocje na krótko. Osoba uzależniona zdaje sobie sprawę z tego, że środek jest przyczyną jej kłopotów, ale zamiast przestać go zażywać bierze go coraz więcej.

KLASYFIKACJA UZALEŻNIENIA.

WEDŁUG JELINKA:

1. Wstępna-przed alkoholowa, picie we wszystkich sytuacjach powodujących napięcie emocjonalne.

2. Ostrzegawcza - luki pamięciowe są symptomem przejścia z fazy wstępnej do ostrej. Organizowanie sobie okazji do picia. Następuje poczucie winy po wypiciu. Faza ta może trwa od 6 miesięcy do 5 lat.

3. Krytyczna - brak kontroli nad piciem. Agresywne zachowania. Zerwanie kontaktów ze środowiskiem niepijącym.

4. Przewlekła - występują ciągi alkoholowe. Picie z osobami z marginesu społecznego, picie alkoholi nie spożywczych, łamanie prawa dla pozyskania środka.

Terapia ma na celu utrwalenie okresu abstynencji i przywrócenie w osobie uzależnionej zdolności normalnego funkcjonowania w społeczeństwie.

PARPA- polska agencja rozwiązywania problemów alkoholowych - połączenie agendy rządu z zadaniami organizacji administracyjnej. Finansowana z budżetu państwa.

Organizacje pozarządowe takie jak klub anonimowych alkoholików, szpital psychiatryczny oddziały odwykowe. Gminna komisja do spraw rozwiązywania problemów alkoholowych.

Etapy terapii: Leczenie odwykowe.

• detoksykacja, przerwanie ciągu, odtruwanie organizmu

• leczenie farmakologiczne zaburzeń psychicznych i somatycznych

• budowanie świadomości problemu, otwarcie się na informacje o uzależnieniu i sposobach wychodzenia z nałogu

• wypracowanie motywacji do zachowania abstynencji

• korzystanie z Anticolu, Esperalu i innych

• uznanie swojej bezsilności wobec nałogu, "poddanie się" i dopuszczenie wizji życia trzeźwego .

Samorealizacja 

• angażowanie się w pomaganie innym, potrzebującym pomocy 

• zmiana zainteresowań 

• rekonstrukcja więzi rodzinnych i troska o odbudowę uczuć i zaufania 

• uczenie się bycia na trzeźwo w różnych sytuacjach towarzyskich 

• twórcze wykorzystanie czasu wolnego

Trzeźwość 

• zmiana stylu życia 

• pełna akceptacja trzeźwości jako stanu ciała, umysłu i ducha

15. Rola pracownika socjalnego w rozwoju sytuacji trudnej

1. dokonanie analizy i oceny zjawisk związanych pośrednio lub bezpośrednio z osobami uzależnionymi

2. poprawnie kwalifikuje do uzyskania należnych z tego tytułu świadczeń

3. wspiera osoby z grupa ryzyka

4. występuje o pomoc ze strony innych organów, które zajmują się uzależnieniami (organizacje pozarządowe)

5. aktywizuje społeczność lokalna i inspiruje do działań profilaktycznych

6. organizuje spotkania z osobami, które były uzależnione

7. pełni rolę stymulującą, organizuje działania samopomocowe

8. jest partnerem w pomaganiu

9. uświadamia rodzinie co mogło spowodować uzależnienie

10. informuje rodzinę gdzie można otrzymać profesjonalna pomoc

17. Promocje zdrowia a różne poziomy profilaktyki (cele i adresaci)

PROMOCJA ZDROWIA- łączy w sobie działania edukacyjne i zdrowotne z tymi nakierowanymi na osiąganie zmian środowiskowych. Efektem tych zmian jest zapobieganie, opóźnianie występowania oraz minimalizowanie skutków choroby i niepełnosprawności. Zwiększają niezależność i dobrostan ludzi starych.

FORMY PROMOCJI ZDROWIA.

1. Nauka jak postępować w przewlekłych stanach choroby wraz z nauką względnie normalnego funkcjonowania w przypadku, gdy dolegliwości ciągle się utrzymują.

2. Nauka prozdrowotnego stylu życia.

Zdrowie to nie tylko brak choroby, ale także dobrostan w sferze psychicznej, fizycznej i społecznej.

Medycyna naprawcza - aby rozpoznać chorobę i ja wyleczyć. Są jednak osoby, których całkowite wyleczenie nie jest możliwe, dotyczy to Np. inwalidów. Wówczas takimi osobami należy się opiekować. Bardzo ważna jest profilaktyka, czyli zapobieganie chorobom, właściwy styl życia.

3. Ułatwienia tworzenia i działania grup samopomocowych.

4. Edukacja konsumencka świadczeń instytucjonalnych jako opieka domowa.

5. Ułatwianie i współorganizowanie społeczeństw i towarzyskich aktywności umożliwiając korzystanie z nich różnym grupom.

18. Osiowe objawy schizofrenii prostej przewlekłej.

Schizofrenia jest jednym z najczęściej zaburzeń psychicznych. Polega na uszkodzeniu struktury osobowości człowieka od lekkiego rozchwiania do ciężkich stanów rozpadu osobowości. Do podstawowych osiowych objawów schizofrenii należą autyzm i rozszczepienie osobowości.

AUTYZM to oderwanie od świata realnego i zamknięcie się w sobie, we własnych myślach, przeżyciach, skojarzeniach, świecie, który nie jest poddawany korekcie przez realna rzeczywistość. Ma miejsce przerwanie metabolizmu informacyjnego. Autyzm może być wypełniony treściami psychotycznymi, halucynacjami , urojeniami. Autyzm schizofreniczny sprawia że schizofrenik pomija świat realny , nie zauważa go. Ma obojętny stosunek do rzeczywistości. Brak poczucia choroby psychicznej mówi się o objawach somatycznych.

ROZSZCZEPIENIE OSOBOWOŚCI oznacza niewspółmierność, dysocjację występujacą pomiędzy różnymi grupami procesów psychicznych oraz w ich obrębie (myśli i uczucia nieadekwatne w stosunku do siebie). Rozszczepienie osobowości powoduje dezintegracje wszystkich procesów psychicznych: rozkojarzenie, zaburzenie logicznego toku myślenia, zaburzenia mowy, neologizm. Z rozszczepieniem łączy się depersonalizacja czyli zaburzenie własnej osobowości.

Wg Blaulera uważamy człowieka za schizofrenika gdy:

• Stał się całkowicie inny niż wcześniej, inny niż większość ludzi inny niż my sami

• Jego mowę rozumiemy z trudem choć mów w naszym języku

• Jego uczuć i nastrojów nie wyczuwamy, niemożliwa jest empatia

• Jego postępowanie stało się niezrozumiałe, sprzeczne z jego własnym interesem zagrażające jego pozycji społecznej a nawet zyciu

• Miesza wspomnienia z wyobrażeniami i spostrzeżeniami

• Uważa za rzeczywiste to co rzeczywiste nie jest

• Utracił orientację w miejscu czasie i własnej osobie.

Wyróżniamy także schizofrenię:

• Hebefreniczną

• Katatoniczną

• Paranoidalną

19. Starość w tradycyjnej koncepcji rozwoju i w life- span

Koncepcja rozwojowa

Uważano, że rozwój przypisany jest okresowi dziecięcemu i młodzieńczemu. W dorosłości następuje stabilizacja, a starość utożsamiana jest z występowaniem regresu rozwoju. Człowieka starego charakteryzowano jako tego, który czegoś już nie ma, coś robi wolniej- była to ewidencja braków, ubytków. Człowiek potrzebuje opieki, wsparcia, poczucia bezpieczeństwa i jeśli mu się to zapewni, to powinien być zadowolony.

Koncepcja life- span Tyszkowa

Jest alternatywą do tradycyjnej koncepcji rozwoju, bo żadna część życia nie jest traktowana jako odrębna, tylko mówi się o ciągłości rozwoju właściwemu całemu naszemu życiu. Na nasz rozwój mają wpływ doświadczenia. Ludzie starzy są bardzo zindywidualizowani osobowościowo.

Starość to okres wielkich możliwości, w tym również rozwojowych (wzrostowych), co daje możliwość optymistycznego spojrzenia na zmiany zachodzące w ciągu całego życia.

W ciągu całego życia tworzymy „filozofię starości”, koncepcję starzenia się i siebie w starości.

Na to kształtowanie wpływają:

1. indywidualne doświadczenia z seniorami

2. literatura

3. zdarzenia życiowe w jakich uczestniczymy

4. obserwowane w sobie zmiany zachodzące wraz z wiekiem

Istotny jest globalny, indywidualny obraz z jakim dany człowiek wchodzi w okres emerytalny czyli umowny „próg starości”.

20. Integracja społeczna osób niepełnosprawnych

Zagadnienia integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem osób pełnosprawnych, a zwłaszcza wyrównywania szans życiowych osób niepełnosprawnych stanowią niezwykle złożoną i trudną problematykę a jednocześnie doniosłe wyzwanie dla współczesnej edukacji dorosłych. Złożoność i trudności w rozwiązywaniu tych problemów wynika przede wszystkim z ich ilościowego i jakościowego charakteru. Ilościowe aspekty tego zjawiska są znaczne. Szacuje się, że około 14% ogółu ludności naszego kraju to osoby niepełnosprawne z różnych przyczyn. Natomiast trudności polegają na tym, że uczestniczące w procesie edukacji dorosłych osoby niepełnosprawne różniące się rodzajem i stopniem niepełnosprawności oraz uzyskanym już wykształceniem wymagają znacznego zróżnicowania procesów edukacyjnych.
Gdy za podstawowy cel tej edukacji uznamy wielostronny rozwój osoby niepełnosprawnej, to jego osiągnięcie uwarunkowane jest intensyfikacją kontaktów społecznych i współuczestnictwem tych osób w decydowaniu o sprawach dotyczących ich uczenia się, pracy i spędzania czasu wolnego. Ważne jest tu bowiem spełnianie postulatu integracji funkcjonalnej wyznaczającej efektywność systemu kształcenia i wychowania osób niepełnosprawnych.

Wyrównywanie szans życiowych osób niepełnosprawnych.

Najważniejsze problemy w zaspokajaniu potrzeb, jakie wystąpić mogą u osób niepełnosprawnych dadzą się przede wszystkim sprowadzić do następujących: poruszanie się w przestrzeni, porozumiewanie się z innymi ludźmi, zdobywanie kwalifikacji dla wykonywania zawodu i zdobywania środków utrzymania, troska o własne zdrowie i o zaspokajanie potrzeb zdrowotnych rodziny, uczestnictwo w odbiorze i tworzeniu dóbr kultury. Spotykane we współczesnym świecie nastawienie na wartości utylitarne, konkurencja i trudna sytuacja na rynku pracy - stwarzają wiele barier dla tych osób, często słabiej broniących swoich praw.
Pisząc o problemach edukacyjnych w tym opracowaniu przyjmuję, że zakres znaczeniowy pojęcia “edukacja” dotyczy ogółu procesów oświatowo-wychowawczych obejmujących kształcenie i wychowanie oraz szeroko pojmowaną oświatę. Problematyka edukacyjna w rehabilitacji osób niepełnosprawnych i w różnych formach opieki występuje zwłaszcza w tych sytuacjach, w których osoby te uczą się nowych umiejętności, są instruowane i nauczane oraz przystosowują się do nowych warunków pod względem fizycznym, psychicznym i społecznym. Kształtowanie osobowości poprzez kształcenie zmierza do rozwijania człowieka dojrzałego pomimo niepełnosprawności, podniesienia poziomu jego aktywności umysłowej i zdolności do pracy oraz kontaktów środowiskowych.

W naszych rozważaniach zaprezentowane zostaną trzy zakresy zadań występujących w obszarze edukacji osób dorosłych niepełnosprawnych: dydaktyczny, wychowawczy oraz autokreacyjny. Istota tej klasyfikacji w przyjęciu założenia o ich wzajemnym powiązaniu i uwarunkowaniu. Zadania dydaktyczne dotyczą zwłaszcza kształtowania cech instrumentalnych-wiadomości, umiejętności, sprawności i nawyków. Dotyczy to określania celu , treści, zasad, metod organizacji kształcenia ogólnego i zawodowego osób dorosłych niepełnosprawnych - sprzyjających efektywnej rehabilitacji społecznej i zawodowej. Mamy tu do czynienia zwłaszcza z oddziaływaniami w zakresie: -orientacji i poradnictwa zawodowego, -współpracy ze szkoła, warsztatami szkolnymi lub zakładem pracy, gdzie odbywa się kształcenie zawodowe, -współdziałania z administracją oświatową, zakładami pracy i organizacjami oświatowymi( ZZDZ, TWP i in.). Osobne, ważne zagadnienie edukacyjne stanowi ewentualna zmiana zawodu przez osoby dorosłe, mająca miejsce zwłaszcza pod wpływem modyfikacji stanu zdrowia oraz oczekiwań zawodowych ludzi niepełnosprawnych pragnących z konieczności lub z wyboru zmienić swoje kwalifikacje, a także ze względu na modernizację organizacyjne i technologiczne w zakresie produkowanych wyrobów i świadczonych usług, co zwykle związane jest z sytuacja na rynku pracy. Z kolei zakres zadań wykonawczych związany jest z kształtowaniem cech kierunkowych: postaw, przekonań, systemu wartości - warunkujących kontakty osoby dorosłej niepełnosprawnej z kolegami i przełożonymi w zakładzie pracy oraz ze środowiskiem rodzinnym i społecznością lokalną. Dotyczy to dla przykładu problemów: jak nagradzać a jak karać, aby uzyskać pożądaną zmianę wychowawczą a unikać wystąpienia agresji, konfliktów i nieadekwatnych form zachowania? Jak stosować takie metody wychowawcze, jak: naśladownictwo, perswazja, metoda zadaniowa oraz kształtowanie odniesienia porównawczego, nacisku grupowego, systemu ról i norm grupowych? Wreszcie szczególnie istotne jest stymulowanie aktywności samokształceniowej i samowychowawczej, a więc procesu doskonalenia siebie, autokreacji własnego życia i kontaktów z innymi ludźmi. Ważne jest rozbudzenie, ukierunkowanie i podtrzymywanie aktywności w obszarze uczenia się, pracy oraz czynnego uczestnictwa w kulturze i rekreacji. W procesie wyrównywania szans życiowych osób niepełnosprawnych znaczącą wydaje się być rola pedagogów andragogów specjalnych. Prowadza oni pracę edukacyjną z ludźmi znajdującymi się w różnych fazach rozwoju zawodowego, posiadającymi różny stopień niepełnosprawności i mającymi zróżnicowanej szanse na rynku pracy. Przygotowanie specjalistów do pracy pedagogicznej z osobami niepełnosprawnymi ma w Polsce wieloletnią tradycję. Osobne miejsce wśród czynników istotnych dla wyrównania szans życiowych osób dorosłych niepełnosprawnych zajmują uregulowania prawne, a zwłaszcza ustawa z dn. 9 maja 1991 r. O zatrudnianiu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. W myśl jej postanowień rozpoczął działalność Pełnomocnik do Spraw Osób Niepełnosprawnych w Ministerstwie Pracy i Polityki Socjalnej. Pełnomocnik sprawuje nadzór merytoryczny nad wojewódzkimi ośrodkami do spraw zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, utworzonymi w ramach wojewódzkich urzędów pracy. Do ich zadań należy m.in. organizacja szkolenia i przekwalifikowania osób niepełnosprawnych, opracowanie programów ich zatrudnienia i aktywizacji zawodowej, doradztwo w zakresie rehabilitacji, udzielanie pomocy w zakresie wyposażenia w sprzęt ortopedyczny, środki lokomocji opracowanie programu likwidacji barier architektonicznych. Wymieniona Ustawa powołała do życia Państwowe Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) gospodarujący wpływami finansowymi zakładów pracy, które nie uzyskały ustalonego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, z różnych dotacji. Utworzenie PFRON pozwala na finansowanie różnych programów rehabilitacji osób dorosłych niepełnosprawnych. W ostatnim okresie obserwujemy też powstanie licznych organizacji pozarządowych-związków, stowarzyszeń, fundacji- zajmujących się niesieniem pomocy osobom niepełnosprawnym.

Edukacja zawodowa i zatrudnienie.

Edukacja osób dorosłych niepełnosprawnych uwzględnia także kształcenie zawodowe i pomoc w zatrudnieniu. Jeśli rodzaj i stopień niepełnosprawności pozwalają, zadaniem edukacji staje się przygotowanie osoby niepełnosprawnej do pracy zawodowej. Może ono być uznane za jeden z czynników sprzyjających rehabilitacji - umożliwia bowiem pełniejszy udział tych osób w życiu społecznym. Dotyczy to relacji: poradnictwo zawodowe dla osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Procesy edukacyjne mają miejsce m.in. w szkołach przysposabiających do zawodu, w szkołach zawodowych różnych szczebli oraz w takich formach pozaszkolnych, jak instruktaż, kursy, praktyki pracownicze, staże zawodowe, samokształcenie.

Osoby niepełnosprawne w znaczącym stopniu mają ograniczone możliwości realizowania swoich aspiracji edukacyjnych. Efektem istnienia różnorodnych barier są różne dysproporcje w poziomie wykształcenia. Wśród ogółu społeczeństwa wykształcenie niepełne podstawowe posiada 6,1 %, zaś w wśród inwalidów- 17% , wykształcenie wśród ogółu posiada 38,9%, wśród inwalidów - 52,4% wykształceniem zasadniczym zawodowym legitymuje się 23,7 ogółu i 12,6% inwalidów; szkołę średnią ukończyło 24,8% ogółu, wobec 15% inwalidów, wreszcie dyplom uczelni wyższej otrzymało 6,5% ogółu wobec zaledwie 3% inwalidów. Nie trzeba przekonywać o znaczeniu związku poziomu wykształcenia osób dorosłych niepełnosprawnych z szansami znalezienia atrakcyjnej pracy i poziomem życia w społeczeństwie. Z pomocą w przezwyciężeniu tych ograniczeń może przyjść rozwijanie edukacji na odległość z wykorzystaniem kształcenia multimedialnego obejmującego przesyłanie pakietów edukacyjnych do miejsca zamieszkania uczącego się. Kształcenie na odległość wydaje się być najbardziej formą zindywidualizowania toku procesu nauczania, uczenia się oraz zdobywania właściwych kwalifikacji zawodowych przez osoby dorosłe niepełnosprawne.

Stosownie do zasad integracji funkcjonalnej aktualnie występuję tendencja do zatrudniania osób dorosłych niepełnosprawnych w warunkach zbliżonych do tych, w jakich pracują osoby pełnosprawne. Dotyczy to pracy w zakładach przemysłowych usługowych, rolnictwie i urzędach.

Warto zaznaczyć, że wprowadzanie zasad gospodarki rynkowej spowodowało likwidację niektórych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. Niezbędna staje się więc dynamizacja rynku pracy pozwalająca na tworzenie nowych miejsc zatrudnienia przy jednoczesnym usprawnieniu systemu osłonowego oraz systemu poradnictwa. Konieczne staje się zwiększanie aktywności osób dorosłych niepełnosprawnych w zakresie przekwalifikowania-zmiany zawodu.

Aby zapewnić integrację osób niepełnosprawnych w obszarze życia zawodowego trzeba stosować specjalne środki w tym zaopatrzenie w pomoce i urządzenia oraz świadczenia osobiste i usługi, które dadzą tym osobom możliwości zapewnienia i utrzymania własnego zatrudnienia oraz awansu. Wśród czynników motywujących inwalidów do pracy wskazuje się często na: podnoszenie sprawności organizmu, względy rodzinne zaspokojenie potrzeby kontaktów społecznych, uzyskanie świadczeń socjalnych i rehabilitacyjnych. Po przez pracę chcą osiągnąć większy autorytet, uznanie i awans.

21. Pomoc społeczna, a zabezpieczenie społeczne

Zabezpieczenie społeczne to (wg. Jerzego Piotrowskiego) całokształt środków i działania instytucji publicznych za pomocą których społeczeństwo stara się zabezpieczyć swych obywateli przed nie zawinionym przez nich niedostatkiem, przed groźbą niemożności zaspokojenia podstawowych, społecznie uznanych za ważne potrzeby, to działalność na wypadek gdyby coś się stało.

Wg. Antoniego Rajkiewicza to system świadczeń, do których obywatele mają prawo, lub z których mają możliwość skorzystania w wypadkach i na warunkach określonych odpowiednimi przepisami.

Techniki zabezpieczenia społecznego:

1. Ubezpieczeniowa- ubezpieczenie zdrowotne, emerytury płacimy składki, świadczenia mają charakter roszczeniowy; są finansowane ze składek, a wysokość zależy od płaconych składek i czasu ich opłacania; warunki otrzymywanych świadczeń określa ustawa.

2. Zaopatrzeniowa- zasiłki dla bezrobotnych, składki na ochronę zdrowia, zasiłek pogrzebowy, macierzyński świadczenia mają charakter roszczeniowy; prawo do świadczeń określają ustawy; wysokość świadczeń nie zależy od składek, są finansowane ze środków publicznych, wymiar jest jednakowy dla określonej grupy, z reguły przysługują wszystkim obywatelom.

3. Opiekuńcza świadczenia mają charakter fakultatywny; przyznawane są indywidualnie po zbadaniu warunków życiowych i potrzeb osoby ubiegającej się o świadczenie, finansowane są ze środków publicznych.

System zabezpieczenia społecznego nastawiony jest na przeciwdziałanie określonym ryzykom (np. utrata pracy, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, narodziny dziecka) tym które pojawiają się najczęściej.

Funkcje pomocy społecznej w systemie zabezpieczeń społecznych:

1. funkcja uzupełniająca- pomoc społeczna wkracza wtedy, gdy świadczenie nie obejmuje człowieka i w sytuacji, gdy świadczenia są niewystarczające do zaspokojenia potrzeb, oraz w sytuacjach kumulacji ryzyka zabezpieczenia społecznego.

Wg Mirosława Księżpolskiego zabezpieczenie społeczne to przedsięwzięcie publiczne podejmowane dla zagwarantowania odpowiedniego poziomu życia członków danego społeczeństwa w razie zaistnienia typowych zdarzeń losowych (ryzyk socjalnych) a ich celem jest kompensata utraconych dochodów lub zaspokojenie podstawowych potrzeb na co najmniej minimalnym poziomie, np. udzielanie różnego rodzaju świadczeń zapewniających obywatelowi poczucie bezpieczeństwa socjalnego w takich wypadkach jak urodzenie i wychowanie dziecka, zagrożenie czy utrata zdrowia, zdarzenia losowe, niezawinione pogorszenie sytuacji materialnej czy utrata możliwości zarobkowania, wygasanie dochodów z pracy, bezradność.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa i ingeruje wtedy, gdy osoba lub rodzina nie jest w stanie własnymi siłami przezwyciężyć swoich trudnych sytuacji życiowych.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracują w tym zakresie z organizacjami społecznymi, kościołami, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami, oraz z osobami fizycznymi i prawnymi.

Celem pomocy społecznej jest zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin, oraz umożliwienie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zakłada się, że pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osoby korzystającej ze świadczeń, a także jej integracji ze środowiskiem społecznym.

Osoby i rodziny, które korzystają z pomocy społecznej obowiązane są do współudziału w rozwiązywaniu swoich trudnych sytuacji życiowych przy wsparciu ze strony pracownika socjalnego. Świadczenia pomocy społecznej wypłacane są z budżetu Obywatel nie może wystąpić do sądu o świadczenia. Pomoc społeczna bardzo mocno ewoluuje w kierunku wzmocnienia uprawnień obywatela, władczość administracji przejawia się możliwością odebrania przyznawanych świadczeń lub zmiany z materialnych na rzeczowe. Świadczenia są niskie, uzależnione od dochodów i możliwości budżetowych danego samorządu.

22.New - age jako projekt nowej duchowości

New Age, inaczej zwany Erą Wodnika lub Nową Erą to rodzaj nowej religii popularnej szczególnie wśród młodych ludzi. To także sposób bycia - nowa cywilizacja. Dotyka ona bowiem wszystkich elementów życia osobistego i społecznego.

Główna idea New Age to wkroczenie wraz z rokiem 2000 w nową erę świadomości duchowej. Ma ona zjednoczyć ludzi z całego świata. Niektórzy twierdzą, że przygotowuje ona na przyjście Chrystusa, który ponownie zejdzie na ziemię. Wyznawcy Nowej Ery oczekują od tego ruchu przemiany, która ogarnie wszystkich ludzi. Liczą na przełom w dziejach ludzkości, które to oczekiwanie uzasadniono przede wszystkim na podstawie astrologicznych spekulacji.

New Age określany jest często mianem zwodniczego. Zamiast ruchu można by było użyć pojęcia „sieć Nowej Ery”. Organizacja charakteryzuje się brakiem przywódców. Istnieją tylko osoby bardzo znane w „sieci”. Poza tym New Age to wielka mieszanina różnych religii (chrześcijaństwo, buddyzm, gnostycyzm, spirytyzm, okultyzm), a także kultur i epok (elementy mitologii, wiara w UFO i magię). Era Wodnika głosi pogląd, że to człowiek stworzył boga, który w ich wierzeniach nie jest osobą, lecz mocą, na swój obraz. Człowiek według nich sam może siebie zbawić dzięki rozszerzeniu wiadomości.

W zasadzie wszyscy zwolennicy czy wyznawcy Ery Wodnika rekrutują się spośród tych, którzy pragną pokoju, piękna, harmonii ze sobą samym, z ludźmi i naturą. Zdecydowana większość ludzi ma takie właśnie marzenia. Ruch ten akceptuje także elementy większości z religii, które znane są na świecie, a przez to forsuje przekonanie, że istnieje ziarenko prawdy w każdym przeżyciu religijnym. Dzięki temu New Age szczyci się mianem religii uniwersalnej, co również przyciąga rzesze zwolenników.

23. Podmiotowość społeczności lokalnej

Społeczność lokalna jest to zbiorowość zamieszkująca wyodrębnione, stosunkowo niewielkie terytorium, jak Np. parafia, wieś, czy osiedle, w której występują silne więzi wynikające ze wspólnoty interesów i potrzeb, a także z poczucia zakorzenienia i przynależności do zamieszkiwanego miejsca.

Badania społeczności lokalnych w socjologii prowadzone są w ramach socjologii miasta i socjologii wsi. Ze względu na wielkość struktur badanego przedmiotu problematyka społeczności lokalnych ujmowana jest przez mezosocjologię.

Jako elementy konstytuujące społeczność lokalną wymienia się w socjologii:

1. przestrzeń (geograficznie wydzielony obszar) i terytorium (teren zasiedziały przez ludzką populację)

2. zamieszkującą to terytorium zbiorowość

3. społeczne interakcje zachodzące miedzy zamieszkującymi terytorium osobami

4. wspólne więzi ludzi i instytucji, co sprawia że zbiorowość charakteryzuje się wewnętrznym zintegrowaniem, i co z kolei umożliwia podejmowanie wspólnych działań na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów

5. poczucie sentymentu do miejsca zamieszkania

Elementem, który ma duży wpływ na realizację wspólnych interesów społeczności lokalnej, w szczególności w społecznościach miejskich, są działające na ich obszarze stowarzyszenia, organizacje pozarządowe czy grupy społeczne będące wyrazicielami tych interesów.

W ekologii społecznej, podobnie jak w podejściu funkcjonalnym, społeczność lokalna rozpatrywana jest ze względu na funkcjonalne zróżnicowanie przestrzeni, adaptację jednostek do tej przestrzeni. W ujęciu ekologicznym społeczność lokalna traktowana była jako system społeczny, zdeterminowany układem przestrzennym danego terytorium, przy czym bierze się pod uwagę wiele czynników determinujących funkcjonowanie społeczności lokalnej w ujęciu funkcjonalnym, natomiast przestrzeń społeczna ujmowana jest jako twór społeczny, w mniejszym stopniu zależny od warunków przyrodniczych czy typologicznych.

W społeczeństwach tradycyjnych społeczności lokalne mają większą autonomię, swoje własne normy społeczne regulujące ich działania, natomiast w społeczeństwach nowoczesnych przeważać zaczyna makrospołeczny układ normatywny, zaś granice społeczności lokalnych ustanawiane są administracyjnie, w mniejszym stopniu istotne są ich granice kulturowe.

Czynnikiem, który katalizuje proces przekształcania się zbiorowości terytorialnych w społeczności lokalne jest partycypowanie mieszkańców danego terytorium w akcjach społecznych, przy czym większe prawdopodobieństwo udziału w tego typu akcjach występuje w przypadku osób o wyższym statusie społecznym.

W perspektywie konfliktowej społeczność lokalna ujmowana jest jako scena, na której toczą się lokalne konflikty między mieszkańcami, przedstawicielami władz samorządowych, czy też jako trzecia strona wymieniani są przedsiębiorcy działający na terytorium danej społeczności. Przedmiotem konflitu są zazwyczaj:

• dystrybucja dóbr w przestrzeni społeczej

• rosnące zróżnicowanie ekonomiczne

• kompetencje liderów wspólnot lokalnych

• symboliczne zawłaszczanie przestrzeni publicznej

24. Zjawisko akomodacji w koncepcji Piageta

Przetrwanie człowieka zależy od możliwości adaptacyjnych jego organizmu. Każdy organizm dostosowuje się do ciągłych zmian w swoim otoczeniu warunkuje to rozwój, który jest niezbędny by organizm mógł należycie funkcjonować w ciągle zmieniającym się złożonym środowisku.

Rozwój - to ciągłe reorganizowanie się wiedzy w nowe coraz bardziej złożone struktury

Nast. one dzięki procesami:

- organizacji - wszystkie struktury poznawcze - wiedza - są powiązane, nowa wiedza integruje się z już uzyskaną

- adaptacja - asymilacja - tendencja do ujmowania nowych doświadczeń z punktu widzenia

istniejącej wiedzy

- akomodacja - zachodzi wtedy gdy nowa informacja jest w stosunku do

istniejących struktur zbyt różna i zbyt złożona. Nie można jej

zasymilować i następuje zmiana struktury, doskonalenia się danej

struktury poznawczej.

W/w procesy przenikają się nawzajem i są niezmienne.

25. Polityka społeczna - podstawowe podmioty, zasady

Polityka społeczna jest to pewien zespół działań w państwie/ jest nauką i dziedziną wiedzy. Jest to suma działań na rzecz postępu społecznego.

Przez politykę społeczną należy rozumieć celowe oddziaływanie państwa, samorządów i organizacji pozapaństwowych na istniejący układ stosunków społecznych, zmierzająca do poprawy warunków życia i pracy, ograniczania nierówności społecznych oraz podnoszenia ogólnego poziomu kultury życia.

Celem polityki społecznej jest zaspakajanie podstawowych potrzeb ludzkich.
Potrzeby ludzkie rozgraniczamy na materialne (mieszkanie, sen, zdrowie, praca) i niematerialne, duchowe (zrozumienie, akceptacja, miłość, tolerancja, bezpieczeństwo).
FORMY I ŚRODKI DZIAŁANIA POLITYKI SPOŁECZNEJ:
Formy
a) świadczenia
- indywidualne
- zbiorowe
b) odpłatność za świadczenia
- bezekwiwalentne (bezpłatne)
- ekwiwalentne (dopłatne)
c) przedmiot świadczeń
- pieniężne
- rzeczowe
Środki
a) prawo
- normy prawa generalnego (powszechnie obowiązującego)
- normy prawa indywidualnego (decyzje administracyjne)
b) bodźce ekonomiczne
- instruktaż
- popularyzacja
- pobudzanie inicjatywy własnej
PODMIOTY POLITYKI SPOŁECZNEJ

1. Krajowe podmioty polityki społecznej:
a) państwowe
- podmioty kształtujące politykę społeczną (instytucje decydujące, jak społeczeństwo ma się wykształtować); Sejm, Senat, prezydent. Sejm stanowi prawo, uchwala ustawy i budżet. Senat i prezydent mają wpływ na kształt uchwał
- podmioty kształtujące i realizujące politykę społeczną; rada ministrów i poszczególni ministrowie (kultury, zdrowia, edukacji narodowej, itd.)
- podmioty realizujące politykę społeczną; zakłady pracy- realizujące cele produkcyjne (statutowe) i pozaprodukcyjne (niestatutowe)
- podmioty kontrolne polityki społecznej (kontrolujące działania w sferze polityki społecznej); NIK (Najwyższa Izba Kontroli), PIP (Państwowa Inspekcja Pracy), PIS (Państwowa Inspekcja Sanitarna)
- podmioty sądowe polityki społecznej; Trybunał Konstytucyjny (bada zgodność aktów prawnych), sądy pracy (zajmują się procesami na płaszczyźnie pracodawca- pracownik), sądy rodzinne i opiekuńcze (zajmują się sprawami rodzinnymi)
b) pozapaństwowe
- partie polityczne; ich celem jest zdobycie władzy)
- związki zawodowe; ochrona interesów ekonomicznych i socjalnych swoich związkowców
- samorządy; terytorialny, izby (samorządy poszczególnych grup zawodowych, np. izba adwokacka, pielęgniarska)
- zakłady pracy niepaństwowe
- organizacje społeczne (organizacje non profi)

2. Podmioty międzynarodowej polityki społecznej:
a) Narody Zjednoczone
- Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ)
- Organizacja Wyspecjalizowana Narodów Zjednoczonych (OWNZ)
b) Związki Zawodowe
- Międzynarodowe Centrum Związków Zawodowych
c) Międzynarodowe Organizacje Pozarządowe
d) Międzynarodowe Organizacje Integrujące
3. Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych
- Rada Bezpieczeństwa
- Rada Powiernicza
- Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
- Rada Ekonomiczno-Społeczna
- Sekretariat
a) Narody Zjednoczone
- Uchwala akty prawne, stanowi prawa

26. Przyczyny zmiany społecznej

ZMIANA SPOŁECZNA- to taka zachodząca w czasie transformacja, która w sposób trwały przeobraża strukturę organizacji społecznej, jak również mechanizm funkcjonowania tej organizacji.

ZMIANA- to nie ewolucja, ponieważ trwa wiele pokoleń.

To nie wydarzenie, bo to wiele wydarzeń.

Zmiana to nie wymiana osób wynikająca z wymiany pokolenia.

PRZYCZYNY ZMIANY SPOŁECZNEJ TO:

- zmiany związane z tym, że ludzie chcą być wolni od uwarunkowań przyrody.

- człowiek potrzebuje też wolności od ograniczeń społecznych.

- zmiana jest podstawową kategorią społeczeństw nowoczesnych.

27. Zjawisko geriatryzmu- definicja i znaczenie

Pojęcie geriatryzmu zwane inaczej agizm wprowadził Robert Butter i oznacza ono negatywne postawy, uprzedzenia wobec ludzi starych. Uprzedzenie to wynika z negatywnych stereotypów starości, jest ono podobne do rasizmu i seksizmu.

Agizm wiąże się z izolowaniem się młodszego społeczeństwa od osób starszych.

28. Kanały mobilności społecznej

Mobilność społeczna to proces społeczny, dzięki któremu tworzy się struktura społeczna. Ma ona charakter strukturotwórczy, a to odzwierciedla nierówności stratyfikacji w społeczeństwie społeczeństwo jest zróżnicowane.

Kanały mobilności społecznej:

1. kanał edukacyjny- może być drożny, bądź niedrożny, oświata musi być dostępna dla wszystkich aby był ten kanał drożny, czynnikiem blokującym może być płeć, pochodzenie społeczne, wyznanie religijne, wysokość dochodów.

2. Kanał kapitałowy- dziedziczenie kapitałów po rodzicach

3. Kanał polityczny- szybkie wstępowanie do partii politycznych, grup poselskich. Kryterium lojalności wobec swego patrona ma znaczenie w awansie. Droga powiązań politycznych gdzie nie trzeba należeć do partii, wystarczy pełnić funkcje dla partii, wspierać ludzi nie należących do partii.

4. Kanał nomenklaturowy- uzyskiwanie wysokich funkcji

5. Kanał służb- w państwach demokratycznych ma ograniczony zasięg; dużą rolę odgrywa w państwach wyznaniowych, totalitarnych

6. kanał udanych małżeństw- poprzez wejście do rodziny, wżenienie się jako łatwa droga awansu

7. bariera gwiazd- rzadko obejmuje więcej niż jedno pokolenie, wykorzystanie swoich talentów.

Mobilność pionowa- zwana wertykalną, czyli taką, która prowadzi z dołu do góry, albo z góry na dół. To jest mobilność awansu, mobilność zstępująca opiera się na degradacji.

Mobilność pozioma- opiera się na zmianie pracy, zwana horyzontalną. Ruchliwość odbywa się na zasadzie przeniesienia z jednego zakładu pracy do drugiego, bez zmiany zarobków, ze względów rodzinnych, konflikt z szefem, utrata stanowiska

29. Niedostosowanie społecznie i ich specyficzne zaburzenia osobowości

Niedostosowani społecznie- dzieci i młodzież, u których na skutek zaburzeń wewnętrznych, lub niekorzystnych warunków środowiskowych występują utrwalone zaburzenia w zachowaniu.

Objawy niedostosowania:

• podziw i zainteresowanie czynami społecznie nieakceptowanymi;

• cynizm i brawura;

• nieżyczliwy stosunek do człowieka;

• stałe konflikty z otoczeniem ( na tle stosunku norm, regulaminów, ludzkiego mienia, nieodpowiedni stosunek do własnych czynów);

• nieumiejętność zżycia się z grupą (brak poczucia bezpieczeństwa, agresja, zaspokajanie potrzeb niższego rzędu tj. popędów z powodu niemożności zaspokojenia potrzeb wyższych);

• wyłamywanie się z wszelkich norm;

• zrzucanie winy na otoczenie;

• niechęć do pracy i nauki;

• brak poczucia odpowiedzialności za swoje życie;

• życie chwilą, przygodą, awanturą;

• duża wyobraźnia;

• brak hamulców, krytycyzm;

• brak wizji życia w płaszczyźnie etycznej;

• brak umiejętności wyjścia z trudnej sytuacji.

Typowe wykroczenia obserwowane w niedostosowaniu społecznym:

• wagary,

• wulgaryzmy,

• kłamstwa,

• oszustwa,

• szantaż,

• ucieczki z domu,

• włóczęgostwo.

Objawy, które utrzymują się długo ulegają pogłębieniu.

Niedostosowani społecznie psychopaci:

• deficyt lęku

• brak empatii lub niski jej poziom

• orientacja na zaspokojenie własnych egoistycznych dążeń

• etiologia genetyczna

• wpływ środowiska

• nie mają deficytów intelektu, często są wybitnymi ludźmi

• brak zdolności do zmiany sposobu postępowania, chociaż zdają sobie sprawę z niekorzystnej sytuacji.

Psychopaci indyferentni:

Można tu zaliczyć hipertymików pogodni, weseli, ożywieni, łatwo nawiązują kontakty, przyjaźni ludziom, co stanowi tylko pozorną, powierzchowną powłokę osobowości, brak podłoża uczuciowego. W sytuacjach trudnych stają się drażliwi, kłótliwi, beztrosko nieodpowiedzialni, lekkomyślnie traktują zobowiązania, do celu dążą przez kłamstwo, intrygę, samochwalstwo. Jeśli jest ambitny to za pomocą tych cech osiągnie wszystko co chce, za niepowodzenie obwinia otoczenie, nie potrafi krytycznie ocenić swoich błędów i wad, ale widzi je u innych, co prowadzi do wrogich ustosunkowań.

Psychopaci bezradni i depresyjni

Wykorzystują szczególnie upośledzonych, dają się wykorzystywać, podatni na swoiste wpływy środowiska, staje się taki, jak osoba, z którą przebywa, nie umie oprzeć się wpływom otoczenia łatwo ulega wpływom wewnętrznym (popędy, stany uczuciowe) i zewnętrznym, brak energii i siły woli do przeciwstawienia się bodźcom oddziaływującym na niego, brak koncentracji, szybko się zniechęcają, popadają w stan bezwolny o zabarwieniu depresyjnym.

Niedostosowani społecznie charakteropaci:

Przyczyny charakteropatii:

• organiczne uszkodzenie mózgu;

• zapalenie opon mózgowych;

• choroba Heinego-medina;

• uszkodzenie mózgu, szczególnie po stronie czołowej.

Cechy charakterystyczne:

• nadpobudliwość, bądź apatyczność, i ociężałość intelektualna,

• nadwrażliwość,

• nadmierna ruchliwość,

• labilność emocjonalna,

• utrudniony prawidłowy proces edukacji,

• zmniejszona wydajność pracy ucznia, lub niechęć do nauki,

• trudności w skupieniu uwagi,

• niesystematyczność,

• niekonsekwentność,

• nieopanowanie popędów,

• tendencje do działania agresywnego,

• stale powtarzające się konflikty z otoczeniem,

• trudności w dostosowaniu się do norm obowiązujących w środowisku,

• drażliwość,

• wybuchowość,

• skłonność do czynów impulsywnych i wyładowań afektywnych w postaci wybuchów wściekłości ( w stanach pobudzenia bywają groźni)

• często zawężone pole świadomości

Cechy charakteropatyczne przypominające psychopatię:

• skłonność do kradzieży,

• kłamstwa,

• ucieczki z domu,

• włóczęgostwo,

• lenistwo,

• brak poczucia dystansu wobec starszych,

• brak karności,

• nieumiejętność zgodnego życia z otoczeniem,

• okrucieństwo,

• skłonność do nałogów,

• lekceważący stosunek do zadań życiowych i społecznych,

• skłonność do wybryków płciowych.

Charakteropaci są często wykorzystywani przez psychopatów (są żołnierzami do wykonywania czarnej roboty). W lżejszych przypadkach, pod wpływem oddziaływania wychowawczego możliwe jest częściowe lub niemal całkowite pozbycie się złych właściwości charakteropatycznych. W niepomyślnych warunkach środowiskowych utajone cechy charakteropatyczne mogą się wyzwolić i wtórnie rozbudować.

Nieprzystosowani społecznie neuropaci

• Podwyższony poziom lęku

• Wrogo nastawieni do wszystkiego

• Agresywność

• Zaczepność

• Ekstrawertycy, przez co zjednują sobie ludzi

• Podejrzliwi

• Labilni emocjonalnie

• Negatywna postawa wobec struktury władzy

• Zdolni do internalizacji norm moralnych

• Czują się niekochani i odtrąceni.

Agresywno lękowi ze skłonnością do neurotyczności

• Czuja się odtrąceni i niekochani

• Nieśmiali

• Fantazjują

• Zachowania aspołeczne dla utrzymania równowagi psychicznej

Jednostki z zaburzeniami emocjonalnymi

• Uciekają w świat fantazji

• Kłamią

• Spotykają się z ludźmi, żeby zagłuszyć lęk, często chodzą do kina

• Czują się niekochani i odtrąceni

• Niedojrzali emocjonalnie

• Nieśmiali

• Zniechęceni

• Mają poczucie niższości

• Mają mało przyjaciół

• Mało odporni na frustrację

• Często sięgają po alkohol

30. Metody i techniki oddziaływania resocjalizacyjnego

Są to metody i techniki wg. Czapowa i Jedleńskiego

1. Antropotechnika resocjalizująca- wykorzystuje się tu obcowanie społeczne do realizacji zadań, których w efektach jest resocjalizacja. Narzędziem oddziaływań resocjalizacyjnych jest człowiek, pojmowany jako indywidualna jednostka. Podstawą zasadniczą antropotechniki jest diada tj. stosunek między wychowankiem a wychowawcą, zależność, która się wytwarza.

1. Psychotechnika wychowania resocjalizacyjnego- wykorzystujemy zależność intencjonalnego oddziaływania osobowo twórczego, stosuje się tu:

• Metodę ukierunkowującą aktywność wychowanka (czynniki zewnętrzne). Celem jest aktywność wychowanka przez:

• Przekazywanie decyzji, poleceń, zadań. Ważne jest tu ton i siła głosu, należy nieraz udawać, że się czegoś nie widzi, to mają być polecenia by zmusić wychowanka do aktywności;

• Doradzanie wychowawcze ukierunkowane na działania wychowanka, ukazać mu niewidzianych przez niego aspektów sytuacji ( wychowanek nie jest w stanie wielu rzeczy przewidzieć). Wyjaśnić na czym polegają niewłaściwe zadania;

• Przekonywanie, aby ukierunkować jego aktywność, w sposób arbitralny ( powiedzieć tak ma być, ale to sposób narzucający lepiej jest przekonać wychowanka do zalecenia. Wiele rzeczy tu od wychowawcy zależy od jego osobistego wkładu, ukierunkować na dobre, pozytywne zachowania.

- Metodę podtrzymującą i intensyfikującą- uzyskaliśmy efekty to zintensyfikowanie doświadczeń wychowanka (czynniki wewnętrzne- zmiana wewnętrzna), otrzymujemy poprzez:

• Organizowanie doświadczeń, sytuacji, gdzie wychowanek będzie miał okazję wykazać w sposób najbardziej naturalny ( trudno przeprowadzić resocjalizację w warunkach izolujących)

• Działania dyscyplinujące- (pedagogiczne)- przez systematyczną pracę bez stosowania kary. (systematyczne oddziaływanie wychowawcze)

• Wpływ osobisty wychowawcy- własnym przykładem muszę pokazywać sposób postępowania taki, jaki powinien być, muszę być jako wychowawca przeźroczysty)

1. Socjotechnika- wykorzystujemy zależność ze względu na zbiorowość społeczną. Poprzez grupę istnieje szansa wyprowadzenia z wykolejenia. To technika psychologiczna, zawsze zajmuje się człowiekiem. Przykładem grupy socjotechnicznej jest grupa AA

Metody wykorzystywane w socjotechnice:

• Metody ukierunkowujące wpływ grupy

Kształtowanie celów i norm struktury grupy. Wychowawca kształtuje grupę, podaje cele atrakcyjne dla wszystkich osób w grupie. Efektem jest ulepszenie kontroli społecznej. Ważna jest demokracja i równe pozycje w grupie. Na tej bazie powstała koncepcja wychowawców ulicznych/osiedlowych. Polega to na wchodzeniu przygotowanych osób w grupy dziecięce i młodzieżowe i kierowanie nimi. Kierowanie grupą i kształtowanie jej samorządu. Z grupy wyłaniani są liderzy.

• Metody intensyfikujące i podtrzymujące

Poprzez działania zmierzające do podniesienia prestiżu grupy, np. sport, turystyka. Ważne jest znaczenie rezultatów pracy tej grupy i jej społecznej aktywności. Grupa a nie jednostka stanowi podstawę do gratyfikacji. Podnoszenie prestiżu poprzez rywalizację między dwoma grupami. Należy uruchomić podniesienie poziomu spoistości grupy.

• Przydzielanie członkom grupy zadań dostosowanych do ich możliwości, oraz zapewniających im sukces

• Organizowanie reakcji grupy na pozytywne wyniki członków grupy

• Przydzielanie atrakcyjnych ról i funkcji

• Wpływanie na wzajemne stosunki wewnątrz grupy

• Wprowadzenie atrakcyjnych zajęć

• Włączanie członków grupy do podejmowania decyzji

• Rozszerzanie celów i rodzajów zajęć uprawianych przez grupę

Wykorzystanie metody harcerskiej= integrowania spoistości grupy; dzielenie grupy na mniejsze, w grupach prowadzi się zajęcia rekreacyjne, sportowe, kulturalno- oświatowe. Celem tej metody jest zwiększanie zaradności życiowej, np. drużyny nieprzetartego szlaku.

2. Kulturo technika oddziaływań resocjalizacyjnych- odwołuje się do pewnych wartości, dla potrzeb resocjalizacji

• Nauka szkolna- edukacja jest drogą do zmiany, resocjalizacji. Jest to instrument do zmiany

• Praca zawodowa- zatrudnienie wychowanka ma znaczenie resocjalizacyjne, bo uczy samopomocy i aktywności

• Rekreacja i kultura- prawidłowa organizacja czasu wolnego wymaga to samodyscypliny i aktywności doprowadza do rozwoju.

W kulturo technice wykorzystuje się:

• Zajęcia oświatowo kulturalne- muszą być akceptowane przez wychowanków i wychowawcę;

• Masmedia- filmy powodują, że wychowanek widzi, że te ich zachowania negatywne społecznie są akceptowane, ale trzeba to zmienić, wyeliminować skłonność do takich wzorców zachowania

1

Oceny te mają dokonać obie strony konfliktu, lub osoba z zewnątrz

---