SCENARIUSZ NR 1.

Temat lekcji: Bezrobocie.

Czas zajęć: 45 minut

Metody: dyskusja, praca z danymi statycznymi w grupach zadaniowych, burza mózgów

Środki dydaktyczne: mapa i roczniki ( dane) statystyczne dotyczące bezrobocia, fragmenty aktów prawnych, tablica lub plakat do zapisywania pomysłów.

Uwaga: Akty prawne, dane statystyczne ( także dotyczące powiatów) i inne informacje potrzebne do analiz można wydrukować z serwisu urzędów pracy- www.praca.gov.pl oraz ze strony GUS- www.stat.gov.pl.

Cele:

Uczeń:

• analizuje strukturę przestrzenną bezrobocia w Polsce

• wymienia warunki, jakie decydują o zakwalifikowaniu do grupy bezrobotnych, w tym bezrobotnych absolwentów

• wymienia i ocenia metody przeciwdziałania bezrobociu

• wie, gdzie powinien zarejestrować się jako bezrobotny ( w powiatowym urzędzie pracy) i gdzie znajdują się instytucje pomagające bezrobotnym

Przebieg zajęć:

1. Wprowadzenie- przypomnienie pojęcia stopa bezrobocia i pojęć dotyczących rynku pracy lub pogadanka na temat osobistej sytuacji bezrobotnego.

2. Podzielenie uczniów na 6 grup, rozdanie roczników (danych) statystycznych

i rozdzielenie zadań:

• grupa A- analiza struktury przestrzennej bezrobocia w Polsce według województw, ze szczególnym uwzględnieniem województwa zamieszkiwanego przez uczniów (mapa z zeszytu ćwiczeń),

• grupa B- analiza zmian stopy bezrobocia w Polsce w latach 2005-2006,

• grupa C- analiza bezrobocia w Polsce na tle innych krajów (przede wszystkim krajów Unii Europejskiej i kandydujących),

• grupa D- analiza stopy bezrobocia we własnym powiecie na tle innych powiatów w województwie,

• grupa E- analiza struktury bezrobocia według płci i wykształcenia we własnym powiecie oraz w Polsce,

• grupa F- sprawdzenie kryteriów kwalifikowania osób do grupy bezrobotnych, w tym bezrobotnych absolwentów oraz procedury rejestracji w powiatowym urzędzie pracy (na podstawie wybranych przez nauczyciela fragmentów Ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu).

1. Prezentacja analiz przez uczniów i krótkie dyskusje na referowane tematy, inicjowane przez nauczyciela po każdej prezentacji.

2. Zainicjowanie przez nauczyciela burzy mózgów na temat metod przeciwdziałania bezrobociu (np. ,,Jakie macie pomysły na obniżenie stopy bezrobocia w Polsce i w naszym powiecie?''); pytanie skierowane do całej klasy.

Uwaga: w razie stosowania metody burzy mózgów po raz pierwszy należy zapoznać uczniów z jej zasadami (każdy ma prawo zgłaszać pomysł na równych prawach, nie należy komentować i krytykować pomysłów w fazie zgłaszania, każdy pomysł jest dobry, im jest ich więcej, tym lepiej itd.).

3. Zgłaszanie pomysłów przez uczniów i zapisywanie ich przy tablicy przez nauczyciela lub wybranego ucznia (niezależnie od trafności pomysłów) oraz- w razie potrzeby- doprecyzowanie pomysłów przez autorów lub odpowiedzenie na pytania uczniów dotyczące zgłoszonych propozycji.

4. Pogrupowanie przez nauczyciela i uczniów pomysłów dotyczących takich samych lub podobnych rozwiązań i podzielenie klasy na tyle zespołów zadaniowych, ile powstało grup pomysłów.

5. Przeanalizowanie pomysłów przez zespoły zadaniowe, wybór najlepszych ich zdaniem rozwiązań i przedstawienie ich całej klasie ( z argumentacją).

6. W razie pominięcia przez uczniów ważnego czynnika przeciwdziałania bezrobociu, zaprezentowanie go klasie przez nauczyciela ( z uzasadnieniem).

SCENARIUSZ NR 2.

Temat lekcji: Mierniki wzrostu gospodarczego.

Cele operacyjne:

• uczeń umie określić mierniki wzrostu gospodarczego,

• potrafi wskazać podstawowe metody pomiaru aktywności gospodarczej danego kraju w określonej jednostce czasu,

• umie scharakteryzować sytuację gospodarcza kraju, regionu, najbliższego otoczenia,

• potrafi wskazać możliwe do realizacji sposoby poprawy sytuacji gospodarczej.

Metody pracy:

- wykład

- praca w grupach

- dyskusja.

Środki dydaktyczne:

• podręcznik,

• Mały Rocznik Statystyczny Polski 2006,

• kartki papieru do opracowań

• kolorowe mazaki.

Czas: 45 minut.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat i wyjaśnia, w jaki sposób pomiar PKB pozwala zmierzyć aktywność gospodarczą kraju, a także omawia metody pomiaru PKB.

2. Podaje definicję realnego i nominalnego produktu narodowego (nominalny produkt narodowy to produkt wyrażony w cenach bieżących, natomiast realny produkt narodowy, to produkt wyrażony w cenach stałych, ujęty w postaci wskaźnika)

3. Podkreśla, iż realny produkt narodowy jest wskaźnikiem finansowych rozmiarów produkcji, a roczna zmiana jego tempa świadczy o wzroście lub spadku aktywności gospodarczej. Podaje wzór i wspólnie z klasą przeprowadza obliczenia dla Polski r= PKBt - PKBt-1 : PKBt-1 * 100%

x= L1 - L t-1 : L t-1 * 100%.

Jeżeli tempo wzrostu PKB jest większe niż tempo przyrostu naturalnego, to mówi się o wzroście stopy życiowej r>x.

4. Następnie nauczyciel dzieli klasę na grupy, rozdaje Mały Rocznik Statystyczny

i przydziela zespołom zadania ( czas wykonania- 15 min.). Wszystkie zadania dotyczą rozdziału 19 MRS.

5. Lekcję kończy dyskusja, w której uczniowie podają propozycje poprawy sytuacji gospodarczej w naszym kraju.

SCENARIUSZ NR 3.

Temat lekcji: Polska w Unii Europejskiej.

Cele operacyjne:

• uczeń definiuje konieczność udzielania pomocy i zmian w Polsce po 1989 roku, umie opisać programy pomocowe przyznane Polsce przez Unię Europejską,

• potrafi scharakteryzować zmiany, jakie wiążą się z przystąpieniem Polski do UE.

Metody Pracy:

• wykład

• pogadanka

• praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

• podręcznik,

• foliogramy,

• papier pakowy,

• mazaki.

Czas: 45 min.

Przebieg zajęć:

1. Po podaniu tematu nauczyciel prezentuje foliogramy nt. Unii Europejskiej. Uczniowie sporządzają krótkie notatki. Następnie w formie krótkiej pogadanki omawia założenia programów pomocowych, przyznanych Polsce przez Unię Europejską. Zadaniem uczniów jest wskazanie obszarów, które zostały objęte dotacjami.

2. Nauczyciel dzieli klasę na zespoły zadaniowe. Uczniowie (wykorzystując informacje zawarte w podręczniku oraz foliogramach) opracowują tematy: ,,Jakie zmiany polityczno- gospodarcze wiążą się z akcesją Polski do UE?'' oraz ,,Jaki wpływ na codzienne życie obywateli może mieć przystąpienie Polski do UE?''. Zebrane informacje uczniowie przedstawiają w formie plakatów.

3. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie grupy prezentują swoje plakaty na forum klasy i porównują argumenty. Na ich podstawie oceniają, czy reprezentowane przez klasę opinie wyrażają obawę przed zmianami wywołanymi akcesją czy może raczej nadzieję na korzystne dla Polski zmiany.

4. W ramach pracy domowej uczniowie opracowują temat „Korzyści i koszty integracji Polski z Unią Europejską”.

SCENARIUSZ NR 4.

Temat lekcji: Globalizacja.

Cele operacyjne:

• uczeń umie scharakteryzować na czym polega proces globalizacji,

• potrafi podać argumenty przeciwników i zwolenników procesu globalizacji,

• potrafi opisać korzyści i zagrożenia, jakie niesie globalizacja.

Metody pracy:

• ,,burza mózgów'',

• dyskusja.

Środki dydaktyczne:

• podręcznik,

• zeszyt ćwiczeń,

• wycinki z gazet.

Czas: 45 minut

Przebieg zajęć:

1. Na poprzedniej lekcji nauczyciel może polecić uczniom, aby przygotowali wycinki prasowe, relacjonujące działania antyglobalistów (np. podczas konferencji gospodarczych, spotkań grupy G8). Zebrane prze uczniów informacje powinny być wykorzystane podczas pracy w grupach.

2. Na początku nauczyciel przeprowadza ,,burzę mózgów'' na temat globalizacji. Na tablicy zapisuje wszelkie pojęcia, które uczniom kojarzą się z procesem globalizacji.

3. Następnie nauczyciel sam wyjaśnia pojęcie globalizacji lub prosi uczniów

o przeczytanie tekstu z podręcznika.

4. Po wyjaśnieniu, na czym polega globalizacja, nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Pierwsze dwie starają się zebrać argumenty za globalizacją, pozostałe dwie przygotowują argumenty przeciwko globalizacji.

5. Po około 10-15 minutach każda grupa wybiera po dwóch przedstawicieli, którzy zapisują na tablicy 10 argumentów za i 10 argumentów przeciw globalizacji.

6. Jeżeli nauczyciel ma czas, może przeprowadzić dyskusję miedzy przedstawicielami grup.

7. W ramach pracy domowej uczniowie mogą napisać esej ,,Jak wyglądałby świat, gdyby nie globalizacja:”.

SCENARIUSZ NR 5.

Temat lekcji: Działanie mechanizmu rynkowego.

Cele operacyjne:

• uczeń zna pojęcie popytu, podaży, rynku,

• zna zjawisko komplementarności i substytucji dóbr,

• potrafi wyznaczyć cenę równowagi.

Metody pracy:

• wykład,

• rozmowa dydaktyczna,

• ćwiczenie symulacyjne.

Środki dydaktyczne:

• podręcznik,

• foliogramy,

• kartki z cenami.

Czas 45 minut.

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel wyjaśnia na przykładzie prawo popytu i podaży. Prezentuje krzywą popytu i podaży za pomocą foliogramów. Uczniowie słuchają i sporządzają notatkę.

2. Nauczyciel może również wyjaśnić wpływ komplementarności i substytucji dóbr na wielkość popytu i podaży. Poleca uczniom, aby podali przykłady takich dóbr.

3. Następnie dzieli klasę na dwie grupy. Uczestnicy jednej z grup wcielają się w rolę kupujących, uczestnicy drugiej grupy- w rolę sprzedających na symulacyjnym rynku, na którym obraca się tylko jednym dobrem (np. będzie to jogurt).

4. Nauczyciel poleca uczniom wypisanie ceny, po której uczniowie są skłonni kupić lub sprzedać to dobro. Uczniowie wypisują na kartce cenę dobra.

5. Poleca odszukanie ucznia z drugiej grupy w celu uzgodnienia ceny i dokonania transakcji. Uczniowie poszukują ucznia, który jest gotów na dokonanie transakcji po wynegocjowanej cenie.

6. Nauczyciel następnie poleca uczniom zebranie kartek z proponowanymi

i wynegocjowanymi cenami i przedstawienie wyników w formie wykresu popytu

i podaży. Uczniowie przedstawiają wyniki ćwiczenia w formie wykresu, odczytują cenę równowagi rynkowej.

---