PRÓBA BADAWCZA I ZASADY JEJ DOBORU

Koniecznym warunkiem rzetelnych i wiarygodnych badań oprócz sformułowania problemów i hipotez, doboru zmiennych i odpowiadających nim wskaźników jest dobór próby badawczej do badań. Należy rozumieć przez to wyselekcjonowanie do badań pewnej liczby jednostek wchodzących w skład populacji generalnej lub całkowitej, w taki sposób aby na tej podstawie udzielić odpowiedzi na problemy badawcze, przetestować hipotezy i wyprowadzić wnioski.

Przeprowadzenie badań na całej populacji nie jest potrzebne , często jest niemożliwe , jest bardzo kosztowne , z tych względów podejmuje się badania oparte na części populacji pod warunkiem, że populacja ta będzie reprezentowała całą zbiorowość.

Populacja całkowita - Całkowity zbiór jednostek objętych badaniem nazywamy (populatio)populacją. Populacja jest zbiorem wszystkich przypadków- ludzi, rzeczy, cech, właściwości itp. Zbiorem takim mogą być:

-wszyscy mieszkańcy w Polsce

- wszyscy studenci

- wszyscy nauczyciele

- cała ludność woj. Polskiego itp.

-wszyscy studenci ATENEUM

PRÓBA BADAWCZA-podzbiór danych pochodzących z populacji generalnej i stanowiący podstawę do podjęcia badań, np. część mieszkańców polski, część studentów.

PARAMETR-Wartość zmiennej, która charakteryzuje populację całkowitą. (wszyscy)

Natomiast wartość zmiennej, która charakteryzuje próbę badawczą nazywamy - estymatorem. (część).

Jeżeli badaniem objęte są wszystkie jednostki danej zbiorowości, np. spis powszechny ludności -BADANIA PEŁNE

Jeżeli natomiast badania oparte są na części zbiorowości, czyli na próbie badawczej -BADANIA CZĘŚCIOWE

Dobór próby do badań powinien być taki , aby w próbie badawczej znalazły się wszystkie te cechy , które znajdują się w populacji generalnej. (te same proporcje, np. K i M)

Próbę badawczą uważa się za reprezentatywną, gdy:

-w próbie Bad. znajdują się wszystkie elementy - zmienne, które znajdują się w populacji generalnej (np. Rodziny chłopskie, inteligenckie i robotnicze)

-kiedy wartości poszczególnych zmiennych w próbie badawczej są takie same, bądź zbliżone do wartości w populacji całkowitej. (np. 80% kobiet i 20% mężczyzn)

Próba badawcza i jej wielkość zależy od pewnych czynników:

1)Cel badań

-jeżeli celem jest jedynie dostarczenie informacji do poznania pewnych opinii respondentów (np. na temat funkcjonowania rządu) to próba badawcza może być stosunkowo mała. Jeżeli zaś badania odnoszą się do ważnych zagadnień społecznych, w zakresie których należy podjąć określone decyzje to próba badawcza powinna być możliwie jak najszersza.

2)Liczba jednostek składająca się na daną zbiorowość

-jeżeli zbiorowość całkowita jest stosunkowo duża (wszyscy studenci), to próba badawcza powinna być stosunkowo duża. Jeżeli zbiorowość całkowita jest mała (studenci z trudnościami) to i próba badawcza powinna być stosunkowo mniejsza.

3)Metody i techniki badawcze zastosowane w pracy:

-metody i techniki bardziej pracochłonne, np. metoda indywidualnych przypadków, wymagają doboru mniejszej próby badawczej

- metody i tech mniej pracochłonne, np. ankieta - większa zbiorowość

Sposoby doboru próby do badań:

1. Dobór celowy- w doborze tym decyzje o tym, jakie jednostki będą objęte badaniem podejmuje sam badacz. Badacz kieruje się w doborze próby do badań, tymi jednostkami, które spełniają określone przez niego kryteria badawcze np. uczniowie z trudnościami. Dobór celowy stosuje się, gdy badania przeprowadza się na niewielkiej populacji i wówczas, gdy chcemy zbadać pewne specyficzne właściwości, bądź cechy osób badanych. Szczególnym przypadkiem doboru celowego jest dobór kwotowy. Ta nazwa pochodzi od wiązania z nim pewnych kwot osób dobieranych do badań. Aby dobrać próbę w sposób kwotowy trzeba wiedzieć jakie wartości i cechy posiada zbiorowość całkowita.

2. Dobór losowy- uznaje się go za najbardziej trafny. W doborze tym badacz nie ma wpływu na dobór osób badanych, lecz zdaje się na los. Dzięki temu można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że wylosowana próba będzie miniaturą populacji całkowitej.

Dobór losowy można przeprowadzić kilkoma technikami:

-dobór prosty - >jest podstawowym elementem wszystkich pozostałych sposobów doboru próby do badań (syst, warst, grup). Polega na ponumerowaniu wszystkich jednostek od 1 do N i przyporządkowaniu im odpowiednich nazwisk, a następnie na wyciąganiu z kapelusza poszczególnych numerów. Próba liczy tyle osób ile badacz uzna za stosowne

-dobór systematyczny ->jest najczęściej stosowany. ( np. jakaś zasada wielokrotności, np. co 8) Sporządza się listę (tak jak w prostym) osób wchodzących w skład populacji całkowitej oraz przyporządkowuje się każdej osobie określony numer. Następnie dokonuje się systematycznego losowania określając wielkość przedziału miedzy badanymi osobami. (losowanie co k-ty element)

K = N/n

N- ilość osób

n- ilość osób , które chcemy zbadać

-dobór warstwowy ->bardziej złożony dobór . stosuje się go wówczas, gdy populacja jest bardzo liczna i wewnętrznie zróżnicowana. W takich przypadkach dokonuje się podziału całej populacji na autonomiczne grupy, z których proporcjonalnie wybiera się tyle osób, które badacz uzna za celowe. Np. w badaniach zmierzających do poznania opinii nauczycieli na temat ich sytuacji materialnej, przeprowadza się badania we wszystkich grupach zawodowych nauczycieli.

-dobór grupowy ->jest analogiczny jak dobór systematyczny, lecz odnosi się nie do pojedynczych osób lecz do grupy osób (np. dana szkoła w Gdańsku)

3. Dobór spośród ochotników - niekiedy zachodzi potrzeba przeprowadzenia badań opierając się na osobach, które dobrowolnie zgłaszających swój udział w określonych badaniach, np. więźniowie. Tak badana grupa nie jest grupą reprezentatywną.

METODY I TECHNIKI BADAŃ PEDAGOGICZNYCH

Metoda -oznacza pewien sposób postępowania, który prowadzi do określonego celu.

Pojęcie metoda jest wieloznaczne i uzależnione od osoby definiującej. Różnice są tak znaczne, że to co jedni uważają za metodę inni uznają za technikę badawczą.

wg. Kamińskiego - przez metodę będziemy rozumieć zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych obejmujących całość postępowania badawczego.

wg. Kotarbińskiego - przez metodę będziemy rozumieć wybrane metody zbierania materiałów badawczych wybranego wycinka badanej społeczności

Metody można by ująć a) wąsko i b)szeroko

a)Jeżeli zespół czynności badawczych ogranicza się tylko do zbierania materiałów celem udzielenia odpowiedzi na pytania badawcze, wówczas mówimy o metodzie w wąskim pojęciu. Tak rozumiana metoda jest techniką badawczą.

b)Jeżeli zespół czynności badawczych związany jest zarówno z formułowaniem pytań , problemów badawczych, planowaniem, organizowaniem badań oraz sposobami zbierania i opracowywania badań, wówczas mówimy o metodzie w szerokim znaczeniu.

Metody badawcze to typowe i powtarzalne sposoby zbierania, opracowywania, analizy i interpretacji danych empirycznych służących do uzyskiwania maksymalnie zgodnych odpowiedzi na pytania badawcze.

Do najczęściej stosowanych metod badawczych wykorzystywanych w badaniach pedagogicznych zaliczamy:

1)METODĘ MONOGRAFICZNĄ

-Monograficznie określa się mianem badań jakościowych

monos-jeden grapho-piszę = jednostronny zapis

-wspólna cechą wszystkich Bad. monograficzych jest to, że dotyczą one jednostronnego opisu jakieś instytucji, organizacji, uczelni, jakiegoś zjawiska, czy procesu.

-zastosowana na użytek pedagogiki jest metodą, której przedmiotem są: instytucje ychowawcze, opiekuńcze, jak i instytucjonalne formy działalności, zmierzające do wszechstronnego poznania ich struktury, zasad ich działania i wychowania z myślą o opracowaniu koncepcji, ich doskonalenia i rozwoju.

Badania metodą monograficzną dotyczyć mogą:pracy dydaktycznej w zakresie organizowania zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych. Nadają się także do działania pracy wychowawczej, odnosić się mogą do metod i sposobów planowania, realizowania pracy wychowawczej w szkole.

Badania monograficzne odnosić się mogą także do infrastruktury szkolnej.W tym głownie do bazy dydaktycznej i świetlic.

2)METODĘ INDYWIDUALNYCH PRZYPADKÓW

-jest w rzeczywistości zapisem monograficznym odniesionym nie do instytucji, ale do jednej osoby.

-przedmiotem są konkretne sytuacje życiowe, w które uwikłany jest człowiek lub niewielka grupa ludzi.

-jest sposobem badań polegającym na analizie jednostkowych losów ludzi uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze lub na analizie wszelkich zjawisk poprzez pryzmat ich jednostkowych biografii z nastawieniem na opracowania diagnozy celem podjęcia działań dydaktycznych.

Jednostka-> losy wychowawcze -> diagnoza -> działanie

3)METODĘ SONDAŻOWĄ(REPREZENTACYJNA)

-charakteryzuje się tym, że pozwala uzyskać informacje o licznych zbiorowościach poprzez badania opierające się na niewielkiej próbie badawczej(próbie reprezentacyjnej)

-metoda ta jest najczęściej stosowana w badaniach pedagogicznych-zbierania opinii

SONDAŻ DIAGNOSTYCZNY jest sposobem gromadzenia danych o interesujących badacza zjawiskach, procesach zachodzących w środowisku badanym, w oparciu o opinie, poglądy osób dobranych do badań z określonego punktu widzenia.

Umożliwia ona pozyskanie informacji dotyczących:

-cech społeczno zawodowych i środowiskowych respondentów, którymi mogą być wiek, płeć, miejsce zamieszkania,

-stan świadomości społecznej respondentów- odnosić się mogą do poznania opinii, postaw, poglądów na temat przedmiotu badań-życie społeczne, trudności wychowawcze.

4)EKSPERYMENT

-metoda badań, która znajduje szerokie zastosowanie w naukach ścisłych, także w badaniach społecznych, w tym w badaniach pedagogicznych.

-jest metodą badawczą polegającą na obserwacji zjawisk celowo wywołanych w kontrolowanych warunkach przez badacza

Podział:

eksperyment laboratoryjny:

-w nienaturalnych warunkach w laboratorium

-badacz symuluje pewne naturalne warunki i przeprowadza w tych warunkach kontrolę

eksperyment pedagogiczny:

-jest naturalnym, gdyż odbywa się w naturalnych warunkach ( w szkole w klasie)

-metoda badawcza polegająca na wprowadzeniu do badanego środowiska czynnika eksperymentalnego i obserwowaniu zmian pod wypływem tego czynnika

W ramach eksperymentu pedagogicznego można wyróżnić takie techniki jak:

TECHNIKA JEDNEJ GRUPY:

-polega na tym, że przeprowadza się badanie wstępne, następnie wprowadza się czynnik eksperymentalny, a po pewnym czasie przeprowadzamy badanie końcowe.

TECHNIKA GRUP RÓWNOLEGŁYCH(2GRUPY)

- polega na doborze dwóch równoległych grup, które są identyczne lub prawie identyczne pod względem wszystkich cech zawodowych lub intelektualnych

-dokonuje się pomiaru uczniów tych dwóch grup

-losowo dopiera się grupę eksperymentalną i grupę kontrolną

-wprowadza się czynnik eksperymentalny do jednej z tych grup

-po upływie pół roku dokonuje się oceny tych dwóch grup

TECHNIKA GRUP ROTACYJNYCH

-różni się tym od techniki grup równoległych, że grupa która w pierwszym okresie była grupą kontrolną staje się grupą eksperymentalną a grupa która w pierwszym okresie była eksperymentalna staję się grupą kontrolną. (nastąpiła podmiana grup)

TECHNIKA SALOMONA-NIEOMAWIANA NA WYKŁADZIE

5)METODĘ SOCJOMETRYCZNĄ

- socjo towarzysz, metria - mierzą

-badanie stosunków miedzy ludzkich jest przedmiotem badań pedagogiki oraz socjologii

-polega na mierzeniu odległości czy dysonansu społecznego miedzy jednostkami bądź grupami

-pozwalają na ustalenie nastawienia wobec członków i siebie w konkretnej grupie lub pojedynczych osób

-wskazanie, które osoby w grupie są popularne, lubiane, a które nie są lubiane, odrzucone

-pozwalają na ustalenie wewnętrznej struktury poszczególnych grup, a w szczególności poznanie jej składu, jedności jak i istniejących powiązań między jej członkami

-pozwalają na poznanie opinii jednostki lub grupy o interesujących badacza zjawiskach

-stwierdzenie zmian zachodzących w danej grupie pod wpływem danego czynnika.

SOCJOMETRIA- jest metodą badania polegającą na dokonywaniu przez osoby badane wyborów pozytywnych bądź negatywnych innych osób spośród członków określonej grupy ze względu na podane przez badacza kryterium badawcze(kryterium socjometryczne)

BADANIA SOCJOMETRYCZNE DOTYCZYĆ MOGĄ:

-nastawienia osób wobec siebie

-poznania specyficznych cech grupy (karności, swoistości)

-istniejących powiązań między jednostkami w grupie wynikających z sympatii, antypatii, przyjaźni, wrogości itp

-poznanie popularności określonych osób w grupie (wybranie przywódcy)

-poznane osób mało lubianych, odrzuconych

-poznanie paczek/klik

-poznanie związków, uczuć między członkami

W badaniach tych można zastosować różne techniki ,które pozwalają bez większych trudności na poznanie relacji między jednostkami tworzącymi grupę:

TECHNIKI SOCJOMETRYCZE:

Technika Moreno

-najbardziej typowa technika socjometryczna

-polega na zadawaniu danej grupie specjalnie przemyślanych i sformułowanych pytań odnoszących się do wybranych form wrogości i przyjaźni - to co jest przedmiotem. Np. podaj nazwiska 3 osób, z którymi byś chciał siedzieć w 1 ławce i ustaw w kolejności.

Technika Zgadnij Kto To?

-często wykorzystywana technika stosowaną do wyselekcjonowania tych osób , które charakteryzują się specyficznymi cechami. Np. to jest ktoś na kogo można liczyć… To jest ktoś, kto jest zawsze przygotowany.

Plebiscyt życzliwości i niechęci

- postawienie uczniów przed koniecznością dokonania oceny swoich kolegów. Dzięki temu możliwy jest wgląd w całokształt istniejących stosunków panujących w klasie.

-polega na uzyskaniu zdań na temat osób danej grupy

-pozwala na uzyskanie obrazu stosunków panujących w grupie.

Polega na wypisaniu uczniów w klasie i podaniu skali oceny (od b.lubię do b Nielubię)

Technika szeregowania-mało znacząca w pedagogice

TECHNIKI BADAWCZE w ogóle:

Techniki - sposób badawczy zmierzający do uzyskania materiałów badawczych

Podział I

a)bezpośrednie

-występuje wówczas, gdy sam badacz lub osoba wyznaczona sama dokonuje zbierania materiału badawczego

b)pośrednie

-zaliczamy tutaj te techniki, którymi posługujemy się w badaniach ankietowych bądź prace pisemne

Podział II

a)standaryzowane

-wszelkie środki badawcze są dalece ujednolicone, wysoce wystandaryzowane za pomocą skal

b)niestandaryzowane

-to takie, których środki badawcze nie są ujednolicone, pozostawiają dużą swobodę w opracowywaniu i interpretowaniu danych

Podział III

a)obserwacja

-celowe postrzeganie przez badacza zjawisk i zdarzeń w ich naturalnym środowisku. Z tego względu każda obserwacja w przeciwieństwie do innego postrzegania cechuje się celowością. Każda obserwacja powinna być: dokładna, wnikliwa, obiektywna, selektywna.

Podział obserwacji:

-UCZESTNICZĄCA-gdy badacz uczestniczy w obserwowanym zjawisku i NIEUCZESTNICZĄCA-gdy badacz otrzymuje informacje z tzw . drugiej ręki

-JAWNA-gdy badacz nie zataja przed respondentami swojej roli i UKRYTA-gdy badacz zataja przed badanymi swoją rolę, że są przedmiotem celowej obserwacji np. służby specjalne

-CIĄGŁA -obserwacja przez długi okres czasu i PRÓBEK CZASOWYCH- w krótkich fragmentach, np. tylko podczas śniadania

b)ankieta

-badacz zbiera informacje pytając osoby, które mają pewną wiedzę/doświadczenie na dany temat o odtworzenie pewnych zjawisk, faktów, sytuacji, bądź opinii, poglądów na dany temat

-sposób zbierania informacji za pomocą drukowanej listy pytań zwanej kwestionariuszem ankietowym

- wykorzystywanie ankiety należy zaliczyć do najszybszych sposobów pozyskiwania informacji

ZALETY

-niski koszt przeprowadzenia badań

-szybkie pozyskiwanie informacji od stosunkowo dużej ilości osób

-anonimowa, więc pozbawiona stronniczości

-możliwość uzyskania bardziej przemyślanych odpowiedzi

-duża dostępność do respondentów

WADY:

-brak możliwości korygowania odpowiedzi

-brak kontroli nad tym kto udziela odpowiedzi

-niski odsetek udzielanych odpowiedzi (nie każdemu chce się wypełniać, nie każdy odsyła)

-konieczność formułowania w miarę prostych pytań i odp (bo nie znamy poziomu wiedzy innych - badanych)

Podział ankiet:

I a)USTNE - z osobami, które nie potrafią pisać, z dziećmi

b)PISEMNE

II a)POCZTOWE

b)PRASOWE

c)AUDYTORYJNE

Badania ankietowe opierają się na tzn Kwestionariuszu ankiety, który jest narzędziem badawczym specjalnie przygotowanych przez badacza do określonych celów badawczych

Pytania kwestionariuszowe mogą dotyczy:

a)faktów(tzw pytania metryczkowe; metryka-nazwa cecha)-cechy demograficzne, społeczno-zawodowe, wiek, płeć, wykształcenie, staż pracy itp.

- charakterystyka respondenta

-pytanie te są stawiane po to, żeby umożliwić nam analizę ilościową i jakościową

b)opinii- odnoszą się przed wszystkim do postaw, stanowisk, sytuacji respondentów, np. co sądzisz o….

Podział pytań ankietowych

TYP I:

OTWARTE

-pozwalają respondentowi na całkowitą swobodę w udzielaniu odpowiedzi

-stawianie takich pytań badacz zakładać musi, że uzyska wiele różnorodnych opinii , których syntetyzowanie jest często niemożliwe (każdy ma inna opinię)

ZAMKNIĘTE

- takie, w których badacz umieścił propozycje odpowiedzi

-odpowiada się na nie łatwo, ponieważ posiadają zestaw możliwych odpowiedzi zwany KAFETERIAMI

Kafeteria:

-powinna być rozłączna tzn. zawierać wszelkie możliwe odpowiedzi

-powinna być zamknięta z góry lub z dołu ,np. , do 5 lat, 5-10, 10-15 -zamknięta z góry;

5-10, 10-15, powyżej 15 lat-z dołu

PÓŁOTWARTE

-tzn po kafeterii dodajemy „inne/jakie”

TYP II:

DYSJUNKTYWNE (wykluczenie)

- to takie które wykluczają możliwość udzielania innej niż 1 odpowiedź, np. jaki jest pana/pani poziom wykształcenia? (mamy tylko 1 poziom)

KONIUNKTYWNE (łączenie)

-to takie pytania, w których respondent może udzielić więcej niż 1 odpowiedź, np. Jakimi cechami powinien się charakteryzować nauczyciel?

Niekiedy w kwestionariuszu ankiety formułuje się tzw Pytania filtrujące:

- mają one na celu stwierdzić czy dna cecha występuje u respondenta czy nie, np. zamiast zapytać jakie miało się trudności w studiowaniu zapytamy czy studiowałeś? Dopiero pozytywna odpowiedź na to pytanie pozwala na sformułowanie kolejnych pytań - jeżeli tak, to…

Niekiedy też używamy pytania kontrolne:

-służą do zbadania wiarygodności udzielanych odpowiedzi

-są najczęściej podobne lub zbieżne do innych lecz inaczej sformułowane

ZASADY FORMUŁOWAN IA PYTAŃ W KWESTIONARIUSZU

1)pytania powinny być jednoznaczne i w miarę precyzyjnie sformułowane

2)powinny być formułowane w sposób grzecznościowy pan/pani lub w formie bezosobowej (proszę udzielić odp na…)

3)pytań nie należy formułować w sposób sugerujący odpowiedź np. dodając większość ludzi uważa, że…

4)należy ograniczyć ilość pytań: niedyskretnych, sprawiających kłopoty

5)należy unikać pytań nieostrych, wieloznacznych, np. Czy pani sytuacja jest dobra (pojecie względne)

BUDOWA KWESTIONARIUSZA ANKIETY/WYWIADU

-3CZĘŚCI

I WPROWADZAJĄCA

-powinna informować respondenta o celach badania

-powinna sugerować anonimowość odpowiedzi

-powinna wskazywać na adresata ankiety

Np. Wyższa Szkoła Ateneum prowadzi badania na temat kompetencji zawodowych nauczycieli. W tym celu podjęto badania zmierzające do określenia systemu kształcenia nauczycieli w Polsce. Zwracam się do Pana/Pani z prośbą o uważne przeczytanie każdego pytania i udzielenie w miarę szczerych i wyczerpujących odpowiedzi zgodnie z pana/pani wiedzą. Informuję, że badanie jest anonimowe, a wszelkie informacje zostaną wykorzystane wyłącznie do celów badawczych.

II METRYCZKOWA

-2cześć ankiety

-powinna zawierać pytania o cechy społeczno-zawodowe i demograficzne respondenta (pleć, wiek, poziom wykształcenia itp.)

III PYTANIA ZASADNICZE

-powinny odnosić się do problematyki badawczej

c)wywiad

-rozmowa, w której osoba prowadząca wywiad zadaje respondentowi pytania w taki sposób, aby miały one związek z postawionymi pytaniami badawczymi

Podział wywiadu

Ipodział -ze względu na rolę prowadzącego wywiad:

A)JAWNY - os prowadząca nie ukrywa swojej roli

B)UKRYTY - badacz ukrywa swoją faktyczną rolę i nie zdradza celów, dla których zadaje pytania

II podział:

C)STANDARYZOWANY

-posiada jednakową, ustaloną listę pytań dla wszystkich respondentów

D)NIESTANDARYZOWANY

-luźna rozmowa badacza z respondentem na dany temat, w której badacz nie kieruje się określona listą pytań

Podział III

E)INDYWIDUALNY -prowadzony z udziałem jednego respondenta

F)ZBIOROWY -wywiad z grupą osób

d)analiza dokumentów i wytworów działań

-typowa technika w badaniach historycznych

-dokument -każda rzecz stanowiąca źródło informacji o osobach, faktach, przedmiotach i zdarzeniach

Podział dokumentów

1.wg.Pedagogiki:

-dokumenty urzędowe >wszystkie dokumenty tworzone przez placówki oświatowe, wychowawcze: plany pracy, statuty, regulaminy

-dokumentyosobiste- >prace pisemne, wytwory poszczególnych osób(biografie, listy,pamiętniki, wypracowania)

2.wg. Sposobu wyrażania treści

-pisemne-sprawozdania, statuty, protokoły, artykuły

-cyfrowe-sprawozdania finansowe, rachunki

-obrazowo-dźwiękowe- rysunki, nagrania, filmy, zdjęcia

Wszelkie dokumenty w badaniach historycznych i porównawczych podlegają ANALIZIE

Podział analizy

-ilościowa-sprowadza się do opisu osób,rzeczy, faktów z punktu widzenia ich wartości i ilości

-jakościowa-sprowadza się do wyprowadzenia wniosków na podstawie zawartych w dokumentach informacji

Nie małe znaczenia ma ANALIZA WYTWORÓW DZIAŁANIA DZIECI I MŁODZIEŻY-

-traktowane jako wskaźniki rozwoju umysłowego, fizycznego bądź są uzewnętrznieniem stanu

Psychicznego (zdolności, uzdolnienia) ,np. Prace ręczne z drzewa, papieru, rysunki, wypracowania- powinny być przedmiotem analizy każdego nauczyciela

ANALIZA BADAŃ NAUKOWYCH

-zebrany różnymi metodami i technikami materiał badawczy określany jako surowy/nieuporządkowy podlega:

 kontroli materiału

grupowaniu materiału

- budowaniu szeregów,

- budowaniu tabel

 oraz prezentacji graficznej

analizie jednej zmiennej

weryfikacji hipotez

KONTROLA MATERIAŁÓW BADAWCZYCH

-jest pierwszą czynnością po przeprowadzeniu badań

-sprowadza się do oceny wartości zebranych materiałów, ponieważ są one obarczone wieloma błędami. Błędy te wynikają z:

-źle opracowanych narzędzi badawczych np. ankieta

-niewłaściwych skal pomiarowych (dokładność skali)

-błędów statystycznych (sprawozdania)

-przyczyn losowych

-pomyłek w zapisach

Rodzaje kontroli

A-formalna

-polega na sprawdzeniu, czy zebrany materiał jest kompletny i zgodny z naszymi założeniami,

czy zebraliśmy wszystkie informacje, czy powróciły wszystkie ankiety, czy udzielono odpowiedzi na wszystkie pytania, czy nie przesłano nam innych materiałów, czy celowo nie wprowadzono nas w błąd

B-merytoryczna

-dotyczy oceny wartości poznawczej zebranych materiałów, jaka jest wartość poznawcza tego co mam, badacz powinien sprawdzić, czy udzielono odpowiedzi zgodnie z pytaniami czy zebrane dane są rzetelne czy nie pomijano pytań trudniejszych, kłopotliwych czy nie popełniono błędów arytmetycznych

GRUPOWANIE MATERIAŁU:

to 2 etap niezbędny do przeprowadzenia analizy ilościowej i jakościowej. Zbieramy dane w jednym miejscu : zmienne zależne, niezależne, cechy itp. owe dane wynikające ze zliczania i grupowania stanowią podstawę do budowania szeregów, które są zbiorem uporządkowanym wg. Określonych kryteriów (zmienne zależne, zmienne niezależne)

Szereg- składa się z conajmniej 2 kolumn, z których pierwsza stanowi wartości zmiennej X(zależnej lub niezależnej), zaś druga stanowi ich liczebność.

Rodzaje szeregów:

a-wyliczający

-najprostszy , prezentowany w badaniach naukowych

-skłąda się z dowolnej liczby pozycji zawierających informacje o badanej zbiorowości

-stanowi podstawę budowania innych szeregów np. ile uczniów uzyskało jakie oceny z testu

b-rozdzielczy

-szereg rozdzielający daną populację na rózne przedziały klasowe(interwały)

-ilośc tych przedziałow jest uzależniona od badacza i celu jego badań

-żeby zbudować ten szereg nalezy ustalić rozpiętość przedziału , którą ustala się poprzez X

maksymalny(pkt z testu)minus wartośc minimalna i podzielone przez r -ilośc przedziałów które chcemy mieć. Czyli np. max punktów to 50, min 5. 50-5= 45 i 45/5 = 9, czyli chcemy mieć 5 przedziałów 9 punktowych. Wiec 5-13, 14-23, 24-33, 34-43, 44-50

-dla celów interpretacyjnych należy wartości bezwzględne zmienić na wartości względne, która może być wyrażona w proporcjach 1:2, bądź procentach

c-terytotialny

-to taki szereg, który przedstawia dane zjawisko w przekroju pewnego terytorium, np. liczba osób w konkretnych województwach, miastach itp

d-dynamiczny

-przedstawia dane zjawisko w okresie kilku ostatnich lat, bądź epok, np. studenci w woj. Pomorskim na przestrzeni 1960-2010. (w przedziałach co 10 lat jak się ich liczba zmieniała)

Zebrane informacje są prezentowane w tabelach oraz na wykresach

Tabela jest najczęściej stosowanym narzędziem do prowadzenia analizy i wnioskowania. Dobrze opracowana tabela pozwala na :1)szybką orientację w materiale badawczym

2)porównanie zebranych materiałów badawczych wewnątrz tabeli, jak i z innymi materiałami

3)pozwala określać, wykrywać związki i zależności między zmiennymi

4)pozwala na analizę zebranych materiałów i obliczenie wskaźników, proporcji, procentów

ZASADY BUDOWANIA TABELI:

a)informacje ogólne powinny poprzedzać informacje szczegółowe

b)informacje stanowiące przyczyny (zm. Niezależne) powinny wyprzedzać informacje stanowiące ich skutek

c)informacje opisujące zjawiska w czasie powinny być prezentowane chronologicznie

d)dla zachowania komunikowalności niezbędnym jest stosowanie znaków umownych:

„- ” zjawisko nie występuje

„0” zjawisko występuje, lecz w ilościach tak małych, że nie sposób je w danej skali wykazać

„.” (kropka) brak danych lub brak wiarygodnych danych

„x” dana pozycja nie jest sumowalna (np. w innych jednostkach)

„w tym” np. Ogółem 500, w tym 200 kobiet i 300 mezczyzn

Pod względem formalnym każda tabela powinna zawierać:

-numer tabeli

-zwięźle sformułowany tytuł (odniesienie do zmiennych -cześci bocznej i górnej; do miejsca skąd dane pochodzą oraz roku)

-cześć boczna (boczek) ,która najczęściej zarezerwowana jest dla zmiennej niezależnej (płeć…)

-część górna (główka)

-pole tabeli

-źródło skąd dane pochodzą (pod tabelą)

Opis i Analiza tabeli: Z danych tabeli nr 1 wynika, iż badaniem objęto 200 uczniów LO w Gdańsku, wśród których większość tj. 120 osób, co stanowi 60 % to dziewczynki. Mniej brało udział w badaniu chłopców 80 osób, co stanowi 40 %. Z danych tabeli wynika także, iż prawie co 2 osoba charakteryzuje się wysokim poziomem aspiracji, natomiast najmniej jest uczniów o średnim poziomie aspiracji (20%). Analizując podział aspiracji wg płci badanych, należy stwierdzić, że większość chłopców ma wysoki poziom aspiracji tj 50%. Natomiast wśród chłopców jest najmniej osób ze średnim poziomem aspiracji (12,5%). Wśród chłopców są osoby, które posiadają najniższy poziom aspiracji (37,5%), a dziewczęta 30%.

Prezentacja graficzna zebranych materiałów badawczych nie może zastąpić tabel, lecz może dopełnić dane zawarte w tabeli. Z tego względu wykresy mogą prezentować jedynie pewne syntetyczne dane, dane grupowe. Nie mogą natomiast przedstawić zagadnienia w sposób analityczny/szczegółowy.

Z punktu widzenia formalnego wykres posiada te same cechy, co tabela tj: -

- numer

- tytuł,

- cześć boczną(oś Y)-oś rzędnych,

- część dolną (oś X),

- pole wykresu,

- źródło danych wykresu,

- legenda

Podział wykresów:

-liniowe,

-powierzchniowe-słupkowe, kołowe, pasowe,

-obrazkowe (piktogramy),

-punktowe,

- kartogramy,

Aby przeprowadzić analizę niezbędne jest wykorzystanie statystyki. Statystyka dostarcza metody

niezbędne do opisu danych zjawisk oraz metody do analizy i wnioskowania statystycznego.

Metody służące do opisu badanych zjawisk, ich prezentacji określa się mianem STATYSTYKI OPISOWEJ

Metody służące do wnioskowani i budowania teorii określa się mianem STATYSTYKI

MATEMATYCZNEJ.

W ramach statystyki opisowej posługujemy się tzw., MIARAMI TENDENCJI CENTRALNEJ,

którymi są:

1-średnia arytmetyczna- prosta i ważona

2-mediana( miara pozycyjna)

3-dominanta(modalna-dominująca)

Ad.1

Zamiast podawać wiele danych możemy dokonać syntetyzacji danych(uśrednienia wyników). Średnia to wartość, która zaliczana jest do miary centralnej i która określa średni poziom badanej cechy. Średnia arytmetyczna jest sumą wszystkich obserwacji podzielona przez N. W zapisze analityczny wygląda to następująco: średnia arytmetyczna prosta X = ∑x1 +x2 +x3+…+ xn / N X = ∑x / N

Średnia arytmetyczną ważona stosuje się wówczas, gdy poszczególne wartości danej cechy różnią się częstotliwością występowania.

Średnia arytmetyczna ważona X = ∑xn / N

n- liczebność danej cech

N- ogół

Np. 63 p -5osob, 48- 7 os, 15- 2os. = (63x5 + 48x7 +15x2)/ 14

Mediana -miara pozycyjna , dzieli ona rozkład na dwie równoliczne części , jest wartością szeregu powyżej i poniżej którego znajduje się ta sama liczba - wartość wyrazów .Obliczamy ją :

-w szeregu nieparzystym

(N+1) / 2 np. mamy 7 liczb, wiec 7+1/2= 4, czyli medianą jest 4 wyraz (liczba która jest w ciągu uporządkowanych liczb na 4 miejscu)

-w szeregu parzystym wyraz n/2 i n/2+1 dodajemy i dzielimy na 2, czyli jak mamy 8 liczb, to n/2 to 4 a n/2+1 to 5, więc bierzemy 4 i 5 wyraz i dodajemy i dzielimy na 2.

Dominanta-to wartość, która powtarza się najczęściej, nie jest obliczana, lecz wyznaczana. (czyli np. najwięcej osób dostało 3ki, wiec dominanta to 3.)

Inne miary (niewymagane, ale wiedzieć, że są): odchylenie przeciętne, wariancja, odchylenie standardowe. Do weryfikacji hipotez służą tzw testy parametryczne (test student) oraz CHI kwadrat. Te miary odnoszą się do wnioskowania statystycznego.

METODY ANALIZY WYNIKÓW BADAŃ

Analiza zebranych materiałów badawczych powinna udzielić odpowiedzi na postawione pytania badawcze ,które to pytania mogą być pytaniami dotyczących:

a)-badanych faktów, zjawisk , właściwości przedmiotów (np. postawy studentów wobec…)oraz

b)-związków i zależności miedzy zmiennymi (zm zależne i niezależne)

oraz zweryfikować hipotezy robocze.

Analiza dotyczy relacji miedzy (rodzaje analiz)

1)1zmienna niezależna, a 1zmienną zależną

2)wpływ kilku zmiennych niezależnych na 1 zmienna zależną

3)1 zmienna niezależna wpływa na kilka zmiennych zależnych

4)kilka zmiennych niezależnych traktowanych jako jedność wpływa na kilka zmiennych zależnych traktowanych jak całość np. stosunek dziecka do pracy (w domu w szkole w pracy) wpływa na coś…

Rodzaj tych analiz może mieć charakter liniowy - związek funkcyjny y=ax+b lub

korelacyjny- nie jest on związkiem liniowym, występuje wtedy, kiedy każdej wartości jednej zmiennej odpowiada pewna przeciętna wartość drugiej zmiennej. (np. dziecko jak uczy się 1h zda na 3, jak 2h na 4 a jak 3h na 5; ale nie zawsze tak jest, bo są tez wyjątki, inne czynniki też na to wpływają)

PRACA MAGISTERSKA

-brak limitu określającego wielkość takiej pracy (ok80-120str)

- strona tytułowa

-plan pracy:

- wstęp - uzasadnić celowość podjętych badań; ogólne określenie celu badań; syntetyczny opis struktury i układu pracy

- praca zasadnicza: minimum 3 rozdziały

Rozdział 1 teoretyczny -poświęcony jest teorii, analiza literatury przedmiotu, omówienie podstawowych pojęć i twierdzeń

Rozdział 2 - metodologiczne założenia pracy, powinno się tu określić przedmiot, cel badań, jakie są problemy badawcze i odpowiadające im hipotezy, jakie są zmienne i wskaźniki w pracy, uzasadnienie doboru metod, technik i narzędzi badawczych oraz ewentualnie charakterystyka badanej populacji.(może być osobny rozdział)

Rozdział 3-badawczy, powinien się rozpocząć jeśli brak w części metodologicznej od charakterystyki terenu lub zjawisk badanych i populacji

- zakończenie- kończy pracę zawiera ustosunkowanie do problemów badawczych, odpowiedz dotycząca hipotez. Zakończenie jest powtórzeniem części metodologicznej z tą różnicą ze zawiera wnioski.

- Bibliografia -sporządzamy ją alfabetycznie i chronologicznie

-spis wszystkich publikacji

-spis tabel

-spis wykresów -nie piszemy tutaj stron danej pozycji

- załączniki,

Przypisy

-3 sposoby stosowania przypisów:

I na końcu danej strony

-zawiera: imię nazwisko, tytuł pracy, miejsce wydania, rok wydania, strony,

-przy powtórnym użyciu tego samego autora w bezpośrednim sąsiedztwie

-TAMŻE,

1. B.Suchodolski……

2. Tamże.

-praca zbiorcza: nazwa autora danej pozycji z danej książki, (w:)DANA Książka autor tytuł itd.(tak jak wyżej)

-artykuł w czasopiśmie B.Suchodolski, Przemiany w szkolnictwie („Ruch pedagogiczny” 1980 nr 3) - nie podajemy strony

II wewnątrz tekstu

-1 jego pozycja(imię nazwisko, str,)

-kilka pozycji (imię nazwisk rok, str) żeby odróżnić różne książki z różnego roku

III na końcu rozdziału lub pracy

-indeksy określające daną pozycję na końcu rozdziału lub pracy

---