Metodologia projektowania: Założenia wyjściowe: Nie można uzyskać dobrego rozwiązania projektowego, jeśli nie przeanalizujemy możliwego zbioru rozwiązań( każdy z projektantów może zaproponować inne najlepsze wg nich rozwiązanie pod względem technicznym - my wybieramy najlepsze wg kryteriów: koszt, czas itp.) Im zbiór rozwiązań lepszy tym większe prawdopodobieństwo wyboru najlepszego. Zbyt liczne zbiory mogą być jednak złożone i kosztowne. Pewnym uogólnieniem, choć nie zawsze możliwym, jest stosowanie metod optymalizacyjnych (np.: algorytm Johnsona). Nie do wszystkich problemów można zastosować model matematyczny → dedukcja pod kątem kryteriów. Optymalizacja wielokryterialna → wiele czynników wziętych pod uwagę. Zwykle czynnikami są: koszt i czas. Przeważnie poprawianie wyniku względem jednego czynnika pogarsza następne. Dlatego stosuje się wówczas szukanie rozwiązania kompromisowego.
Metoda MK-ps: (Michnowski - Karabiński planowanie sieciowe). Jest to metoda planowania sieciowego, bazująca na zależnościach czasowo - kosztowych. Dany proces bud. Wykonujemy przy użyciu różnych urządzeń i technologii przy założonym czasie i koszcie.
Niektóre rozwiązania można od razu wyeliminować (w pionie wyższe są gorsze - eliminacja). Podobnie te leżące w poziomie ⇒ Wybieramy dolną lewą część krzywej - punkty na tej krzywej są równoznaczne pod kątem 2 czynników. Dodatkowo metoda MK-ps wskazuje który z nich jest najlepszy.
W ogólnym podziale kosztów produkcyjnych wyróżniamy: 1) koszty bezpośrednie - związane z elementami bud. Np.: materiały, zatrudnienia „produkcyjnego” ; 2) koszty pośrednie - związane z administracją, obciążają budowę ale nie są bezpośrednio z nią związane.
tn - czas normalny czynności, w którym koszty wykonania czynności są najniższe. Czasowi tn odpowiadają kmin - koszty minimalne
tgr - najkrótszy możliwy ze względów technologicznych czas wykonania czynności.
Są pewne bariery technologiczne, powyżej których nie przechodzimy → czasowi granicznemu odpowiadają graniczne koszty ( np.: liczba malarzy na działkę roboczą).
Przyrost kosztu nie jest jednakowy przy przebiegu krzywej kosztów. Przyrost kosztów jest różny dla różnych czasów t - nazywamy go gradientem przyrostu kosztów (Δ =dK/dt). Czasami wprowadzamy linearyzację: Δ = tgα = (Kgr - Kmin)/(tn - tgr) [zł/j.cz.]
s - gradient przyrostu kosztów k = - s ⋅ t + b b = Kmin + s⋅ tn
Kc = - s ⋅ t + Kmin + s⋅ tn
Stan wyjściowy - krzywa o zmiennym gradiencie przyrostu
Stan uproszczony ( linearyzacja) - krzywa łamana o stałym gradiencie kosztów na danym odcinku
Całe przedsięwzięcie składa się z sumy rozważań.
Najbardziej podstawowym pojęciem cybernetyki jest:
• SYSTEM - zbiór elementów; sprzężeń między nimi, które razem określają właściwości
całości, czasem SYSTEM = UKŁAD
System znajduje się zawsze w jakimś OTOCZENIU
• OTOCZENIE SYSTEMU - celowo określony zbiór elementów nie będących elementami
danego systemu ukazujących jednak sprzężenia z nim istotne
dla celu systemu.
• ELEMENT SYSTEMU - niepodzielna na danym etapie abstrakcji część całości. Może być ona jednocześnie systemem wyższego rzędu. Dla systemu podstawowego element systemu może być podstawowym, czyli częścią systemu, w której elementy przejawiają silniejsze sprzężenia wzajemne w porównaniu ze sprzężeniami między innymi elementami systemu.Można mówić także o NADSYSTEMIE
• SPRZĘŻENIE - powiązanie między elementami systemu lub ich zbiorami, szczególnym rodzajem jest SPRZĘŻENIE ZWROTNE - zachodziło ono pomiędzy wyjściem i wejściem tego samego elementu podsystemu lub systemu.
• Wejście - zbiór sprzężeń za pośrednictwem, których otoczenie działa na system
• Wyjście - zbiór sprzężeń za pomocą, których system działa na otoczenie
Sprzężenie zwrotne = wyjście oddziaływuje na wejście
Systemy zamknięte - bez wejść i wyjść
Systemy otwarte - min. 1 wejście i wyjście
Informacja (w cybernetyce) - treść przekazywana przez nadawcę odbiorcy w postaci opisu; polecenia; nakazu; zakazu;. Przekazywanie informacji odbywa się przy użyciu różnego kodu bądź języka
Transformacja informacji - przekształcanie informacji przez analizę streszczenie; opis itp.
Sterowanie - działanie wyrażający określony wpływ, który powoduje porządaną zmianę stanu przedmiotu sterowania
Sterowanie = zarządzanie (synonimy) → w cybernetyce mówimy o sterowaniu
p - prawdopodobieństwo otrzymania danej informacji (komunikat)
Jednostką informacji jest bit
Gdy komunikat stanowi jedną z dwóch jednakowo prawdopodobnych alternatyw tzn.
p = ½ to J = 1 bit
Elementy inżynierii systemów
Cechą wspólną wszystkich inżynierskich procesów jest tzw. Myślenie systemowe. Wyróżnikami myślenia systemowego są:
- Identyfikowanie własności systemowych danego obiektu badań
- Wyróżnienie systemu działania danego obiektu badań
- Traktowanie wyróżnionego systemu jako podsystemu większego systemu działania
- Traktowanie wyróżnionego systemu jako nad systemu mniejszego systemu działania
- Modelowanie wyróżnionego systemu działania [modelowanie matematyczne → zależności matematyczne]
Metodologia projektowania = Inżynierii systemów projektowania
Metodologię projektowania dzielimy wg. kryteriów:
I Ze względu na stopień uogólnienia
Metodologia ogóla - metody projektowania wspólne dla wszystkich rodzajów działań projektowych; podstawowa wiedza dotyczy projektowania
Metodologia szczegółowa - obejmuje metody projektowania związane z określoną klasą działań lub obiektów [specyficzne metody jak planowania sieciowego]
II Ze względu na przedmiot badań
Metodologia pragmatyczna - bada projektowanie jak działanie projektanta; w jej ramach ustala się normy; zasady prawidłowego postępowania w projektowaniu, szczególnym jej działem jest metodologia projektowania - algorytmizacja procesów projektowych
Metodologia apragmatyczna - zajmuje się przedmiotem projektowania (samym projektem; Formą; doskonaleniem
KLASYFIKACJA PROBLEMÓW PROJEKTOWYCH:
I Kryterium - udział działań twórczych [punkt wyjścia; to czym się zajmuje projektant zawiera elementy twórcze i stereotypowe]
Ten 1 typ czynników twórczych prowadzi do opracowania koncepcji nowego przedmiotu technicznego (np. proces; technologia), a więc ma to być przedmiot zasadniczo różniący się od dotychczasowych
2 typ - mniej lub bardziej umiejętne zastosowanie istniejących rozwiązań technicznych, z zatem korzysta się z istniejących wzorów; doświadczeń.
Niektóre źródła odróżniają projektowanie jako działalność twórczą od konstruowania rozumnego jako działalność odtwórczą; adaptacyjną.
II Podział wg. stopnia znajomości wejścia, wyjścia operatora procesów projektowych
W ramach tego kryterium wprowadza się pojęcia:
Jα - wejście procesu projektowania; informacja o zidentyfikowanej potrzebie podanej zwykle w postaci zbioru parametrów (które projekt ma spełniać) np. powierzchnia zabudowy o różnych funkcjach.
Q α - wyjście procesu; informacja o projekcie podana w formie dokumentacji projektowej.
X α - operator procesu projektowego, który określa metodę, procedurę lub algorytm postępowania związanego z projektowaniem.
W odniesieniu do każdego z 3 pojęć mogą wystąpić 3 charakterystyczne sytuacje; ineks α może przyjąć jedne z wartości należące do zbioru
α є {j; r; p}
α = j jeśli jest znana i jednocześnie określona jedna postać wejścia, wyjścia lub operatora [określony rodzaj parametrów wejściowych; 1 metodą rozwiązania modelu, zatem jest teraz 1 wart. Rozwiązania]
α = r jeżeli jest znany ale wieloelementowy zbiór jednoznacznie określonych postaci wyjścia; wejścia lub operatora.
α = p jeśli nie znamy postaci wejścia; wyjścia lub operatora; naszym zadaniem jest jej określenie.
Mamy 3 zmienne trójwartościowe co oznacza 3³ = 27 możliwych sytuacji, z których każda odpowiada stanom; α -27 możliwych rodzajów projektowych. 27 - teoretycznie możliwych, ale w praktyce możliwych jest dużo mniej
Rodzaje projektowe (wybrane):
1. {Jj; Qj; Xj} - jest znane i jednocześnie określone wejście procesu, znane jest 1 rozwiązanie procesu projektowego; ściśle zdeterminowana 1 postać projektu (w sensie dokumentacji projektowej)
2. {Jj; Qr Xj} - podobnie, lecz stosowany algorytm projektowania jest 1 ale tego rodzaju; że prowadzi do otrzymania kilku wartości rozwiązania Qr - wyjście wielowartościowe
3. {Jj; Qr Xr} - istnieje kilka algorytmów projektowania, z których każdy prowadzi do uzyskania odpowiedniego wariantu rozwiązania dla tej samej jednoznacznie określonej postaci danych wejściowych
4. {Jr Qr Xr} - j.w lecz dane wejściowe SA sformowane wielowartościowo; zwiększa to obszar swobody projektanta ale nie prowadzi zasadniczo do nowych rozwiązań
5. {Jj Qp Xr} - stosuje się znane metody projektowania lecz forma rozwiązania polega na znalezieniu nowej nieznanej koncepcji przedmiotu
6. {Jr Qp Xr} - podobnie lecz analiza problemu (wejście) sformułowane wielowarunkowo
7. {Jp Qp Xr} - korzysta się ze znanych metod projektowania; poszukujemy nowych rozwiązań projektowych i nowych potrzeb
8. {Jp Qp Xp} - szukamy nowych metod projektowania; poszukujemy nowych potrzeb; rozwiązań projektowych
1 - 4 mają charakter stereotypowy; odtwórczy - wszystko znane, a my musimy dobrać i zastosować
5 - 7 prowadzą do zadań projektowych (twórczych) → α = p
8 tak naprawdę nie dotyczy projektowania, a czynności naukowych
III Podział problemów projektowych wg. składowych działania
W. Gasparski proponuje uwzględnić 7 składowych będących wyróżnikiem klasyfikacji problemów projektowania:
C - cel
N - narzędzie
M - metoda
Z - zasoby
O - otoczenie
R - realizator
K - kryterium oceny
Strategie projektowe
Przez strategie projektowe rozumie się zasadnicze sposoby podejścia do problemów projektowych.Kryteria klasyfikacji:
I.POSTAWA METODOLOGICZNA PROJEKTANTA.
1. Strategia przyrostowa
2. Strategia poszukiwania rozwiązania idealnego
ad.1 Polega na poszukiwaniu drobnych ulepszeń istniejących rozwiązań projektowych. Stanowiła podstawę tradycyjnego projektanta.
ad.2 Polega na uświadomieniu sobie przez projektanta cech idealnego przedmiotu, który ma być zaprojektowany, a następnie należy zbadać jego wykonalność fizyczną w wyniku kolejnych ustępstw otrzymuje się realny projekt.
Bardziej zalecana jest metoda druga - zwiększa szansę otrzymania rozwiązań nowatorskich. Rzecznikami (pionierami) tej metody 2-giej byli G.Nadler i A.S. Altszuller
II. STOPIEŃ ZAPROGRAMOWANIA DZIAŁAŃ
1. Strategia programowa
2. Strategia adaptatywna
ad.1. Strategia o z góry zaplanowanym przebiegu procesu. Nawiązując do klasyfikacji problemów - dotyczy wyłącznie problemów projektowych sprowadzających się do modyfikacji lub powielania znanych rozwiązań (typowych).
ad.2. Zakłada się, że tylko 1 działanie projektowe jest określone a wybór następnych zachodzi w miarę rozwoju procesu. W ten sposób uzyskujemy rozwiązania szczegółowe projektów. Proces rozwija się dotąd aż osiągnie się założony cel. Liczba elementów procesu nie jest wcześniej określona w związku z tym nie można jednoznacznie przewidzieć kosztu ani czasu wykonania projektu.
W przypadku mamy do czynienia w przypadku rozwiązywania małych problemów projektowych lub w przypadku gdy system proj.(projektant) nie ma doświadczeń i wzorów w zakresie projektowania danej klasy problemów.
III. WZORZEC POSZUKIWAŃ.
Strategia wyznaczania i oceny rozwiązań pojedynczych
Strategia wyznaczania zbioru rozw. Dopuszczalnych
Ad.1 Jest strategią gorszą ale czasami konieczną do zastosowania. Używana przy braku metod wyznaczania obszarów rozw. dopuszczalnych oraz gdy projektant dysponuje ograniczoną ilością zasobów, czasu, możliwości obliczeniowych (ograniczenia).
ad.2. Strategia lepsza -> umożliwia wybór rozw. optymalnego przy analizie zbioru pełnego możliwych rozwiązań lub suboptymalnego (zbliżonego do optimum) gdy poddawany ocenie zbiór jest liczny lecz nie kompletny.
Odmianą strategii 2 jest programowanie matematyczne, które na podstawie modelu formalnego umożliwia uzyskanie rozwiązania optymalnego.
Wewnętrzna struktura procesu projektowego:[morfologia procesów projektowania]
Podział procesów projektowania na działania elementarne .
Proces dzielimy w różny sposób:
Ze względu na kolejne etapy o wzrastającym stopniu szczegółowości.
> makrostruktura procesu projektowania
Przydział określonych zadań cząstkowych elementom systemu projektującego
( projektant - jednostka projektowa)
-> struktura operacyjna procesu projektowania
Wyróżnienie pewnych typowych powtarzających się wielokrotnie w projektowaniu typów czynności.
> mikrostruktura procesu projektowania
ad.1. Makrostruktura
W procesie proj. zawsze następuje stopniowe nagromadzenie inf. o przedmiocie projektu i w związku z tym proces dzielimy na tzw. fazy różniące się stopniem szczegółowości. Występują one kolejno po sobie w miarę rozwiązywania problemu i każda z nich może kończyć się opracowaniem określonej dokumentacji.
Ad.2 Struktury operacyjne
Przedstawienie tego procesu w postaci stref wzajemnie powiązanych działań (czynności) -> model sieciowy (np. PERT lub GANT lub GERT - STOCHASTYCZNY MODEL ZALEŻNOŚĆI )
Ad.3. Mikrostruktura
W każdym procesie proj. wyróżnia się powtarzające sekwencje typowych działań. Najbardziej popularnym jest podział na 5 typów zadań podstawowych :d1, ...,d5
D1- ogólne sformułowanie problemu, identyfikujący stan aktualny, stan do którego się dąży i gł. cecha przedmiotu proj.
D2 - analiza i szczegółowe sformułowanie problemu w ramach tego etapu ustala się parametry projektowe a do nich zaliczamy zmienne i stałe rozwiązania; dopuszczalne przedziały zmiennych rozwiązania, kryteria i normy oceny jakości rozwiązań itd.
[np. przy projektowaniu obiektu mieszkalnego dla 4-os. Rodziny przedział zmienny pow. to 40-60m2 ]
Wynikiem etapu jest uporządkowany zapis problemu projektowego.
D3- wyznaczanie zbioru rozwiązań -> dobrze jest wyznaczyć możliwie pełny zbiór rozw. w którym wszystkie elementy spełniają warunki zadania ale różnią się pod względem parametrów użytkowych i technologicznych.
D4- ocena rozwiązań , wybór najlepszego z nich -> zawsze wg. przyjętych kryteriów, można stosować optymalizację.
D5- Opis rozwiązania -> zapis cech wybranego rozwiązania aby był przydatny jako informacja wyjściowa dla innych działań składowych.
Często potrzebne są metody iteracyjne w celu powtarzania działań (-> cykliczne). Tak dzieje się gdy rezultat któregoś z etapów jest niezadowalający.
Badanie potrzeb
Potrzeby projektowe należy najpierw dobrze rozpoznać - pytanie co i jak projektować? - > postawy projektanta wobec badania potrzeb. Postawa może być bierna lub aktywna.
Stąd wyróżniamy 4 postawy projektowe:
Bierne oczekiwanie na zgłoszenie potrzeby przez przyszłego użytkownika.
Badanie i ocena efektywności istniejących rozwiązań technicznych w celu ewentualnego podjęcia decyzji o ich modernizacji.
Wyszukiwanie i identyfikacja potrzeb nie zaspokajalnych.
Zbadanie możliwości twórczych i wytwórczych oraz tworzenie nowych przedmiotów technicznych jako środka zaspokajania potrzeb nierozpoznanych [ -> projektant działający na pograniczu pracy naukowej].
Sposoby podejścia do projektowania:
Partykularne
Integralne
Podejście partykularne- polega na takim projektowaniu w którym za kryterium przyjmuje się zakres pewnej grupy społecznej lub instytucji. [ nie patrzy się tu na interes całego społeczeństwa]
Podejście integralne- polega na rozważeniu przedmiotu projektowania jako środka powiększenia dobra społecznego.
Gdy mamy inwestora scentralizowanego, ogólnego -> maleje podejście partykularne na rzecz integralnego. Podejście integralne jest prawie jednoznaczne z systemowym! Ma większe znaczenie.
Analizy problemu są następujące:
Parametry zadania
Dopuszczalne zbiory wartości parametrów
System oceny
Ad.1. Parametry zadania - wielkości, których dobór ma wpływ na charakterystyki funkcjonalne projektowanego przedmiotu. Przy identyfikacji parametrów określamy wielkości ze względu na proces realizacji.
Generalnie wyróżniamy:
a) Parametry funkcjonalne-wyróżnia własności istotne ze względu na główną funkcję przedmiotu lub funkcje uboczne.
- parametry zewnętrzne - charakteryzują wzajemne oddziaływania przedmiotu i otoczenia
- parametry technologiczne - warunki wytwarzania
- parametry eksploatacyjne i użytkowe - wymagania lub warunki działania przyszłego systemu eksploatacyjnego
- parametry projektowe - okoliczności działania i zasoby systemu projektującego
Ad. 2 Dopuszczalne zbiory wartości parametrów
Wynikają z praw fizycznych narzuconych wymagań lub ograniczeń. Narzucają je wymagania normalizacyjne oraz są one też często wynikiem decyzji projektanta
Ad. 3 System oceny
Zawiera zbiór kryteriów cząstkowych oceny rozwiązania
r - kryteriów cząstkowych → wyrażają poszczególne cechy projektu które łącznie razem wpływają na ocenę jakości rozwiązania. Tak postawione zadania należy do oceny wielokryterialnej - istotny jest algorytm T za pomocą którego formułuje się łączną funkcję oceny :
T - algorytm postępowania wielokryterialnego
System oceny I można uważać dwójką V , T J=(V,T) W ten sposób uporządkowane zadanie jest bliskim oczekiwanym rozwiązaniom. Według powyższego dokumenty te będzie można nazwać postępowaniem technicznym (założeniem projektowym)
Wyznaczenie zbiory rozwiązań
Ograniczenia w procesie wyznaczania zbioru rozwiązań projektant napotyka wiele ograniczeń przy wyznaczaniu zbioru rozwiązań ( zależne od projektanta)
1. Ograniczenia rzeczywiste - narzucone przez założenia projektowe lub obiektywne prawa fizyczne ( są zawsze )
2. Ograniczenia pozorne - nie istotne z punktu widzenia zadania projektowego, narzucone przez projektanta w sposób nie przemyślany np. w wyniku sugerowania się znanymi rozwiązaniami
3. Wynikają z małego zasobu wiedzy - nie pozwala dostrzec wielu praktycznych rozwiązań
4. Subiektywne - wynikające z nie właściwej postawy projektanta i braku zdolności twórczych
V1 - rzeczywiste
V2 - pozorne
V3 - z zasobu wiedzy
S - obszar przeszukiwany (im większy tym lepiej ) - dążymy do jego poszerzenia ( np. przez ograniczenia pozornych ograniczeń)
Punkty w obszarze „S” obrazują rozwiązania dokonane przez projektanta. Skupienie tych punktów wskazuje na oddziaływanie ograniczeń subiektywnych. Projektant początkujący oraz ten bez zdolności twórczych ma tendencję do rozpatrywania szczegółowo 1 z rozwiązań sugeruje się nim i poszukuje jedynie w nie wielkim obszarze otaczającym. Rezultatem tego jest fakt, że nie dostrzegł interesujących, ale zasadniczo odmiennych wariantów rozwiązania
Zasada „od ogółu do szczegółu”
Dla uzyskania dobrych rezultatów w projektowaniu powinno się zmniejszyć wpływ czynników negatywnych. Wiążą się one z postawami projektantów i z warunkami działania
Czynniki negatywne wynikające z postaw projektantów:
- skłonność do przyzwyczajeń trzymanie się znanych postaw postępowania
- niechęć do poszukiwania nowy metod rozwiązywania problemów
- zbyt szybkie zagłębianie się w szczegółach
- zbyt wąska specjalizacja - brak szerszego spojrzenia na problem
- sugerowanie się autorytetem własnym i obcym
- nadmierny lęk przed krytyką otoczenia
Czynniki negatywne związane z otoczeniem pracy projektanta:
- zbyt pospieszne dążenie kierownictwa do uzyskania konkretnych efektów
- brak zaufania kierownictwa do rozwiązań oryginalnych
- narzucanie projektantom sposobu postępowania
- nie chęć kierownictwa do przekazywania odpowiedzialności na niższe szczeble
- brak ściśle sprecyzowanych celów organizacji lub sprzeczności wśród kierownictwa
- nieumiejętność ujawniania predyspozycji i postaw twórczych
- niewłaściwe wykorzystanie środków finansowych ( niewłaściwe rozłożenie w czasie
Metody wyznaczania zbioru rozwiązań projektowych
Najbardziej znane :
1. Sesja spontanicznego myślenia
2. Metoda synektyczna
3. Wskazówki naprowadzające
4. Metoda morfologiczna
Ad. 1 Inaczej „burza mózgów polega na zbiorowym generowaniu pomysłów do rozwiązania określonego problemu projektowego:
Zasady:
1. przewodniczący rozpoczyna sesję zapoznając uczestników z istotą problemu
2. jeden uczestników uczestników podaje propozycję rozwiązania. Następnie zabierają głos inni w dowolnej kolejności
3. zabrania się krytyki przedstawionych pomysłów ( wiadomo że jeden pomysł często inspiruje inny. Często nawet pomysł odbiegający od dobrego może kogoś zainspirować )
4. propozycje są rejestrowane lub zapisywane ( nagrywane )
5. po zakończeniu sesji pomysły ocenia się nieudane są odrzucane a dobre poddaje się dokładnej analizie
6. optymalna liczebność grupy (zespołu ) wynosi od 5 do 10 osób ; czas spotania około 1 godziny ale zależy od problemu ( mniej ludzi to mało pomysłów ) w dużej grupie źle się współpracuje )
Wynikiem sesji jest zbiór wielu oryginalnych nieraz znacznie różniących się koncepcji projektowych ( propozycje rozwiązań ) → cały obszar pola . Spowodowane jest to zabranianiem krytyki oraz tym, że do zespołu należą osoby różniące się specjalnością, zakresem wiedzy, doświadczeniem i sposobem myślenia
Ad. 2 Synektyka
Zbliżona trochę do burzy mózgów - zakłada pracę zespołową. Zalety pracy grupowej dotyczą też synektyki
Schemat blokowy:
W pierwszej kolejności trzeba sformułować problem i dopiero potem następuje sesja synektyczna pod przewodnictwem dobranego prowadzącego.
Zasadniczo są dwie fazy :
- wyjaśnianie dziwnego
- udziwnianie zwyczajnego
Kolejność może być różna i zmienna ( wzajemnie się uzupełniają )
Wyjaśnianie dziwnego - szukanie sformułowania zadania bardziej zrozumiałego i bardziej odpowiadającego potrzebie
Udziwnianie zwyczajnego - najistotniejsze procesie twórczym, polega na spojrzeniu w sposób oryginalny na to co znane oraz na nowych możliwościach zastosowania istniejących technice i przyrodzie rozwiązań ( coś stosowane w innej technice ).
Oba te procesy wspomagane są metodami wykorzystania analogii czyli świadomego poszukiwania podobieństw pomiędzy składowymi zadania projektowego, projektowego elementami istniejącej rzeczywistości fizycznej. Synektyka zaleca między innymi analogię osobistą i bezpośrednią
- analogia osobista - prowadzenie eksperymentów myślowych w ramach których projektant wczuwa się w funkcjonowanie projektowanego przedmiotu np. przedmiot = obiekt mieszkalny - czy będzie wygodny dla projektanta
- analogia bezpośrednia - poszukiwanie przedmiotów lub zjawisk podobnych do siebie z określonego punktu widzenia. Można znaleźć wiele przykładów inspiracji projektantów np. przez otoczenie biologiczne człowieka :
- ściana typu plaster pszczeli
- zbiorniki kroplokształtne na ciecze
- analogia błonowa itd.
Synektyka umożliwia projektowanie w sposób świadomy → mniejszy wysiłek w sposób uporządkowany
Praca grupowa w synektyce - swoboda wypowiedzi, wypowiadanie na głos pomysłów
Propozycje rejestruje się
Po zakończeniu sesji pomysły poddaje się ocenie
Synektyka - udoskonalona „burza mózgów”
Gdy miedzy innymi jeden pomysł jest dobry → praca projektowa. W przeciwnym razie według schematu blokowego ( dalsze poszukiwanie pomysłów )
W odróżnieniu od burzy mózgów nie ma przypadkowo dobranej grupy specjalistów. Zespół synektyczny składa się z osób odpowiednio przeszkolonych → pełnią stałe funkcje w danej jednostce projektowej ( zespół do koncepcji projektowych )
Ad.3 Wskazówki naprowadzające
Stosujemy tu zalecenia których autorami są doświadczeni projektanci. Opracowywane są one w biurach projektowych formie zestawów obejmujących usystematyzowane wskazówki metodyczne sporządzenia koncepcji projektowych
Ad. 4 Metoda morfologiczna
Daje ona dobre wyniki najbardziej sformalizowane ale za to jest bardzo pracochłonna. Na ogół daje możliwość pełnego lub prawie pełnego zbioru kombinacji wariantów określonej klasy projektowej przedmiotów .
W tym celu stosujemy miedzy innymi grafy w postaci dendrytu ( dobrze ukazują warianty rozwiązania ) lub macierze morfologiczne o wymiarach równych głównym cechom rozwiązania.
Zalety metody : dzięki badaniu wszystkich cech przedmiotu projektant może odkryć niedostrzeżone dotychczas rozwiązania ; stosowane do małych projektów małych macierzach → liczba wariantów rozwiązania wzrasta szybko ze wzrostem cech przedmiotu ( metoda pracochłonna ). Podstawowym jej znaczeniem jest fakt, że narzuca projektantowi dyscyplinę systematycznego postępowania.
Powyższe metody stosuje się w początkowym okresie projektowania projektowego
Ocena i wybór rozwiązań
Przy ocenie brane są różne wyniki - ocena wielokryterialna . Jednym kryteriów jest jakość . Różnie jest ona definiowana ostatnio w Polsce jest bardzo sformalizowana . Jakość wyrobu musi spełniać pewne normowe warunki. Na jakość wyrobu składa się :
- jakość wykonania
- jakość projektu ( według którego proces był wykonywany )
Jakość wyrobu to spełnienie normatywów natomiast jakoś projektowa to dążenie do optymalnego rozwiązania projektowego ( więcej niż zaspokojenie normatywnych warunków → optymalizacja
3