PODZIAŁ SUROWCÓW ZE WZGLĘDU NA ICH DZIAŁANIE W KOSMETYKACH

1. ŚRODKI KONSERWUJĄCE

Podstawową funkcją środka konserwującego jest utrzymanie kosmetyku podczas magazynowania i użytkowania w takim stanie mikrobiologicznym, w jakim został on wyprodukowany.

ŚRODKI KONSERWUJACE POWINNY CHARAKTERYZOWAĆ SIĘ:

-brakiem toksyczności i oddziaływania podrażniającego i uczulającego;

-wysoką aktywnością wobec szerokiego spektrum mikroorganizmów (bakterie Gram-dodatnie i ujemne, grzyby w tym drożdże);

-wysoka efektywnością działania w niskich stężeniach;

-brakiem wyczuwalnego zapachu, barwy i smaku;

- odpornością na dezynfekujące działanie pozostałych składników kosmetyków.

Przykłady związków konserwujących:

• kwas sorbowy

• kwas benzoesowy

• kwas gehydrooctowy

• parabeny (pochodne fenolowe)

• bronopol (2-bromo-2-nitro-1,3-propanodiol)

2) ŚRODKI ANTYOKSYDACYJNE

Powszechnym składnikiem preparatów kosmetycznych są lipidy. Ich autooksydacja (utlenienie) jest częstym źródłem niekorzystnych zmian, objawiających się zmianą barwy, smaku, zapachu oraz rozwarstwienia się emulsji.

W celu ograniczenia autooksydacji wprowadza się substancje zwane PRZECIWUTLENIACZAMI, których cechą charakterystyczną jest efektywne działanie już przy małych stężeniach.

Podzielić je można na:

• naturalne,np.tokoferole występujące w organizmach roślinnych i zwierzęcych;

• syntetyczne,

• substancje pomocnicze tzw. synergetyki, wspomagające działanie przeciwutleniaczy.

PRZECIWUTLENIACZ POWINIEN CHARAKTERYZOWAĆ SIĘ:

• całkowitą nieszkodliwością dla zdrowia;

• dobrą rozpuszczalnością w środowisku stabilizowanym;

• brakiem smaku,zapachu i wpływu na wygląd utrwalanego preparatu

• trwałościa i odpornością na działanie czynników fizycznych i chemicznych;

• skutecznością w małych stężeniach przez długi okres czasu.

3) ŚRODKI PROMIENIOOCHRONNE

Środki promieniochronne ze względu na mechanizm działania można podzielić na:

• filtry fizyczne- odbijają lub rozpraszają promieniowanie np. Zn0

• filtry chemiczne - pochłaniają energię, likwiduja wolne rodniki np. melatonina, witamina C i E)

Działanie promienioochronne wykazują m.in.:

• aloina- substancja czynna z aloesu

• witaminy A,C i E;

• melatonina- występuje w kukurydzy, ryżu

• pyknogenole- występują w sośnie kanadyjskiej, pestkach winogron, aroni;

• flawonoidy- wystepują w owocach cytrusowych, cebuli, dziurawcu, skrzypie, fiołku lekarskin, czarnym bzie;

• oleje: sezamowy, lniany, z orzechów laskowych i włoskich, z awokado

• masło kakaowe;

4) SUROWCE ODŻYWCZE

Zaliczmy do nich m.in.:

• cholesterol

• kolagen

• nafta kosmetyczna

• napary roślinne, wyciągi roślinne, witaminy, oleje, kiełki pszenicy, sok z cytryny, skrzyp, rozmaryn

• lanolina

• mleczko pszczele, kwasy owocowe

5) ŚRODKI ŚCIĄGAJĄCE I ZŁUSZCZAJĄCE

Zaliczmy do nich m.in.:

• chlorhydrol

• kws mlekowy i chlorek glinu

• kwasy owocowe (zawierające po 14 atomów węgla w cząsteczce np. kw. Glikolowy, mlekowy, jabłkowy, winowy, cytrynowy);

• kwas borny i boraks

6) SUROWCE DEZYNFEKCYJNE

Zaliczmy do nich m.in.:

Hibitan, mentol, nadboran sodu, kwas salicylowy, tymol, siarka koloidalna, garbniki, sorbitol, kwas benzoesowy i jego sole, olejki eteryczne.

7) SUROWCE ODŚWIEŻAJĄCE SMAK I ZAPACH

Pełnia rolę odświeżająca i maskującą zapachy innych składników past do zębów:

• mentol

• kompozycje olejków eterycznych ( goździkowy, eukaliptusowy, cynamonowy itd.)

8) SUROWCE ZAKWASZAJĄCE

Do regulacji pH wyrobów kosmetycznych:

• kwas mlekowy kwasy octowe

• kwas askorbinowy

• kwas borny

9) SUROWCE NAWILŻAJĄCE

Są to substancje higroskopijne i absorbujące wodę:

• glikol

• gliceryna

• kwas glikolowy

• kwas mlekowy

• mleczan sodu

10) Substancje łagodzące i kojące

• alantoina

• bentonit

• gliceryna

• wyciągi roślinne

11) ŚRODKI KONDYCJONUJĄCE

Stosowane są na włosy farbowane i po trwałej ondulacji. Maja zadanie powtórnego natłuszczenia włosów zbyt wysuszonych. Są to substancje tłuszczowe:

• alkohole i kwasy tłuszczowe (np. lanolina)

• glikole

• silikony

• hydrolizaty białkowe

• kationwe związki powierzchniowo czynne

12) SUROWCE CZYSZCZĄCE I POLERUJĄCE

Substancje te są składnikami past do zębów, środkow usuwających nadmiar zrogowaciałego naskórka i wygładzających płytkę paznokcia. Należą do nich:

• fosforan wapnia

• fosforan magnezu

• kwaśny fosforan wapnia

• uwodniony tlenek glinu

• uwodniona krzemionka

• drobne ziarna polimetakrylanu metylu i polichlorku winylu (PCV)

• sól kuchenna i morska

• pumeks

• spienione szkła

13) SUROWCE KRYJĄCE

• kaolin

• bentonit

• talk

• parafina

• stearyna

• woski

• lanolina

• tlenek cynku

• dwutlenek tytanu

• glikol etylowy

• węglan magnezu

14) SUROWCE ZMIĘKCZAJACE SKÓRĘ

Należą do nich:

• alantoina

• alkohol cetylowy

• alkohol olejowy

• cholesterol

• alkohole lanolinowe

• gliceryna

• masło kakaowe

• olbrot

• olej parafinowy

• wazelina

• oleje silikonowe

• wosk pszczeli

15) EMULGATORY I STABILIZATORY

• alkohol cetylowy

• bentonit

• lecytyna

• guma arabska

• cholesterol

• stearyna

• cerezyna

• trójetanoloamina

16) SUROWCE POBUDZAJĄCE

SUROWCE WYBIELAJĄCE

SUROWCE BARWIĄCE

SUROWCE DRAŻNIĄCE

SUBSTANCJE ZAPACHOWE

4

---