SOCJOLOGIA ŚRODOWISK LOKALNYCH

1. Definicja środowisko społeczne i środowisko lokalne

2. Polis

3. Miasto i wieś jako typowe środowiska lokalne

4. Badania środowisk lokalnych- procedura badań terenowych oraz metoda ekologiczna

5. Tożsamość lokalna

6. Więzi w środowisku lokalnym

7. Konflikty i sytuacje ...w środowisku lokalnym

8. Funkcje organizacji stowarzyszeń w środowisku lokalnym.

Społeczeństwo Obywatelskie wg J. Habermas

jest to społeczeństwo ludzi dyskutujących, rozważających problemy własne. Najważniejsza jest wzajemna komunikacja , żeby się rozwijała musi dojść do rozwoju kompetencji komunikacyjnych.

Ta idealna komunikacja polega na:

- równe prawa dla wszystkich WARUNKI

- przewagę uzyskuje się po przez skuteczniejszą argumentacje

Afiliacja- Potrzeba przynależności człowieka, konkretnego miejsca, potrzeba swoistości.

1. Środowisko społeczne- przyrodnicze ( geofizyczne ) - flora, fauna, ziemia / kulturowe - wytwory kultury materialnej, jak i duchowej- np. nauka, literatura, sztuka, obyczaje i zwyczaje, wierzenie )

2. Środowisko społeczne wg Floriana Znanieckiego.

„ Ogół grup i jednostek jednostek, z którymi w ciągu swojego życia osoba się styka prywatnie lub publicznie, bezpośrednio lub pośrednio, przelotnie lub trwale, osobiście lub rzeczowo. „

3. Środowisko lokalne- mówimy, że społeczność lokalna jest podstawowym komponentem środowiska lokalnego. Jest to zorganizowany sposób życia ludzi na określonej przestrzeni geograficznej, jest to zbiór ludności mieszkającej na określonej przestrzeni ceniącej wspólny dorobek historyczny. Zbiór ludności posiada pewną liczbę podstawowych instrukcji usługowych ludności, która uczestniczy w życiu zbiorowym, jest świadoma tego, że tworzy pewną jedność lokalną, jest zdolna ta ludność do zbiorowego działania w rozwiązywaniu problemów dotyczących interesu publicznego.

4. Elementy struktury społeczeństw lokalnych:

- układ grup i instytucji z uwzględnieniem zróżnicowania kategorii demograficznych

- struktura klasowa ludności.

- procesy ruchliwości społecznej w systemie stratyfikacyjnym

- procesy asymilacji lukturowej, rozmaitych grup etnicznych.

2. Gr. Polis jako przykład środowiska lokalnego IV-V w. p.n.e

- było odmienne od innych wspólnot politycznych

1. Swoistość Greckiej POLS

- Polis była społecznością o ograniczonym rozmiarze dla Greków nie ulegało wątpliwości iż jest pewna wielkość, której w żadnym razie nie można przekroczyć.

-Grecy wyobrażali sobie Polis jako wspólnotę, której każdy uczestnik ma w polu widzenia wszystkich innych. ( Bardzo silna kontrola społeczne )

2. Miasto Państwo Polis posiadało istotne cechy społeczności lokalnej.

3. Polis była również społecznością o niezwykle złożonej strukturze:

- Obywatele

- Niewolnicy ( większość)

- Metojkowie- ludzie wolni, ale bez praw politycznych

* Dziś Metojkiem możemy nazwać uchodźców.

4. Polis to nie tylko wspólnota ludzi zamieszkujących to same terytorium ale uczestniczący w tym życiu politycznym, sposób, styl życia.

3. Miasto i wieś jako typowe środowisko lokalne.

1. Społeczności wiejskie uważane za upośledzone społecznie:

- mała zbiorowość i ograniczenie przestrzenne

- poczucie jedności i poczucie względnej izolacji

- dominacja rolniczego charakteru pracy i instytucji

- społeczny charakter instytucji obsługi i kultury

- specyficzny układ autorytetów osobowych i instytucjonalnych!!!

- dominacja przyrody i przyrodniczy rytm życia zawodowego

- kultura ludowa i folklor jako ważne składniki świadomości

- presja zewnętrznego świata informacji i kultur

- postępująca dezintegracja więzi pod wpływem czynników migracyjnych, urbanizacyjnych i kulturowych!!!

- narastające konflikty wewnętrzne międzypokoleniowe

- szczególna rola szkoły i nauczyciela

- wieś zachowała ogromny potencjał pozytywnych bodźców wychowawczych.

- upadek autorytetów

- upadek kościoła

- procesy urbanizacyjne.

2. Cechy społeczności miejskich wg. J. Ziółkowskiego.

- uczestnictwo mieszkańców, a szczególnie młodzieży w wielkiej liczbie grup celowych.

- dominacja więzi rzeczowych w życiu społecznym i powierzchowny charakter stosunków międzyludzkich

- obniżenie społecznego znaczenia rodziny i zanik tradycyjnych autorytetów autorytetów a nawet brak społecznych autorytetów osobowych.

- bezosobowa i nierygorystyczna ( chyba) kontrola społeczna

- dominacja postaw dominujących

- anonimowość życia i działania powszechne poczucie braku przynależności , niskie postawy patriotyzmu lokalnego

3. Środowisko społeczności miejskiej.

- życie towarzyskie jest ukierunkowane zasadami zawodowymi

- tolerancja wobec różnic. Racjonalizacja myślenia i sekularyzacja zachowań obyczajowych

* Montekiusz- znaczenie izolacji, przyzwyczajenie się do norm, wzorców ( szczególnie wnioski ), natomiast w innych krajach, miastach ludzie już zachowują się różnie i czyli różne emocje, zachowania.

- w dużym mieście istnieje wielka ruchliwość przestrzenna i możliwość awansu.

* Wielka ruchliwość przestrzenna czyli odległości np. dom- praca- szkoła

- w dużym mieście mamy ogromne zróżnicowanie struktury zawodowej i uwarstwienia społecznego ( bogactwo, czynnik ekonomiczny )

4. J. Żukowski - Istnieje przestrzenna segregacja warstw i klas społecznych.

- zauważalne po osiedlach- zwykłe blokowiska, chronione

- uciekanie za miasto

5. F. Tonnies o życiu miejskim- wprowadził pojęcia :

- Grmrinschaft- Wspólnota oparta na silnych więziach społecznych, tradycji i osobowych stosunkach międzyludzkich ( uważa, że pasuje to dla życia wiejskiego)

* ludzie znają się nawzajem, mają wspólne zainteresowania i kierują się zbiorowym dobrem wspólnoty

* łączy ich silne poczucie wspólnego losu i wspólnej tożsamości

* silne więzi rodzinne, życie toczy się wokół wartości rodzinnej.

- Gesellschaft- „Społeczeństwo „, „ zrzeszenie”, w którym istnieją słabe więzi wynikające ze znacznej różnorodności społecznej w tym społeczeństwie, stosunki międzyludzkie SA bezosobowe ( życie miejskie )

* ludzie gł, kierują się prywatnym interesem

* brak wspólnych wartości.

6. G. Simmel - mówi o osobowości miejskiej.

- wg. Niego oddziałuje ciągle nieustane bodźce zew. Oraz występuję szybkie tempo miejskie.

- występują reakcje ochronne:

*związki ludzi są suche, relacje ludzkie są powierzchowne, czyli bezosobowy styl życia jest sposobem ochronnym przed chaosem , dezorganizacjom.

-w mieście znaczenie ma gospodarka pieniężna , która powoduje, że potencjalnie bliskie stosunki międzyludzkie zamieniają się w trzeźwą kalkulację.

- obliczenie kosztów wszystkich transakcji stanowi ważną część codziennego życia mieszkańców miast.

- miasto daje jednostce duży zakres wolności osobistej.

- wielkość bodźców póki nie jest przytłaczająca pobudza ludzi.

- różnorodność zajęć i możliwości stwarza wachlarz społecznych osobistych wyborów.

7. Wirth badał odmienność interakcji społeczeństwa w mieście i na wsi. Uważał, że na interakcje międzyludzkie wpływają 3 czynniki:

1. Wielkość populacji

2. Gęstość zaludnienia

3. Różnorodność społeczna

1. Wielkość populacji:

- znaczna wielkość pop. Miejskiej uniemożliwia bliskość stosunków międzyludzkich, powszechną w społ. Wiejskich.

- interakcje osób mieszkających na wsi jest bardziej zbliżone do kontaktów w obrębie grupy pierwotnej ( współpraca, kościół )

- interakcje między mieszkańcami miast częściej opiera się na wtórnych aspektach grupy takich jak - wycińkowa znajomość np. tylko w pracy.

2. Gęstość zaludnienia:

- w miarę jak wzrasta liczba ludzi mieszkającej w danej dzielnicy życie staje się coraz trudniejsze i pełne napięć. Dodatkowe problemy pojawiają się w momencie pojawienia różnorodności norm i wartości.

- tworzenie mniejszych wspólnot mieszkaniowych może zmniejszyć możliwość konfliktów.

3. Różnorodność społeczna:

-Życie w mieście przełamuje podziały klasowe i rasowe i zwiększa społeczną ruchliwość.

- dopuszcza rozmaite style życia

Aniemacja człowieka- skutek wszystkich 3 punktów- poczucie utraty bliskich więzi międzyludzkich.

4. Badania

1. Procedura badań terenowych

2. Metoda ekologiczna

1. Warunki Badań terenowych:

- bezpośredni, długotrwały kontakt badacza z terenem

- badania przeprowadza się w zbiorowościach skupiających i względnie skupionych, łatwo wydzielających się z społ. Lokalnej.

- stosowanie wielu wzajemnie uzupełniających się technik uzyskania i weryfikacji danych

- wymaga wiedzy, znajomości języka.

1. Typy Badań terenowych:

- Typu etnologicznego :

* Bronisław Malinowski- wyprawa do Australii, społeczności wyspiarskie,

* Badacz jest uczestnikiem zbiorowości.

- Typu socjologicznego:

* Uwzględnia się również dane ilościowe zawarte w różnych rejestrach, w sprawozdaniach , dzięki czemu można uzyska materiały wskazujące nie tylko na występowanie pewnych zjawisk lecz także rozmiary, natężenie, częstotliwość co umożliwia analizę o charakterze ilościowo- jakościowym

* Badacz w/w

- Typu socjo - psychologicznego:

*Celem takich badań jest umożliwienie zebrania materiałów dotyczących określonych stanów świadomości badanych ludzi w powiązaniu z warunkami ich życia społecznego.

1. Co to jest zwiad terenowy?

-Zwiad terenowy, badawczy to budowa niezbędnej sieci kontaktów, ( informatorów )

1. Rozpoznać system podstawowych wartości ( np. czy rodzina czy miłość, pieniądze)

2. Rozpoznać rodzaje i typy konfliktów

3. Rozpoznać relacje między strukturą formalną i str. Nieformalną.

4. Poznać system władzy.

5. Opis całej zbiorowości ze specyfikacją ważniejszych grup.

6. Opis systemu informacji.

1. Reguły podczas Badań Terenowych:

- nie można być dyretanrem, trzeba posiadać już jakąś wiedzę.

---