Psychologia kliniczna â�� bada zaburzone formy zachowania, diagnozuje je oraz leczy. Nazwa psychologia kliniczna wzięła się od założonej w 1896r. w Pensylwanii kliniki psychologicznej. Jej założycielem był Witmer.

Psychologia zdrowia- dziedzina psychologii Torz zajmuje się opisem zdrowych i zaburzonych form zachowania, określaniem przyczyn zaburzeń oraz diagnozowaniem zdrowia i zaburzeń w celu zastosowania profesjonalnych psychologicznych form pomocy.

Zaburzenia zachowania na tle historii:
1.Prehistoria- chorym wycinano otwory w czaszce po to aby uwolnić org. od zaburzeń , choroba miała opuścić człowieka przez te otwory.

2.Starożytność â�� uważno ze przyczyna choroby jest â��wędrująca macicaâ�� miejsce w którym powinna znajdować się okadzona przyjemnymi zapachami, natomiast miejsca w które się przemieściła zapachami nieprzyjemnymi.
W starożytności panował pogląd iż zdrowi są odpowiedzialni za chorych i powinni ich leczyć. W tym czasie powstały pierwsze klasyfikacje chorób.

Hipokrates V. w. â�� uważał że przyczyną zaburzeń psychicznych są uszkodzenia mózgu
.
Platon w dziele Pt. :Państwo: zwrócił uwagę na poczytalność.

W Aleksandrii świątynie pełniły rolę sanatorium ponieważ panował w nich spokój , cisza, w a w powietrzu unosiła się woń pachnideł.
Te wszystkie elementy miały pomagać chorym powracać do zdrowia.

A Arabii ojcem medycyny był Avicenna . Leczył on księcia, który uważał że jest krową i należy go zabić. Gdy Avicenna przybył do niego z nożem i oznajmił że już pora na zgładzenie ten stał się bardziej nerwowy. W tej sytuacji lekarz powiedział choremu że jest zbyt chudy aby go zjeść i wrócił do zdrowia.

W 792r. w Bagdadzie powstał pierwszy szpital psychiatryczny ,leczenie przez muzykoterapie.

3. Średniowiecze w tej epoce uważano otępienie iż jest wynikiem grzechu, a ludzi chorych palono na stosach lub odprawiano nad nimi egzorcyzmy.

4. Klasycyzm- w 16w. w Londynie powstał pierwszy szpital dla chorych umysłowo. Szpital nosił nazwę im. Marii Betlejemskiej . w szpitalu przebywali głównie lunatycy. Kryminaliści, prostytutki, ludzie starsi , chorzy, złodzieje , mordercy, wszyscy ci którzy odbiegali wyglądem i zachowaniem od normy przebywali natomiast w szpitalu generalnym w Paryżu który powstał w 17nw.. Szpital podzielony był na 2 części â��dla kobiet i mężczyzn. Szpital ten był skupiskiem ludzi niechcianych . Głównymi metodami leczniczymi było prysznicowanie chorego oraz przeczyszczanie w zależności od choroby.

Wysunięto wówczas 2 teorie tłumaczące przyczynę zaburzeń:
Teoria1.- animalizm ( człowiek jest jak zwierze, brak mu cząstki człowieczeństwa)
Teoria 2- wszystkie zaburzenia związane są z dużym pobudzeniem (agresją)

5- Zmiany pojawiły się w XIXw. :uwolnienie z kajdan: gdy dr Filip Piel ze szpitala w Londynie uznał, że chorych można leczyć odwrócić ich stan.
Joan Espirol (uczeń Pinela) uważał ze dużą rolę ma wspólnota terapeutyczna. Dzięki niej chory może powracać do zdrowia. Z Londynu ten sposób terapii przeniósł się do Ameryki Północnej.
Wiliam Touck- zamiast nazwy szpitala zaproponował â�� schroniskoâ��. Uważał że iż medytacje , oddziaływania religijne mogą pomóc chorym.

Krapelin- ojciec psychiatrii nowoczesnej , stworzył pierwsze klasyfikacje chorych ( zaczęto obserwować pacjentów)
7.Dzisiaj - istnieją grupy pomocy dla chorych i ich rodzin. Ma miejsce także stygmatyzacja pacjentów.

Wyróżniamy 2 nurty teoretyczne:
1.- nurt behawioralny- zachowanie uwarunkowane stymulacyjnie
2.- nurt psychoanalityczny- szuka źródła zaburzenia

Zaburzenia psychiczne:
- złudzenia- to nieprawidłowe spostrzeżenia z udziałem otoczenia np. złudzenia geometryczne
- omamy- to nieprawidłowe spostrzeżenia bez udziału otoczenia
-zniekształcenia pamięci- już widzialne, przeżyte, usłyszane
- myslenie magiczne i życzeniowe
- fobia- to lęk w sytuacjach niezagrażających
- natręctwa- niemożność wykonywania jakiejś czynności

Kryteria a patologii wg. Selingmana i Rosenaha:
- naruszenie norm moralnych
- cierpienie
- trudności przystosowawcze (niemożność osiągnięcia celu , zaspokojenia własnych potrzeb
- dziwaczność zachowania
- niekonwencjonalność zachowania
- utrata kontroli
- dyskomfort obserwatora

Norma a patologia

Im więcej kryteria spełnia pacjent tym prostsze postawienie diagnozy.
W 1973r. Seligmann i Rosenah przeprowadzili doświadczenie które miało ukazać podejście psychiatrów i personelu szpitalnego do osób chorych psychicznie. Swoich współpracowników rozesłali do szpitali rozsianych po całym kraju , a ich zdaniem było podczas przyjęcia do szpitala powiedzieć że słyszą głosy. Nakazał im wszystko obserwować i notować. Po przyjęciu do szpitala zachowywał się normalnie, a podawanych leków nie zażywali. Sami także byli obserwowani przez personel szpitalny â�� postawiono im diagnozę â�� schizofrenia paranoidalna. Tajemnice badaczy odkryli pacjenci. Przy wypisie wpisywano diagnozę: schizofrenia paranoidalna w okresie remisji. Żaden badany nie podał swego imienia i nazwiska . Po pewnym czasie Seligmann i Rosenhan przeprowadzili podobne badanie. Uprzedzili pewien szpital że w ciągu najbliższych 3 miesięcy do szpitala zgłoszą się fałszywi pacjenci. Po tym czasie sprawdzili wyniki . na 100 osób przyjętych di szpitala personel uznał że 30 jest fałszywymi pacjentami. W rzeczywistości żadna z nich nie była posłana przez badaczy. Na 100 osób przyjętych 100 osób były chore.


Kryteria normy wg. Marie Jahoda:
- samoakceptacja â�� wiedza o sobie i akceptowanie własnych możliwości i ograniczeń
- rozwój osobisty- dążenie do własnego rozwoju i wyznawania odległych celów
- autonomia- emocjonalna niezależność, umiejętność konstruowania własnych standardów
-adekwatne spostrzeganie rzeczywistości- - umiejętność analizowania wydarzeń w odpowiednim kontekście, akceptowanie faktów kontrowersyjnych, dążenie do poszukiwania coraz to nowszych informacji o otoczeniu , świecie
- kompetencja w działaniu- radzenie sobie z wymaganiami otoczenia
- pozytywne relacje interpersonalne- skłonność do empatii, satysfakcja w kontaktach z innymi.

Ambiwalencja- ten sam czynnik , ale dwa skrajne zachowania np. jednocześnie kocha i nienawidzi matkę.


3 sposoby szacowania norm w psychologii klinicznej:
a) norma ilościowa
b)norma społeczno â�� kulturowa
c)norma teoretyczna

a) Ilościowa (statystyczna )
Wynik pomiaru odzwierciedla rozkład danej cechy w populacji. Za normalne uznaje się te, które w populacji występują najczęściej.

Krzywa Gaussa= Krzywa Normalna
b)norma społeczno- kulturowa
Normą określa się to , co jest zgodne z pewną kodyfikacją, co jest typowe dla danej kultury.
c) norma teoretyczna : to najbardziej adekwatny sposób ustalenia normy i patologii. Norma teoretyczna odnosi stan danej jednostki do pewnych ogólnych prawidłowości i i stwierdzeń zawartych w teoriach naukowych

współczesna psychiatria opiera się na dwóch systemach klasyfikacyjnych : DSM 4 wydany i aktualizowany przez Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne oraz JCD 10 stosowany w europie. JCD jest opracowany przez Światową Organizacje Zdrowia, aktualizowany , obecnie obowiązuje jego 10 edycja.

DSM 4 â��Podręcznik diagnostyczny i statystyczny zaburzeń psychicznychâ��
JCD 10 â�� Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacjaâ��
Podręczniki te porządkują kryteria klasyfikacyjne chorób psychicznych i zaburzeń zdrowotnych. Dzięki systemowi kodowania możliwe jest prowadzenie analiz statystycznych ryzyka zagrożenia i prognozowania w zakresie profilaktyki.

Zaburzenia Psychiczne- to zespoły objawów przejawiające się zachowaniami lub przeżyciami, którym towarzyszy cierpienie, niesprawność rzutująca na funkcjonowanie , zwiększone ryzyko niesprawności , bólu i śmierci oraz znaczna utrata swobody.

Zaburzenia Lękowe- to takie zaburzenia , których osiowym objawem jest lęk. Źródłem zaburzeń są czynniki zewnętrzne (konflikty) . Przejawiają się one w sferze :
- postrzegania
- zachowania
- myślenia
Przetrwałe utrudniają pełnienie ról społecznych.

Zaburzenia Psychiczne : - fobie
- zespół paniki
- zespół lęku uogólnionego
- zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne (nerwica natręctw)

Fobie- zaburzenia, lękowe, które charakteryzują się utrzymującą się tendencją do unikania określonych obiektów w sytuacjach, które nie wywołują zagrożenia np. fotofobia- lek przed gryzoniami

Rodzaje fobii:
a) fobie specyficzne (proste)
b) fobie społeczne
c) agorafobie

a) Fobie specyficzne- związane z miejscami, przedmiotami np. jazda windą .
- fobie nietypowe- lęk przed wymiotami, lęk przed zadławieniem się własnym językiem
- fobie środowiskowe- w Japonii, Chinach (wschód) ludzie wierzą , że wiele chorób bierze
swój początek w wietrze , zimnie.
- zoofobia- lęk przed zwierzętami

Psychoanalityka
Pierwszą fobią zajął się Froid twórca psychoanalityki.
Froid- poszukiwał źródła fobii wewnętrznych konfliktach w człowieku. Pojawienie się konfliktu pomiędzy : â�� idâ��- popędy ,przyjemność
â��superegoâ��- nakazy, reguły, kody, zasady
â��egoâ��- zaspokojenie popędów (id) w taki sposób aby nie naruszyć
pewnych norm , tabu.

Behawioryzm
Behawioryści twierdza że fobia jest : - wyuczona przez warunkowanie klasyczne
Watson przeprowadził eksperyment na wyuczenie fobii:
Albert i biały szczur laboratoryjny

Przebieg eksperymentu:

1. bodziec ---------------------- - reakcja u dziecka
(biały szczur) (przyjemna)

2. bodziec ----------------------------- szczur wywołał lęk
(szczur + gong) nastąpiło skojarzenie bodźców: -awersyjnego (hałas)
- obojętnego (szczur)

3. bodziec-------------------------------- dziecko bało się bo kojarzyło szczura z przeraźliwym
szczur dźwiękiem
Wniosek:
Fobie rzadko są wyizolowane. Z reguły są rzutowane na inne przedmioty, obiekty.
Zastępcze warunkowanie fobii: obserwujemy kogoś kto boi się czegoś lub kogoś. My poprzez jego obserwacje też zaczynamy się bać tego obiektu. Duża rolę odgrywają minione doświadczenia z danym obiektem. Ważne są również konsekwencje po kontakcie z obiektem------ zjawisko inflacji lęku. Uraz po zjawisku lekowym jeszcze bardziej zwiększa fobie.

Kagan â�� nasz temperament i czynniki genetyczne również warunkują fobie, ale nie są one uwarunkowane genetycznie.

Leczenie fobii specyficznych:
- farmakoterapia (nieskuteczna)
- terapia behawioralna----- modyfikowanie zachowania np. poprzez : odwrażliwienie systematyczne (desensytyzacja)

Odwrażliwienie systematyczne- najpierw wprowadzamy pacjenta w stan głębokiej relaksacji, a następnie stopniujemy lek.
Systematyczna desyntetyzacja
bodziec---- relaks---- bodziec----- relaks (
jest to skuteczna metoda leczenia fobii)

b) Fobie społeczne - lęk przed ekspozycją społeczną.
â�� fobia specyficzna- unika ściśle opisanych sytuacji np:- wystąpienie publiczne,
- boi się wykonywać dane
czynności społeczne.
- fobia uogólniona

Geny i temperament odgrywają też rolę na powstawanie fobii. Ale większe znaczenie jej powstanie maja czynniki społeczne.
Terapia:
- behawioralna (kontrolowany kontakt z sytuacją lękotwórczą )- sytuacja społeczna

c) Agrofobia- lęk przed przestrzeniami , miejscami otwartymi, z których trudno się wydostać.
Agrofobia łączy się z zespołem paniki.
Fobie nie leczone rozprzestrzeniają się na inne przdmioty, sytuacje.


Zespół paniki- nagły atak leku o bardzo duzym nasileniu , trwa krótko ale jest bardzo intensywny
Objawy:
- krótki oddech
- zawroty głowy
- drżenie kończyn
- palpitacje serca
- uczucie duszenia się , dławienia
- poczucie nierealności sytuacji

Zespół paniki występuje z dwoma zespołami:
Zespół paniki z agrofobią- lęk przed opuszczaniem takich miejsc, który pacjent uważa za bezpieczne.

Teoria paniki wg. Becka:
Osoby , które zapadają na zespół paniki charakteryzują się:
- dużą nadwrażliwością (szczególnie na sygnały płynące z wnętrza ciała)
- tendencja do nadinterpretacji sygnałów z otoczenia w kategoriach sytuacyjnych aleâ�Ś

Spirala paniki:

Leczenie zespołu paniki :
- farmakoterapia
- psychoterapia
a) terapia poznawcza ( kontakt z przedmiotem zagrożenia)
b) metoda analizowania( prosimy aby pacjent opisał najnowsze skutki swojej paniki)
c) relaksacja â�� spowolnienie oddechu i kontrolowanie własnego oddechu

Zespół lęku uogólnionego- nie ma konkretnego przedmiotu, zjawiska, które mogły być podłożem lęku. Brak konkretnego czynnika wywołującego lęk. Lęk jest mniej nasilony , wolno, płynący ale utrzymujący się stale.
O zespole lęku uogólnionego mówimy wtedy, gdy występuje więcej dni z lękiem niż bez niego.
Objawy:
- kłopoty z koncentracją
- zaburzenia snu
- niepokój ogólny
- drażliwość
Osoby cierpiące na zespół lęku uogólnionego zamartwiają się tym co było rok temu czy np. tym co będzie w przyszłości. Ciągły lęk o coś. Takie osoby niechętnie wchodzą w nowe sytuacje. ,sądzą że podejmą złą decyzje ( unikają decyzje) dlatego odraczają ją, ponieważ uważają że gdy ją podejmą to może dojść do nieszczęścia.
Przyczyna:
Zbyt długie tłumienie impulsów nie akceptowanych przez własne ego.
Stanowisko psychoanalityków:
Przyczyną zaburzenia jest to że pojawia się obiekt , na którym mógłby się przenieść z czasem mechanizmy obronne wyczerpują się.
Stanowisko behawiorystów:
Przyczyną zespołu lęku uogólnionego jest to że człowiek nie uczy się odróżniać sygnałów bezpieczeństwa i zagrożenia od siebie.
Trudne sprawowanie kontroli nad lękiem- np. alkoholizm , ponieważ człowiek nie jest w stanie przewidzieć konsekwencji swojego działania.

Leczenie:
- farmakoterapia ( należy pamiętać że po odstawieniu leków dojdzie do nawrotu zespołu ze zdwojoną siłą)
- trudne do wyleczenia , ponieważ lęk jest rozlany na różne aspekty życia
- terapia poznawczo- behawioralna
- terapia relaksacyjna
Cechy charakterystyczne pacjenta z zespołem lęku uogólnionego:
- spięty
-duże napięcie mięśniowe
- bezsenność
- bóle głowy
- apatia
- bóle pleców
- rozpamiętuje sytuacje z dnia

Zaburzenie obsesyjno- kompulsyjne:
Jest to lęk wywołany przez specyficzne myśli natrętne ( obsesje) To stałe nawracające myśli bez naszej intencji. Towarzyszą im czynności natrętne , czyli kompulsacje.

Kompulsacje- przymusowe zachowania, które treściowo są powiązane z obsesjami.
Celem leczenia tego zaburzenia jest neutralizowanie natrętnych myśli np. przymusowe mycie rąk.


Rodzaje obsesyjnych myśli dotyczą:
- ryzyka zakażenia ( treść myśli)
- lęk przed zrobieniem krzywdy jakimś ludziom
- słuszność własnych działań ( czy nad wszystkim panuje)
- nie jest pewna czy to co miałam zrobić zrobiłam drobne, niepewność do własnych działań, np. czy zakręciłam wodę.

Obsesyjne czynności charakteryzuje: - rytualizm
- potrzeba symetrii
- myśli kontrastowe (własna matka + bluźnierstwa)- myśli przeciwstawne do tych, które powinny pojawić się w jakiejś sytuacji

Czynności obsesyjne:
- sprawdzanie
- omijanie lub dotykanie jakiś przedmiotów (dzień świra)
- czyszczenie, mycie , dezynfekowanie , odkażanie
- powtarzanie czynności
- zliczanie
- organizowanie, rozkazywanie

Behawioryści uważają iż zaburzenia obsesyjno- kompulsyjne to mechanizm uwarunkowania klasycznego.
Leczenie: ( z reguły skuteczne)
a) aspekt behawioralny :
- nie pozwalamy pacjentowi wykonać czynności treściowo powiązanych z lękiem
- eksponujemy pacjenta na czynnik budzący lęk.
- terapia :zanurzenia w lęku- w przypadku kontaktu pacjenta z przedmiotem jego lęku gwałtownie narasta, ale z czasem zaczyna słabnąć. Po jakimś czasie poddany terapii uważa swoje myśli za absurdalne.
b) aspekt poznawczy:
- przekształcony sposób myślenia pacjenta o możliwościach i zagrożeniach potencjalnych , na które jest narażony
- pacjent wypowiada afirmatywne zdania (np. muszę pogodzić się z tą myślą , bo zaraz oszaleje.
- w stosunku do niego terapeuta wykorzystuje afirmatywne zaczęty- prosimy aby ćwiczenia próbował wykonywać poza sesjami terapeutycznymi. ( n. byłem zdenerwowany ale dałem radę , ostatnio wytrzymał pan 1 min. Dzisiaj 3min. , a więc jest postęp , często pacjent sam stosuje zachęty dla siebie.

Celem terapeuty jest:
- wytworzenie motywacji (pracy)
- podpisanie z pacjentem kontraktu ,który zawiera:- główny cel terapii
- cele cząstkowe
- nagrody oraz techniki
Pacjent musi wyrazić zgodę na leczenie. Dokument ten daje poczucie kontroli pacjenta, który staje się jego współautorem. W kontrakcie znajduje się opis terapii, a także sposób jej odwołania.



Zaburzenia nastroju- są to takie zaburzenia w przebiegu których następuje zaburzenie afektu i aktywności postaci: - zespołów depresyjnych
- zespołów depresyjnych i maniakalnych

2 grupy zaburzeń afektywnych:
- afektywne jednobiegunowe w ich przebiegu występuje zespół depresyjny
- afektywne dwubiegunowe w przebiegu zespoły depresyjne i maniakalne

ZESPÓŁ DEPRESYJNY
3 objawy osiowe główne które diagnozują depresję:
1. zmiana nastroju , obniżenie nastroju, osoba przeżywa smutek, przygnębienie, niepokój, poczucie osaczenia, uważa że nie jest zdolna odczuwać radości

2. spowolnienie tempa procesów poznawczych, zmiany spadkowe w obrębie procesów poznawczych
Procesy poznawcze: myślenie, pamięć, uwaga, poznan
UWAGA: Osoba ma trudności ze skupieniem uwagi, ich uwaga jest ukierunkowana na świat ich przeżyć, doświadczeń (ból psychiczny, nie analizuje dostępnych danych, spostrzegają świat w sposób wybiórczy)
MYŚLENIE: spowolniałe, niższy poziom wykonania jakiejś czynności, trudność z realizowaniem czynności celowych, myślenie specyficzne, myślą w kategoriach pesymistycznych co do przyszłości samych siebie. Oceniają siebie negatywnie â�� efekt obniżonego nastroju. Głęboko nasilona depresja i myśli negatywne mogą przyjąć urojenia i specyficzne sądy nie zgodne z rzeczywistością. Występują tzw urojenia depresyjne â�� urojenia grzeszności, hipochondryczne, poniżenia, nihilistyczne
grzeszność â�� osoby są grzeszne i są winne nieszczęściom które je spotykają
hipochondria- przekonanie o tym że ich osobowość jest fatalna, uważają że są bardzo chore i umierają
poniżenia â�� przekonanie że te osoby są gorsze od innych, inni ludzie są lepsi
nihilistyczne â�� przekonanie pacjenta że jest nikim, niczym, nie ma go, jest on niewidzialny dla innych
mogą też wystąpić myśli samobójcze, u osób z depresją często kończy się to samobójstwem. Największe ryzyko samobójstwa jest w momencie wychodzenia z depresji

3.obniżenie motoryczne â�� spowolnienie motoryczne, całkowity bezruch, nie reagują na innych, na bodźce zewnętrzne
Spadek zainteresowania osobami z otoczenia

Wyróżniamy :
- depresje starcze
- depresje przedstarcze
- depresje dziecięce
Depresje dziecięce- występuje nastrój dysforyczny, dzieci są drażliwe, podirytowane, spowolnione, gniewne, spadek zainteresowania, zwolnienie nastroju
Depresje starcze- przedstarcze- manifestowane są depresją z pobudzeniem słownym i ruchowym ( melancholia, agitata)) â�� niepokój ruchowy, gadatliwość

Depresje mają różne nasilenie:



SUBDEPRESJA â�� stany depresyjne o lżejszym nasileniu
Depresji towarzyszą objawy somatyczne, problemy ze snem, spadek łaknienia, zaparcia, bóle głowy, spadek popędu seksualnego
W chorobie Afektywnej jednobiegunowej mamy nawracające stany depresyjne

SKĄD BIERZE SIĘ DEPRESJA â�� do końca nie wiadomo, mówi się że zaburzenia mają różne źródła, czasami podatność wrodzona
PRZYCZYNY:
- czynnik dziedziczny â�� podatność dziedziczna jest silniejsza w chorobie dwubiegunowej
- biochemiczny brak neuroprzekaźników â�� proporcje ich SA zaburzone
- zmiany dotyczące metabolizmu w korze przedczołowej
- psychospołeczny : u osób z wysokim poziomem neurotyczności:
- korekcje z lękiem
- korekcja z obniżoną zdolnością do przeżywania emocji
- drażliwość

Neurotyczność â�� reagowanie lękiem, duża wrażliwość na społeczną ocenę, tłumienie gniewem
Introwertyzm â�� brak otwartości, niepewność w kontaktach z innymi

Układ tych dwóch cech sprzyja depresji
- stresujące sytuacja â�� depresja ujawnia się w pełni jeżeli przeżyje się jakiś stres
- stres chroniczny â�� jeżeli ktoś opiekuje się kimś chorym przewlekle
- minione doświadczenie dziecięce np. utrata rodzica lub pozbawienie opieki rodzicielskiej

CHOROBA AFEKTYWNA DWUBIEGUNOWA występowanie zespołu depresyjnego i maniakalnego
Zespół depresyjny i objawy odwrotne do depresji
- podwyższenie nastroju, max pobudzenie, podekscytowanie, max poziom pobudzenia procesów poznawczych
- wzmożenie tempa procesów poznawczych
- uwaga: nadmierna przerzutność uwagi, nie możność skoncentrowania się , uwaga szybko przenoszona na inne aspekty
- przyspieszone myślenie tzw. skróty myślowe których nikt nie rozumie
- problem z zapamiętywaniem
- stany hipomaniakalne â�� osoby te myślą że są świetne, atrakcyjne,
- wzmożenie napędu i motoryki â�� mamy do czynienia z niepokojem ruchowym, ruchy te nie są celowe
ZESPӣ HIPOMANIAKALNY � objawy mniej nasilone
- podwyższenie nastroju jak po alkoholu, podniecenie, osoby szybko skracają dystans między ludźmi, ograniczony samokrytycyzm, ekstremalne zachowanie
- pobudzenie ruchowe umożliwia ruchy celowe, ma potrzebę ciągłego ruchu, gestykuluje, rozbudowana mimika
W zespole depresyjno â�� maniakalnym na przemian występuje depresja raz mania
Ryzyko samobójstwa pojawia się w momencie jak osoba zdaje sobie sprawę jaka była w czasie manii i pojawia się tutaj poczucie winy.



ZABURZENIA OSOBOWOŚCI
Osobowość â�� pewien układ cech który charakteryzuje jednostkę
Zaburzenia osobowości wtedy kiedy występuje stały wzorzec zachowań charakteryzujący się
1.małą elastycznością w różnych sytuacjach indywidualnych i społecznych
2.tendencje do skrajnych reakcji w tych sytuacjach
3.skłonnością do dziwacznego odbiegającego od przyjętego w danej kulturze sposobu spostrzegania, myślenia i odczuwania

1.wzorce te nie są czynnikiem zaburzeń psychicznych
2.pojawiają się w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości
3.wymagają interwencji klinicznej bo uniemożliwiają funkcjonowanie społeczne
3 grupy osoby te charakteryzują się: dziwacznością, ekscentrycznością i wyobcowaniem
3 zaburzenia osobowości: paranoiczna, schizoidalna, schizotypowa

---