Jedwab, Studium kosmetyczne, Chemia kosmetyczna

Chińskie podanie głosi, że jedwab został odkryty w 1640 r. p.n.e. w ogrodzie cesarza Huang Di. Według legendy cesarz poprosił swą żonę Xi Lingshi, by sprawdziła, jaki szkodnik niszczy drzewa morwowe. Cesarzowa zauważyła, że są to białe larwy, które przędą błyszczące kokony. Przypadkowo jeden kokon wpadł jej do wrzątku i okazało się, że można wyciągnąć z niego delikatną nić, którą Xi Lingshi zawinęła na szpulkę. W ten sposób, jak głosi legenda, odkryła tajemnicę produkcji jedwabiu.

Chińczycy strzegli tej tajemnicy przez około 2000 lat. Przez ten czas Chiny miały monopol na produkcję jedwabiu, który eksportowały tzw. jedwabnym szlakiem. Każdego, kto zdradziłby tajemnicę jego wyrobu, czekał wyrok śmierci. Szlak jedwabny powstał w II w p.n.e., łączył on Chiny z Europą. W tym samym czasie zainteresowali się jedwabiem Japończycy, którym jako pierwszym udało się rozwikłać tajemnicę Chińczyków i rozpocząć produkcję jedwabiu na tak dużą skalę, że pod koniec XIX w. wyprzedzili w niej Chiny.

Według relacji bizantyńskich historyków Teofanesa i Prokopiusza z Cezarei tajemnica jedwabiu została przemycona z Chin do Konstantynopola przez dwóch mnichów dopiero w roku 550. Wędrowali oni przez kilka miesięcy, pokonując 4800 km i narażali życie, podążając przez terytoria ogarnięte wojną. W Europie jedwab wart był majątek, dlatego władcy Bizancjum zależało na zdobyciu tajemnicy jego produkcji. Obiecał dwóm mnichom, że sowicie ich wynagrodzi, jeśli przywiozą jajeczka jedwabników z Chin i posiądą sekret ich hodowli. Plan się powiódł, wysłańcy zdobyli ok. 26 tysięcy jajeczek i przetransportowali je do Europy, chowając je w wydrążonym wnętrzu bambusowych kijów, którymi się podpierali. Prawdopodobnie jednak to tylko legenda, ponieważ hodowla jedwabników jest udokumentowana na terenie bizantyńskiej Syrii już w V wieku.

Nić jedwabna

Nić jedwabna, choć bardzo cienka, charakteryzuje się dużą wytrzymałością i sprężystością. Jedwabna nić charakteryzuje się ogromną wytrzymałością. Może osiągać długość do 3 km. Posiada też naturalny połysk i jest niezwykle elastyczna. Włókno jedwabne służy przede wszystkim do wyrobu tkanin, które są miłe i chłodne w dotyku oraz prawie wcale nie elektryzują się.

Jedwab w medycynie

Nić jedwabna ma również zastosowanie w lecznictwie. Jedwabiu używano już dawno w medycynie, wykorzystywany był na przykład jako materiał do szycia lub do opatrywania ran. Okazuje się, że eksperymentalne materiały opatrunkowe wyprodukowane z fibroiny jedwabnej powodują znacznie szybsze gojenie ran w porównaniu z konwencjonalnymi opatrunkami hydrokoloidowymi. Zaobserwowano również lepszą regenerację kolagenu i mniejszą tendencję do zakażeń ran.

Według naukowców z Queen Mary's School of Medicine and Dentistry, jedwab może pomóc w odtworzeniu uszkodzonych nerwów. Brytyjczycy wykazali, że komórki nerwowe rosną wzdłuż wiązek specjalnego włókna, które ma właściwości zbliżone do pajęczej nici. Jedwab wspomagałby na przykład wzrost komórek w uszkodzonych nerwach, a być może nawet w rdzeniu kręgowym. W badaniach na zwierzętach wykazano, że zarówno w rdzeniu kręgowym, jak i w nerwach obwodowych włókna jedwabne wspierały odbudowę.

Zespół badawczy ma nadzieję, że jedwab pomoże w leczeniu pacjentów z uszkodzeniami nerwów obwodowych, które kontrolują mięśnie i przewodzą impulsy z receptorów.

Jedwab w kosmetyce

Głównymi składnikami jedwabiu są dwa białka: fibroina (ok. 70%) i serycyna (30%). Proteiny jedwabne mają ogromne podobieństwo, w swoim składzie chemicznym, do protein występujących w skórze i włosach. Ponadto posiadają ładunek elektrostatyczny przeciwny do ładunku skóry i włosów, dzięki czemu sprawiają, że kosmetyk posiadający w swoim składzie proteinę jedwabną silnie przywiera do powierzchni.

Fibroina to białko z grupy białek fibrylarnych. Stanowi główny składnik budulcowy naturalnych włókien jedwabiu oraz pajęczyny. Fibroinę tworzą łańcuchy zbudowane w przeważającej części z takich aminokwasów jak: alanina, glicyna, seryna i tyrozyna. Ze względu na niezwykłe właściwości fibroiny, jedwab wykorzystywany jest jako składnik kosmetyków.

Fibroina jest białkiem posiadającym bardzo dużą zdolność wiązania i zatrzymywania wody. Jest w stanie pochłonąć 30 razy więcej wody w stosunku do swojej wagi. Dzięki temu doskonale sprawdza się jako składnik kosmetyków nawilżających, gdzie skutecznie zapobiega wysuszeniu naskórka. Fibroina, ze względu na swoją dużą masę cząsteczkową, nie wchłania się w głąb skóry, lecz tworzy na jej powierzchni rodzaj cienkiej błonki (film), która stanowi ochronę przed niekorzystnym wpływem środowiska. Zaletą tego białka jest fakt, że nie powoduje podrażnienia nawet bardzo wrażliwej skóry. Dzięki tym właściwościom, fibroina znalazła zastosowanie jako składnik wielu preparatów pielęgnacyjnych (kremów, balsamów, mleczek, maseczek) przeznaczonych przede wszystkim dla skóry suchej.

Serycyna, klej jedwabny, białko zlepiające włókna fibroinowe jedwabiu naturalnego. Zawiera reszty seryny, glicyny i kwasu asparaginowego. Poprawia stan bariery epidermy, zmniejszając utratę wody przez skórę. Z tego powodu uważana jest za „naturalny nawilżacz" skóry. Tworzy na powierzchni skóry delikatną warstwę, pozwalając skórze swobodnie oddychać czyniąc ją gładką i aksamitną.

Dzięki swojej strukturze i składowi chemicznemu serycyna jest w stanie poprawić nawilżenie skóry. Serycyna wykazuje ponadto znaczne właściwości wygładzające, dzięki czemu zmniejsza nieregularności skóry.

Jedwab wykorzystywany jest również w kosmetykach przeznaczonych do pielęgnacji włosów. Proteiny jedwabiu są często składnikami szamponów i odżywek dla suchych włosów. Silnie działającą odżywką jest tzw. płynny jedwab do włosów, który ułatwia również układanie fryzury. Obecne w nim proteiny otaczają włosy cienką, niewidoczną otoczką, która działa ochronnie i równocześnie regenerująco. Preparat zapobiega również puszeniu i elektryzowaniu się włosów oraz zapobiega ich przesuszeniu. Do niedawna płynny jedwab do włosów dostępny był jedynie w salonach fryzjerskich. Obecnie produkują go różne firmy kosmetyczne i można go kupić w drogeriach.

Jedwab to również kosmetyka kolorowa. Proteiny jedwabiu dodawane są do cieni do oczu w celu uzyskania efektu gładkości i dobrej przyczepności do skóry powiek. Fibroinę stosuje się w wydłużających tuszach do rzęs. Mascara z dodatkiem jedwabiu daje naturalny efekt i długo utrzymuje się na rzęsach.

Jedwab i paznokcie

Jedną z najbardziej naturalnych technik przedłużania paznokci jest metoda Fiberglass, która na dziś ustępuje jeszcze popularności żelowi czy akrylowi. Technikę Fiberglass najczęściej stosuje się przy regeneracji i łączeniu nadłamanej, przepiłowanej lub problemowej płytki paznokcia. Jest także formą odżywki zakładanej na płytkę na okres 6 tygodni.

Nakładanie jedwabiu na paznokcie odbywa się w kilku etapach. Na początku paznokieć należy wypiłować pilnikiem, zaokrąglić jego boki i patyczkiem delikatnie odsunąć skórki. Następnie należy zmatowić płytkę blokiem i nałożyć na nią specjalny żel tworzący podkład. Aby żel stworzył jednolitą powłokę na paznokciu należy dodać do niego płyn aktywujący, dzięki któremu będzie można pokryć cały paznokieć żelem. Między żelem, a nasadą paznokcia trzeba pozostawić nieduży odstęp. Kolejnym etapem jest naklejenie na paznokieć cienkiego kawałka jedwabiu. Z materiału należy do tego celu wyciąć odpowiedni kawałek i dopasować jego wielkość do płytki paznokcia. Materiał jest od spodu lekko gumowany, dzięki czemu bardzo łatwo przylega do płytki. Jedwab trzeba jeszcze dokładnie docisnąć do paznokcia, ale w taki sposób, aby przy nasadzie i brzegach paznokcia pozostawić niewielki odstęp. Następnie owija się paznokieć wraz z palcem nieprzylegającą folią i mocno dociska się materiał do płytki paznokciowej. Tak przygotowany jedwab należy nasączyć klejem, aby stał się przezroczysty. Końcowy etap związany jest z nałożeniem na paznokieć żelu i wyrównanie płytki blokiem. Tak wykonany tips trzeba natrzeć oliwką i wypolerować. Paznokcie nie tylko będą ładnie wyglądały, ale również skutecznie je wzmocnimy.