Inżynier - wykorzystuje wyobraźnię i doświadczenie, umiejętność oceny i rozumowanie, stosując świadomie własną wiedzę do projektowania, tworzenia, eksploatacji i usprawniania użytecznych maszyn oraz procesów ( np. inżynieria procesów produkcji, inżynieria jakości, inżynieria środowiska, bioinżynieria).
Inżynier - fachowiec mający wyższe wykształcenie w określonej dziedzinie wiedzy technologicznej.
Inżynieria - działalność ludzka polegająca na:
- projektowaniu
- konstrukcji
- modyfikacji
- utrzymaniu systemów nieistniejących w przyrodzie w oparciu o wiedzę naukową oraz techniczną
Działalność ta wymaga rozwiązywania problemów różnej natury oraz skali. Bardziej ogólnie, inżynieria zajmuje się też rozwojem technologii.
Inżynieria Jakości- jest to praktyczna dyscyplina stanowiąca dział kwalitologii stosowanej, wykorzystywana do czynnego kształtowania w systemach gospodarczych najkorzystniejszej jakości ekonomicznej uzasadnionej.
Rodzaje inżynierii:
-chemiczna i procesowa -kosmiczna
-wojskowa -ekologiczna
-genetyczna -jakości
-społeczna(socjotechnika) -zarządzanie
-finansowa
Jakością nazywa się zbór cech:
Jakością wyrobu nazywa się zbór cech przynależnych temu wyrobowi. Stanem cechy nazywa się każdą z możliwych realizacji (wartości) tej cechy.
Stanem jakości nazywa się zbiór stanów cechy:
Stanem jakości wyrobu nazywa się zbór stanów cech przysługujących(przynależnych) temu wyrobowi.
Co to jest jakość?
Jakość jest to pewien stopień doskonałości.
Jakość to zespół cech stanowiących o tym, czy dany wyrób jest tym, a nie innym przedmiotem.
Jakość to zgodność z wymaganiami, które muszą być precyzyjne i zrozumiałe dla pracowników.
Jakość to zgodność z wymaganiami użytkownika.
Jakość to coś, co zadowala, a nawet zachwyca klienta.
7 złotych zasada rozwoju zrównoważonego:
Potencjalne efekty ekologiczne produktów oceniane w skali cyklu życia produktu
Efektywność procesów, produktów i usług musi być zwiększona
Zużycie materiałów musi być zredukowane 10-krotnie
Intensywność zużycia energii musi być zredukowane 10-krotnie
Zredukowanie zużycia obszarów ziemi na jednostkę funkcji
Wyeliminowanie rozprzestrzeniania zanieczyszczeń toksycznych
Maksymalizowanie użycia energii ze źródeł odnawialnych
Rozwój zrównoważony np.
- cała energia czerpana ze słońca
- recykling wszystkich materiałów
- recycling minerałów
- kontrola chemikaliów
- życie zgodne z rytmem ziemi
- oszczędzanie gruntu
- zasoby rozprowadzane równomiernie
- dostosowany ekologicznie znaczy tani
Co to jest ISO?
To Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna, opracowująca i ustanawiająca ogólnoświatowe standardy.
- consensus - uwzględnienie punktu widzenia wszystkich zainteresowanych stron ( producenci, dystrybutorzy)
- szeroki zakres stosowania - rozwiązywania o charakterze globalnym
- dobrowolność - wypracowane rozwiązania powstają w wyniku dobrowolnego zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron.
1. Kontrola. 2. Sterowanie. 3. Zapewnienie jakości.
1.Ocenianie zgodności przez obserwację i orzecznictwo w połączeniu, odpowiednio z:
- pomiarami
- przeprowadzaniem badania
- stosowaniem sprawdzianów
2.Jest to część ZJ ukierunkowana na spełnianie wymagań dotyczących jakości.
3.Jest to część ZJ ukierunkowana na zapewnienie zaufania, że wymagania dotyczące jakości będą spełnione.
Zarządzanie jakością - skoordynowane działania dotyczące kierowania organizacją, jej nadzorowania w odniesieniu do jakości.
Organizacja - gr. Ludzi, infrastruktura, z przypisaniem odpowiedzialności, uprawnień i powiązań.
- spółka -gospodarstwo domowe
-korporacja -stowarzyszenie
-firma -organizacja charytatywna
-przedsiębiorstwo -instytucja
Koła jakości - małe zespoły pracowników (3-8) osób, które odbywają regularnie spotkania w celu analizowania metod i organizacji pracy.
Wzrost produktywności jest najsilniej skorelowany z:
- liczba wniosków usprawniających na jednego pracownika,
-wartością inwestycji w maszyny, narzędzia na 1 pracownika,
-szkolenie i doskonalenie zawodowe są niezbędne do włączenia się pracowników w system ciągłego doskonalenia, pod warunkiem odpowiedniego zaangażowania się kierownictwa.
Jakość odnoszona do pozostałych uczestników (tzw. Zainteresowanych stron), otoczenia przedsiębiorstwa to kształtowanie pozytywnych relacji wobec:
-pracowników -właściciela
-dostawców -społeczeństwa
-kooperantów
DLA SPEŁNIENIA ICH POTRZEB I OCZEKIWAŃ
Otoczenie bliższe(bezpośrednie)- obejmuje wszystkie systemy działań, z którymi przedsiębiorstwo kooperuje:
- konkurenci (inne organizacje świadczące podobne usługi)
- dostawcy ( materiały, wyposażenie, usługi, informacje)
- odbiorcy ( wyrobów, usług)
- instytucje finansowe ( banki, kasy)
- lokalny rynek pracy ( ludzie o odpowiednich kwal.)
- czynniki społeczne ( związki zawodowe, postawy społeczne)
- instytucje samorządowe ( urzędy, agencje)
Otoczenie dalsze ( pośrednie) - przedstawia systemy, na które przedsiębiorstwo w pewnym stopniu nie ma wpływu:
- system prawny ( obowiązuje system prawny dotyczący powstawania i funkcjonowania przedsiębiorstwem)
- system społeczny ( edukacja, przyrost naturalny)
- polityka ( system polityczny, kto sprawuje władzę, stopień integracji z innymi dziedzinami)
- system ekonomiczny ( tempo wzrostu gospodarczego)
- system kulturowy ( obejmuje tradycje kulturowe i historyczne danego społeczeństwa)
- system techniczno-technologiczny (wiedza i poziom jej rozwoju)
- środowisko naturalne ( zasoby naturalne, klimat)
Normy z rodziny ISO 9000
ISO 9000:2005
Systemy Zarządzania Jakością - Podstawy i terminologia
ISO 9001:2008
Systemy Zarządzania Jakością - Wymagania
ISO 9004:2000
Systemy Zarządzania Jakością - Wytyczne doskonalenia funkcjonowania
ISO 19011-2002
Systemy Zarządzania Jakością - wytyczne dotyczące audytowania systemów zarządzania jakością i/lub zarządzania środowiskowego
Normy ISO 14000
ISO 14001 : 2004 System Zarządzania Środowiskowego - Wymagania i wytyczne stosowania
ISO 14004:2004 - SZŚ ogólne wytyczne dotyczące zasad, systemów i technika wspomagających
ISO 14050:2002 - ZŚ - terminologia
Normy z rodziny ISO 9000 początki
ISO 9001:1994 - System jakości - model zapewnienia jakości w projektowaniu, rozwoju, produkcji, instalowaniu i serwisie
ISO 9002:1994 - system jakości model zapewnienia jakości w produkcji, instalowaniu i serwisie
ISO 9003:1994 Sj - mzj w kontroli i badaniach końcowych
Uwaga: normy zostały wydane z końcem 2003r ( teraz tylko ISO 9000)
ISO 9001:1994 - potrzebowali 20 wymagań dla procesu produkcyjnego, one nadal są w ISO 9000 jednak są inaczej poukładane i pod innymi punktami
Normy 10002,10005,10006
ISO 10002:2004 Zarządzanie jakością - zadowolenie klienta-wytyczne dotyczące postępowania z reklamacjami w organizacjach
ISO 10006 zarządzanie jakością i wytyczne dotyczące zarządzania przedsięwzięciem
ISO 10007:2003 zarządzanie jakością - wytyczne dotyczące zarządzania konfiguracją (Podaje wytyczne, które pozwolą zapewnić organizacji, że wyrób złożony ciągle funkcjonuje prawidłowo, podczas gdy zmienia się indywidualne jego elementy).
10012:2003 systemy zarządzania pomiarami - wymagania dotyczące procesów pomiarowych i wyposażenia pomiarowego (Podaje wytyczne dotyczące właściwości systemu wzorcowania w celu zapewnienia że pomiary są wykonane zgodnie z zamierzoną dokładnością)
ISo/TR 10013:2001 Wytyczne dotyczące dokumentacji systemów zarządzania jakością
ISO 10015:1999 zarządzanie jakością wytyczne dotyczące szkolenia.
ISO/TR 10017:2003 Wytyczne dotyczące metod statystycznych w ISO 9001:2000
ISO/DIS 10019:2005 Wytyczne dotyczące konsultantów systemów zarządzania jakością i korzystania ze świadczonych przez nich usług.
KORZYŚCI WDROŻENIA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ
- usprawnia obieg informacji w firmie
- zapobiega powstawania błędom
-obniżanie kosztów poprzez ujawnianie źródeł złej jakością
-jasny podział kompetencji i odpowiedzialności
-wzrost poczucia pewności, morale i motywacji
- lepsze wyszkolenie - wzrost rentowności
- wzrost wiarygodności firmy w oczach klienta
- spełnienie wymagań klienta -wzrost sprzedaży
- międzynarodowe uznanie
- zaufanie kontrahentów - zmniejszenie auditów kontrahentów
4. Systemy zarządzania jakością
4.1 Wymagania ogólne
4.2 Wymagania dotyczące dokumentacji
4.2.1 Postanowienia ogólne
4.2.2 Księga jakości
4.2.3 Nadzór nad dokumentami
4.2.4 Nadzór nad zapisami ( jeśli sprawdzimy obecność powstanie zapis)
Wprowadzenie do dokumentu SZJ
Każdy system opiera się na 4 fazach :
Faza 1 - podjęcie decyzji o wprowadzeniu SZJ
Faza2 - opracowaniu (projektowaniu) SZJ
Faza 3 - wdrożeniu ( wprowadzeniu)SZJ
Faza 4- funkcjonowaniu (sprawdzenie)SZJ = dobrze funkcjonujący SZJ
Dokumentacja wymagana jest prze normę i nie można bez niej posiadać Systemu zarządzania jakością.
Znaczenie dokumentacji
Dokumentacja umożliwia komunikowanie zamiarów i spójności działań a jej stosowanie przyczynia się do:
- osiągnięcia zgodności z wymaganiami klienta
- doskonalenie jakości
- zapewnia odpowiednie szkolenia
- zapewnia powtarzalność i identyfikowalności
- dostarczanie dowodu obiektywnego
- oceny skuteczności ZSJ
- ciągła przydatność systemu zarządzania jakością
PROJEKTOWANIE SZJ |
|
|
Pozwala ustalić - zależność pomiędzy jednostkami organizacyjnymi - kompetencje - odpowiedzialność |
Przepływ informacji |
- organizacja oraz koordynacja działań pomiędzy procesami funkcjonującymi w firmie - komunikacje wewnętrzne |
Zasoby |
- ludzkie ( pracownicy) - materialne ( maszyny, urządzenia, środowisko pracy) -szkolenia |
Dokumentacja |
- polityka jakości, cele jakości, powiązania pomiędzy procesami, księga jakości - procedury, instrukcje, formularze - zasoby jakości |
Ocena SZJ |
- przeglądy kierownictwa - przegląd dokumentacji - audity wewnętrzne - audity zewnętrzne |
Rodzaje dokumentów
Dokumenty, które dostarczają spójnej informacji zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz o systemie zarządzania jakością firmy. (w zewnętrznej nie ujawnia się wszystkiego, tylko to co się przekazać dla ogółu).
TAKIE DOKUMENTY NAZYWA SIĘ KSIEGAMI JAKOŚCI
Księga jakości
- specyficzna dla każdej organizacji
- 1księga jakości dla całego SZJ ( mała firma)
- kilka ksiąg jakości dla dużej organizacji ( dla szczebla globalnego, krajowego lub regionalnego).
Powiązania pomiędzy dokumentami SZJ |
|||
Księga jakości Wszystkie towary odbierane przez firmę ABC, muszą być kontrolowane przed przyjęciem ich na magazyn zgodnie z procedura P1. |
Procedura P1 - Kontrola towarów 1.Razem z towarem dostawca dostarcza dokumenty przewozowe. 2.W trakcie rozładowywania towaru z samochodu jest sprawdzana pod katem zgodności, ilości i w razie potrzeby pod względem uszkodzeń(instrukcja1) 3. Jeżeli wystąpią problemy w czasie rozładowywania towary trzeba powiadomić kierownika magazynu. |
Instrukcja [1-uszkodzenie towaru] Instrukcja sprawdzania towaru pod względem uszkodzeń w firmie ABC. 1.Opakowanie nie może nosić śladów uszkodzeń. 2.Sprawdzanie wzrokowe: -pęknięcie, zadrapanie -zwilgocenie -plamy na opakowaniu 3.Jeżeli wystąpią niezgodności trzeba natychmiast powiadomić kierownika. 4.Wyniki kontroli zapisać na formularzu F1. |
Formularz F1-wynik kontroli -rodzaj towaru -ilość -wynik kontroli -osoba dokonująca kontroli -podpis |
Punkt normy 5.3 (polityka jakości)
Najwyższe kierownictwo powinno zapewnić, że polityka jakości:
Jest odpowiednia do celu istnienia firmy
Zawiera zobowiązania do spełnienia wymagań i ciągłego doskonalenia skuteczności systemu zarządzania jakością
Tworzy ramy do ustawienia i przeglądu celów dotyczących jakości ( zakładamy, że chcemy ukończyć studia inżynierskie w jaki najszybszym czasie czyli 3 lata. To najpierw musimy postawić sobie niższe cele-mierzalne, że zdajemy wszystkie kolokwia po kolei).
Jest zakomunikowana i zrozumiała w organizacji
Jest przeglądana pod względem jej ciągłej przydatności
Punkt normy 5.4.1 (cele dotyczące jakości)
Najwyższe kierownictwo powinno zapewnić ustanowienie celów dotyczących jakości dla odpowiednich funkcji i szczebli w organizacji, łącznie z celami potrzebnymi do spełnienia wymagań dotyczących wyrobu. Cele dotyczące jakości powinny być mierzalne i spójne z polityką jakości.
CELE PRZEDSIEBIORSTWA : jest podstawą do istnienia i funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa. Może być określony przedmiotowo lub podmiotowo za pomocą, którego chcemy osiągnąć w odpowiednim terminie czasu określony stan lub rezultat.
Jeżeli CELE zdefiniujemy prawidłowo pozwolą one nam na:
- określenie odpowiednich kierunków zmian
- zwiększenie zaangażowania pracowników
- pobudzenie motywacji pracowników
- łatwości podejmowania decyzji
Przykłady celów długo terminowych
- maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa
- maksymalizacja sprzedaży
- rentowność zaangażowanego kapitału (przychód - koszty)
- produktywność zasobów
- zaspokajanie potrzeb klientów pod względem jakości i terminowości
- maksymalizacja zysku
- przetrwanie przedsiębiorstwa
- rozwój przedsiębiorstwa
- racjonalne zatrudnienie
- stabilizacja przychodów przedsiębiorstwa
Jakie powinny być cele ?
- skonkretyzowane
-mierzalne ( np. osiągnąć 3% tempo wzrostu w stosunku do roku poprzedniego)
-akceptowalne
-realistyczne
- terminowe
Wymagania normy ISO 9001:2008 ( wydawany przez Polski Komitet Normalizacyjny) (EN , a Polska ma PN-EN)
Proces główny(podst.zasadniczy):jest to gł.proces lub gr.procesów w przedsiębiorstwie z którego powstaje wyrób lub usługa charakteryzuje się oddziaływują na niego inne procesy np.zarządcze,pomocnicze i systemowe,które łącznie dają efekt którym jest wyrób lub usługa oraz zadowoliny klient. Procesy zarządcze -w ich skład wchodzą procesy informacyjno-decyzyjne .Powiązane są one ze strukturą organizacyjną przedsiębiorstwa,dzięki nim otrzymuje ono info.decyzyjne na podstawie których podejmuje decyzje odnośnie strategii taktycznej i strategicznej.? Typy procesów wspomagających(pomocniczych):1.magaznowanie-wyrobów,materiałów,powierzchnie składowe,ewidencje)2.zakup materiałów3.utrzymanie i konserwacja sprzętów i urządzeń4.transport wew.i zew.(wywóz gotowych wyrobów,wywóz odpadów)5.planowanie6.oferowanie(zaproponowanie studentom kierunków studiów,proces rekrutacji)7.zawieranie umów8.kontrola jakości jakość produkowanych wyróbów,półfabrykatów,zapobieganie powstawaniu braków produkcyjnych,kontrola urządzeń produkcyjnych)9.zarządzanie energią(wykorzystanie energii,wody)10.analiza danych. Typy procesów przygotowawczych:1.projekt wyrobu lub usługi.2.technologia wytwarzanie.3.procesy produkcyjne.4.badania i rozwój.5.konstrukcyjne przygotowanie produkcji.6.tchnologiczne przyg.produkcji.7.organizacyjne przyg.prod.8.rozruch rodukcji.9.przezbrojenie produkcji.10.wygaszenie prod.(zamknięcie linii produkcyjnej) Charakterystyka procesów:każdą nowo uruchomioną produkcję należy poprzedzić badaniem rynku co do jego potrzeb odnoszących się do wyrobu,która zamierzamy uruchomić.Należy się zastanowić także nad:rodzajem wyrobu;wielkością produkcji;parametrami tech.,eksploatacją wyrobu,parametrami ekonomicznymi.Badanie te należy wykonać przy pomocy własnej komórki badania i rozwoju lub instytucji zew.(np.uczelnie instrukcje naukowo-badawcze jednostki naukowo doradcze). Przygotowanie konstrukcyjne:przyg.projektu wyrobu(części z czego ma być wykonany)wykonanie prototypu lub serii próbnej ma też posłużyć do wykonania badania, którego celem jest sprawdzenie poprawności przyjętych rozwiązań konstrukcyjnych oraz zastosowanych materiałów zastosowanych do wykonania produktu. Przyg.technologiczne:przyg.obsługi tech.wyrobu lub montażu(doskonalenie istniejącej konstrukcji wyrobu,dosk.oprzyrządowania,obsługi technicznej,organizacje,zarządzanie procesami,wprowadzenie zmian.. Przyg.organizacyjne:projektowanie organizacji komórek produkcyjnych(linii),form organ.,rozmieszczenie stanowisk roboczych,tworzenie harmonogramu produkcji,sterowanie prod.,przygotowanie pracowników do wykonania określonego zad. Przyg.rozruchu produkcji:Po wykonaniu wcześniej określonych procesów następuje faza rozruchu produkcji. Procesy systemowe Typy:1.audity wew.2.działąnia korygujące3.działania zapobiegawcze.4.nadzorowanie niezgodności.5.nadzór nad zapisami dot.jakości.6.przegląd najwyższego kierownictwa-..7.nadzór nad dokumentami .8.identyfikacje aspektów środowiskowych.9.wymagania prawne.10.awarie.11.zarządzanie ryzykiem zawodowym STANDARD:cechy specyficzne char.określony produkt,obejmujący cechy:rozmiar,jakość,zastosowanie,bezp.użytkowanie.Mogą obejmować też:terminologię,metod spr.,opakowania,oznaczenia,walifikację do określonych asortymentów. Standard=NORMA:zasada,przepis,wzór,zwykle jest to dokument techniczno-prawny określający jednoznacznie wymogi jakościowe lub ilościowe odnośnie przedmiotu normy ,a także zobowiązujący do ich przestrzegania.Normalizacja-coś uregulowanego. Cele normalizacji:ustanowienie barier handlowych i technologicznych poprzez stosowanie reguł technicznych lub rozwiązań organizacyjnych.2.zapewnieni ochrony życia,zdrowia,środowiska i i interesu konsumentów.3.zagwarantowanie jakości (niezawodność,funkcjonalność,kompatybilność,zmienność)produktów,usług czy procesów.4.poprawa funkcjonalności.5.ułatwienie porozumiewania się poprzez określenie terminów,definicji,oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania. Unifikacja-uczynienie czegoś spójnym,jednolitym,sprowadzenie do jednej postaci np.formaty papieru,palety,kontenery. Typizacja-to działalność organizacyjna zmierzająca do określenia ograniczonej liczby typów podstawowych konstrukcji,wyrobów i urządzeń o tych samc własnościach.Polega na ujednoliceniu wyrobów,urządzeń konstrukcji wg.cech charakterystycznych w celu usprawniwnia produkcji oraz ułatwienia eksploatacji. Klasyfikacja norm:<charakter rawny>obligatoryjne (niestosowanie ich powoduje odpowiedzialność karną lub cywilną.Fakultatwne-zalecane,stosowane dobrowolnie.Charakter treściowy:znaczeniowe,klasyfikacyjne,techniczne,badań,procesu,wyrobu,usługi,interfejsu,danych.Zasięg działania:międzynarodowe,regionalne,krajowe.Wzajemnie powiązane:podstawowe np.9001;związane np.9004. CERTYFIKACJA:ocena zgodnoście(czy wymagania spełniamy czy nie).Prczychodzą osoby trzecie-odp.jednostki i sprawdzają czy procesy,wyroby czy usługi są zgodne określoną normą lub procesami prawnymi. PRS,UDT-zajmują się certyfikacją zgodności PKN-Polski Komitet Normalizacyjny(bez jego zgody ni e można kopiować norm!) CERTYFIKAT KOMPETENCJI:dokument stwierdzający,że zapewniono odpowiedni stopień zaufania ,iż wymieniona z nazwiska osoba jest kompetentna w zakresie wykonywania określonych usług.Cert.PROMOCYJNE:np.certyfikaty systemowe(nie są obowiązkowe,ale zapewniają odbiorcę usługi towary itp.:Jakości ISO 9001:2002,Srodowiskowego ISO 14001:2004,BHP i inne. Certyfikaty-ATESTY:potwierdzają zgodność lub niezgodnośc z wymaganiami ustalonymi w ustawie,umowie.Na rynku europ.dominują cert.potwierdzające zgodność . Podział wg.podmiotów wystawiających:1.certyfikat 1-szej strony-wystawiany przez dostawcę.2.drugiej str. wystawiany przez odbiorcę.3.wyst.przez podmiot niezależny. Dyrektywy CE:Producent wyrobów,które podlegają jakiejkolwiek z Drektyw Europ.zobowiązany jest do uzyskania cert.bezpieczeństwa CE, który umożliwia eksport do wszystkich krajów UE. CE:smbolizuje zgodność z normami UE.Państwa UE nie mogą zakazać sprzedaży towaru,który ma oznaczenie CE stosowane do:zabawek,niskonapięciowego sprzętu elektrycznego,proste odbiorniki ciśnieniowe,wyroby medyczne itd.