INŻYNIERIA JAKOŚCI

Normalizacja - normy

Opracowanie: mgr inż. Zbigniew Górski

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Definicje:
Za Popularną Encyklopedia Powszechną 2002

STANDARDY –

cechy

specyficzne

charakteryzujące

określony produkt, obejmujące takie

cechy

jak:

rozmiar,

jakość,

zastosowanie, bezpieczne użytkowanie.
Mogą również obejmować terminologię,

metody

sprawdzania,

opakowanie,

oznaczanie,

kwalifikowanie

określonych asortymentów lub klas.

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Definicje:
Za Leksykonem Naukowo – Technicznym PWN (1984):

Standard → Norma

Norma – zasada, przepis, wzór,

zwykle jest to dokument techniczno-

prawny określający jednoznacznie

wymagania jakościowe lub ilościowe
odnośnie przedmiotu normy, a także

zalecający lub zobowiązujący do ich

przestrzegania

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Normalizacja (łac. normalis =

uregulowany)

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Ustawa o normalizacji z dnia 12 września 2002
(DzU nr 169, poz1386) stwierdza,

iż poprzez normalizację należy rozumieć
„

działalność zmierzającą do uzyskania

optymalnego, w danych okolicznościach,
stopnia uporządkowania w określonym
zakresie, poprzez ustalenie postanowień
do powszechnego użytku i wielokrotnego
stosowania, dotyczących istniejących lub
mogących wystąpić problemów”.

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Cele normalizacji:



usuwanie barier handlowych i technicznych

poprzez stosowanie reguł technicznych lub

rozwiązań organizacyjnych;



zapewnienie ochrony życia, zdrowia,

środowiska i interesu konsumentów;



zagwarantowanie jakości (ze szczególnym

uwzględnieniem niezawodności,

funkcjonalności, kompatybilności i zamienności)

produktów materialnych, usług czy procesów;



poprawę funkcjonalności, niezawodności,

funkcjonalności, kompatybilności i zamienności

wyrobów, procesów i usług oraz regulowania ich

różnorodności;



ułatwianie porozumiewania się przez

określenie terminów, definicji, oznaczeń i

symboli do powszechnego stosowania.

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Unifikacja (łac. unificare , -atum –
jednoczyć) oznacza uczynienie czegoś
jednolitym, spójnym, jednakowym,
sprowadzenie do jednej postaci.
W działalności normalizacyjnej polega na
sprowadzeniu niektórych wyrobów i
oznaczeń (symboli) do jednej postaci, np.:
unifikacja miar i wag, wymiarów elementów
budowlanych, formatów papieru, wymiarów
śrub i nakrętek, palet, kontenerów, itp.

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Typizacja – to działalność normalizacyjna
zmierzająca do określenia ograniczonej
liczby typów podstawowych konstrukcji,
wyrobów i urządzeń o tych samych
własnościach.
Polega ona na ujednoliceniu wyrobów,
urządzeń, konstrukcji według cech
charakterystycznych w celu usprawnienia i
potanienia produkcji oraz ułatwienia
eksploatacji.

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Definicja normy wg PN –EN 45020:2000:

„Dokument przyjęty na zasadzie

konsensusu i zatwierdzony przez

upoważnioną jednostkę organizacyjną – do

powszechnego i wielokrotnego stosowania-

zasady, wytyczne lub charakterystyki

odnoszące się do różnych rodzajów

działalności lub ich wyników i zmierzający

do uzyskania optymalnego uporządkowania

w określonym zakresie. Zaleca się aby

normy były oparte na osiągnięciach

zarówno nauki, techniki, jak i praktyki oraz

miały na celu uzyskanie optymalnych

korzyści społecznych”.

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Klasyfikacja norm:

Ze względu na charakter prawny:



Normy obligatoryjne –
niestosowanie których powoduje
odpowiedzialność karną lub
cywilną,



Normy fakultatywne- tzw. normy
zalecane, stosowanie których jest
dobrowolne

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Klasyfikacja norm:
B) Ze względu na zakres treściowy:



Normy znaczeniowe



Normy klasyfikacyjne,



Normy techniczne,



Normy czynnościowe,



Normy terminologiczne,



Normy podstawowe,



Normy badań,



Normy wyrobu,



Normy procesu



Normy usługi,



Normy interfejsu,



Normy danych

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Klasyfikacja norm:
C) Ze względu na zasięg działania:



Międzynarodowe,



Regionalne,



Krajowe

D) Ze względu na wzajemne

powiązania norm



Normy podstawowe



Normy związane

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Trochę historii:



1901 – Committe of Standards-W. Brytania



1928 – BSI -W. Brytania



1917 – Niemiecki Komitet Normalizacyjny
(obecnie Niemiecki Instytut Normalizacyjny –
DIN)



1926 – International Standards Association –
przekształcony w 1946 w International
Organization for Standarization – ISO



WPolsce –Polski Komitet normalizacyjny -PKN

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Certyfikacja

Rozwój ubezpieczeń

Popyt na usługi
rzeczoznawców technicznych

Produkt usług- certyfikat
techniczny- atest

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Definicje:

Certyfikacja zgodności – działania trzeciej

strony ( jednostki niezależnej od dostawcy i

odbiorcy), wykazujące, że zapewniono

odpowiedni stopień zaufania, iż należycie

zidentyfikowany wyrób, proces lub usługa są

zgodne z określoną normą , lub właściwymi

przepisami prawnymi.
Certyfikat zgodności – dokument wydany

zgodnie z zasadami certyfikacji wykazujący,

że zapewniono odpowiedni stopień zaufania,

iż należycie zidentyfikowany wyrób, proces

lub usługa są zgodne z określoną norma ,

lub właściwymi przepisami prawnymi.

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Certyfikat kompetencji –
dokument wystawiony zgodnie z
zasadami certyfikacji,
stwierdzający, że zapewniono
odpowiedni stopień zaufania, iż
wymieniona z nazwiska osoba jest
kompetentna w zakresie
wykonywania określonych usług.

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Certyfikaty:



Obszaru regulowanego- gdy
wymaga go ustawodawca



Obszaru kontraktowego- gdy
wymaga go partner umowy
gospodarczej

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Certyfikat obszaru regulowanego

– musi być wystawiony bez względu

na wolę stron umowy. Jest on

ustalony w ustawie warunkiem

dopuszczenia do obrotu i

potwierdza, że produkt spełnia

ustalone wymagania , zapewniające

bezpieczeństwo ludzi, upraw,

hodowli lub środowiska

naturalnego.
Certyfikaty obszaru

regulowanego - certyfikaty

urzędowe!

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Certyfikat techniczny - jest
elementem pakietu wzajemnych
zobowiązań , negocjowanych przez
strony zawierające umowę. Celem
certyfikatu jest udokumentowanie tych
cech technicznych wyrobu lub procesu,
które odbiorca uważa za ważne.
Certyfikat techniczny -Certyfikat
komercyjny

INŻYNIERIA JAKOŚCI

Certyfikaty promocyjne – są to
badania techniczne wykonywane z
inicjatywy i na zlecenia wytwórców,
służące do udokumentowania
walorów wyrobów lub procesów
dla celów promocyjnych.
Certyfikaty promocyjne -
certyfikaty Systemów zarządzania:
jakości, środowiskowego, BHP i
inne.