SYGNAŁY MOGĄCE SWIADCZYĆ O KONTAKTACH
DZIECKA ZE ŚRODOWISKIEM NARKOMANÓW
Czym jest narkomania?
NARKOMANIA jest jednym z najbardziej bolesnych rodzajów uzależnień. Substancje uzależniające to te wszystkie związki chemiczne, których działanie zmienia sposoby myślenia oraz stany emocjonalne człowieka. Substancje tego typu wprowadzają w świat złudzeń. Są to formy ucieczki od rzeczywistości, a jednocześnie prowadzą do powstania uzależnienia. Podstawową grupą substancji uzależniających są narkotyki.
Uzależnienie od określonej substancji czy grupy substancji chemicznych prowadzi do powstania mechanizmów uzależnienia. Podstawowe mechanizmy to: system nałogowego regulowania uczuć za pomocą określonych substancji chemicznych, system iluzji i zaprzeczeń oraz ekstremalne skoki w sposobie przeżywania samego. System regulowania uczuć oznacza, że dany człowiek nie dąży już do poprawy nastroju przez dokonywanie zmian w swojej sytuacji życiowej, lecz poprzez sięganie po chemię. System iluzji i zaprzeczeń oznacza, że człowiek uzależniony oszukuje sam siebie, łudząc się, iż nie jest uzależniony i zaprzeczając najbardziej nawet bolesnym konsekwencjom sięgania po substancję uzależniająca. Ekstremalne skoki w przeżywaniu siebie oznaczają, że uzależniony- w przeciwieństwie do człowieka zdrowego psychicznie- nie ma relatywnie stałego i realistycznego obrazu samego siebie. Gdy znajduje się pod wpływem substancji uzależniającej, wtedy myśli o sobie i przeżywa siebie w sposób euforyczny. Kiedy odzyskuje trzeźwość, wtedy myśli o sobie w sposób skrajnie negatywny, przeżywa bolesne stany emocjonalne, np. lęk, rozpacz, rozgoryczenie, wstyd, przygnębienie. Jedynym ratunkiem wydaje mu się wtedy ponowne sięgnięcie po chemię. Powyższe mechanizmy sprawiają, że uzależnienia typu narkomanii czy alkoholizmu, są chorobą chroniczną i śmiertelną, że nie jest możliwe samoczynne cofnięcie się takiej choroby i że nie leczona prowadzi ona do szybkiej śmierci.
Dlaczego dzieci biorą narkotyki?
ciekawość dziecka. Niezależnie od wieku ogarnięte jest pasją poznawczą - odkrywa otoczenie, wdziera się w tajemnice dorosłości, naśladując rodziców i próbując kosztować coraz to nowych doznań, samodzielnie lub z rówieśnikami Narkotyki są fragmentem odkrywanego świata i to nieodparcie kuszącym.
chęć odurzenia się.
Używanie narkotyków w celu przeżywania przyjemnych wrażeń, jest oczywiste. Dążenie do przyjemności jest i będzie podstawowym motorem ludzkich zachowań.
ucieczka od problemów zewnętrznych i wewnętrznych. Problemy wieku dziecięcego są związane ze szkołą, sytuacją w domu oraz grupą rówieśniczą. W okresie dorastania dziecko przeistacza się w osobę dorosłą. Muszą uczyć się samodzielnego określania i wypełniania własnych obowiązków oraz odpowiedzialności. W tym okresie kształtują swój własny system wartości. Temu procesowi towarzyszy eksperymentowanie oraz bunt i dlatego właśnie czas dorastania bywa okresem tak dramatycznym i bolesnym. Narkotyki mogą się wydawać sposobem na uniknięcie bólu, na kontynuowanie beztroskiego dzieciństwa.
grupa rówieśnicza. Dzieci nie przeciwstawiają się presji rówieśniczego środowiska, gdyż pragną być akceptowane. Jest to jeden z głównych powodów, dla których dziecko próbuje narkotyków.
Jak poznać, że dziecko bierze narkotyki?
Czasami możemy zaobserwować pewne zmiany w zachowaniu dziecka, które da się z łatwością wyjaśnić. Być może rzuci zajęcia sportowe, harcerstwo, naukę religii, a za to podejmie jakieś płatne zajęcia po szkole. Pogorszą się oceny, pojawią się skargi nauczycieli na dyscyplinę. Być może zaczną ginąc drobne kwoty pieniędzy. Zauważyć można również wahania nastroju i zaskakujące zachowania.
U wielu dzieci zmiany tego typu są naturalną składową procesu dorastania. U niektórych mogą być spowodowane choroba, problemami psychologicznymi, konfliktami w domu lub trudnościami w szkole. Ale rodzice muszą być świadomi, iż taki zespół sygnałów ostrzegawczych może także oznaczać, iż dziecko wplątuje się w narkotyki. Cała nadzieja polega na tym, żeby jak najwcześniej zorientować się, o co chodzi i wkroczyć w sprawę rzeczowo, by nie wymknęła się spod kontroli.
Możemy wyróżnić kilka niepokojących sygnałów ostrzegawczych, na które warto zwrócić uwagę gdyż mogą one świadczyć o zażywaniu przez dziecko narkotyków. Oto one:
Zmiany w osobowości
Narkotyki mogą sprawić, że dziecko stanie się w domu kimś obcym. Może nastąpić stopniowy proces odkrywania typowej twarzy narkomana - grubowatego, izolującego się, nieuczynnego, nawet brutalnego. W zmianach osobowości zaznaczają się wprawdzie indywidualne różnice, ale regułą jest postępujący charakter zmian. Im większe zainteresowanie narkotykami i późniejsza faza używania, tym są one drastyczniejsze.
Używanie narkotyków objawi się charakterystyczną zmiennością nastroju, tak, iż nigdy nie będzie wiadomo, czego można oczekiwać od dziecka.
Rodzice powinni spróbować odtworzyć sobie dokładnie, od kiedy zachowanie dziecka wyraźnie się zmieniło, gdyż w ten sposób uzyskają wskazówkę, jak długo trwa poważniejsze nadużywanie środków.
NOWE RYSY OSOBOWOŚCI
a) Nagła zmiana osobowości
b) Krótkotrwałe zmiany nastroju
c) Bardziej: drażliwy, skryty, nieprzewidywalny, wrogi, depresyjny, odmawiający współpracy, apatyczny, zamknięty w sobie, ponury, reagujący złością, przewrażliwiony, zawsze w postawie obronnej, nerwowy, ambiwalentny, lękowy; roztargniony
d) Mniej: wrażliwy, czuły, pomocny, kochający
Dzieci, których emocje są stymulowane przez narkotyki mają zmniejszona odporność psychiczną i reagują bardzo gwałtownie na stresy. Po pewnym czasie zażywania narkotyków dochodzi do zmian charakterologicznych, ponieważ środki te hamują rozwój emocjonalny nastolatka. Z czasem zaczyna oddalać się od sowich bliskich i nie okazywać im ciepłych uczuć. Stają się drażliwe na swoim punkcie, a na sprawy narkotyków reagują uruchomieniem mechanizmów obronnych i wrogością.
Typowe jest izolowanie się i zamykanie się w sobie, choć by uprzednio dziecko było towarzyskie i z dobrym kontaktem. U wielu takich dzieci obniża się sprawność intelektualna i zdarzają się krótkotrwałe okresy niepamięci. W miarę jak życie staje się podporządkowane narkotykom, system priorytetów ulega przewartościowaniu, co znajduje odbicie w postawach wobec otoczenia.
BRAK DOJRZAŁOŚCI
a) Emocjonalna i społeczna niedojrzałość
b) Potrzeba natychmiastowej gratyfikacji
c) Perspektywa tunelu - zawężone widzenie problemów i ich rozwiązań
d) Rozwój emocjonalny zahamowany
Dojrzałość rozumiana jako zdolność rozumienia i komunikowania się z innymi, czy też bezinteresowność i troskę o innych oraz zdolność zdolność odraczania doraźnych przyjemności na rzecz przyszłych korzyści jest eliminowana przez narkotyki.
KONTAKT Z RODZICAMI/RODZINĄ
a) Lekceważy i łamie reguły obowiązujące domowników
b) Unika poważnych rozmów z rodzicami
c) Zmienia się atmosfera w rodzinie
d) Narasta konflikt z rodzicami i rodzeństwem
e) Narasta wyobcowanie z rodziny
f) Nie przedstawia swoich kolegów rodzicom
Narkotyki rujnują układy rodzinne. Zmiany osobowościowe mogą w końcu zmusić rodzinę do traktowania dziecka jako kogoś obcego. Niechętnie rozmawia z rodzicami, odgradza się barierą milczenia, odmawiając zwłaszcza podejmowania jakichkolwiek tematów dotyczących ich trybu życia. Wynika to z poczucia winy i paranoicznego nastawienia do otoczenia.
Brak kontaktu wynika też z poczucia odrębności, przekonania, że o własnych przeżyciach można rozmawiać jedynie z osobami tak samo uzależnionymi. Zaczynie spędzać z nimi coraz więcej czasu, z dala od rodziny.
KONTAKTY KOLEŻEŃSKIE
a) Urywają się kolejno dotąd bliskie kontakty
b) Coraz mniejsze zainteresowanie kolegami nie używającymi narkotyków
c) Zaprzyjaźnienie się z podobnymi samotnikami
d) Stawanie w obronie użycia narkotyków przez innych
e) Dobieranie sobie starszych, dziwnie wyglądających kolegów lub ewidentnie narkomanów
Młodzi ludzie lubią przebywać w towarzystwie osób podzielających ich zainteresowania
i sposób życia. Narkotyki łączą jako nadrzędna wartość w życiu.
BRAK DĄŻEN
a) Malejące zainteresowanie nabywaniem wiedzy i umiejętności
b) Generalnie bierna postawa
c) Traci zainteresowanie szkołą, sportem i ulubionymi zajęciami
d) Traci inicjatywę
Narkotyki ostudzają zapał, przyczyniają się do rezygnacji ze stawianych sobie celów
i wywołują lęk przed zmianami. Ogólna utrata inicjatywy powoduje, że sprawy, które dotąd były ważne - różnego rodzaju hobby, sport, projekty na przyszłość - schodzą na daleki plan.
NISKA SAMOOCENA
a) Rozwijają się poczucia beznadziejności i bezradności
b) Męczy poczucie winy
c) Czuje się samotny, pokrzywdzony i wystraszony
d) Narasta poczucie niższości
e) Traci zaufanie do szkoły
f) Wyobcowuje się ze swego środowiska i zamyka w sobie
g) Odpada jako uczestnik sportowych i innych zajęć
Obcy dla dawnych przyjaciół, skłócony z rodzicami i resztą rodziny, odcięty od dotychczasowych zainteresowań i aktywności, znudzony, zniechęcony złymi wynikami w szkole - w takiej sytuacji jest już uzależniony. Rozwija się w nim kompleks niższości i tak zaczyna się błędne koło niemożności, bowiem poczucie niższości jest czynnikiem utrudniającym wszelkie inicjatywy i kroki zbliżające na powrót do świata, który się porzuciło.
ZAPRZECZANIE
a) Totalne negowanie faktu, iż narkotyki są szkodliwe
b) Winą za własne nieodpowiedzialne postępowanie obciąża innych
c) Wytyka innych błędy
d) Krytykuje obyczajowość dorosłych
e) Broni przywilejów młodzieży
Obronny mechanizm zaprzeczania faktom każe dziecko usprawiedliwiać używanie narkotyków, argumentuje to dwojako:
- narkotyki nie są szkodliwe i złe
- konsumpcja narkotyków jest powszechna
KŁAMSTWO
a) Staje się artystą w kamuflażu
b) Na każda okoliczność ma dobrą wymówkę
c) Udziela mętnych, wymijających i niekonkretnych odpowiedzi w kwestiach własnego zachowania
Dziecko wmawia rodzicom, że nigdy nie miało kontaktu z narkotykami bądź, że właśnie przestało je brać, a tylko przechowuje je dla kolegów. Gdy giną pieniądze z domu i przedmioty, gdy ma problemy w szkole lub incydenty z policją również potrafi znaleźć sposób na zamydlenie oczu rodzicom.
SPÓŹNIANIE SIĘ
a) Coraz bardziej spóźnia się do szkoły i na inne zajęcia
b) Coraz później wraca do domu
c) Zawsze ma gotowe wymówki usprawiedliwiające spóźnienie
d) Zdarza się, że traci poczucie czasu
Ciągłe spóźnianie wiąże się częściowo z faktem, iż dzieci musza kłamać i maskować się, aby ukryć używanie narkotyków.
LĘK/ PARANOJA
a) Paranoja
b) Poczucie krzywdy
Lęk, poczucie zagrożenia to efekt działania niektórych narkotyków np. kokainy czy marihuany, które odtąd często towarzyszą dziecku. Jest to bliskie klinicznym objawom paranoi. Na pewnym etapie w związku z coraz silniejsza potrzebą zaprzeczania faktom pojawia się paranoiczne myślenie.
Paranoja sprawia ponadto, że postrzega siebie jako osobę specjalnie potępianą za rzeczy, które innym uchodzą płazem albo jako osobę, której rodzice wymagają więcej niż od rodzeństwa, a nauczyciele - więcej niż pozostałych uczniów. Gdy przestaje się być lubianym i szanowanym przez osoby znaczące, życie staje się wyjątkowo trudne, a wtedy trzeba szukać ukojenia - oczywiście w jeszcze częstszym odurzaniu się.
BRAK INSTYNKTU SAMOZACHOWAWCZEGO
a) Coraz większa awanturniczość i żądza przygody
b) Rosnąca impulsywność
c) Narastające nieadekwatne poczucie pewności siebie
d) Upodobanie do niebezpiecznych sytuacji
e) Podatność na wypadki
Dzieci bez instynktu samozachowawczego wierzą, że nic im się nie stanie, więc stąpają po cienkiej linie nad przepaścią. Stwarza to szczególne zagrożenie dla ich zdrowia: zdarzają im się najpierw okazjonalne, potem częste drobne potłuczenia i wypadki.
WROGOŚC/ AGRESJA SKIEROWANA PRZECIWKO INNYM
a) Staje się nieposłuszny i buntuje się przeciwko rodzicom
b) Narastający uogólniony bunt na wszelki normy i prawa
c) Zachowuje się coraz gwałtowniej i agresywniej
d) Zaczyna znieważać innych słownie i posuwa się do rękoczynów
e) W złości niszczy i rozbija przedmioty
f) Zadaje sobie ból (napięcie na rękach, ukłucia szpilką itp.)
Brak instynktu samozachowawczego i paranoiczne nastawienie do otoczenia to połączenie, które musi prowadzić do gwałtownych zachowań., Narkomani często posuwają się do napaści na rodziców zarówno słownych jak i do rękoczynów.
SAMOBÓJSWO
Dzieci i młodzież z grupy ryzyka mają postawę rezygnacji wobec życia, nie widza nadziei na zmianę, ani ku temu powodów, a narkotyki pogłębiają jeszcze negatywne spojrzenie na samego siebie i otaczającą rzeczywistość. Próba samobójcza bywa ostatnim wołaniem o pomoc; wielokrotnie, choć nie zawsze, jest poprzedzona ostrzegającymi sygnałami, często ignorowanymi, błędnie interpretowanymi lub nie branymi poważnie, tak, że autentyczna próba jest podejmowana jako nie pozostawiający wątpliwości sposób zwrócenia uwagi otoczenia na własne trudności. Każda próba samobójcza i każda zapowiedź musza być traktowane poważnie, prawdopodobieństwo dokonania czynu kiedyś w przyszłości jest większe u tych, którzy mają już za sobą usiłowanie popełnienia samobójstwa.
Zmiany w aktywności i nawykach.
Związane z narkotykami zmiany w zachowaniu dziecka są wcześniej dostrzegane przez otoczenie i wydają się mniej przerażające niż zauważane później zmiany osobowościowe, trudniej uchwytne, a dla rodziców bardziej bolesne.
Kontakt z narkotykami uzewnętrzni się w sprawach codziennych - dotyczących snu, jedzenia, ubrania, aktywności, - w które zacznie wkradać się chaos.
NIUZASADNIONE NIEOBECNOŚCI
a) Coraz częściej wraca do domu spóźniony
b) Nie przestrzega ustalonych godzin i coraz częściej wymyka się z domu
c) Wraca o coraz późniejszej godzinie
d) Bez uprzedzenia nie wraca na noc
e) Nie potrafi rozliczać się z czasu spędzanego poza domem
f) Przesiaduje godzinami w swoim pokoju
g) Siedzi bez powodu długo w samochodzie
h) Często znika na krótko z domu
i) Chętnie podejmuje się obowiązków, przy wykonywaniu, których może zniknąć rodzicom z oczu
Dzieci wciągnięte w narkotyki raczej nie są nastawione na prowadzenie normalnego życia. Do odurzenia potrzebują prywatności, co powoduje, że często wymykają się z domu w poszukiwaniu zacisznego kąta gdzie mogą stworzyć swój narkotyczny raj.
OBOWIĄZKI DOMOWE
a) Przestaje wypełniać swoje zadania w domu
b) Zapomina o uroczystościach rodzinnych i odmawia uczestniczenia w nich
c) Ma nieporządek w pokoju
d) Ogólnie zdezorganizowany i nieporządny
Wraz z izolowaniem się od życia rodzinnego, własne role i obowiązki w domu stają się dla dziecka mało ważne. Wspólne imprezy są nudne lub nie na rękę, bo mogą być równoznaczne z odcięciem od narkotyków.
PRZYJAŻNIE/ POROZUMIEWANIE SIĘ Z LUDŹMI
a) Często wychodzi na krótko z kolegami
b) Nie przestawia swoich kolegów rodzicom
c) Nie zaprasza kolegów do domu
d) Odbiera dziwne telefony i o dziwnych porach
e) Często pożycza samochód bez uzasadnionego powodu
Nowe znajomości, utrata dotychczasowych przyjaciół i ukrywanie kolegów przed rodzicami - to wszystko mocno przemawia za kontaktem z narkotykami.
PRZYJAŹNIE/ POPULARNOŚĆ
a) Nagle robi się popularny
b) Nagłe aktywne zainteresowanie seksem
c) Przypadkowe kontakty seksualne
d) Dostaje rzeczy od kolegów
Popularność z dnia na dzień może świadczyć o zajmowaniu się dostawą i handlem narkotykami. Nagłe podjęcie życia seksualnego i przypadkowość kontaktów sugerują, iż nastąpiła drastyczna zmiana w postawie wobec życia i w doborze towarzystwa, a to zawsze wskazuje ewentualność narkotyków.
ZMIANA NAWYKÓW JEDZENIOWYCH
a) Wyraźny przypływ apetytu
b) Nagłe upodobanie do słodyczy
c) Nagła utrata łaknienia
d) Generalny brak zainteresowania jedzeniem
Napady „żarłoczności” są charakterystycznym ubocznym skutkiem palenia marihuany. Środki pobudzające np. amfetamina obniżają łaknienie. Spadek na wadze, któremu mogą towarzyszyć inne zmiany jak: rezygnacja z kosmetyków, rzadsze kąpiele, blada cera, mogą być następstwem zażywania środków.
ZMIANY RYTMU SNU I CZUWANIA
a) Rozregulowanie rytmu dnia i nocy
b) Sen przez większość dnia, aktywność w nocy
Narkotyki zakłócają rytm dobowy, bo po pierwsze dziecko zaczyna przeciągać wieczory odurzania się, a po drugie zażywane środki przejmują kontrolę nad fizjologią.
KRADZIEŻE/ WŁASNE SKRYTKI
a) Kradnie z domu, samochodu, szkoły
b) Stale coś chowa przed domownikami
c) Pożycza różne rzeczy kolegom
d) Zgłasza, że ukradziono mu pieniądze lub rzeczy
Środki odurzające są bardzo drogie, a ich regularne zażywanie jest kosztowne, więc dzieci poszukują sposobów na zdobycie dużej sumy pieniędzy w krótkim czasie, najczęściej w sposób nielegalny.
WIARA RELIGIJNA/ KULTY
a) Obojętnieje na sprawy wiary
b) Okazuje zainteresowanie praktykami okultystycznymi i kultem szatana
c) Niechętnie rozmawia o religii i przekonaniach
Koncentracja na narkotykach powoduje, że tracą sens dotychczasowe cele i wartości. Pojawia się bunt przeciwko wierze, w jakiej był wychowywany i unikanie rozmów na tematy światopoglądowe.
Zainteresowanie się okultyzmem i praktykami czcicieli szatana mogą również wskazywać na zażywanie narkotyków. W kulcie szatana alkohol i narkotyki odgrywają rytualną rolę. We wszystkich praktykach okultystycznych narkotyki służą przełamaniu psychicznego oporu uczestników i wywołaniu w nich silnych doznań.
JĘZYK
a) Znajduje upodobanie w używaniu przekleństw
b) Ma nowych kolegów, którzy posługują się wulgarnym językiem
c) Używa slangu i terminów narkomańskich, niezrozumiałych dla nas
Narkomani lubią myśleć o sobie jako o środowisku odrębnym. Początek przemianie daje wzięcie narkotyku, kontynuacja jest zmiana ubioru, wyglądu, przyjaciół i języka.
WYGLĄD POKOJU
a) W sypialni ma chłodno nawet zimą
b) Często wietrzy pokój
c) Włącza wentylator
d) Używa kadzideł, odświeżaczy do pomieszczeń, perfum
e) Nie życzy sobie wchodzenia do jego pokoju
f) Trzyma zamkniętą na klucz kasetkę
Nastolatek używający narkotyków będzie prawdopodobnie spędzał większość dnia w swoim pokoju. Odpowiada mu to, bo czuje się coraz bardziej wyobcowany, a ponadto potrzebuje własnego terytorium, gdzie może spokojnie się odurzać.
PROBLEMY ZWIĄZANE ZE SZKOLĄ
a) Nie odrabia lekcji
b) Ma grosze stopnie
c) Coraz bardziej zaniedbuje obowiązki szkolne
d) Zaczyna brakować mu motywacji do nauki
e) Często spóźnia się do szkoły
f) Zasypia na lekcjach
g) Opuszcza lekcje albo wagaruje przez cały dzień
h) Narusz dyscyplinę szkolną w różnych zakresach
i) Często karany, nawet zawieszony w prawach ucznia
j) Nie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych
k) Włóczy się z nową grupą kolegów
l) Usiłuje źle nastawić rodziców do nauczycieli i szkoły
m) Lekceważy nauczycieli i regulamin
n) Przerywa szkołę
o) Zostaje wyrzucony ze szkoły
W życiu dziecka szkoła jest zwykle aktywnością, która je najbardziej absorbuje, wypełniając ma większość godzin dnia i stawiając mu największe wymagania, gdy chodzi o obowiązkowość, dyscyplinę i koncentracje. Uzależniony z czasem dostaje coraz słabsze oceny, brak mu motywacji do nauki, lecz nie czuje się winny swych niepowodzeń: powie, że nie lubią go nauczyciele. Będzie prosił rodziców, by stanęli po jego stronie, usprawiedliwiali jego nieobecność na lekcjach i ignorowali zagrożenie wyrzucenia ze szkoły. Zaniedbywaniu nauki towarzyszy wycofanie się z zajęć pozaszkolnych.
Zmiany stanu fizycznego
Narkotyki są bardzo silnie działającymi substancjami chemicznymi, które powodują widoczne zmiany fizyczne. Używanie ich zaburza nie tylko rozwój emocjonalny dziecka, ale także wpływa hamująco na jego rozwój fizyczny, zwłaszcza w młodszym wieku.
STAN ZDROWIA
a) Spadek ciężaru ciała
b) Przeziębienia, grypy, bóle żołądka, zmęczenie
c) Przewlekły kaszel
d) Bóle klatki piersiowej
e) Częste zachorowania
f) Bóle głowy
g) Złe samopoczucie rano, lepsze od południa
h) Częste obrażenia w następstwie wypadków lub pobicia
i) Częstsze urazy podczas zajęć sportowych, dłuższa rekonwalescencja
Używanie środków odurzających powoduje specyficzne zmiany, jakim podlegają czynności wewnętrzne ustroju. Za każdym razem, kiedy konsument przeżywa przyjemność odurzenia jego organizm traci energię na wyrównanie skutków tego stanu.
Po zażyciu środku organizm przystępuje do walki z nim próbując przywrócić stan normalny poprzez rozkład substancji chemicznych w krwiobiegu.
Stałe zażywanie powoduje obniżenie odporności organizmu i osłabienie mięśni.
ROZWÓJ FIZYCZNY
a) Odbiegające od normy rozwojowej zahamowanie wzrostu
b) Nagły i potężny przyrost masy mięśniowej
c) Ogólny spadek energii
d) Utrata zainteresowania sprawami seksu
e) Bulimia
f) Nieregularne miesiączkowanie
MOWA
a) Niespójna
b) Bełkotliwa
c) Potok słów bez pauz
d) Chaotyczna, niejasna
Mowa jest czynnością na tyle złożoną, wymagającą sprawnej funkcji mózgu i pełnej kontroli nad mięśniami, iż przyjęcie jakiegokolwiek środka natychmiast daje o sobie znać. Zaburzenia mowy po zażyciu narkotyku pojawiają się nagle i kończą się wraz z ustąpieniem ich działania.
PAMIĘĆ/ MYŚLENIE
a) Okresy niepamięci
b) Gorsze zapamiętywanie
c) Przewidzenia i nawroty doznań
d) Zaburzenia myślenia
Używanie narkotyków negatywnie rzutuje na zapamiętywanie i ogólną sprawność umysłową. Regularne przyjmowanie środków powoduje, że zwykłe procesy myślowe nie przebiegają zupełnie normalnie, jak w okresie poprzedzającym uzależnienie. Zmiany te mogą być zarówno krótko-, jak i długotrwałe.
Dzieci odurzające się, mniej korzystają na lekcjach, wolniej przyswajają materiał, zapominają o zadaniach domowych, oblewają klasówki.
Narkotyki powodują także,,przerwy w życiorysie”, podczas, których zachowana jest przytomność, natomiast odurzony nie pamięta później z tego, co mówił i robił.,,Przerwy w życiorysie” są na ogół krótkie, mogą trwać kilka chwil albo cały wieczór.
OCZY
a) Przekrwione, napuchnięte lub szklane oczy
b) Rozszerzone lub zwężone źrenice
c) Opadające powieki, objawy senności
d) Brak kontroli nad ruchami gałek ocznych
e) Zamazane lub podwójne widzenie
f) Objawy zapalne
Oczy zdradzają przyjmującego narkotyki i w zależności od zażytego środka odpowiednio reagują.
NOS
a) Objawy uczulenia lub kataru
b) Krosty wśród nozdrzy
c) Kichanie
d) Krwawienia z nosa
Nos jest wrażliwym i delikatnym narządem. Włoski i błony śluzowe wyścielające go od wewnątrz ławo ulegają uszkodzeniu. Może je uszkodzić każdy wziewany czy inhalowany środek.
U dzieci sięgających po środki wziewne pojawia się katar, który nie ustępuje, ciągłe kichanie, będą się zdarzać krwawienia z nos.
JAMA USTNA
a) Suchość w ustach
b) Częste oblizywanie warg językiem
c) Oddech z specyficznym zapachem zażytego środka
d) Kaszel
Wziewanie podrażnia nos, a palenie atakuje jamę ustną i płuca. Kaszel wskazywałby na palacza marihuany, ale pojawia się także u zażywającego środki wziewne. Barbiturany, amfetamina, LSD wysuszają jamę ustną,.
SKÓRA
a) Ślady po wstrzyknięciach wzdłuż żył]
b) Noszenie koszul czy bluzek z długimi rękawami i kołnierzykami nawet w gorące dni
c) Tatuaże lub ślady po samooparzeniach
d) Nienaturalnie blade palce
e) Nadmierna potliwość
f) Zimna i wilgotna skóra
g) Swędzenie i pieczenie skóry
h) Nagłe pojawienie się trądziku
i) Napięta, napuchnięta, obrzmiała skóra
j) Żółtaczka (zażółcenie skóry i biel spojówek)
k) Czerwone plamy na ciele
l) Niejasnego pochodzenia ściemnienie skóry
Wstrzykiwanie środków pozostawia wyraźne ślady na ciele- ukłucia, miejsca zapalne po nich, swędzenie i pieczenie skóry, zniszczone żyły. Większość narkomanów robi nakłucia w żyłach przedramienia lub też na nogach, by ukryć uzależnienie.
KONTROLA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH
a) Utrata kontroli ruchowej
b) Pojawienie się niepokoju ruchowego i nadaktywności
c) Powolny chód
d) Zachwiania równowagi
e) Niezdarność
f) Zawroty głowy
g) Niesprawność mięśni
Środki odurzające powodują spowolnienie funkcji organizmu, a precyzyjny system sterujący naszymi ruchami jest zaatakowany jako jeden z pierwszych. Zadanie wymagające pełnej kontroli nad mięśniami staje się trudniejsze.
WYGLĄD/ HIGIENA
a) Obnosi się z nową fryzurą i strojami
b) Staje się posiadaczem nawiązującym do subkultury narkotycznej emblematów, oznak, koszulek z napisami itd.
c) Obniża dbałość o higienę osobistą
d) Coraz bardziej przywyka do własnego niechlujnego wyglądu
Samo używanie narkotyków nie wystarcza niektórym nastolatkom. Zaczynają przejmować specyficzne subkulturowe mody i atrybuty. Dość popularna jest biżuteria np. medaliony i pierścionki z liśćmi marihuany, do ubrań przyczepiane są małe fajki i wiele innych ozdób o charakterze symboli.
Narkomani nie dbają o własny wygląd i ubranie, zapominają nawet o czystości i podstawowej higienie osobistej. Pokój takich osób zazwyczaj jest brudny i panuje tam ogromny bałagan.
Akcesoria
Fajki
Bibułki do skrętów
Papierowe lub plastykowe torebki
Spinki, spinacze, klipsy (służą do palenia niedopałków marihuany)
Igły
Leki sprzedawane bez recepty: aspiryna, paracetamol, ibuprofen
Kolizje z prawem
Marihuana, kokaina, LSD, PCP i inne narkotyki są objęte kontrolą. Zarówno posiadanie ich, jak i sprzedaż są nielegalne. Uzależnienie prowadzi do wielu kolizji z prawem, a wiąże się to z nieodpartą potrzebą zdobycia narkotyku oraz z nieodpowiedzialnością i brakiem kontroli nad sobą w stanie odurzenia.
Jak pomóc?
Rodzice powinni:
Posiąść pewien zakres wiedzy o narkotykach
Nauczyć się rozpoznawać sygnały wskazujące na używanie narkotyków
Zająć kategoryczne stanowisko nie dopuszczające konsumpcji w żadnej formie
Stać się wzorem do naśladowania. Wasze czyny, nie słowa mają uczyć dziecko, jak żyć.
Budować silne więzi rodzinne przez zachęcanie dzieci do szczerych rozmów o wszystkich problemach, o narkotykach czy szkole.
Ustalić kanon zasad i reguł, które muszą być przestrzegane.
Zachęcać do aktywności, które są konstruktywne, ambitne i interesujące.
Sprzyjać i pomagać w rozwijaniu własnej wartości, niezależności, odpowiedzialności i innych pozytywnych cech w dziecku.
Mieć poczucie odpowiedzialności za własne dziecko i nie pozostawać obojętnym na los innych dzieci.
Przyłączyć się do działającej w okolicy grupy wsparcia dla rodzin osób uzależnionych.
Nawiązać znajomość z sąsiadami i rodzicami kolegów dziecka.
Zachęcać dziecko do zapraszania kolegów do domu.
Umieć słuchać, gdy mówią do nich własne dzieci.
Literatura:
1.,,Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki” Timothy Dimoff, Steve Carper; Elma Boos Warszawa 1993
2.,,Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie” Maria Moneta Malewska; Towarzystwo Wydawnicze i Literackie Warszawa 1995
3.,,Narkomania- narkotyki- narkomani.” Adam Stankowski; Uniwersytet Śląski Katowice 1988