Wczesne dzieciństwo

(od urodzenia do 3 r.ż. - 1 rok - niemowlęctwo, od 2 do 3 r.ż. - poniemowlęctwo)

Wiek niemowlęcy

Faza noworodkowa

• 1 miesiąc przystosowawczy do życia pozamacicznego.

• Dziecko musi przystosować do: zmian temperatury, nowego sposobu oddychania, nowego sposobu przyjmowania pokarmu i wydalania.

• Waga przeciętna 3,37 kg i 51,2 cm, głowa stanowi 30% wagi ciała

• duży udział chrząstek - np. w kościach czołowo - ciemieniowych [ciemiączko duże (zarasta ok. 15 miesiąca)] oraz kości ciemieniowych i potylicznych tzw. ciemiączko małe (zarasta w pierwszym kwartale życia).

• Przyjmuje postawę leżącą asymetryczną (leżąc na plecach odwraca się w jedną stronę), charakterystyczna jest przewaga zgniataczy na prostownikami

• Odruchy u noworodków można podzielić na:

• wspólne dla noworodka i dorosłego,

• odruch źrenicowy, mrugania, ssania, połykania, wydalania

• występujące tylko u noworodków,

• odruch Babińskiego (podnoszenie dużego paca przy podrażnieniu stopy),

• odruch toniczno szyjny (wyprostowanie kończyn po tej stronie w którą odwraca się głowa),

• odruch Moro (unoszenie kończyn w geście obejmowania),

• odruch chwytny (zaciskanie dłoni na przedmiocie i mocne trzymanie),

• odruch marszu automatycznego (przy zetknięciu z podłożem dziecko wykonuje ruchy nóżek)

• Utrzymanie się niektórych odruchów zbyt długo może oznaczać zły rozwój lub funkcjonowanie układu nerwowego.

• Fazy aktywności:

• Głęboki sen - 8-9 h/d - regularny oddech, zamknięte oczy, nie porusza się,

• Lekki sen - 8-9 h/d - nieregularny oddech, szybkie ruchy gałek ocznych,

• Drzemanie - Nieprzytomne, otwarte oczy opóźnione reakcje na bodźce,

• Bierne czuwanie - 2-3 h/d - otwarte, przytomne oczy oraz uwaga skupiona na bodźcach,

• Aktywne czuwanie - 1-4 h/d - otwarte oczy, reagowanie na bodźce, wysoki poziom aktywności

• Krzyk

• Noworodki śpią 16-18 h/d, niemowlęta 13-14 h/d

• Od urodzenia do wczesnego dzieciństwa spada długość fazy REM - od 50 do 20%.

• stan czuwania pojawia się raz na 3-4 godziny, co 50 minut występuje sen głęboki.

• Dla rozwoju dobry jest stały rytm dnia i uporządkowane środowisko.

• Reakcje noworodka:

Bodźce	Reakcje
Równowagi	Podniesienie - kiedy płacze uspokaja się
Dotyku	Dotknięcie okolic ust spowoduje znieruchomienie
Smaku	Rozpoznaje smaki: słodki, słony, kwaśny i gorzki
Węchu	Rozpoznaje, lokalizuje i odpowiednio reaguje
Słuchu	Preferuje czyste tony, wysokie oraz głos matki, różnicuje dźwięki mowy,
Wzroku	Akomodacja wzroku i ostrość są ograniczone, śledzi obiekt, nie rozpoznaje dobrze kolorów

• Skale ocen noworodków:

• skala Agar - dotyczy podstawowych funkcji organizmu,

• Skala Oceny Zachowania Noworodka Brezelthona ocenia zdolność habituacji i bada: fizjologiczną reakcje na stres, kontrolę pobudzenia, napięcia mięśniowe, uwagę i relacje społeczne

• skala Farra - na podstawie cech zewnętrznych,

• skala Dubowitza - cechy Farra i na kryteriach neurologicznych,

• skala Ballada - kryteria fizyczne i neuromięśniowe

• Dzieci w 2-3 dobie życia są zdolne do naśladowania (smutek, radość), w 2-3 tygodniu patrząc na twarz rodzica wysuwają język, otwierają usta, zaciskają wargi, naśladują też ruchy głowy

---