BAROK XVIII W.-przełom filozofii, nauki, myśli pedagogicznej-refleksje wychowania-przezwyciężenie średniowiecznej tradycji epoka pełna przeciwieństw-zderzenie kultury dworskiej, religijnej z kultura mieszczańską -dążenie do poznania przyrody -wzmaga się walka z feudalizmem- szczególnie mieszczaństwo, -siłą napędową stał się kapitalizm-rewolucja burżuazyjna w Holandii, Anglii, Francji przeniesienie ośrodka aktywności z południa na północ(nad M. Północne)-kultura i wychowanie także przenosi się na północ-dysfunkcjonalność oświaty-szkoła skupia się na religii i wychowaniu filozoficznym-F. Bejkon twierdził, że jeżeli świat chce się rozwijać musi stawiać na nauki przyrodnicze empiria-człowiek myślący, poznawczy, sędzia własnych dóbr, wie co dobre a co złe, bez mocy nadprzyrodzonych-liczy się to co widzimy i zaświadczamy-droga badawcza wiedzie od najłatwiejszych rzeczy do najtrudniejszych-Kartezjusz twierdzi, że należy się kierować rozumem-wychowanie zgodne z natura, jej prawami, rozwojem psychologii dziecka-edukacja od najmłodszych lat, najlepiej w jęz. Ojczystym-wychowanie objęci wszyscy bez względu na płeć, stan pochodzenia-poznawanie droga uszczęśliwiania życia i siebie-główne cele wychowania: przygotowanie człowieka do określonych ról społecznych-ograniczenie łaciny w szkołach wprowadzić język ojczysty, jęz. Nowożytne, nauki przyrodnicze: biologie, botanikę, rolnictwo-nauczać raczej prawo, matematyki, architektury, rzemiosła-wszystko najważniejsze, co poznane za pomocą zmysłów-odrzucenie nauki pamięciowej-matka uczących się powtórka samodzielne odkrywanie wiedzy przez eksperymenty, obserwacje, metody poglądowe bez ryciny, mapy-w rzemiośle najważniejsze są rozmowy z mistrzem, łączenie teorii z praktyką Look-poglądy odzwierciedlają poglądy i postulaty-kształcenie dworskie za pomocą specjalnych nauczycieli nauczanie praktyczne z pobieraniem wiedzy Komeński (demokratyzacja oświaty, kształcenie wszystkich cel przygotowanie do życia )-świecki charakter szkół, kierowane przez państwo-realizacja celów narodowych, przygotowanie ludzi do celów narodowych-w dalszym ciągu kościół trzymał pieczę nad szkolnictwem-kościół prowadzi tradycyjne szkoły humanistyczne- uczono w nich dzieci szlachty i bogatych mieszczan, co miało na celu przygotowanie do kariery urzędniczej.JEZUICI po reformie kolegia jezuickie pokryły prawie całą Europę szkołami 1564(sprowadzenie do polski jezuitów) zaczęły opanowywać szkoły średnie
XVIII ok. 70 szkół średnich ok. 20 tys. Młodzieży szlacheckiej. Szkoły jezuickie w Braniewie, Utusku, Jarosławiu, Wilnie(1 akademia- 1578), Lublinie -jezuici dbali o bazę lokalizacji i wyglądu szkół-zakładali gabinety-sale były widne i przestronne, szkoły mieściły się w parkach i były otoczone ogrodami-budowano boiska do gier i zabaw-w dużej mierze dbali o wychowanie w fizyczne-jazda konna , szermierka, pływanie-dbali o poziom kadry nauczycielskiej- byli kształceni 18 lat(w teorii i praktyce) oraz o ich wizerunek-szkoły były bezpłatne-stosowano nagrody i wyróżnienia w szkołach-szkoły cieszyły się wielka popularnością wśród szlachty-szkoły stwarzały pozór wysokiego poziomu kształcenia-kształcenie było jednostronne-miała na celu wychowania gorliwego katolika, który zwalcza herezje, innowierców- szkoła była podporządkowana władzy papieskiej-elita społeczna coraz bardziej zacofana, co prowadziło do upadku politycznego Polski-szlachta kształciła dzieci w dworach, domach u duchownych- nauka była sprowadzana do pisania, czytania, rachowania, niekiedy uczono podstaw łaciny, ale w dalszym ciągu najważniejsza była religia- szkoła miała wychowywać na wiernych poddanych, rolników, żołnierzy.SZKOŁY RÓŻNOWIERCZE-po Potopie Szwedzkim szkoły podupadały Bazylianie, pijarzy,(przez Władysława IV sprowadzone do Polski, by kształcić biedne dzieci, ale koncentrowały się gł. Na tworzeniu kolegiów)-uczono także dziewczęta- zakony żeńskie. Urszulanki, uczono je prawd wiary, dobrych obyczai, a za to mało wiedzy elementarnej-wzrost zainteresowania przez kościół dziećmi opuszczonymi, chorymi fiz, umysłowo. Organizowano przytułki, szpitale-tworzenie na pd. Szkół świeckich-postępowa magnateria i szlachta zaczyna tworzyć 1 akademie rycerskie, które miały na celu wychowanie dworzan z tradycjami dworskimi szkoły dworskie. Uczono w nich obyczai, manier, tańca, fechtunku, w małym stopniu wych. Umysłowe
AKADEMIE-b. Luksusowe
doborowi nauczyciele-1595 w Polsce Akademia Zamojska-gł. Dla elity społecznej, która miała rządzić krajem -wych do służby cywilnej, wojskowej-wiedza potrzebna w wojnie i w pokoju-uczono filozofii, prawa, historii, prawodawstwo polskie i sądowe-jęz. Wykładowy- ojczysty ideał dobry obywatel, gotowy służyć ojczyźnie-kształcenie dworskie gł. Magnaterii
-rozwój szkół wyższych ale w mniejszym stopniu niż średnich-szkoły wyższe coraz bardziej chylą się ku upadkowi-Akademia Krakowska i Wileńska 2 szkoły wyższe po wojnach obniżył się poziom, odcięcie od Europy myśli nauk-Akademia Zamojska- kształciła z czasem na poziomie średnim. Po śmierci Zamojskiego wprowadzono scholastykę.1784 upadek szkoły pod wpływem scholastyki.