13.02.2010r

TEMAT: RÓŻNE TYPY WIEDZY. WIEDZA NAUKOWA
A WIEDZA POTOCZNA. ZJAWISKO SPOŁECZEŃSTWA WIEDZY. PAMIĘĆ ZBIOROWA.

Wiedza.

Platon zastanawiał się jak określić wiedzę. Wyróżnił dwa rodzaje wiedzy:

a)doxa- wiedza potoczna

b)epistema- wiedza prawdziwa.

Wiedzę prawdziwą Platon upatrywał w ideach.

Według socjologa wiedza to coś co ludzie uznają za wiedzę. Następuje zjawisko relatywizacji wiedzy. To co w społeczeństwie uznaje się za wiedzę, jest zjawiskiem płynnym.

Wiedza naukowa a wiedza potoczna.

Wiedza naukowa to wiedza niezawodna, obiektywna. Wiedza potoczna to wiedza zawodna, subiektywna.

Według socjologii wiedza potoczna składa się z doświadczeń ludzi żyjących w tych samych warunkach. Wyrazem wiedzy potocznej są przysłowia, stereotypy społeczne na temat różnych nacji.

Wiedza naukowa:

-to wiedza, która zmierza do wyjaśnienia przyczyn danego zjawiska

-są to twierdzenia oparte na faktach

-jawność warsztatu naukowego(możliwe jest odtworzenie całej procedury badania).

Luman wprowadził pojęcie obserwacji. Wg niego w wiedzy naukowej konieczne jest wprowadzenie obserwacji drugiego stopnia.

Karl Mannhaim- mówi, że nie ma czegoś takiego jak obiektywna wiedza, obiektywna prawda, ponieważ ludzie postrzegają rzeczywistość przez interesy grup społecznych, do których należą.

Społeczeństwo wiedzy.

To społeczeństwo oparte na wiedzy. To społeczeństwo wykształcone, posiadające wysokie kwalifikacje wykorzystywane w kontaktach pozawodowych i w pracy zawodowej. Rola wykształcenia to nie tylko kształtowanie siły roboczej, ale także rozwój osobisty. Wykształcenie to nie tylko dyplom uczelni wyższej(wykształcenie formalne), ale także różnego rodzaju kursy, studia podyplomowe(wykształcenie nieformalne).

Działania podejmowane w związku z ideą społeczeństwa wiedzy:

-równość szans w dostępie do edukacji

-marginalizacja środowisk emigranckich.

Pamięć zbiorowa.

To poczucie/świadomość wspólnej przeszłości, wspólnego trwania w czasie. Pamiętanie przez grupę o różnych wydarzeniach, historii. Zasadniczym elementem pamięci zbiorowej jest zespół wyobrażeń. Zawartość pamięci zbiorowej podlega ciągłym zmianom. Pamięć zbiorowa jest ponad pamięcią jednostkową. Pamięć zbiorowa zależy od oceny przeszłości danej grupy. W socjologii pojęciem pamięci zbiorowej zajął się M. Halbwachs. Wg niego pamięć nie jest...

Pamięć zbiorowa nie jest historią i nie pokrywa się z wiedzą historyczną.

Według socjologii pamięć zbiorowa pełni dwie funkcję społeczne:

-uprawomocnienie(legitymizacja) porządku społecznego- uprawomocnienie pamięci władzy panującej;

-podtrzymywanie grupowej świadomości- tworzenie symboli narodowych; pokazują, że jesteśmy odrębni od innych grup.

Kształt pamięci zbiorowej ulega zmianie w zależności od sytuacji politycznych.

27.02.2010r

TEMAT: TEORIA RACJONALNEGO WYBORU (M.HECHTER, J.COLEMAN).

Teoria racjonalnego wyboru.

Pojawiła się w socjologii w połowie XX wieku. Teoria odpowiada na pytanie jak to się dzieje, że ludzi, którzy są egoistami i dążą do maksymalnego zysku, tworzą system norm moralnych i norm społecznych, które umożliwiają utrzymanie porządku społecznego; tworzą grupy społeczne, ustanawiają normy i ich przestrzegają i są lojalni wobec tej grupy.

Założenia:

-wszyscy są zorientowani na osiąganie celów;

-ludzie posiadają pewną hierarchię wartości;

-ludzie podejmując działania dokonują racjonalnej kalkulacji(zyski i straty danego wyboru);

-wszystkie struktury społeczne i decyzje zbiorowe są wynikiem racjonalnej kalkulacji jednostek.

Każda jednostka jest zależna od innych członków grupy w zakresie dostępu do dóbr, których sama nie wytworzy. Rodzaje dóbr:

-publiczne- dostępne dla wszystkich;

-prywatne- dostępne tylko dla tych, którzy je wytworzyli.

Teoria racjonalnego wyboru koncentruje się na dobrach publicznych. Podstawą tej teorii jest dylemat „pasażera na gapę”. Ludzie będą zbiorowo uczestniczyć w wytwarzaniu dóbr publicznych. Racjonalnym wyborem jest uczestnictwo w konsumpcji dóbr bez poniesienia kosztów. Gdyby każdy zachowywałby się jak „pasażer na gapę”, wtedy dobra publiczne nie zostałyby wytworzone. Ludzie uczestniczą w wytwarzaniu dóbr publicznych, bo pozwala to na konstruowanie grupowej(zbiorowej) solidarności. Czynniki pozytywne mają duży wpływ na solidarność grupową. Im bardziej jednostka jest zależna od grupy, tym większą władzę ma grupa nad tą jednostką. Jeżeli ludzie zależą od grupy to dochodzą do wniosku, że przez to mają dostęp do dóbr.

Normy społeczne są przestrzegane przez grupę, jeżeli istnieje kontrola. Im kontrola jest większa, tym bardziej przestrzegają norm. Kontrola opiera się na monitorowaniu zachowań
i możliwości stosowania sankcji.

Czynniki kształtujące solidarność grupową:

-stopień zależności jednostek od grupy;

-monitorowanie zachowań członków grupy;

-stosowanie sankcji wobec członków grupy.

Podsumowanie:

-każdy działa racjonalnie;

-działając racjonalnie unikamy kosztów;

-dla dobrego funkcjonowania grupy istnieje solidarność grupowa.

13.03.2010r

TEMAT: SOCJOLOGIA HISTORYCZNA (R.ELIAS). KULTUROWA TEORIA KONFLIKTU (P.BORDIEU). TEORIA FUNKCJONALNA (N.LUHMANN).

Socjologia historyczna (Robert Elias).

Zajmuje się rozwojem cywilizacji. Jak zmieniały się obyczaje ludzi w trakcie wieków? Wypracowywanie pewnych zwyczajów ludzi, jako rozwój cywilizacji. Jak przymus zewnętrzny stał się po pewnym czasie przymusem wewnętrznym? Internalizacja norm społecznych. Elias badał indywidualny proces cywilizacji zachodzący w sferze jednostki. Druga, wyuczona natura człowieka(habitus). Zajmował się kształtowaniem jednostki w wymiarze cywilizacyjnym.

Kulturowa teoria konflitku (P.Bordieu).

Teoria konfliktu bazuje na istnieniu klas społecznych i występowaniu nieuchronnego konfliktu między tymi klasami. Podstawą konfliktu jest sprzeczność interesów w różnych wymiarach.

Teoria konfliktu Marksa- istnieją ci, którzy posiadają środki produkcji i ci, którzy ich nie mają.

Kulturowa teoria konfliktu- istnieją klasy społeczne. Bordieu stworzył pojęcie kapitału kulturowego. Na kapitał kulturowy składa się kapitał szkolny(zestaw wartości, który nabywa się w instytucjach edukacyjnych, które wydają określone dyplomy). Jest to kapitał potwierdzony.

Problem- istnieją rażące nierówności w dostępie do kapitału szkolnego. Dlaczego one istnieją?- reprodukcja kulturowa- szkoła(instytucja edukacyjna) utrwala w toku nauczania zróżnicowanie klasowe kapitału kulturowego. Klasa dominująca dysponuje kapitałem kulturowym, który jest w danym czasie dominujący. Na starcie dzieci mają nierówne szanse, bo szkoła preferuje kapitał grupy dominującej. Dzieci pochodzące z niższych klas mają zamkniętą drogę do edukacji wyższej.

Habitus- kapitał kulturowy, zróżnicowany klasowo. Jest to zestaw dyspozycji dotyczący zachowań ludzi w różnych sytuacjach życiowych. To nie los ani przeznaczenie. Kolejne doświadczenia życiowe mogą ten „zestaw” korygować. Habitus jest filtrem, przez który patrzymy na świat, przez całe życie. Tak naprawdę ludzie do końca się nie zmieniają. Trwałość habitusu polega na tym, że większość obraca się w klasie z której się wywodzi. Habitus jest silnie, klasowo uwarunkowany.

Klasa społeczna- zbiór ludzi, którzy posiadają wspólny habitus.

Kapitał kulturowy- jest wymienialny na inne rodzaje kapitału: ekonomiczny, polityczny, itp.

Teoria funkcjonalna (Nicolas Luhmann).

Traktuje całe społeczeństwo jako system. W skład systemu wchodzą różne podsystemy, które spełniają określone funkcje na rzecz utrzymania systemu w stanie równowagi. Luhmann sformułował teorię społecznych systemów autopojetycznych(systemy, które same się odtwarzają).

Podstawowe założenie- kompleksowość świata społecznego. W świecie występuje niezwykła wielość możliwości. Luhmann wprowadza rozróżnienie między systemem a środowiskiem. System zajmuje się sam sobą, jest zamknięty(system autopojetyczny). Podstawą działania systemów jest komunikacja.

Redukcja złożoności środowiska- każdy system, by działać/funkcjonować musi zredukować złożoność otaczającego środowiska.

Inkluzja(włączenie)- objęcie wszystkich członków społeczeństwa skutkami działania wszystkich systemów. Skutki są dwojakie:

-korzystamy z inkluzji;

-jesteśmy uzależnieni od systemów.

Ekskluzja(wyłączenie)- wyłączenie jednostki/grupy z systemu społecznego. Wyłączenie z jednego systemu pociąga za sobą wyłączenie z innych systemów. Istnieje jeden system, który zbiera wszystkich wykluczonych- system opieki społecznej.

Współczesne społeczeństwo nie stosuje inkluzji, tym bardziej ekskluzji. Nie ma czegoś takiego jak inkluzja zastępcza.

---