KONSTYTUCYJNY SYSTEM ORGANÓW PAŃSTWOWYCH
(WYKŁAD Z NIEDZIELI 15.03.2009 ROK)

Źródła prawa konstytucyjnego:
• Ustawa o wyborze prezydenta
• Ustawa o referendum
• Ustawa o wykonywaniu mandatu posła i senatora
• Ustawa sejmu i senatu
• Ustawa o zakresie działania ministrów
• Ustawa trybunale konstytucyjnym
• Ustawa o trybunale stanu
Podstawowe zasady konstytucji wynikają z pierwszego rozdziału konstytucji. Wyróżniamy między innymi:
• Zasadę demokratycznego państwa
• Zasadę suwerenności narodu
• Zasadę poszanowania i ochrony wolności praw jednostki
• Zasadę podziału władzy
• Zasadę parlamentarnego rządu
• Zasadę państwa jednolitego
• Zasadę republikańskiej formy państwa
• Zasadę społeczeństwa obywatelskiego
Akty o charakterze podstawowym pojawiły się już w starożytności w 1215 roku.
Zaliczamy do nich np. NICHIL NOVI, ARTYKUŁY HENRYKOWSKIE, KONSTYTUCJA 3 MAJA, KONSTYTUCJA FRANCUSKA;
Do instytucji i zagadnień, które wywarły wpływ na powstanie konstytucji zaliczamy szkołę prawa natury, koncepcje umowy społecznej, a także teorię podziału władzy (XVIII wiek) na ustawodawcza, wykonawcza i sądowniczą;
ZASADA SUWERENNOSCI NARODU polegała na tym, że przed XVII wiekiem głównym przedstawicielem był król zaś po XVIII wieku naród.
KONSTYTUCJĘ DZIELI NA:
• Materialne ogół norm konstytucyjnych znajdujący się w szeregu prawnym np. konstytucja Wielkiej Brytanii
• Formalne zapisane są konkretne akty o randze konstytucyjnej np., konstytucja RP z 1997 roku
• Pisane same przepisy nadają rangę aktów prawa np. Francja, Polska
• Niepisane normy prawa konstytucyjnego wyrażają się z przepisów np. Wielka Brytania
• Jednolite złożone z jednego aktu prawnego
• Złożone składają się z kilku aktów prawnych, ale zapisane są w jednym dokumencie
• Stabilne np. Polska
• Zmienne
• Pełne zawierają co do zasady pełen zakres materii konstytucji
• Małe regulują pewien wycinek materii konstytucyjnej; najczęściej stosunki międzynarodowe
• Zamknięte regulują materie konstytucyjne w pełnym zakresie
• Otwarte konstytucje zawierające szereg luk prawnych, które wymagają uzupełnienia przez ustawodawcę
GENERACJE KONSTYTUCJI
I GENERACJA zaliczamy do niej: konstytucja Amerykańska, konstytucja Norwegii, konstytucja Belgii, konstytucja Francji i Niemiec; Były to próby uregulowania nowoczesnych konstytucji państwa.
II GENERACJA (uchwalone po I Wojnie Światowej) konstytucja niemiecka, Polska, Austriacka, ZSRR; Regulacja ustroju w szerszym zakresie.
III GENERACJA (uchwalone po II wojnie światowej) Konstytucja Japonii, Włoch, Niemiec; Były to tzw. Kraje ustroju postkomunistycznego.
KONSTYTUCJA to akt prawa pisanego o najwyższej mocy określający podstawowe zasady ustroju państwa, regulujący ustrój naczelnych organów państwa, zakres ich kompetencji i wzajemne relacje oraz formułujący podstawowe prawa wolności jednostki uchwalane w szczególnej procedurze.
W państwach złożonych (federacje, konfederacje) jest to akt regulujący zakres kompetencji oraz wzajemnych relacji pomiędzy federacją a jej składnikami.
FUNKCJE KONSTYTUCJI
• Prawna akt prawny regulujący akty prawne
• Stabilizacyjna
• Programowa
• Integracyjna
• Organizatorska
• Wychowawcza
ZASADY KONSTYTUCJONALIZMU
Polega na tym, ze konstytucja jest najwyższym prawem RP.
PREAMBUŁA ma uroczyste znaczenie. Jest to wstęp, który proklamuje wartości konstytucyjne, którymi należy się kierować podczas interpretowania zawartości konstytucji.
DO NORM MATERIALNYCH ZALICZAMY: zasady polityczne, normy programowe, normy kompetencyjne, podstawowe prawa i obowiązki jednostki, materialne gwarancje praw i wolności;
DO NORM FORMALNYCH ZALICZAMY: normy proceduralne, normy kreacyjne, gwarancje proceduralne praw i wolności;
NORMY ORGANIZACYUNE określają strukturę wewnętrzną organu.
ROZPROSZONA KONTTROLA SĄDOWA istnieje wiele podmiotów, które upoważnione są do orzekania zgodności z konstytucją;
SKONCENTROWANA KONTROLA SĄDOWA istnieje jeden organ upoważniony do orzekania(jest nim Trybunał Konstytucyjny)
ZASADA DEMOKRATYCZNEGO PAŃSTWA PRAWNEGO obecna jest już od starożytności. Następuje rozwój doktryny prawno - naturalistycznej. Państwo przestaje być państwem policyjnym a staje się państwem prawnym.
DEMOKRACJA forma państwa rozumiana jako konstytucyjnie określony styl życia politycznego. Oparty na zasadzie równości i suwerenności narodu, ludu, państwa, w którym bezpośredni lub pośredni mają wpływ na podejmowanie decyzji państwowych legitymują i kontrolują działalność najwyższych organów państwowych.
Drugim elementem jest posiadanie prawa i wolności umożliwiające równy udział w podejmowaniu decyzji. Podejmowanie decyzji większością głosów przy poszanowaniu praw mniejszości . Związanie organów wolą narodów.
RODZAJE DEMOKRACJI
• Bezpośrednia każdy członek państwa bierze udział w bezpośrednim podejmowaniu decyzji np.. referendum;
• Pośrednia wybieramy przedstawicieli do sejmu, senatu itp. Realizowanie władzy przez wybranych przedstawicieli;
RODZAJE GŁOSOWAŃ:
• JEDNOMYSLNE
• WIĘKSZOSCIOWE
• LIBERUM VETO
PAŃSTWO PRAWNE cała działalność państwa opiera się na prawie i na zasadzie podziału władzy oraz wzajemne kontrolowanie się, czemu towarzyszy związanie władzy wykonawczej i sądowniczej ustawami.
Działalność państwa opiera się na następujących ideach i wartościach:
• Sprawiedliwości
• Wolności
• Równości wszystkich obywateli
• Demokratyzmie

---