NORMY GRUPOWE, psychoedukacja

Normy grupowe są to wzorce zachowań, do jakich stosują się uczestnicy danej grupy. Można je podzielić na normy formalne (zaproponowane przez trenera lub świadomie wypracowane przez grupę i przypieczętowane kontraktem) oraz normy nieformalne, wewnętrzne, powstałe w toku rozwoju grupy. Te ostatnie najczęściej nie są wyrażone explicite - funkcjonują jako pewne oczywistości grupowe, np.: „należy być otwartym aż do bólu”, albo: „najważniejsze jest dobre samopoczucie wszystkich członków grupy”, czy też: „nie należy atakować trenera”, bądź: „Józia lepiej zostawić w spokoju”. Może być też i taka: „na szkoleniu trzeba przede wszystkim dobrze odpocząć”. W warunkach grupy pracowniczej mogą powstawać również najróżniejsze normy, na przykład: „wszyscy jemy śniadanie razem”, „po pracy idziemy na piwo”, „polecenie szefa musi być zatwierdzone przez Janka”, „konflikty rozwiązujemy we własnym gronie” itd. Orientacja w obowiązujących normach grupowych może znacznie ułatwić prowadzenie szkolenia i kierowanie grupą.