Konspekt lekcji bibliotecznej -kl. VI ( gimnazjum- liceum)

Temat: W bibliotece szkolnej obowiązuje cisza.

Cele:

• przypomnienie czytelnikom regulaminu biblioteki szkolnej,

• zwrócenie uwagi na zapis o ciszy,

• zapoznanie czytelników z terminem-cisza,

• wyjaśnienie słowa cisza,

• wyszukiwanie słowa cisza w językach obcych:

łacina, język angielski, rosyjski, francuski, włoski, niemiecki,

• ćwiczenie umiejętności czytania wierszy i fragmentów prozy o ciszy ze zrozumieniem,

• nauka interpretacji testów literackich,

• cisza w cytatach,

• rozwijanie wyobraźni twórczej i oryginalności myślenia,

Formy i metody pracy:

pogadanka, praca samodzielna ucznia ze słownikiem, głośne czytanie wierszy,

burza mózgów, zabawa plastyczna

Pomoce dydaktyczne:

• regulamin biblioteki szkolnej

• słowniki języków obcych/ksero

• słownik języka polskiego

• wiersze i fragmenty prozy o ciszy zawieszone na tablicy

• cytaty o ciszy

• kredki, farby, kartki z bloku rysunkowego

• książka „ Odkrywanie ciszy” wyd. Jedność

Przebieg zajęć:

1.Powitanie klasy.

2.Wyjaśnienie tematu zajęć.

3.Co to jest cisza- przeczytanie definicji ze słownika języka polskiego

4.Czytanie fragmentów prozy o ciszy-

Co trzeba zrobić, aby wstąpić na ścieżkę wiodącą do krainy Ciszy?

„Idąc przez codzienność w znoszonych chodakach naszych przyzwyczajeń, okutani w bylejakość, często w pośpiechu stawiamy zamaszyste kroki, pragnąc jak najdalej uciec od Ciszy. I nawet od czasu do czasu oglądamy się trwożliwie za siebie, z niepokojem, czy aby ona nas nie osacza, nie dogania, nie chwyta za gardło. „W tym wieku rozjątrzonym, wydętym, okrutnym” (J. Tuwim) niewielu można znaleźć takich, jak Pan Cogito, który mienił się „melomanem ciszy” — ginąca jest rasa tych pochylających się w zadumie przed jej majestatem. Jest swego rodzaju truizmem utyskiwanie, że egzystujemy w przyśpieszeniu kulturowym, które jeszcze teraz na wirażu końca wieku (i tysiąclecia) zdaje się nabierać niebezpiecznego pędu, że codziennie taplamy się w szlamie wszelkich odcieni hałasu, że rano po przebudzeniu rękę, z której kapie jeszcze ożywcza rosa nocnego spoczynku, wyciągamy narkomańskim gestem uzależnionego w kierunku radia albo jakiejś innej gadającej maszynki, która już kipi dla nas poranną kaszą słów. Na pół świadomi wkładamy głowę pod zimny prysznic beznamiętnej, sprzedajnej mowy, wypłukując z siebie bezpowrotnie ginące piękno sennych marzeń; już na progu dnia skutecznie trzebimy wnętrze z krajobrazów kontemplacji, z głębi — dziwiąc się potem, że nasza codzienność jest taka płytka. A czy inaczej wygląda obrzęd układania się do snu, domowa celebracja spoczynku dobiegającego kresu dnia? Ileż gorzkiej prawdy jest w słowach Tadeusza Konwickiego malującego w Małej Apokalipsie trwogę ludzi, którzy „kiedyś podsumowywali się o północy, przed ciężkim zaśnięciem, teraz biją się w piersi nad ranem, obudzeni łoskotem zdychającego serca”. Każdy wieczór jest prologiem nowego dnia — sposób przeżycia zmierzchających godzin decyduje w dużej mierze o jakości jutra. Jest to czas odpoczynku, obmycia zmęczonej duszy w wodach wieczornej Ciszy — przy ich łagodnym szemraniu powinniśmy, przeprawiając się przez bezpieczny bród zasypiania, wstępować w spokoju w wytchnienie nocy. Zamiast tego w kapturze rozedrganego hałasu na wpół świadomi spadamy w otchłań nerwowej, wyczerpującej maligny, z której wydarci chropowatą syreną budzika — wstajemy, potykając się o pierwszą poranną, kanciastą myśl: „Boże, znowu dzień, jak ciężko jest być mną”.”

„Nasze życie przypomina często zmurszały kolebiący się most, wiszący niepewnie na rozmazanych brzegach grząskiej wrzawy, nad wezbranym potokiem słów. Panicznie boimy się Ciszy. I pewnie dlatego otoczyliśmy naszą rzeczywistość szczelnym „kaftanem bezpieczeństwa” — nieustannego wrzasku. Znany z trafności swoich lapidarnych sądów o życiu Tato Muminka wyrokuje sentencjonalnie: „Mówienie tak dobrze przeszkadza w myśleniu”. Nam zaś nie bardzo chce się reflektować nad złożonością istnienia — a przecież... „tylko w ciszy prawda każdego człowieka daje zalążek i wypuszcza korzenie” ³. Tylko w ciszy. A my — jakby na przekór — wynurzając się z od-mętów jednego hałasu, pospiesznie nurkujemy w inny; wchodząc do domu ze szkoły, pracy, ulicy już od progu, z przyzwyczajenia magiczną różdżką pilota zwołujemy do mieszkania demony różnych dźwięków, które rzucają się z krwiożerczą żarłocznością na nasz bezbronny spokój i rozpoczyna się sabat zgiełku, rozpasana orgia jazgotu, rytualny obrzęd mordowania Ciszy. Czynimy zaś to wszystko na własne życzenie, wbrew przestrodze proroka Izajasza, który wołał w Imieniu Jahwe: „W nawróceniu i spokoju jest wasze ocalenie, w ciszy i ufności leży wasza siła” (Iz 30,15).

„Tomasz Merton, kontemplatyk codziennie obcujący z Ciszą, w swoich duchowych zapiskach radzi wierzącym: „Ci, którzy kochają Boga, powinni starać się zachować, czy stworzyć atmosferę, w której można Go odnaleźć. Chrześcijanie powinni mieć ciche domy. Wyrzućcie telewizor — jeśli trzeba koniecznie; nie każdy, ale ci, którzy biorą te rzeczy poważnie. Radia są bezużyteczne. Trzymajcie się z dala od kina — chciałem powiedzieć «za pokutę powstrzymaj się od kina», ale wydawałoby mi się to raczej przyjemnością niż umartwieniem. (...) Niech ci, którzy potrafią znieść trochę ciszy, znajdą innych, którzy lubią ciszę i niech tworzą ciszę i pokój jedni dla drugich. Wychowujcie dzieci, żeby tak nie wrzeszczały. Dzieci są z natury spokojne... gdy się je zostawi samym sobie, a nie drażni od kołyski, ażeby wyrosły na obywateli państwa, w którym każdy wrzeszczy i na którego wrzeszczą. Zapewnić ludziom miejsca, gdzie mogliby pójść i być cicho — odprężyć umysły i serca w obecności Boga — w kaplicy na wsi, a także w mieście” ⁷.

Czy ostatnimi matecznikami Ciszy pozostały dziś już tylko klasztory, świątynie, cmentarze i może w jakimś sensie szanujące się biblioteki? Przecież próg każdego chrześcijańskiego domu powinien być znakiem strefy Ciszy; każdy wyznawca Chrystusa powinien nosić ją w sercu i rozpylać wokół siebie jej przejmującą, drogocenną woń.”

Wiersze o ciszy:

Ciszo, muzyko owoców.
Ty, która zamieszkujesz piwnice, spichrze i szopy.
Naczynie miodu, pilności pszczół.
Wytchnienie morza, które zna swoją pełnię.

Ciszo, w której zamykam miasto, widziane ze szczytu góry.
Gdy ustaje stukot kół, wołanie i dźwięki młotów bijących w kowadła.
Wszystko to już znieruchomiałe w amforze wieczoru.
Czuwanie Boga nad naszą gorączką,
Płaszcz Boga rzucony na ludzkie mrowisko.

Ciszo, która czuwasz nad człowiekiem w nurcie jego myśli.
Ciszo samych myśli.
Ciszo myśli, które przygotowują się do lotu,
Bo nie dobrze, gdy niespokojny jest twój umysł i twoje serce.
Ciszo Boga, która jesteś jak sen pasterza,
Bo nie ma snu bardziej łaskawego...

Błogosławieni cisi
Albowiem w nich jest harmonia
I łagodność i ufność.
W ludziach milczących
Jest lęk i niecierpliwość
Błogosławiona jest wiedza o ciszy.

„Cisza” Brandstaetter

Idź w stronę ciszy
Jak w stronę harfy. A skoro przekroczysz
Jej kratę, wówczas jak zielony gołąb
Wzleci nad tobą kiść winogronowa.
 

Ciszo serca.
Ciszo zmysłów.
Ciszo słów słyszanych w głębi duszy,
gdyż dobrze, jeśli odnajdujesz
Boga,
który jest ciszą wieczności.

Aforyzmy o ciszy:

Pragniesz ciszy - wybierz się na spacer do świata zieleni i ptactwa. Roman Mleczko Prawdziwy wzrost świata odbywa się w ciszy i milczeniu, w głębi i samotności. Jerzy Zawieyski Nie tylko słowa coś mówią. Mirosława Juchnik Cisza jest przystanią zmęczonego słowa. Roman Mleczko Przechodź spokojnie przez hałas i pośpiech, i pamiętaj, jaki spokój można znaleźć w ciszy. Desiderata Szukaj ciszy! Zagłębiaj się w jej tajemnice. W niej znajdzie twoje serce odpowiedzi, których rozum znaleźć nie potrafi. Phil Bosmans Cisza jest urodzajnym ogrodem, płodną ziemią, na której rodzi się przeogromne słowo. Roman Mleczko

• Cisza - niekiedy tylko pająk siatką wzruszy,
  Lub przed oknem topolę wietrzyk pomuskuje;
  Och! jak lekko oddychać, słodko marzyć duszy -
  Tu mi gwar, tu mi uśmiech myśli nie krępuje.

• Autor: Cyprian Kamil Norwid, Samotność

• Cisza jest głosów zbieraniem.

• Autor: Cyprian Kamil Norwid

• Cisza - trzymaj w kieszeni tego asa gdy dręczy zamęt i problemów masa.

• Autor: Olsen/Fu

• Największe cuda powstają w największej ciszy.

• Autor: Wilhelm Raabe

5.Pogadanka o ciszy w bibliotece.

Biblioteki są miejscem w których powinna być zachowana atmosfera ciszy. W ciszy bowiem człowiek jest w stanie pracować lepiej, szybciej i dokładniej. Cisza pomaga w koncentracji . Dlatego w bibliotekach a zwłaszcza w czytelniach obowiązuje cisza. Wiele osób ucieka właśnie w ta ciszę po to aby odnaleźć spokój i ukojenie. Cisza jest mistyką jest także doświadczeniem rzeczywistości. Cisza uczłowiecza ,cywilizuje, odbudowuje utraconą energię. Cisza leczy i niesie Zycie. Ciszę trzeba pielęgnować ,szanować i stwarzać.

6.Gdzie jeszcze jest cisza?

Klasztory, kościoły, cmentarze

7..Rysujemy ciszę :

Józef Czapski - Cisza

Dalekie wybrzeża ciszy zaczynają się tuż za progiem
Nie przefruniesz tamtędy jak ptak.
Musisz stanąć i patrzeć coraz głębiej i głębiej,
Aż nie zdołasz już odchylić duszy od dna.
[...]

Karol Wojtyła

9.Minuta ciszy

10.Rekapitulacja zajęć

opracowała : Małgorzata Bykowska SP nr 166 w Warszawie

---