Logika 19 lis 2010-11-19
Pojęcie znaku. Układ materialny, zjawisko lub zdarzenie przy pomocy którego dochodzi do poznania czegoś innego niż tylko ten układ znaczy. Zmusza do myślenia w określony sposób.
Znaki:
Graficzne
Ruchowe - gesty różnego typu
Świetlne
Słuchowe - dźwięki
Wzrokowe
Dotykowe
Ikoniczne - inaczej obrazowe (przedstawiają fragment rzeczywistości)
W przeciwieństwie do znaków symbolicznych które reprezentują coś na zasadzie konwencji.
OZNAKI- znaki o charakterze niekonwencjonalnym w których istnieje naturalna więź między znakiem a tym na co on wskazuje.
Znaki mogą tworzyć systemy tzw semiotyczne. Najbardziej popularnym są znaki drogowe.
System semiotyczny - słownik > zbiór znaków
reguły składniowe określają sposób łączenia słów w większe całości
reguły semantyczne (znaczeniowe) wiemy, że język kodując informacje odnosi je do świata
reguły pragmatyczne -
Pojęcie języka - jest to system znaków formalnych nazywanych wyrażeniami uporządkowanych przez odpowiednie reguły.
Od języka naturalnego odróżniamy język sztuczny oraz j formalny, który jest stworzony dla określonej teorii
ma on ściśle określony słownik i reguły użytkowania
Logika bada język w celu
i przekazywania info
W logice nie mamy słów. Składa się z nazwy, zdania oraz tzw. funktory - są to wyrażenia, które nie są zdaniami ani nazwami a ich rola polega na tworzeniu wyrażeń złożonych. Wyróżniamy trzy typy funkt. -nazwotwórcze, które tworzą nazwy, zdaniotwórcze, które tworzą zdanie, funkturotwórcze, które tworzą funktury
Z z zdaniotwórcze od dwóch argumentów nazwowych
_ ___
n n n
Zdaniotwórczy
od jednego
argumentu
nazwowego
n
_ <- np. pracujący chłop , pies Elizy
n
każda definicja jest złożonym wyrażeniem albo składem tych wyrażeń danego języka czyli jest on sformułowana w tym języku. Jednocześnie każda definicja odnosi się do określonego języka informując o znaczeniu jakiegoś jego wydarzenia albo nadając jakiemuś wyrażeniu jakieś znaczenie lub wprowadzając do języka nowe znaczenie.
Jeżeli ten język w którym została sformułowana definicja jest metajęzykiem języka dla którego została ona sformułowana mamy do czynienia z tzw. definicja metajęzykowa natomiast jeśli język w którym jest sfor def jest tym samym językiem dla którego jest ona sfor to mamy do czynienia z tzw def przedmiotową lub definicją wewnątrzjęzykową
wyrażenie „dziedziczyć” - w języku prawnym znaczy przejąć po kimś spadek.
Dziedziczenie oznacza przejmowanie po kimś majątku.
Definicja realna - inaczej przedmiotowa, jest tworzona przez zdania podające jednoznaczną charakterystykę danego przedmiotu albo zespołu cech dla niego konstytutywnych.
> Podanie takich informacji o definiowanym przedmiocie, które pozwolą ten przedmiot jednoznacznie scharakteryzować.
Definicja nominalna - zdania podające sposób rozumienia czyli znaczenie jakiegoś wyrażenia w języku
> W tym przypadku przyjmujemy, że definiując dany wyraz lub wyrażenie odwołujemy się do zasobu słów (słownika) zakładając jego opanowanie przez odbiorców definicji. Czyli odbiorca zna słownik i dzięki temu nowy wyraz możemy uczynić dla niego zrozumiałym.
Ze względu na różne cele definicji:
Definicja sprawozdawcza - analityczna - nazwa (sprawo, zdanie) zdaje sprawę z dotychczasowego sposobu rozumienia pewnego wyrażenia w danym języku. Odpowiada na pytanie co te wyrażenie w danym języku znaczy.
Definicja projektująca - syntetyczna - taka definicja, która dla pewnego wyrażenia już istniejącego w danym języku lub specjalnie utworzonego podaje projekt nowego jego znaczenia. Można powiedzieć że to nowe znaczenie tworzy nowy język ale zawsze powstaje ono na bazie istniejącego języka.
Ze względu na stosunek tych definicji do wyrażeń definiowanych wyróżniamy:
>konstrukcyjna - inaczej czystoprojektująca - definicja, która wprowadza do danego języka nowe wyrażenie określając jednocześnie jego znaczenie albo dla pewnego używanego już wyrażenia ustala nowe znaczenie, pomijając dotychczasowe znaczenie
projektujące- pozwalają ujednoznacznić znaczenie pewnych wyrażeń jednoznacznych, albo doprecyzować znaczenie nieostre nosi nazwę definicji regulującej.
definicja regulująca licząc się z dotychczasowym wyrażeniem nieostrym modyfikuje jego znaczenie w taki sposób by uczynić je wyrażeniem ostrym o precyzyjnym znaczeniu.
Definicja ostensywna - deitetyczna - (np. gdy x wypromieniowuje fale o długości 700nanometrów to x jest czerwienią)
Polega na wskazaniu danego przedmiotu lub przykładu, np. to jest to.
Definicja równościowa
Wyróżniamy trzy człony
Człon delfini - definiens - łaczy oba człony cośtam stwierdzając coś tam
Definicję równościową można ująć w trzy słownikowa, definiens
występują w metajęzyk
u a łącznik stanowi zwrot „znaczy tyle co”
>np. wyraz „bursztyn” znaczy tyle co wyrażenie „skamieniała żywica”
stylizacja semantyczna - tylko definiendum występuje w metajęzyku, definiens jest ujęty w języku przedmiotowym. Łącznik czytamy jako oznacza” lub nazywa się”
>Np. wyraz bursztyn oznacza każdą skamieniałą żywicę<
stylizacja przedmiotowa -
np. bursztyn jest to skamieniała żywica
zawierający wyrażenie definiowane na zwrot wyrażenie definiujące.
zwrot definiowany na zwrot
definicja klasyczna, - definiowana przez rodzaj można powiedzieć że jest to def realna albo nominalna dokonywana w stylizacji przedmiotowej wg następującego schematu
[a jest to b o cechach c]
rodzaj jest to zakres nazwy nadrzędnej a gatunek zakres nazwy podrzędnej.
Cecha natomiast wyróżnia nam gatunek z danego rodzaju czyli jest tzw różnicą gatunkową.
Definicję klasyczną tworzymy podając najbliższy rodzaj i różnicę gatunkową.
[czyli żeby zdefiniować nazwę a szukamy dwóch takich nazw b i c żeby zakres nazwy a stanowił podzbiór właściwy nazwy b a część wspólna znaków b i c była równa a]
Bursztyn (a) żywica (b) żywica skamieniała (c)
Definicja indukcyjna jest to definicja, która pozwala określić drobne uporządkowane wzory. Składa się z warunku wyjściowego i indukcyjnego. Warunek wyjściowy podaje elementy początkowe, czyli te należą do definiowanego zbioru.
Warunek indukcyjny - dziedziczenie pewnej właściwości - pozwala określić w jakim stosunku do jakich elementów już należących do danego zbioru pozostają następnie jego elementy.
Przykład: definicja wyznaczająca zbiór
Warunek wyjściowy :: Władysław Jagiełło był Jagiellonem
Warunek indukcyjny :: Jeżeli x był Jagiellonem płci męskiej to także ślubne dziecko x było Jagiellonem.
Definicja przodka x - element wyjściowy - jeżeli ktoś jest rodzicem x'a to jest on przodkiem x'a
Warunek ind: jeżeli ktoś jest rodzicem przodka x'a to jest on również przodkiem x'a
Definicja aksjomatyczna - inaczej postulatywna - pozwala nam określić znaczenie terminów pierwotnych (jak ona jest tworzona). Odpowiednio dobrany układ aksjomatów (podstawowych twierdzeń teorii) ogranicza kolejno możliwe interpretacje terminów pierwotnych dlatego, że dopuszcza tylko takie znaczenie tych terminów, przy których aksjomaty są prawdziwe.
Pojęcie postulatów - zdanie Z jest postulatem języka J zawsze i tylko wtedy gdy zdanie Z zawiera jeden lub więcej terminów x x co do których obowiązujące w języku J konwencje ustaliły, że mają one być nazwami takich przedmiotów, które spełniają zdanie Z lub układ zdań z których jednym jest zdanie Z.
Warunki:
Dane słowo musi pojawić się we wszystkich zdaniach w tym samym ujęciu
Te zdania mają wystarczyć do wyjaśnienia danego słowa
Jeżeli zdanie nie określają wystarczająco to mamy do czynienia z definicją cząstkową.
3 stylizacje
słownikowa- definiendum i definiens występują w metajęzyku a łącznik stanowi zwrot "znaczy tyle co" (np. wyraz bursztyn znaczy tyle co wyrażenie skamieniała żywica)
semantyczna- tylko definiendum występuje w metajęzyku, definiens jest ujęty w języku przedmiotowym i mamy łącznik który czytamy "oznacza" albo "nazywa sie" (np. wyraz bursztyn oznacza każdą skamieniałą żywicę)
przedmiotowa-definiendum i definiens występują w języku przedmiotowym a łącznik "jest to"(bursztyn jest to skamieniała żywica)
coś tam przed tym jeszcze jest ale nie mam
coś tam przed tym jeszcze jest ale nie mam
Definicja równościowa:a) Definiowany(definiendum)b) Definiujący(definiens)c) Łącznik definicyjny- łączy definiowany z definicyjnym tworząc równoważnośćSłownikowa: Wyraz bursztyn znaczy tyle co wyrażenie zastygła żywica. W stylizacji semantycznej tylko definiendum występuje w meta języku definiens jest ujęty w języku przedmiotowym i mamy łącznik który oznacza albo nazywa się. Wyraz bursztyn oznacza każdą skamieniałą żywice. Stylizacja przedmiotowa: definiens i definiendum występują jako łącznik. Definicja równościowa pozwala nam przełożyć każdy zwrot językowy zawierający wyrażenie definiowane na zwrot posiadający wyrażenie definiujące.
to ok Kuby
prokurator - funkcjonariusz publiczny, którego zadaniem jest znalezienie sprawcy przestępstwa.
budzik - połączenie zegara z urządzeniem służącym do wybudzenia z głębokiego snu o określonej porze
dużo miasto -
długa podróż -