Zatorowość płucna

Embolia pulmonalis

Opis / Objawy / Zapobieganie / Przebieg / Powikłania Badania / Leczenie / Leczenie operacyjne / Zobacz także

Opis

Zatorowością płucną nazywamy sytuacje, w której dochodzi do pełnego lub częściowego zamknięcia tętnicy płucnej lub jej odgałęzień przez zator. Zator może być zbudowany z zakrzepłej krwi, powietrza, fragmentów tkanki tłuszczowej, płynu owodniowego lub komórek nowotworowych.

powrót

Najczęstsze dolegliwości i objawy

Objawy występujące w zatorowości płucnej zwykle pojawiają się nagle i mają duże nasilenie. Są to:  Duszność i szybki, płytki oddech  Sinica  Szybkie bicie serca  Ból w klatce piersiowej  Kaszel  Krwioplucie  Pocenie się, uczucie lęku  Nagła utrata przytomności Kontaktu z lekarzem wymaga: Każda duszność, która wystąpiła nagle. Należy pamiętać, że w zatorowości płucnej nie zawsze występują wszystkie objawy wymienione powyżej, jak również ich nasilenie może być różne i zmieniać się w czasie trwania choroby. Szybkiego kontaktu z lekarzem wymaga: Silna duszność z kaszlem i krwiopluciem, a szczególnie nagła utrata przytomności, która może być jedynym objawem dużej zatorowości płucnej. Czynniki sprzyjające zachorowaniu Zwiększonym ryzykiem wystąpienia zatorowości płucnej obarczone są:  Osoby z zakrzepowym zapaleniem żył i osoby z żylakami kończyn dolnych przez dłuższy czas unieruchomione w łóżku z powodu innych chorób  Osoby unieruchomione w łóżku po operacjach ortopedycznych, szczególnie stawu kolanowego i biodrowego  Osoby unieruchomione w łóżku po dużych operacjach w obrębie jamy brzusznej lub po operacji założenia by-passów i po transplantacjach  Osoby z chorobą nowotworową, w szczególności kobiety z nowotworem narządu rodnego  Kobiety po porodzie  Kobiety stosujące antykoncepcję doustną  Osoby otyłe  Osoby w podeszłym wieku  Osoby genetycznie predysponowane do zwiększonej krzepliwości krwi  Osoby z niewydolnością krążenia

powrót

Sposoby zapobiegania

Podstawą zapobiegania wystąpieniu zatorowości płucnej jest przeciwdziałanie tworzeniu się zakrzepów krwi w naczyniach żylnych, które są najczęstszą przyczyną wystąpienia tej choroby. U osób z ryzykiem takiej zatorowości, na przykład z dużymi żylakami kończyn dolnych zalecane jest regularne wykonywanie umiarkowanych wysiłków fizycznych, spanie z nogami nieznacznie uniesionymi np. na wałku z koca, stosowanie specjalnych rajstop/pończoch uciskowych mających za zadanie zmniejszenie zastoju krwi w żylakach. Inne działania zapobiegawcze to:  Zaprzestanie palenia tytoniu  Schudnięcie w przypadku osób otyłych  Stosowanie heparyny, czyli leku zmniejszającego krzepliwość krwi, w przypadku unieruchomienia w łóżku z powodów wymienionych powyżej

powrót

Przewidywany przebieg choroby

W przypadku szybkiego zgłoszenia się do lekarza, rozpoznania przyczyny zatorowości i rozpoczęcia leczenia możliwe jest pełne wyleczenie. Po wystąpieniu incydentu zatorowości istnieje konieczność zapobiegania pojawieniu się choroby w przyszłości. W przypadkach szczególnie dużej zatorowości, gdy jej przyczyną są zatory z wód owodniowych po cesarskim cięciu czy fragmentów tkanki tłuszczowej po operacjach ortopedycznych, przebieg choroby może być ciężki i trudny do opanowania.

powrót

Możliwe powikłania

 Przewlekła zatorowość płucna  Zawał płuca  Nagłe zatrzymanie krążenia i zgon

powrót

Badania dodatkowe

Zwykle wykonuje się następujące badania dodatkowe w celu potwierdzenia wystąpienia zatorowości płucnej i wykrycia jej przyczyny:  Scyntygrafia wentylacyjno-perfuzyjna płuc  Tomografia komputerowa klatki piersiowej (najlepiej spiralna)  Ultrasonografia serca  Gazometria krwi tętniczej  RTG klatki piersiowej  EKG  Ultrasonograficzne badanie żył kończyn dolnych  Flebografia

powrót

Cele leczenia

Celem leczenia jest rozpuszczenie zakrzepów, które doprowadziły do wystąpienia zatorowości płucnej i przeciwdziałanie ich tworzeniu się w przyszłości. Celem leczenia jest również zwalczanie chorób, które doprowadziły do wystąpienia zatorowości płucnej.

powrót

Leczenie

Zalecenia ogólne W ostrym okresie choroby pacjent powinien być leczony w szpitalu, gdzie jest unieruchomiony w łóżku i leczony farmakologicznie. Po ustąpieniu ostrych objawów choroby wskazany jest stopniowy powrót do poprzedniej aktywności fizycznej. Dieta powinna być lekkostrawna, należy zaprzestać palenia papierosów, stosowania doustnych leków antykoncepcyjnych. Leczenie farmakologiczne Leczenie farmakologiczne zastosowane w początkowym okresie zatorowości płucnej ma na celu rozpuszczenie zatorów zakrzepłej krwi poprzez stosowane leków fibrynolitycznych. W celu zapobiegania tworzeniu się nowych zakrzepów stosuje się heparynę, najczęściej w postaci zastrzyków podskórnych, aby po około tygodniu rozpocząć leczenie doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi. Zaleca się ich stosowanie do 6-12 miesięcy od wystąpienia choroby, kontrolując okresowo parametry krzepnięcia krwi. U niektórych osób z nawracającymi zatorami w naczyniach płucnych może okazać się konieczne stosowanie w/w leków do końca życia.

powrót

Leczenie operacyjne

W przypadku nawracających epizodów zatorowości płucnej spowodowanych zakrzepami powstającymi w żylakach kończyn dolnych stosuje się wszczepianie do żyły głównej dolnej specjalnych filtrów mających za zadanie zatrzymywanie zakrzepów i niedopuszczanie do ich umiejscowienia się w naczyniach płucnych. W wybranych przypadkach masywnej zatorowości płucnej w wyspecjalizowanych ośrodkach wykonuje się operację embolektomii płucnej, w czasie której usuwany jest materiał zakrzepowy z naczyń płucnych. W przypadku nasilającej się przewlekłej zatorowości płucnej możliwa jest również operacja nazywana trombendarterektomią płucną, w czasie której usuwane są zatory z naczyń płucnych razem z ich wyściółką.

2

---