Odruchy fizjologiczne występujące u noworodka.

Odruch - to mimowolna reakcja ruchowa na działający bodziec.

Odruch płaczu (krzyku) - wyraża jakąś potrzebę, w mniejszym stopniu (do 6 mies.)jest wyrazem stanu emocjonalnego.

Odruch ssania - powodowany przez drażnienie okolic ust, języka, warg; wywołuje ruchy łączące w sobie ssanie, oddychanie, połykanie; zanika w 1 r.ż. (zastępuje go odruch otwierania ust)

Odruch szukania pokarmu (ryjkowy) - zwrot twarzy dziecka w kierunku bodźca dotykowego, z wysuwaniem języka i skurczem warg.

Odruch chwytny górny - podrażnienie i ucisk dłoni powoduje silny skurcz palców 2-5; utrzymuje się do 3 mies. Ż.

Odruch chwytny dolny - uciśnięcie nasady palców stopy wywołuje toniczne ich zgięcie; wygasa przed 10 mies. ż., warunkuje naukę stania i chodzenia.

Odruch obejmowania Moro - jest to reakcja na nagły bodziec np. ostry hałas lub wstrząśnięcie podłoża. Polega na obustronnym odwiedzeniu i wyprostowaniu kończyn górnych z rozwarciem palców (faza I)oraz następnym, po upływie paru sekund, przywiedzeniu i zgięciu kończyn tak jak w obejmowaniu (faza II). Na twarzy dziecka obserwuje się przestrach, zaskoczenie. Odruch ten możemy wywołać u dziecka od chwili urodzenia do ok. 5 mies. ż. Powinien zaniknąć po 6 mies. ż. Utrzymanie się odruchu powyżej 6 mies. ż. Sugeruje istnienie choroby o.u.n. a po 9 mies. ż ją potwierdza.

Odruch skręcania tułowia (Galanta) wywołuje się drażniąc skórę niemowlęcia w bocznej części tułowia; następuje skurcz tułowia po tej stronie z wygięciem kręgosłupa w str. Przeciwną, a miednicy w stronę drażnioną; utrzymuje się do 6 mies. ż.

Odruchy toniczne szyjne oraz błędnikowe wywołuje się przez skręcenie głowy dziecka w jedną str. Wówczas następuje wyprostowanie kończyn znajdujących się po str., ku której zwrócony jest podbródek, z jednoczesnym zgięciem kończyn przeciwległych. Odruchy te są obecne zaraz po urodzeniu i zanikają w ciągu 3-6 mies. Jeśli występują po 6 mies. ż. Są przejawem choroby o.u.n.

Objawy szczegółowe.

Objaw Babińskiego - przy podrażnieniu podeszwy zginanie palucha ku górze, a reszty palców, rozsuniętych wachlarzowo-ku dołowi; do 2 r.ż. może występować fizjologicznie, potem jest to objaw uszkodzenia dróg piramidowych.

Urazy okołoporodowe - porażenie splotu barkowego.

Niedowład Erba - dotyczy korzonków C₅ i C₆ . Ramię zwisa bezwładnie wzdłuż tułowia w rotacji wewnętrznej i pronacji, brak zgięcia w stawie łokciowym, odruch chwytny zachowany. Zajęcie korzenia C₄ (nerw przeponowy) objawia się wdechowym ustawieniu klatki piersiowej, niesymetrycznymi ruchami wdechowymi, przyspieszeniem oddechów, bezdechami.

Niedowład Klumpke - dotyczy korzonków C₇ i Th₁ brak odruchu chwytnego

Zespół Hornera - wąskie źrenice, wąska szpara powiekowa, zapadnięta gałka oczna, inne zabarwienie tęczówki.

Piśmiennictwo:

1. „ Pediatria Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalistycznego.” Pod redakcją Anny Dobrzańskiej i Józefa Ryżko Urban & Partner Wrocław 2004, dodruk 2006.

1

---