Teoria Hirishi:
T. Hirschi wiąże przestępczość nieletnich, młodocianych i dorosłych z osłabieniem lub rozpadem więzi łączących jednostkę z grupami społecznymi (w szczególności grupami pierwotnymi)
oraz społeczeństwem.
Autor stwierdza: „Jednostka może dokonać czynów przestępczych, ponieważ jej więzi z porządkiem konformistycznym zostały w jakiś sposób zerwane”
Według T. Hirschi'ego pełna oraz efektywna kontrola społeczna występuje wtedy, gdy zostaną spełnione trzy następujące warunki:
- socjalizacja przebiega w sposób niezakłócony,
- jednostka znajduje pozytywne oparcie w grupie,
- proponowany system wartości jest spójny i zrozumiały.
Powyższy badacz wyróżnia cztery zasadnicze elementy więzi jednostki ze społeczeństwem:
- przywiązanie (pozytywne związki emocjonalne jednostki z jej otoczeniem
społecznym — rodziną, sąsiadami, przyjaciółmi, znajomymi),
- zaangażowanie (koszty dewiacji są oceniane przez jednostkę jako zbyt
wysokie),
- zaabsorbowanie (brak czasu lub sposobności ze strony jednostki aby podejmować
zachowania dewiacyjne lub przestępcze),
- przekonanie co do konformistycznych reguł, wynikające z ich akceptacji.
T. Hirschi weryfikował swoją teorię na reprezentatywnej próbie młodzieży (ok. 4 tys.) w wieku od 13. do 18. lat, będącej uczniami szkół średnich w Kalifornii. Autor ten otrzymał następujące rezultaty:
- więź z rodzicami jest silnie skorelowana z zachowaniami zgodnymi z prawem, niezależnie od klasy/grupy społecznej badanych;
- pozytywne związki ze szkołą są skorelowane z nienaruszaniem porządku prawnego, a dobre wyniki w nauce są ważnym predyktorem zachowania zgodnego z prawem, bez względu na występowanie czynników, typu nieśmiałość czy brak popularności wśród rówieśników;
- związki z rówieśnikami są istotne, jednak grupa przestępcza wywiera negatywny wpływ przede wszystkim na chłopców, którzy przywiązują niewielką wagę do kariery życiowej (w tym edukacyjnej);
- im większe jest zaangażowanie w działalność zgodną z normami i oczekiwaniami społecznymi, tym mniejsze jest prawdopodobieństwo podejmowania przez jednostkę zachowań niezgodnych z prawem;
- im słabsza jest więź społeczna, w tym mniejszym zakresie jednostka jest skłonna aprobować normy i wartości związane z przestrzeganiem prawa, stosunkiem do policji i przestępczości;.
Podsumowując, teoria kontroli T. Hirschi'ego uzależnia przestępczość jednostki od tego, jak silna jest jej więź z grupą (rodziną, szkołą, rówieśnikami), tzn. im jest ona słabsza, im bardziej jednostka jest pozostawiona samej sobie, tym większe
jest prawdopodobieństwo zaangażowanie się w działalność niezgodną z prawem.
OGÓLNIE: Przyczyną przestępczości jest osłabienie lub zerwanie więzi społecznej, gdyż zmniejsza to gotowość jednostki do przestrzegania norm społecznych