Informatyka a edukacja

Termin edukacja w literaturze pedagogicznej jest formułowany jako całokształt oddziaływań instytucji realizujących proces wychowania i kształcenia na różnych poziomach. Realizacja zadań odbywa się w procesie kształcenia. Lata dziewięćdziesiąte i pierwsze lata nowego tysiąclecia charakteryzują się gwałtownym rozwojem nowych technologii, co wywołuje zapotrzebowanie na uzyskiwanie nowych specjalności, poszukiwanych na rynku pracy. Obecnie ważniejsze jest rozwijanie kreatywności i zdolności poznawczych niż uczenie się postępowania w sytuacjach znanych i powtarzalnych, dlatego też stosowane metody nauczania winny być ukierunkowane na jednostkę. W polskiej szkole ważne są takie kierunki przemian, które spowodują, że tradycyjna szkoła przystosowana do wymagań państwa nakazowego i społeczeństwa kolektywistycznego przekształci się w szkołę przygotowującą do życia w państwie demokratycznym umożliwiającym pełny rozwój jednostki.

Na podstawie analizy literatury można stwierdzić, że szkoły na całym świecie są skansenem tradycyjnych form komunikowania się i nauczania, dlatego też tak istotny jest proces adaptacyjny szkoły do epoki multimediów. Proces kształcenia jest coraz częściej wspomagany komputerem z dostępem do Internetu. Komputer umożliwia przekazywanie wiedzy obrazem, dźwiękiem oraz interaktywne uczestnictwo w tym procesie. Komputer umożliwia interaktywną pracę z programem i realizacje własnych pomysłów. Umberto Eco stwierdza (...) Proces komunikacji przyjmuje charakter gry, funkcja poznawcza zostaje uzupełniona o autopoznawczą, a porozumienie przyjmuje postać współuczestnictwa, tak samo jak lektura, porozumiewanie się jest procesem kreowania sensu, działalnością w istotny sposób twórczą (...).Nauczanie informatyki proces ten powinno wspomagać, poprzez pokazanie w jakich celach, z jakimi skutkami komputer może być stosowany do rozwiązywania problemów w różnych obszarach zawodowych i życiu codziennym. Ucząc informatyki należy uświadomić uczniom, że komputery nie rozwiązują problemów lecz stanowią tylko narzędzie, które wspomaga jedynie ich rozwiązanie. Marek Gawrysiak stwierdza: Wspomaganie polega na tym, że to co lepiej "umie" robić komputer człowiek deleguje do komputera; komputery są używane do zadań, gdy człowiek nie jest skuteczny w wykonywaniu ich z wymaganą skutecznością i na odwrót. Dlatego bardzo pomocne jest poznanie niektórych indywidualnych charakterystyk człowieka i komputera w celu zidentyfikowania procesów, które mogą być wykonywane przez dwa byty i gdzie jeden może pomóc drugiemu. W tabeli nr 1 zawarto porównanie "zdolności" człowieka do wykonywania różnych zadań.

Tabela nr 1 Charakterystyczne cechy człowieka i komputera

Cecha	Człowiek	Komputer
Myślenie i wnioskowanie	Intuicyjne oparte na doświadczeniu sądach	Systematyczne stylizowane
Uczenie się i inteligencja	Szybkie uczenie, ale sekwencyjna zawodna inteligencja	mała zdolność uczenia się, ale niezawodny poziom inteligencji
Zdolność analizowania	Duża analiza intuicyjna, słaba analiza numeryczna	żadna analiza intuicyjna, duża zdolność do analizy numerycznej
Sposób wprowadzania informacji	Ogromna ilość informacji w danej chwili przez widzenie lub słyszenie	Szybkie stylizowane sekwencje wydawane przez równoważnik czynności manualnych
Organizacja informacji	Nieformalna, intuicyjna	Formalna, szczegółowa
Zdolność wykrywania informacji znaczącej	Duża	Niewielka
Wysiłek włożony w informowanie	Niewielki	Ogromny
Magazynowanie informacji szczegółowej	Niewielkie, wysoce zależne od czasu	Ogromne, zależne od czasu
Tolerowanie pracy powtarzalnej i typowej	Słabe	Wyśmienite
Robienie błędów	Częste	Rzadkie
Tolerowanie błędów	Dobre, intuicyjne korygowanie błędów	Duża nietolerancja
Wykrywanie błędów	Intuicyjne	Systematyczne

(Źródło: Marek Gawrysiak: Propozycje celów i treści nauczania informatyki dla potrzeb edukacji medialnej)

W materiałach UNESCO z 1994 "A curiculum for schols" czytamy: "(...)Informatyka ma tak ogromne znaczenie dla przyszłej gospodarczej pomyślności kraju, że inwestowanie w sprzęt, kształcenie nauczycieli i wspierające usługi niezbędne do wprowadzenia programu skutecznego kształcenia informatycznego powinno mieć najwyższy priorytet na szczeblu rządowym"(...).

Zachodzące przemiany są przyczyną przeprowadzenia zmian w specjalnościach, w których kształci się młodzież. Szkoła winna umożliwić uczniom uzyskanie umiejętności, które będą przydatne absolwentowi. System edukacji w Polsce dotychczas był nastawiony na realizowanie programów nauczania dyktowanych przez instytucje centralne, system ten nie uwzględniał indywidualnych zainteresowań jednostki, w małym stopniu uwzględniał zapotrzebowanie rynku na określony typ kształcenia w danym regionie. Obecnie zachodzą przemiany, które powodują, że uczący zaczyna skupiać się na uczniu, na realizacji jego indywidualnych zamierzeń edukacyjnych. Celem szkoły jest dziś przede wszystkim pomaganie uczniom w zdobywaniu przez nich ich własnego wykształcenia zgodnego z jego zamierzeniami. W edukacji młodzieży musi być więc uwzględniony zakres wiedzy i umiejętności, który wiąże się z technologią informacyjną.

Technologia informacyjna (TI) to zespół środków i narzędzi (w tym oprogramowania). Technologie, które służą wszechstronnemu posługiwaniu się informacją. TI obejmuje swoim zakresem m.in.: informację, komputery, informatykę i komunikację. Technologia informacyjna wyrosła na komputerach. Rosnąca lawinowo ilość informacji jak i też jej rozproszenie, powodują, że do korzystania z zasobów niezbędne jest posługiwanie się technologią informacyjną. TI powinna przenikać do różnych dziedzin nauczania. Komputer jako pomoc dydaktyczna, narzędzie pracy nauczyciela i ucznia jest urządzeniem przydatnym ze względu na wszechstronność zastosowania do wspomagania procesu edukacji. Nauczyciel ma możliwość obecnie korzystania z materiałów multimedialnych o charakterze encyklopedii, podręcznika elektronicznego jak też tworzyć własne prezentacje, bazy danych inne pomoce dydaktyczne korzystając z aplikacji użytkowych. Nauczyciel jest obecnie, zobowiązany do takiego przygotowania lekcji, by informacje zdobywane przez ucznia stawały się źródłem wiedzy, które zostanie wykorzystane w dalszej nauce. Nauczyciel musi poznać zasady funkcjonowania i zastosowanie nowoczesnych urządzeń, które stały jednym z podstawowych narzędzi pracy zawodowej jak i tez czynnikiem rozwoju intelektualnego. Uczący przedmiotu innego niż informatyka nie powinien postępować tak, jakby nie wiedział o istnieniu szkolnych pracowni komputerowych, ponieważ takie postępowanie jest sprzeczne z kierunkiem nowoczesnego kształcenia.

Uwzględniając te zasady szkoła ma szansę przygotować uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym, w którym informacja, i związana z nią technologia, będzie podstawowym towarem i środkiem, niezbędnym w życiu każdego człowieka. Nauczanie i stosowanie technologii informacyjnej w polskich szkołach koncentruje się od kilku lat na wydzielonych zajęciach informatycznych, nazywanych najczęściej informatyką lub elementami informatyki. Podstawowy nacisk w tych zajęciach jest kładziony na wiedzę i umiejętności informatyczne, mniejszy - na przygotowanie uczniów do posługiwania się TI. Brak sprzętu w szkołach jaki i też kadry nauczycielskiej przygotowanej do prowadzenia zajęć z wykorzystaniem środków multimedialnych, powoduje, że TI na innych zajęciach wykorzystuje się w stopniu bardzo ograniczonym, dlatego też zachodzi konieczność popularyzacji zajęć z wykorzystaniem TI, w wielu polskich szkołach. Opisany stan występował we wszystkich państwach, które podejmowały działania na rzecz informatyzacji. Uczestnicy Światowego Kongresu "Komputery w Edukacji" (Birmingham, 1995). stwierdzili, że w początkowym okresie komputeryzacji, gdy w szkołach brakuje sprzętu, a zwłaszcza nauczycieli umiejących korzystać z niego w pracy pedagogicznej, najefektywniejsze jest zgromadzenie komputerów w jednym miejscu i przeznaczenie zajęć lekcyjnych na przygotowywanie uczniów do posługiwania się nimi. Społeczeństwo informacyjne wymaga określonego typu kształcenia Umberto Eco stwierdza: "(...) przyszłe społeczeństwo(...) będzie podzielone na trzy klasy. Najniższa - to proletariat złożony z tych, którzy nie potrafią korzystać z komputera i dla których jedynym źródłem informacji jest telewizja. Ludzie tej warstwy będą wyłączeni z udziału w rządach. Warstwa średnia - to drobna burżuazja, która umie korzystać z komputera, ale nie potrafi programować. Na szczycie hierarchii społecznej znajduje się arystokracja (czyli grupa osób, która potrafi z komputerem współpracować(. ..) nie ulega wątpliwości, że do ostatniej grupy trafią naukowcy i intelektualiści (...)"

Realizując proces edukacyjny i wychowawczy nie należy zapominać, że każde nasze działanie winno służyć budowaniu człowieczeństwa uwzględniać uniwersalne wartości takie jak prawda, dobro, piękno, miłość, wolność, tolerancje solidarność. Dlatego też edukacja pojmowana jako "paideia"("regnum homini") jako kształtowanie na dobrach kultury człowieczego królestwa ma swój priorytetowy wymiar współczesny, wartością tym przeciwstawia się komercjalizacja kultury, traktowanie jej w kategoriach rynku. Nurt humanistyczny i pragmatyzm mogą współistnieć, winno temu towarzyszyć rozsądne działanie edukacyjne. W tym celu należy:

1. zdiagnozować szkołę w zakresie stosowania w dydaktyce technologii informacyjnych

2. ustalić stopień przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć z wykorzystaniem technik multimedialnych

3. skonstruować nowe programy nauczania uwzględniające potrzeby uczącej się młodzieży.

Według prognoz M. Derotuza dyrektora Laboratory for Computer Science w MIT, w ciągu dziesięciu lat pół miliarda komputerów utworzy sieć, których podstawowym zadaniem będzie pośredniczenie w sprzedaży i wymianie informacji. W Laboratory of Computer Science uruchomiono projekt badawczy, realizacja tego projektu ma na celu powstanie nowego systemu obejmującego sprzęt i oprogramowanie. Projekt nazwano Oxygen. Projekt ten ma być pakietem ośmiu nowych technologii komputerowych: komputerów wielkości telefonu komórkowego, komputerów wbudowanych w pomieszczenia, urządzenia techniczne, co umożliwi dostęp do baz danych i automatyzacji powtarzających się czynności. Realizacja takich projektów przyczyni się do powstania sieci szerokopasmowych, które odmienią nasze życie. A. Zając w pracy "Czy pedagogika i edukacja powinny uwzględniać prawo Moor'a rozwoju mediów" stwierdza: Sieci szerokopasmowe przyczyniają się do zerwania więzi nadawca - odbiorca. Odbiorcy będą wybierać informacje selektywnie, skupiając się na tych, które ich interesują i są zgodne z ich poglądami. Wybiórczy odbiór informacji może przyczynić się do powstania w umysłach odbiorców wypaczonego obrazu świata. Wystąpi niekorzystne zjawisko "zmiany kontaktów towarzyskich", będziemy spotykali się z osobami podzielającymi nasze zainteresowania. W efekcie sieci szerokopasmowe przyczynią się do kształtowania społeczeństwa kierującego się powierzchownością ocen, gdyż poruszanie się w wirtualnej rzeczywistości pozwala się odciąć od niewygodnych dla siebie, a przy tym nie wymaga wysiłku intelektualnego, analitycznego myślenia, koncentracji uwagi i cierpliwości. Tego typu nowe zagrożenia pedagogika powinna w porę dostrzec i podjąć odpowiednie działania wychowawcze. Obecnie podejmuje się szereg działań mających na celu ochronę społeczeństwa przed negatywnymi skutkami związanymi z zastosowaniem kształceniem multimedialnym.

Kształcenie multimedialne charakteryzuje się następującymi cechami:

1. w sferze psychodydaktycznej uczącego się: zmiana stosunku emocjonalno-motywacyjnego do procesu uczenia się, związana z dostępem do najatrakcyjniejszych źródeł wiedzy; zerwanie z przewagą słowa mówionego i druku na korzyść współwystępowania wielu "języków", w tym języka audiowizualnego; aktywizowanie ucznia w procesie kształcenia multimedialnego

2. w sferze metodyki nauczania: modyfikacja sposobów pracy nauczyciela istnieje możliwość tworzenia wraz z uczniami własnego systemu materiałów dydaktycznych, uzupełniających źródła wiedzy dostarczane w formie zinstytucjonalizowanej;

3. w sferze realizacyjnej procesu kształcenia, czyli doboru strategii nauczania - uczenia się:. indywidualizacja kształcenia, dostrzeganie różnic indywidualnych, wśród nich charakterystycznych dla każdego ucznia stylów uczenia się, przyzwyczajeń, umiejętności, a nawet tempa przyswajania wiedzy.

Podstawowymi środkami kształcenia multimedialnego są:

• komputer typu multimedialnego z możliwością podłączenia do anteny satelitarnej poprzez kartę telewizyjną, Internet,

• telewizja, kino, radio, prasa i książki.

Józef Bednarek stwierdza "W działalności edukacyjno - wychowawczej istotne miejsce zajmują także podręczniki oraz różnorodne opracowania tekstowe, które wzbogacają przekaz audiowizualny i dostarczają wskazówek związanych z racjonalnym korzystaniem z radiowych, telewizyjnych programów edukacyjnych, informacji zamieszczonych w Internecie, a odtwarzanych za pośrednictwem komputera". Ich znaczenie w pełni potwierdza dotychczasowy rozwój różnorodnych form organizacyjnych edukacji radiowej, telewizyjnej i informatycznej. Funkcje kulturotwórcze mediów zostały przedstawione w tabeli nr 2:

Lp.	Funkcje podstawowe	Funkcje towarzyszące	Wirtualne wartości kulturotwórcze
						Pozytywne	Negatywne
1	Upowszechnianie różnorodnych treści	Informacyjna Edukacyjna Estetyczna Eksplikacyjna Kompresacyjna	Dostarcza różnorodnych informacji i pozwala poznać i zrozumieć. Uczy i motywuje do kształcenia. Uzupełnia braki edukacji. Dostarcza przeżyć estetycznych. Budzi i rozwija zainteresowania. Pozwala na kulturalne spędzanie czasu wolnego.	Wprowadza dezorientację na skutek zalewu różnych treści, ogłupia, czyni pozory doinformowania i ucznia. Osłabia i zabija aktywność, rozleniwia, odciąga od innych form uczestnictwa w kulturze.
2	Funkcja ludyczna	Rozrywkowa Relaksowa Estetyczna	Poprawia samopoczucie, dostarcza odprężenia. Bawiąc uczy. Uwrażliwia estetycznie. Wpływa na opinie, na kształtowanie podstaw.	Pogłębia tendencje do próżnowania, bezmyślnego spędzania wolnego czasu jałowej rozrywki. Osłabia aktywność kulturalną, przeżycie autentycznych wydarzeń. Przedstawia wydarzenia w krzywym zwierciadle.
3	Funkcja stymulująca	Estetyczna Wychowawcza	Pełniejszy odbiór programów, podnoszenie własnego poziomu kulturalnego. Rozwijanie zainteresowań. Pobudzanie do uczestnictwa w kulturze i do tworzenia. Wyrabianie zróżnicowanych upodobań. Kształtowanie podstawy otwartego umysłu.	Pobudza do niewybrednej rozrywki, obniża smak estetyczny. Wyrabia fałszywe przekonania o łatwości tworzenia. Służy ujednoliceniu upodobań.
4	Funkcja wzorotwórcza	Wychowawcza Edukacyjna	Propagowanie określonych stylów godziwego życia, wzorów postępowania i zachowania. Dostarczanie porad przydatnych w życiu. Urabianie opinii i kształtowanie postaw moralnych	Bezkrytyczne przejmowanie wzorów postępowania i zachowania. Ślepe naśladownictwo, ułuda łatwej kariery. Konsumpcyjne wzory życia. Wyrabianie postaw konformistycznych, wygodnictwo.
5	Funkcja interpersonalna	Wychowawcza Informacja	Zrozumienie problemów drugiego człowieka. Czynienie człowieka bardziej elastycznym, podatnym na pozytywne zmiany. Umiejętność samookreślenia się w świecie. Ukulturowienie.	Pogłębienie izolacji człowieka i jego osamotnienie. Obojętność wobec spraw doczesnych. Zagubienie się w świecie rzeczy. Obniżenie kultury. Postawy egoistyczne.

(źródło Józef Bednarek "Multimedia w działalności szkoleniowo - wychowaczej")

Pod wpływem rozwoju multimediów i ich rosnących możliwości edukacyjnych powstała nowa pedagogika, nazywana pedagogiką medialną, która jest jedną z dyscyplin pedagogicznych. Jest to bardzo młoda dyscyplina, znajdująca się dopiero w początkowej fazie rozwoju. Przedmiotem zainteresowania edukacji medialnej, realizowanej także w wojsku, są wszelkiego rodzaju media (środki dydaktyczne i massmedia) w swoich oddziaływaniach edukacyjnych, a więc w procesie nauczania, wychowania i socjalizacji. Pedagogika medialna formułuje twierdzenia o charakterze opisowym, wyjaśniającym i dyrektywnym. Na podstawie analizy literatury można sformułować następujące cele edukacji medialnej:

• przygotowanie do posługiwania się mediami jako narzędziami pracy intelektualnej;

• krytyczny odbiór treści mediów;

• właściwe posługiwanie się mediami;

• określenie funkcji edukacyjnych mediów;

• odkrywanie i wyjaśnianie mechanizmów uczenia się z mediów;

• badanie skuteczności oddziaływania mediów, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na kształtowanie agresji u młodzieży;

• modelowanie komunikatów medialnych;

• opracowanie metodyki wykorzystania mediów w procesach kształcenia, wychowania, samokształcenia, kształcenia na odległość i kształcenia równoległego.

Kształcenie multimedialne jest powiązane z technologią kształcenia. Z analizy literatury wynika, że technologia kształcenia jest dyscypliną pedagogiczną, której przedmiotem zainteresowania są nie tylko media techniczne (środki i materiały), lecz cały proces kształcenia, który posiada dwie właściwości: - wysoce uporządkowany technologiczny przebieg oraz jest realizowany z optymalnym wykorzystaniem mediów (zgodnie z założeniami kształcenia multimedialnego). Technologia kształcenia stanowi integralną część systemu dydaktyczno-wychowawczego i podlega podobnym jak on prawidłowościom. Technologia kształcenia pomaga w sprawnej realizacji procesu kształcenia, wywiera wpływ na sposób organizowania i realizacji szeroko rozumianej działalności edukacyjno-wychowawczej, a także służy jego doskonaleniu.

Wacław Strykowski wyszczególnia następujące obszary badań technologii kształcenia:

1. poszukiwanie wiedzy ogólnej, wiarygodnych teorii stanowiących podstawę projektowania optymalnych rozwiązań dotyczących spraw, którymi zajmuje się technologia kształcenia;

2. diagnozowanie rzeczywistości pedagogicznej w zakresie technologii kształcenia, czyli poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: jak jest?

3. projektowanie racjonalnych rozwiązań dydaktycznych w zakresie systemów kształcenia, materiałów dydaktycznych itp.; projekty te powinny uwzględniać różne warunki, w jakich przebiega proces kształcenia, np. indywidualne właściwości uczniów, charakter treści, infrastrukturę szkolną itd.;

4. weryfikację proponowanych rozwiązań, a więc kontrola i ocena, czy i w jakim stopniu praktyczne stosowanie projektów realizuje założone cele, jakie przynosi efekty dydaktyczne i jakie wywołuje skutki: pozytywne i negatywne;

5. upowszechnianie sprawdzonych rozwiązań poprzez ich wdrażanie do praktyki edukacyjnej, kształcenie nauczycieli, przygotowanie publikacji o charakterze naukowym, metodycznym, organizacyjnym.

Analizując literaturę można stwierdzić, że warunkiem koniecznym dla wprowadzenia przemian pozytywnych w szkole jest posiadanie przez wszystkich nauczycieli kompetencji w zakresie stosowania Technologii Informacyjnej. Konarzewski określa nauczyciela jako połączenie "mistrza tematu" (znawcy teorii, przyuczonego do jej przekazywania, przyuczonym do teorii)" i mistrza nośnika (znawcy przekazywania przyuczonym do teorii)". Ze stwierdzenia tego wynika, że każdy nauczyciel powinien być przygotowany do posługiwania się TI w pracy własnej oraz pracy z uczniami. Maciej Sysło w pracy zbiorowej "Informatyka Poradnik dla nauczyciela gimnazjum", określa zakres przygotowania nauczyciela w zakresie informatyki:

1. Podstawy posługiwania się pojęciami (terminologią) środkami (sprzętem), narzędziami (oprogramowaniem) i metodami TI.

2. TI jako składnik własnego warsztatu pracy.

3. Rola i wykorzystanie TI w dziedzinie nauczanej przez nauczyciela.

4. Wykorzystanie TI jako pomocy dydaktycznej w nauczaniu swojej dziedziny.

5. Aspekty prawne, etyczne i społeczne w dostępie do TI i w korzystaniu z tej technologii

Należy jednak pamiętać, że inicjatywa nauczycielska jest czynnikiem decydującym, bez którego nie będzie sukcesu edukacji, nawet przy bardzo dobrym wyposażeniu szkół w środki multimedialne. Dlatego też należy zwrócić szczególną uwagę aby w procesie kształcenia warsztatu metodycznego na studiach przyszły nauczyciel pozyskał kompetencje w zakresie stosowania technik multimedialnych w procesie nauczania.

Literatura:
J. Bednarek, Technologia kształcenia w Akademii Obrony Narodowej, "Zeszyty Naukowe AON" nr 2 5),1994.
Krystyna Dałek: Wpływ nowych technologii na zmianę stylu nauczania matematyki, Media a Edukacja, Poznań 2000.
Józef Bednarek: Edukacyjne wyzwania społeczeństwa informacyjnego, Media a Edukacja, Poznań 2000
Detrouzos M. L: Przyszłość informatyki, "Świat Nauki" 1999, nr 10
Marek Gawrysiak: Propozycje celów i treści nauczania informatyki dla potrzeb edukacji medialnej, Media a Edukacja, Poznań 2000, s.582
Janusz Gajda: Mass Media a Megatrendy Rozwoju Kultury i Implikacji dla Edukacji,Media a Edukacja, Poznań 2000
Ewa Gurbiel, Grażyna, Hardt-Olejniczak, Ewa Kolczyk, Helena Krupicka, Maciej NM. Sysło "Informatyka Poradnik dla nauczyciela gimnazjum"
Konarzewski K. Jak kształcić polskich nauczycieli "Społeczeństwo Otwarte", 12/1997
Umberto Eco: Czym grozi Internet "Forum" 1996 nr 19 Wywiad prasowy dla "Corriere della Sera"
W. Strykowski, Teoretyczna i aplikacyjna problematyka badawcza technologii kształcenia w Polsce [w:] Pedagogika i technologia kształcenia postrzegana na nowo, (red. nauk.) F. Januszkiewicza i S. Skulimowskiego, WSR-P, Warszawa-Siedlce 1993, s. 42-53.
W. Skrzydlewski, Kształcenie multimedialne w systemie edukacyjnym szkoły wyższej [w:] Uczelnia na miarę współczesności, Poznań 1983, s. 203-204.
Umberto Eco: Czym grozi Internet "Forum" 1996 nr 19 Wywiad prasowy dla "Corriere della Sera"
Antoni Zając: "Czy pedagogika i edukacja powinny uwzględniać prawo Moore'a rozwoju mediów", III Międzynarodowa Konferencja Media a Edukacja, Poznań 2000.

Opracowanie: Waldemar Lupa
IV L.O. im. H. Sienkiewicza
Tadeusz Kałużny
Gimnazjum Nr 15

---