Uzależnienie - utrata kontroli nad zażywaniem substancji i kłopotami wynikającymi z tego (psychospołeczne) wzrost tolerancji na sub. Psychoaktywne, objawy abstynenckie tzn. pocenie się, pobudzenie. Wynika to z niedostymulowania po uprzedniej fazie adaptacji do substancji. Głód może objawiać się skrajnie łącznie z omamami czy stanami delirium.

Podłoże uzależnień:

- osobowościowe (młody człowiek potrzebuje wszystkiego, co można przeżyć obcując z ludźmi - przyjaźń, oparcie) niezaspokojenie tych potrzeb rodzi lek

• potrzeby z kręgu bycia

• potrzeby z kręgu rozwoju

Czynniki podatności:

1. osobowościowe - niedojrzałość emocjonalna, poczucie osamotnienia, osobowość antyspołeczna

2. biologiczne - skłonność genetyczna - szukanie stymulatorów niwelujących niedobór

Osobowość nałogowa - tendencja do uporczywego zażywania sub. Uporczywe powtarzanie tych zachowań mimo szkód jakie przynoszą. Pojawiają się bardzo przykre stany psych. po odstawieniu.

• zawężenie repertuaru picia

• narastanie zachowań szukania picia - tu podwyższa się tolerancja

• powtarzające się stany odstawienia

• subiektywna świadomość - przekonanie o potrzebie picia

• unikanie kaca, ranne picie - ciągi alkoholowe / okres abstynencji

Alkoholicy - cechy przed piciem

• osoby drażliwe

• problemy z przynależnością do grupy

• okresy obniżonego nastroju - uciekanie w marzenia

• osoby wstydliwe, nieśmiałe

• łatwo wchodzą w konflikt, pamiętliwe

DDA

• stan napięcia, brak stabilności, niepewność

• brak zaspokojenia potrzeb narcystycznych

• rodzic niestabilnie się zachowuje - brak oparcia

• tendencja do zaprzeczania problemu

• dzieci poprzez zaprzeczanie tłumią ekspresie siebie - wycofują się

• sztywność - zachowanie alkoholika jest nieprzewidywalne, dzieci stają się zamknięte, sztywne - nie oczekują

• izolacja

• osobowość DDA jest zależna od kolejności urodzin

Dzieci nadmiernie oglądające telewizję:

• drażliwość

• zniechęcenie nauką - nieatrakcyjna

• zmęczenia

Sekty - uzależnienie od sekt (Hassan Stefan „uzależnienie od sekt”) wyznaczniki sekt

• pułapka - pretekstem jest wyjazd, brak możliwości odejścia

• kontrola zachowań, myśli, informacji

• techniki wyciszania myśli - np. śpiewy

Schizofrenia (Bleurer - definicja) 1/100 to schizofrenik, heterozja - heterozygozi, zmutowany gen ukryty, odporność.

1. Paranoidalna (urojeniowa - obok sensu) - najczęściej urojenia i omamy, pamięć wybiórcza zdumiewająca (szczegóły), objawia się później - fasada osobowości. Urojenie:

1. oczekiwanie

2. olśnienie

3. uporządkowanie

2. Hebefreniczna - rzadka postać (młodość) ruchliwość, wesołkowatość, pustka - „śmiejmy się, bo wszystko jest bez sensu”)

3. Katatoniczna - (zaburzenia motoryki)

1. furior kakatonikus wyładowanie ruchowe

2. stupor kakatonikus bezruch

4. Prosta (autyzm i otępienie uczuciowe) stopniowe zobojętnienie apatia

5. Niezróżnicowana (objawy wszystkich czterech - żaden wiodący)

6. Rezydualna (przewlekłość) objawy trwają bardzo długo bez okresów przejściowych - charakteryzują ją objawy negatywne

Zaburzenia z kręgu schizofrenicznego:

1. zaburzenia schizotypowe - objawy co najmniej 2 lata

• ekscentryczne zachowanie

• nieprawidłowość myślenia i afektu

• skłonność do wycofywania się

• dziwne przekonania i magiczność myślenia

• nastroje paranoidalne

• natrętne ruminacje (przeżuwanie myśli)

2. zaburzenia urojeniowe - zaburzone myślenie obecne 3 miesiące, wykluczone uszkodzenie mózgu

3. zaburzenia schizoafektywne - objawy afektywne i schizofreniczne występują na tym samym poziomie podczas jednego epizodu choroby

4. ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne - odpowiedź na ostry stres

5. indukowane zaburzenia urojeniowe - kiedy osobą pozostającą w związku z inną ujawnia się ten sam poziom urojeń

Schizofrenia - zaburzenia myślenia i spostrzegania czego skutkiem jest zaburzone zachowanie, wiek 15-45, objawy muszą trwać co najmniej 6 miesięcy, spowodować mają wyraźne pogorszenie funkcjonowania społecznego. Omamy i halucynacje - otępienie zmysłów, zakłócony odbiór, omamy słuchowe, węchowe, dotykowe, nie wzrokowe.

Geny 6, 8, 22. neurochemia - charakter neurorozwojowy niż degeneracyjny

I grupa (organika) nadmiar dopaminy - lekiem są neuroleptyki, które obniżają poziom

dopaminy

II grupa (nastrój) zmiany w strukturze mózgu

• zwiększenie i asymetria (lewa większa) komór mózgowych

• mniejsze płaty czołowe, mózg i czaszka

• zmniejszenie przepływu krwi w mózgu

• działa płat potyliczny i ciemieniowy a nie czołowy - pobudzenie

Rodzina i społeczeństwo:

• podwójne związanie - nieuzgodniony przekaz - niespójność werbalna / niewerbalna - to rodzi cierpienie

• ekspresja emocji w rodzinach - nadopiekuńczość, krytycyzm, wrogość - wyniki z badań rodzin

• ukrywanie jasnego znaczenia - „nie lubi jeść kaszki” - rodzic to ignoruje twierdząc, że dziecko lubi

Objawy schizofrenii:

• zaburzenia myślenia (neologizmy, deficyty uwagi) rozproszenie poznawcze - łańcuch skojarzeń, rozczepienie zakresu pojęć

• zaburzenie treści procesów poznawczych (iluzje) urojenia wielkościowe, prześladowcze, urojenia ksobne - wszystko dotyczy mnie

• zakłócenia afektywne (emocje) - płytki lub stłumiony afekt, nieadekwatny afekt

• znaczenie w schizofrenii - bełkot, sałata słowna, lęk przed ujawnieniem się, podzielone ja

Wczesne objawy shcizofrenii:

• lęk, izolacja, zaburzone funkcjonowanie w rolach, trudności rozumienia co się dzieje, nie radzenie sobie.

Objawy prodromalne - na kilka lat przed pierwszym epizodem choroby

• zaburzenia pamięci i uwagi

• energia - zaburzenie motywacji do działania

• nastrój depresyjny

• zaburzenia snu

• lęk \ drażliwość

• wycofanie społeczne

• podejrzliwość, zaburzenia myślenia

• deterioracja (nieprawidłowość) w pełnieniu ról

Osiowe symptomy schizofrenii

1. zauważalne objawy rozczepienia osobowości

2. otępienie, zobojętnienie uczuciowe

3. autyzm

Autyzm - zaburzenie rozwojowe - rezultat zaburzenia neurologicznego, oddziaływuje na funkcję pracy mózgu. 1/500 Autyzm, 1 kobieta na 4 mężczyzn. Różnorodność objawów. (PDD-nos, syn. Aspegera, Retta) tomografia - zmiany w funkcjach móżdżku , genetyczny - nie odkryto genu. Objawy 0-3 lata opóźnienie rozwoju mowy, izolacja, nadwrażliwość, brak spontaniczności, nadpobudliwość - otępienie.

Zaburzenia nastroju - zaburzenia afektywne wg ICD - 10 F30-39

zaburzenia Zaburzenia afektywne dwubiegunowe

jednofazowe

kryteria diagnostyczne manii: zawsze bierzemy pod uwagę:

1. 
   nastrój

2. 
   poznawcze (myślenie) myślenie optymistyczne.

3. aktywność

w depresji kierunki odwrotne.

Hipomania - mania o lżejszym natężeniu (gadatliwość), jest napięcie seksualne ale mniejsze niż w manii. Podobne objawy przy nadczynności tarczycy. Mania może wystąpić z objawami psychotycznymi (zaburzenia myślenia, omamy - wielkościowe urojenia prześladowcze) lub bez objawów psychotycznych.

Depresja - myśli samobójcze, problemy ze spaniem, utrata zainteresowań, wczesne ranne wybudzanie, mała aktywność objawy często maskowane - np. alkohol.

• epizod depresyjny przez co najmniej dwa tygodnie

• objawy obniżonego nastroju - zespół somatyczny (nie zawsze) brak radości, emocjonalności, ranna depresji, brak apetytu, utrata masy ciała.

Epizod depresyjny (łagodny, umiarkowany, ciężki)

1. łagodny - mało objawów, dwa główne somatyczne, obowiązki codzienne nie zaburzone

2. umiarkowany - 2 główne objawy, trudności w realizacji obowiązków codziennych

3. ciężki - z objawami psychotycznymi - poczucie winy, bez objawów psychotycznych.

Depresja w MMPI

70

50

Hp D Hy Hp D Hy

- skargi somatyczne “marudzi” - wycofywanie się, nie ma skarg somatycznych

Z uwagi na zagrożenie życia bierzemy pod uwagę również:

Pt - psychastenia - lęk, niezadowolenie z siebie, napięcie

Ma - mania

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe - cyklofrenia

Nawroty depresji z manią. Przemienność musi być równa, między nimi powroty do zdrowia.

• cyklotymia - ruchliwy, zmienny, łatwo podrażnić i zasmucić, epizody się nie nasilają

• dystymia - nerwica depresyjna - podobny lecz obniżony nastrój

Depresja - narzędzia Becka skale - inwentarz objawów depresyjnych

• głębokość depresji, izolacja społeczne, chęć samo ukarania,

Skala Hamiltona

Skala beznadziejności Becka

Depresja - uwarunkowania (Pużyński - „Depresja”)

• częściej kobiety

• częściej młode osoby

• kiedyś depresji było mniej

Czynniki chroniące przed depresją:

• religijność

• umiarkowana ilość dzieci

• posiadanie bliskiego partnera

• zajmowanie się czymś poza domem

Depresja biologicznie, model psychodynamiczny, model poznawczy depresji - depresja wynika ze sposobu myślenia (jednobiegunowa) Aaron Beck - błędy w myśleniu patrz Seligman wyuczona bezradność - bierność

Różnice osoby zdrowej od depresji jednobiegunowej:

• sztywność

• kłamstwo

• poczucie winy

• neurotyzm

• potrzeba zależności

• pewność siebie

• ekstrawagancja

• cyklotymia

Różnice zdrowego od dwubiegunowej:

• neurotyzm

• podatność na wpływy

• potrzeba zależności

• schizotymia

Różnice czystej od dwubiegunowej:

• 
  cyklotymia

• ekstrawagancja

• kłamstwa

• 
  tolerancja na frustracje

Współuzależnienie cechy osoby - ignorowanie siebie, koncentracja na innych

Jak pracujemy z nimi? Znajdując powody emocjonalnego podwieszenia się pod innych.

Skala sensu życia PIL (Frankl - nerwica endogenna)

• pow. 60 pkt nerwica endogenna

• 60-80 - frustracja egzystencjalna

• 81-90 - obniżone poczucie sensu

• 91-110 średnie

• 111-119 wysokie

Depresja u dzieci - w nowej klasyfikacji nie ma depresji dzieci są jedynie zaburzone lękowo.

Objawy: - obniżony nastrój, samoobwinianie się, poczucie samotności, objawy dodatkowe (agresja, zmiany w funkcjonowaniu szkolnym, zab. socjalizacji, zmiany postaw wobec szkoły, dolegliwości fiz., brak apetytu, utrata energii)

Syndromy presuicydalne:

1. poczucie wyczerpania

2. poczucie bezradności

3. ambiwalencja

4. nasilenie lęku, gniewu, winy

5. poczucie chaosu

6. zawężone widzenie problemów

7. zaburzenie snu i czuwania

Osiowe cechy osobowości: impulsywność, mała plastyczność, słabe relacje z innymi, samoobwinianie

Zaburzenia lękowe jawne W MMPI dla lęków +F, +Pt, +De

Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem - pod postacią somatyczną nerwice, w których dominującym objawem jest lęk wprost, widoczny, lęk jest ukryty pod postacią zakamuflowaną - coś mnie boli. Zaburzenia te spowodowane są generalnie zdarzeniami psychicznymi.

Kiedyś nerwica lękowa teraz zespół paniki i uogólnionego lęku.

Składniki lęku: poznawczy - rozpoznanie i interpretacja, somatyczny - reakcja ciała, emocjonalny, behawioralny - aktywne działanie.

Fobia - lęk dotyczy określonych przedmiotów, które są ze swej natury bezpieczne, jest silna reakcja na ten konkretny przedmiot

• behawioralnie - poznawczo - odczulanie, 1 sesja 2 sytuacje lękowe z listy od najmniejszych; zanurzanie - rzucenie na głęboką wodę od razu, modelowanie - pokazanie innych zachowań (nie dzwoń po pogotowie podczas ataku paniki, zaufaj mi nic się nie stanie)

Agora fobia - lęk przed przestrzenią, sytuacja która: obecność tłumu, nie ma możliwości natychmiastowej ucieczki.

Fobie społeczne - obawa przed oceną, wystąpieniem (podłożem jest niska samoocena, lęk przed krytyką) ekspozycja na ocenę społeczną..

1. Odbiór sytuacji i ekspozycja odbierane są jako sytuacja zagrażająca

2. lęk i reakcje lękowe

3. odbiór bodźców z wnętrza organizmu

4. znowu się boję - katastrofizacja

Zaburzenia lękowe z napadami lęku - lęk paniczny, napady lęku (silny stan emocjonalny, pobudzenie w ciele myśli katastroficzne, chęć działania) nie ma ewidentnego bodźca powodującego ten stan

Koncepcja wyparcia psychodynamiczna.

• nie powinno być elementu fobii - tzn. konkretnego bodźca

• takie napady powinny się powtarzać przez 3 mies. pobudzenie AUN

• pomiędzy osobami funkcjonuje w sposób zdrowy

• podobnie w nadczynności tarczycy (Basedowa - wytrzeszcz, szczupłość) podobnie też w hipoglikemii, guzach nadnerczy, wypadanie płatka zastawki dwudzielnej, tężyczce, chorobach niedokrwienia serca.

Przyczyny społeczne - „dziecko adoptowane” doświadczenia behawioralne - wyuczenie; Temperamentalnie - wysoka reaktywność

Praca nad lękiem:

• zmniejszyć ilość napadów lęku (leki antydepresyjne, połączone z psychoterapią, poczucie bezpieczeństwa - zaufanie, nauka własnego ciała i reakcji co się dzieje, pogłębić wgląd w siebie odnośnie sytuacji, nauka metod relaksacji - oddech, praca nad obrazem siebie)

Zaburzenia lękowe uogólnione:

Osoba przez cały czas się boi. Lęk jako cecha - częściej kobiety. Praca z lekami. Wskazówki diagnostyczne:

• przez większość czasu obecny lęk, pobudzony AUN dużo komunikatów z ciała, napięcie nerwowe

• podobnie przy nadczynności tarczycy i hipoglikemii

• takim stanem rozpoczynają się choroby somatyczne

leczenie - psychoterapia połączona z farmakoterapią wspomagająco

Diagnoza schizofrenii, przy ostrej diagnoza „na oko”

Początki schizofrenii: trudno, bo choroba występuje w rzutach, objawy podobne do wieku dojrzewania (dzieci za szybą)

Objawy prodromalne: utrata energii, wycofywanie się z relacji, myślenie sztywne nie potrafi abstrahować, nie chce pomocy - oddala się, magiczne myślenie, niedookreślenia, zainteresowania filozofią i religią - powierzchowne, lęk przed oceną.

Paragnomen - zwiastun choroby, kilka lat przed pierwszym rzutem choroby, nie pasuje do osobowości zachowanie.

Leczenie:

1. podstawa to farmakologia

2. wspomagające psychologiczne(terapia - określenie uczuć i siebie) oddział zamknięty; warsztaty terapii zajęciowej - oddział otwarty) uspołecznienie i otwarcie na innych, korekta myślenia

Zaburzenia lękowe ukryte

1. zaburzenia obsesyjno - kompulsywne (nerwica natręctw)obsesja - natrętne i uporczywe

myśli, kompulsje - przymus wykonywania rzeczy

obsesja - bez poczucia obcości - konkretny „przedmiot”

urojenie - obce myśli

Co najmniej 2 tygodnie musi to trwać. Czynności są przymusowe i niechętne. (przyczyny organiczne - jądra ogoniaste - perseweracja zachowań, zakręt oczodołowy - uwaga)

Podobne objawy - guzy mózgu, osobowość anankastyczna - sztywna.

Leczenie - leki i operacje, psychologia głębi nie jest skuteczna.

2. reakcja na ciężki stres i zaburzenia posttraumatyczne PTSD

1. PTSD objawy: (koszmary, budzi się z lękiem, aktywność dotyczy przeszłości wspomnień)

2. Zaburzenia adaptacyjne - w nowych okolicznościach po nowych doznaniach

• problem ze zorganizowaniem czasu

• trudności rodzą problem z poradzeniem sobie

Leczenie: techniki behawioralne - poznawcze, rzadziej leki

3. Zaburzenia dysocjacyjne (nerwica histeryczna)

• utrata integracji, wcześniejszymi doświadczeniami a obecną tożsamością

• utrata nad informacjami z ciała

• konwersja - uczucie stłumione i zamienione w objaw somatyczny

• powinna być ukryta przyczyna psychologiczna

• istnienie mikrouszkodzeń płatów czołowych

1. amnezja dysocjacyjna - niepamięć, Zespół Korsakowa u alkoholików i guzy mózgu - podobnie

2. fuga dysocjacyjna - „wyjeżdżanie”

3. drgawki dysocjacyjne - mylone z padaczką, są w stanie zaplanować miejsce ataku, nie robią sobie krzywdy podczas ataku (gwóźdź histeryczny, obręcz histeryczna)

4. osobowość wieloraka - inność, odrębne stany nie wiedzą o sobie, u dzieci należy wykluczyć fantazjowanie, mogą być omamy słuchowe.

5. opętanie i trans ICD-10, DSM-4

• jest przekonanie o opętaniu

• inne poczucie osobowości

• nie wiąże się z okolicznościami religijnymi

• związek między poczuciem opętania a stresem z przeszłości

• lekarze nie są w stanie postawić innej diagnozy

4. Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną

• skargi somatyczne

• domaganie się wciąż nowych badań

• pacjent boi się choroby

• leczenie wglądem w siebie nieskuteczne

5. inne zaburzenia nerwicowe

Zespół depersonalizacyjno - derealizacyjny

Zaburzenia osobowości

Osobowość - względnie trwała struktura i organizacja procesów myślenia, temperamentu, emocji, inteligencji. Rozwój w kierunku integracji, predyspozycje biologiczne ze środowiskiem.

Zaburzenia osobowości:

1. odmienność funkcjonowania - nieprzystosowanie

• antyspołeczne zaburzenie osobowości - kiedyś obłęd moralny (hedonistyczne wartości, brak umiejętności różnienia dobra od zła)

Kryteria diagnostyczne: przed 15 r. ż. długotrwałe - diagnoza dopiero po 18 r. ż., nierówność postępów w nauce, łamanie prawa,

Typy osobowości antyspołecznej (słomiany ogień - impuls i reakcja, brak sumienia i wglądu - internalizacja, nieprzewidywalność) genetyczne - dodatkowy chromosom, niski próg pobudzenia, fale mózgowe charakterystyczne dla dzieci, przyczyny psychologiczne: (problem z wyciąganiem wniosków z doświadczeń, zaburzenia planowania, otwarty konflikt rozwojowy - niekochająca matka)

• zachowania pieniacze

• histeryczne zaburzenia osobowości (kobiety-flirt, mężczyźn-laluś)

• anankastyczne zaburzenia osobowości - dążenie do precyzji, dokładność; nigdy nie jest pewien czy już jest dobrze

• schizoidalne zaburzenia osobowości

• osobowość border-line (z pogranicza-niestabilność emocjonalna)

mania

hipomania

depresja

ciężka depresja

---