Komunikacja werbalna
Komunikacja werbalna to komunikacja oparta na słowie. Sprowadza się ona do tego, iż przekazujšc komunikaty używamy słów. Rozmawiajšc z drugš osobš - używamy słów. Czytajšc ksišżkę - odbieramy komunikaty autora przekazane nam za pomocš słów. Piszšc list lub wypracowanie przekazujemy komunikaty za pomocš słów.
Bioršc pod uwagę kierunek przesyłanych komunikatów, rozróżniamy komunikację pionowš i poziomš.
Komunikacja pionowa dotyczy najczęœciej komunikatów formalnych przepływajšcych pomiędzy pracownikami i ich przełożonymi w celu osišgania założonych celów, przekazania informacji i poleceń, a także zasygnalizowania spraw wymagajšcych szczególnej uwagi lub rozwišzania problemu. Mówimy wówczas o komunikacji skierowanej ku dołowi.
Możemy mieć również z odwrotnym kierunkiem komunikacji pionowej - skierowanej ku górze. Ma to miejsce gdy podwładni informujš przełożonych o swoich osišgnięciach, stopniu wykonanych zadań, wystepujšcych w pracy problemach itp. Przełożeni sš zainteresowani tym kierunkiem komunikacji, ponieważ ułatwia im kierowanie i czuwanie na d rozwojem prowadzonej działalnoœci. W warunkach szkolnych mamy do czynienia z tym rodzajem komunikacji pionowej, kiedy uczeń zwraca się do nauczyciela, dyrekcji lub innych pracowników szkoły.
Z komunikacjš poziomš mamy do czynienia wówczas, gdy przebiega ona między członkami tej samej grupy lub pracownikami pełnišcymi funkcje na tym samym poziomie. Komunikacja ta może mieć charakter formalny jak i nieformalny.
Aby wszystkie wymienione powyżej rodzaje komunikacji werbalnej przyniosły zamierzony skutek, osoby komunikujšce się muszš się wykazać następujšcymi umiejętnoœciami:
mówienia
czytania
słuchania
przekonywania
W każdym wypowiadanym komunikacie możemy wyróżnić cztery płaszczyzny komunikacji:
płaszczyznę rzeczowš(formalnš), poprzez którš przekazujemy pewne informacje w sposób oczywisty, formalny,
płaszczyznę autoportretu(autoprezentacji), poprzez którš informujemy, w jakim jesteœmy nastroju, gdy wypowiadamy, nadajemy komunikat,
płaszczyznę wzajemnych relacji, która informuje o stosunku do rozmówcy(lub otoczenia),
płaszczyznę apelu, w którym jest zawarte nasze życzenie do odbiorcy.
Komunikacja werbalna to przekazywanie informacji za pomocš wyrazów. Dużš rolę odgrywajš tu takie czynniki, jak:
akcent (badania dowiodły, że jest ważniejszy niż treœć wiadomoœci!)
stopień płynnoœci mowy (œwiadczy o kompetencji i odpowiedzialnoœci)
treœć wypowiedzi (jest uzależniona od władzy oraz zwišzków międzyludzkich, uzależnionych od przyjętego systemu kulturowego).
Aby zapobiec nieporozumieniom, jakie mogš z tego tytułu wyniknšć, powinniœmy posišœć umiejętnoœć aktywnego słuchania. Możemy to osišgnšć stosujšc następujšce techniki:
odzwierciedlenie - informujemy rozmówcę, jak zrozumieliœmy jego odczucia lub intencje
parafrazowanie - ujmujemy inne słowa zasłyszany komunikat, upewniajšc się czy dobrze został zrozumiany
klaryfikacja -skłaniamy rozmówcę do skoncentrowania się na głównej idei komunikatu lub prosimy o bardziej precyzyjne wyjaœnienie sprawy
potwierdzenie - dopowiadamy pewne słowa, potwierdzajšc, że jesteœmy zainteresowani wypowiedziš i słuchamy uważnie.
Komunikacja Werbalna
Jest bardzo ważne abyœ podczas rozmowy, pamiętał o:
ˇ jasnoœci i przejrzystoœci wyrażania się (zwróć uwagę na to, co mówisz i jak),
ˇ zwróć uwagę na ton i natężenie Twojego głosu, np. na to, co mówisz i jak),
ˇ jak wymawiasz poszczególne słowa (chodzi tu o starannoœć wypowiedzi, np. zamiast wzišć ludzie często mówiš wzišœ, wziš, wzišć; czy Twoje wypowiedzi sš zgodne z zasadami gramatyki, np. zamiast: tu pisze- tu jest napisane).
Pracownicy firm konsultingowych, doradcy personalni, łowcy głów często przyglšdajš się temu jak kandydat zachowuje się, jego gestom. Próbujš w ten sposób odkryć jego cechy osobowoœci.
Gestykulacja i ułożenie ciała
Rodzaj zachowania Znaczenia zachowania
Głowa: |
|
kiwanie głowš (potakiwanie) |
uwaga, zgoda, akceptacja, potwierdzenie uważnego słuchania |
kręcenie głowš |
zdziwienie, zaprzeczenie, nie zgadzanie się |
spuszczanie głowy |
przygnębienie, smutek, zmęczenie |
patrzenie w oczy |
uczciwoœć, bezpoœrednioœć |
spuszczanie wzroku |
brak pewnoœci siebie, brak szacunku |
zbyt natarczywe wpatrywanie się w rozmówcę Komunikacja werbalna Komunikacja werbalna to komunikacja oparta na słowie. Sprowadza się ona do tego, iż przekazujšc komunikaty używamy słów. Rozmawiajšc z drugš osobš - używamy słów. Czytajšc ksišżkę - odbieramy komunikaty autora przekazane nam za pomocš słów. Piszšc list lub wypracowanie przekazujemy komunikaty za pomocš słów. Bioršc pod uwagę kierunek przesyłanych komunikatów, rozróżniamy komunikację pionowš i poziomš. Komunikacja pionowa dotyczy najczęœciej komunikatów formalnych przepływajšcych pomiędzy pracownikami i ich przełożonymi w celu osišgania założonych celów, przekazania informacji i poleceń, a także zasygnalizowania spraw wymagajšcych szczególnej uwagi lub rozwišzania problemu. Mówimy wówczas o komunikacji skierowanej ku dołowi. Możemy mieć również z odwrotnym kierunkiem komunikacji pionowej - skierowanej ku górze. Ma to miejsce gdy podwładni informujš przełożonych o swoich osišgnięciach, stopniu wykonanych zadań, wystepujšcych w pracy problemach itp. Przełożeni sš zainteresowani tym kierunkiem komunikacji, ponieważ ułatwia im kierowanie i czuwanie na d rozwojem prowadzonej działalnoœci. W warunkach szkolnych mamy do czynienia z tym rodzajem komunikacji pionowej, kiedy uczeń zwraca się do nauczyciela, dyrekcji lub innych pracowników szkoły.
Z komunikacjš poziomš mamy do czynienia wówczas, gdy przebiega ona między członkami tej samej grupy lub pracownikami pełnišcymi funkcje na tym samym poziomie. Komunikacja ta może mieć charakter formalny jak i nieformalny. Aby wszystkie wymienione powyżej rodzaje komunikacji werbalnej przyniosły zamierzony skutek, osoby komunikujšce się muszš się wykazać następujšcymi umiejętnoœciami: mówienia czytania słuchania przekonywania W każdym wypowiadanym komunikacie możemy wyróżnić cztery płaszczyzny komunikacji: płaszczyznę rzeczowš(formalnš), poprzez którš przekazujemy pewne informacje w sposób oczywisty, formalny, płaszczyznę autoportretu(autoprezentacji), poprzez którš informujemy, w jakim jesteœmy nastroju, gdy wypowiadamy, nadajemy komunikat, płaszczyznę wzajemnych relacji, która informuje o stosunku do rozmówcy(lub otoczenia), płaszczyznę apelu, w którym jest zawarte nasze życzenie do odbiorcy. Komunikacja werbalna to przekazywanie informacji za pomocš wyrazów. Dużš rolę odgrywajš tu takie czynniki, jak: akcent (badania dowiodły, że jest ważniejszy niż treœć wiadomoœci!) stopień płynnoœci mowy (œwiadczy o kompetencji i odpowiedzialnoœci) treœć wypowiedzi (jest uzależniona od władzy oraz zwišzków międzyludzkich, uzależnionych od przyjętego systemu kulturowego). Aby zapobiec nieporozumieniom, jakie mogš z tego tytułu wyniknšć, powinniœmy posišœć umiejętnoœć aktywnego słuchania. Możemy to osišgnšć stosujšc następujšce techniki: odzwierciedlenie - informujemy rozmówcę, jak zrozumieliœmy jego odczucia lub intencje parafrazowanie - ujmujemy inne słowa zasłyszany komunikat, upewniajšc się czy dobrze został zrozumiany klaryfikacja -skłaniamy rozmówcę do skoncentrowania się na głównej idei komunikatu lub prosimy o bardziej precyzyjne wyjaœnienie sprawy potwierdzenie - dopowiadamy pewne słowa, potwierdzajšc, że jesteœmy zainteresowani wypowiedziš i słuchamy uważnie. Komunikacja Werbalna Jest bardzo ważne abyœ podczas rozmowy, pamiętał o: ˇ jasnoœci i przejrzystoœci wyrażania się (zwróć uwagę na to, co mówisz i jak), ˇ zwróć uwagę na ton i natężenie Twojego głosu, np. na to, co mówisz i jak), ˇ jak wymawiasz poszczególne słowa (chodzi tu o starannoœć wypowiedzi, np. zamiast wzišć ludzie często mówiš wzišœ, wziš, wzišć; czy Twoje wypowiedzi sš zgodne z zasadami gramatyki, np. zamiast: tu pisze- tu jest napisane).
Pracownicy firm konsultingowych, doradcy personalni, łowcy głów często przyglšdajš się temu jak kandydat zachowuje się, jego gestom. Próbujš w ten sposób odkryć jego cechy osobowoœci. Gestykulacja i ułożenie ciała Rodzaj zachowania Znaczenia zachowania
Głowa: kiwanie głowš (potakiwanie) uwaga, zgoda, akceptacja, potwierdzenie uważnego słuchania kręcenie głowš zdziwienie, zaprzeczenie, nie zgadzanie się spuszczanie głowy przygnębienie, smutek, zmęczenie patrzenie w oczy uczciwoœć, bezpoœrednioœć spuszczanie wzroku brak pewnoœci siebie, brak szacunku zbyt natarczywe wpatrywanie się w rozmówcę odczytywane jest jako przesadna ingerencja (przekraczanie granic) MimikaKomunikacja Werbalna Jest bardzo ważne abyœ podczas rozmowy, pamiętał o: ˇ jasnoœci i przejrzystoœci wyrażania się (zwróć uwagę na to, co mówisz i jak), ˇ zwróć uwagę na ton i natężenie Twojego głosu, np. na to, co mówisz i jak), ˇ jak wymawiasz poszczególne słowa (chodzi tu o starannoœć wypowiedzi, np. zamiast wzišć ludzie często mówiš wzišœ, wziš, wzišć; czy Twoje wypowiedzi sš zgodne z zasadami gramatyki, np. zamiast: tu pisze- tu jest napisane).
Pracownicy firm konsultingowych, doradcy personalni, łowcy głów często przyglšdajš się temu jak kandydat zachowuje się, jego gestom. Próbujš w ten sposób odkryć jego cechy osobowoœci. Gestykulacja i ułożenie ciała Głowa: kiwanie głowš (potakiwanie) uwaga, zgoda, akceptacja, potwierdzenie uważnego słuchania kręcenie głowš zdziwienie, zaprzeczenie, nie zgadzanie się spuszczanie głowy przygnębienie, smutek, zmęczenie patrzenie w oczy uczciwoœć, bezpoœrednioœć spuszczanie wzroku brak pewnoœci siebie, brak szacunku zbyt natarczywe wpatrywanie się w rozmówcę odczytywane jest jako przesadna ingerencja (przekraczanie granic) Mimika twarzy: pogodny wyraz twarzy życzliwoœć, zainteresowanie poważny wyraz twarzy może być odebrany jako brak otwartoœci i wywyższanie się, często jest wynikiem nieœmiałoœci Ramiona: wzruszanie ramionami,lekceważenie, irytacja,skulenie ramion do przodu,zamykanie się w sobie, przygnębienie,garbienie się,brak motywacji do kontaktu,wychylenie ramion do przodu (otwarte ramiona),uwaga, zainteresowanie, otwarcie się na kontakt Ręce i dłonie: ręce skrzyżowane (zamknięte ręce) opór, niechęć, unikanie porozumienia dłonie drżšce, ręce chaotycznie poruszajšce się lęk, tłumiona złoœć nadgarstki rozluŸnione, ręce gestykulujš w zwišzku z treœciš mówienia otwartoœć, zainteresowanie, przekonywanie ręce sztywne, dłonie nieruchome, zaciœnięte pięœci napięcie, stres palce bębnišce po stole irytacja, lekceważenie, poœpiech, zniecierpliwienie Nogi i stopy: nogi i stopy spokojne, równolegle oparte o podłoże pewnoœć siebie, spokój szerokie rozstawienie nóg duża pewnoœć siebie, demonstrowanie swojej siły nerwowe poruszanie lub pukanie stopš niepokój, napięcie, zniecierpliwienie nogi i stopy usztywnione, krzyżowanie nóg zamykanie się w sobie, wycofywanie się z kontaktu Postawa ciała (całe ciało): stoisz gdy inni siedzš, siedzisz gdy inni stojš okazywanie wyższoœci, brak szacunku wyprostowana, stabilna sylwetka asertywnoœć przygarbienie, sylwetka pasywna, wycofana, przechylona do tyłu taka postawa Ÿle wpływa na odbiór Twojej osoby zwrócenie się całym ciałem wprost, bez krzyżowania ršk i nóg (otwarta postawa) otwartoœć na kontakt, zainteresowanie rozmówcš i pewnoœć siebie odwrócenie się bokiem lub „wiercenie się” niepokój, niechęć do rozmówcy, unikanie bezpoœredniego kontaktu sztywne siedzenie na boku krzesła niepewnoœć, lęk, napięcie Głos, natężenie, płynnoœć: zbyt głoœne lub zbyt ciche mówienie nadmierne zdenerwowanie, brak uwagi wypowiedŸ bez niepotrzebnych przerw i manieryzmów słownych kompetencja i wiarygodnoœć twarzy: pogodny wyraz twarzy życzliwoœć, zainteresowanie poważny wyraz twarzy może być odebrany jako brak otwartoœci i wywyższanie się, często jest wynikiem nieœmiałoœci Ramiona: wzruszanie ramionami lekceważenie, irytacja skulenie ramion do przodu zamykanie się w sobie, przygnębienie garbienie się brak motywacji do kontaktu wychylenie ramion do przodu (otwarte ramiona) uwaga, zainteresowanie, otwarcie się na kontakt Ręce i dłonie: ręce skrzyżowane (zamknięte ręce) opór, niechęć, unikanie porozumienia dłonie drżšce, ręce chaotycznie poruszajšce się lęk, tłumiona złoœć nadgarstki rozluŸnione, ręce gestykulujš w zwišzku z treœciš mówienia otwartoœć, zainteresowanie, przekonywanie ręce sztywne, dłonie nieruchome, zaciœnięte pięœci napięcie, stres palce bębnišce po stole irytacja, lekceważenie, poœpiech, zniecierpliwienie Nogi i stopy: nogi i stopy spokojne, równolegle oparte o podłoże pewnoœć siebie, spokój szerokie rozstawienie nóg duża pewnoœć siebie, demonstrowanie swojej siły nerwowe poruszanie lub pukanie stopš niepokój, napięcie, zniecierpliwienie nogi i stopy usztywnione, krzyżowanie nóg zamykanie się w sobie, wycofywanie się z kontaktu Postawa ciała (całe ciało): stoisz gdy inni siedzš, siedzisz gdy inni stojš okazywanie wyższoœci, brak szacunku wyprostowana, stabilna sylwetka asertywnoœć przygarbienie, sylwetka pasywna, wycofana, przechylona do tyłu taka postawa Ÿle wpływa na odbiór Twojej osoby zwrócenie się całym ciałem wprost, bez krzyżowania ršk i nóg (otwarta postawa) otwartoœć na kontakt, zainteresowanie rozmówcš i pewnoœć siebie odwrócenie się bokiem lub „wiercenie się” niepokój, niechęć do rozmówcy, unikanie bezpoœredniego kontaktu sztywne siedzenie na boku krzesła niepewnoœć, lęk, napięcie Głos, natężenie, płynnoœć: zbyt głoœne lub zbyt ciche mówienie nadmierne zdenerwowanie, brak uwagi wypowiedŸ bez niepotrzebnych przerw i manieryzmów słownych kompetencja i wiarygodnoœć |
odczytywane jest jako przesadna ingerencja (przekraczanie granic) |
MimikaKomunikacja Werbalna Jest bardzo ważne abyœ podczas rozmowy, pamiętał o: ˇ jasnoœci i przejrzystoœci wyrażania się (zwróć uwagę na to, co mówisz i jak), ˇ zwróć uwagę na ton i natężenie Twojego głosu, np. na to, co mówisz i jak), ˇ jak wymawiasz poszczególne słowa (chodzi tu o starannoœć wypowiedzi, np. zamiast wzišć ludzie często mówiš wzišœ, wziš, wzišć; czy Twoje wypowiedzi sš zgodne z zasadami gramatyki, np. zamiast: tu pisze- tu jest napisane).
Pracownicy firm konsultingowych, doradcy personalni, łowcy głów często przyglšdajš się temu jak kandydat zachowuje się, jego gestom. Próbujš w ten sposób odkryć jego cechy osobowoœci.
Głowa: kiwanie głowš (potakiwanie) uwaga, zgoda, akceptacja, potwierdzenie uważnego słuchania kręcenie głowš zdziwienie, zaprzeczenie, nie zgadzanie się spuszczanie głowy przygnębienie, smutek, zmęczenie patrzenie w oczy uczciwoœć, bezpoœrednioœć spuszczanie wzroku brak pewnoœci siebie, brak szacunku zbyt natarczywe wpatrywanie się w rozmówcę odczytywane jest jako przesadna ingerencja (przekraczanie granic) Mimika twarzy: pogodny wyraz twarzy życzliwoœć, zainteresowanie poważny wyraz twarzy może być odebrany jako brak otwartoœci i wywyższanie się, często jest wynikiem nieœmiałoœci Ramiona: wzruszanie ramionami,lekceważenie, irytacja,skulenie ramion do przodu,zamykanie się w sobie, przygnębienie,garbienie się,brak motywacji do kontaktu,wychylenie ramion do przodu (otwarte ramiona),uwaga, zainteresowanie, otwarcie się na kontakt Ręce i dłonie: ręce skrzyżowane (zamknięte ręce) opór, niechęć, unikanie porozumienia dłonie drżšce, ręce chaotycznie poruszajšce się lęk, tłumiona złoœć nadgarstki rozluŸnione, ręce gestykulujš w zwišzku z treœciš mówienia otwartoœć, zainteresowanie, przekonywanie ręce sztywne, dłonie nieruchome, zaciœnięte pięœci napięcie, stres palce bębnišce po stole irytacja, lekceważenie, poœpiech, zniecierpliwienie Nogi i stopy: nogi i stopy spokojne, równolegle oparte o podłoże pewnoœć siebie, spokój szerokie rozstawienie nóg duża pewnoœć siebie, demonstrowanie swojej siły nerwowe poruszanie lub pukanie stopš niepokój, napięcie, zniecierpliwienie nogi i stopy usztywnione, krzyżowanie nóg zamykanie się w sobie, wycofywanie się z kontaktu Postawa ciała (całe ciało): stoisz gdy inni siedzš, siedzisz gdy inni stojš okazywanie wyższoœci, brak szacunku wyprostowana, stabilna sylwetka asertywnoœć przygarbienie, sylwetka pasywna, wycofana, przechylona do tyłu taka postawa Ÿle wpływa na odbiór Twojej osoby zwrócenie się całym ciałem wprost, bez krzyżowania ršk i nóg (otwarta postawa) otwartoœć na kontakt, zainteresowanie rozmówcš i pewnoœć siebie odwrócenie się bokiem lub „wiercenie się” niepokój, niechęć do rozmówcy, unikanie bezpoœredniego kontaktu sztywne siedzenie na boku krzesła niepewnoœć, lęk, napięcie Głos, natężenie, płynnoœć: zbyt głoœne lub zbyt ciche mówienie nadmierne zdenerwowanie, brak uwagi wypowiedŸ bez niepotrzebnych przerw i manieryzmów słownych kompetencja i wiarygodnoœć twarzy: |
|
pogodny wyraz twarzy |
życzliwoœć, zainteresowanie |
poważny wyraz twarzy |
może być odebrany jako brak otwartoœci i wywyższanie się, często jest wynikiem nieœmiałoœci |
Ramiona: |
|
wzruszanie ramionami |
lekceważenie, irytacja |
skulenie ramion do przodu |
zamykanie się w sobie, przygnębienie |
garbienie się |
brak motywacji do kontaktu |
wychylenie ramion do przodu (otwarte ramiona) |
uwaga, zainteresowanie, otwarcie się na kontakt |
Ręce i dłonie: |
|
ręce skrzyżowane (zamknięte ręce) |
opór, niechęć, unikanie porozumienia |
dłonie drżšce, ręce chaotycznie poruszajšce się |
lęk, tłumiona złoœć |
nadgarstki rozluŸnione, ręce gestykulujš w zwišzku z treœciš mówienia |
otwartoœć, zainteresowanie, przekonywanie |
ręce sztywne, dłonie nieruchome, zaciœnięte pięœci |
napięcie, stres |
palce bębnišce po stole |
irytacja, lekceważenie, poœpiech, zniecierpliwienie |
Nogi i stopy: |
|
nogi i stopy spokojne, równolegle oparte o podłoże |
pewnoœć siebie, spokój |
szerokie rozstawienie nóg |
duża pewnoœć siebie, demonstrowanie swojej siły |
nerwowe poruszanie lub pukanie stopš |
niepokój, napięcie, zniecierpliwienie |
nogi i stopy usztywnione, krzyżowanie nóg |
zamykanie się w sobie, wycofywanie się z kontaktu |
Postawa ciała (całe ciało): |
|
stoisz gdy inni siedzš, siedzisz gdy inni stojš |
okazywanie wyższoœci, brak szacunku |
wyprostowana, stabilna sylwetka |
asertywnoœć |
przygarbienie, sylwetka pasywna, wycofana, przechylona do tyłu |
taka postawa Ÿle wpływa na odbiór Twojej osoby |
zwrócenie się całym ciałem wprost, bez krzyżowania ršk i nóg (otwarta postawa) |
otwartoœć na kontakt, zainteresowanie rozmówcš i pewnoœć siebie |
odwrócenie się bokiem lub „wiercenie się” |
niepokój, niechęć do rozmówcy, unikanie bezpoœredniego kontaktu |
sztywne siedzenie na boku krzesła |
niepewnoœć, lęk, napięcie |
Głos, natężenie, płynnoœć: |
|
zbyt głoœne lub zbyt ciche mówienie |
nadmierne zdenerwowanie, brak uwagi |
wypowiedŸ bez niepotrzebnych przerw i manieryzmów słownych |
kompetencja i wiarygodnoœć |