refereat ped reso


System penitencjarny - celkowy i milczenia

Wypracowanie systemów opartych na odosobnieniu przypadło w udziale Stanom Zjednoczonym. W roku 1790 zbudowano tam pierwsze więzienie celkowe. Zastosowano w nim izolację w dzień i w nocy, umieszczając więźnia w jednoosobowej celi i dając mu do czytania Biblię

Wielkim propagatorem tego systemu był Anglik J. Howard, który zwracał uwagę na to, iż ówczesne więzienia pełniły w znacznym stopniu funkcję demoralizacyjną. W związku z tym Howard nawoływał do zaprzestania dotychczasowych sposobów traktowania więźniów i postulował wykonywanie kary pozbawienia wolności według systemu celkowego. Najważniejsze tezy zawarte w głoszonej przez niego ideologii to:

- nie powinno stosować się kar, które odbierają skazanemu nadzieję powrotu do życia w społeczeństwie;

- powinno się w więzieniach prowadzić kształcenie umysłowe i wychowanie religijne;

- powinno się w więzieniach wykonywać pracę społeczno użyteczną,

- powinno się w więzieniach stosować odosobnienie skazanych;

- powinno się zwalniać przed terminem więźniów pracowitych i wykazujących poprawę

Ważnym faktem w procesie kształtowania się systemu celkowego było ukazanie się w USA dokumentu o nazwie Kwakrowska "Karta Penna", który jak na owe czasy (1682 r.) był bardzo postępowy.

Kwakrzy, to protestancka grupa wyznaniowa, która przy interpretacji Biblii większą moc sprawczą przypisywała ideologii zawartej w Nowym Testamencie i stanowiła nieliczne tzw. Kościoły Pokoju w Chrześcijaństwie, gdyż zawsze propagowała absolutny pacyfizm. Głoszenie zasady bezwzględnej dezaprobaty dla służby wojskowej było zawsze, w szczególności w Europie, prawnie piętnowane przez instytucje państwowe i kościelne. Stąd Kwakrzy byli prześladowani w Europie przez zinstytucjonalizowane Kościoły i wielu z nich osiadło w USA w stanie Pensylwania, Rosji, a także w Polsce. Tak, więc w kwakrowskim dokumencie Penna utrzymano karę śmierci, ale tylko za zabójstwo oraz dopuszczono możliwość, co było czymś zupełnie nowatorskim, zamiany kar cielesnych i więzienia na ciężką pracę. Penn, okazywał w swoim dokumencie łaskę wszędzie tam, gdzie było to, tylko możliwe oraz dawał szansę rehabilitacji przestępcom. Postulował również zamianę więzień na domy pracy i prowadzenie nauki zawodu w celu powstrzymywania ludzi od wkraczania na drogę przestępczą. Ponadto Penn w swoim dokumencie zawarł następujące postulaty:

- umożliwienie wszystkim więźniom wykupienia za kaucją;

- umożliwienie starania się o odszkodowanie bezprawnie (pomyłkowo) uwięzionym;

- wolne od opłat za wyżywienie i noclegi więzienia;

- umożliwienie oddania dóbr i ziemi przestępców pokrzywdzonym i zapewnienie w ten sposób odszkodowania za poniesione straty;

- polecenie miastom, by zapewniły domy (więzienia) zamiast karania dybami, pręgierzem itp.

Po śmierci Penna reformą więziennictwa zajęli się: Benjamin Franklin i Benjamin Rush. Wprowadzili oni wiele nowych zasad, które utrzymują się do dziś. m.in. jednolity ubiór.

W efekcie w USA wyłoniły, pod wpływem ograniczania kary śmierci i religijnej doktryny kwakrów, dwa systemy penitencjarne:

a) pensylwański;

b) auburnski

Doktryna kwakrów miała głównie na celu wprowadzenie osamotnienia celkowego, gdyż chroniło ono zarówno przed ujemnym wpływem bardziej moralnie zepsutych więźniów jak i umożliwiało dokonywanie refleksji nad winą, co miało powodować skruchę i odrodzenie moralne.

System celkowy (pensylwański, filadelfijski, system odosobnienia) w odróżnieniu od auburnskiego opierał się na bezwzględnej izolacji społecznej więźnia. Według założeń tego systemu więzień miał w drodze własnych przemyśleń osiągnąć pożądany stan skruchy i poprawy moralnej. Został zapoczątkowany w 1791 r. z inspiracji pomysłami Johna Howarda w więzieniu w Filadelfii, gdzie nie było Kaplicy, pokoju do nauki, wydzielonych miejsc pracy, stołówki. Więźniowie wykonywali pracę oraz jedli w swoich celach, pozbawiono ich kontaktów z przyjaciółmi, krewnymi i pozostałymi skazanymi. Kwakrzy uznali, że pełna izolacja więźniów w pojedynczych celach (celkach), których było 30, i lektura Biblii, połączone z przymusem pracy, okażą się najbardziej skuteczne dla osiągnięcia poprawy moralnej więźniów. Przekonanie to nie sprawdziło się jednak do końca. Absolutna izolacja skazanych prowadziła niekiedy do zaburzeń w sferze psychicznej, a nawet samobójstw.

Za wzorcowe więzienie celkowe uznawano wybudowane w 1827 r. więzienie Ekstern Penitentiary w Chery Hill, w pobliżu Filadelfii. Zostało ono zbudowane na planie gwiazdy, z umieszczonymi w środku punktami obserwacyjnymi i korytarzami z celami w ramionach tej gwiazdy - tzw. Panopticon. Cele były wyposażone w podwójne drzwi. W Polsce więzienie we Wronkach, budowane w latach 1889-1994, należało ówcześnie do najnowocześniejszych obiektów penitencjarnych i zbudowane było tak, aby umożliwić realizację amerykańskiego systemu osamotnienia.

Na pierwszym Kongresie Penitencjarnym w 1846 r. system celkowy został uznany za najlepszy system penitencjarny. Na Kongresie Penitencjarnym w 1900 r. przyznano, że wprawdzie system odosobnienia nie służy resocjalizacji, ale przynajmniej nie jest demoralizujący. Dopiero na Kongresie Penitencjarnym w 1912 r. przyznano, że system celkowy był największą pomyłką penitencjarną XIX wieku. A przecież już Dostojewski pisał: „Sławetny system celkowy osiąga jedynie fałszywy, zwodniczy, pozorny skutek. Ten system wysysa z człowieka soki żywotne, wyjaławia mu duszę, osłabia, zastrasza, a potem podaje tę wyschniętą moralnie mumię, tego półwariata za wzór poprawy i skruchy”.

System auburski (system celkowy zmodyfikowany) został wprowadzony w 1826 r. w więzieniu w Auburn, w stanie Nowy Jork w USA i znany jest także pod nazwą „system milczenia”. Polegał na odosobnieniu więźniów w nocy i wspólnej pracy w ciągu dnia, z zachowaniem przymusu milczenia. Rygorystycznie przestrzegany zakaz komunikowania się między więźniami miał zapobiegać wzajemnej demoralizacji. Dochód z pracy skazanych pokrywał koszty ich utrzymania. Więźniowie mogli korzystać z posług religijnych oraz uczyć się czytać, pisać i wykonywać operacje matematyczne. System penitencjarny w tej postaci był powszechnie stosowany w całym XIX wieku. Współcześnie odosobnienie znajduje zastosowanie w skrajnych sytuacjach (jako surowa kara dyscyplinarna, gdy zwykłe metody oddziaływania nie wystarczają).

System celkowy z Ameryki stosowano w Europie, gdzie przetrwał do XX w. Zwolennikiem tego systemu był m.in. Julian Ursyn Niemczewicz. System celkowy nie był stosowany w Polsce, gdyż był zbyt drogi. Dziś stosowany jest jako kara dyscyplinarna, który dal początek systemowi dyscyplinarno-izolacyjnemu.

Bibliografia:
1. A.Barczyk, P. P. Barczyk: Wybrane zagadnienia historii resocjalizacji. Oficyna Wydawnicza”Impuls”. Kraków 1999.

2. M. Ciosek: Psychologia sądowa i penitencjarna. Wyd. Prawnicze PWN. Warszawa

3. L. Rabinowicz, Podstawy nauki o więziennictwie, Gebethner i Wolff, Warszawa : Gebethner i Wolff, 1933.

Pytania.
1. Jakie były założenia systemy celkowego?

2. Jakie dwa systemy penitencjarne wykształciły się z doktryny kwarków?

3. Czym różni się system celkowy od milczenia?



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Elementy i zadania ped reso
Podstawowe problemy i aspekty ped reso(1)
[050110] Miros aw Gaw cki - Obrona bez przemocy , IIIr Ist. Pedagogika resocjalizacja, IIIr PED.
płatności, IIIr Ist. Pedagogika resocjalizacja, IIIr PED. RESO
Test z Psychologii klinicznej, IIIr Ist. Pedagogika resocjalizacja, IIIr PED. RESO, Psychologia klin
ped reso, IIr Ist. Pedagogika resocjalizacja, pedagogika resocjalizacja ćw
oświadczeniee, IIIr Ist. Pedagogika resocjalizacja, IIIr PED. RESO
ulotka str. 1, IIIr Ist. Pedagogika resocjalizacja, IIIr PED. RESO
dla Natalki (1), IIIr Ist. Pedagogika resocjalizacja, IIIr PED. RESO, Psychologia kliniczna, PSYCHOL
ped.reso. ATENEUM.08-09, resocjalizacja
ped reso Urban, Stanik 2
Cele, funkcje, zadania ped reso
ped prowównacza egzamin poprawione (1), Reso
Ped osob niepelnosprawnych ruchowo
Czas w kulturze ped czasu wolnego
E Tezy pedagogiki Marii Montessori Ped przedszk wykład IV
Teor pod ped wczesnoszkolnej jak chwalić dziecko

więcej podobnych podstron