ROZDZIAŁ III - UMOWY HANDLOWE

I CZĘŚĆ OGÓLNA

1. Pojęcie umowy handlowej:

Umowy handlowe dzieli się tradycyjnie na:

1) umowy dwustronnie handlowe - obrót profesjonalny

2) umowy jednostronnie handlowe - obrót konsumencki

Umowy niehandlowe to takie, w których w zakresie dokonanej czynności prawnej żadna ze stron nie występuje w stosunku do siebie w charakterze przedsiębiorcy.

2. Podział umów:

Umowy możemy podzielić na:

1) jednostronnie zobowiązujące- jedna strona jest dłużnikiem a druga wierzycielem

dwustronnie zobowiązujące - każda ze stron jest jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem

2) odpłatne - gdy obie strony uzyskują korzyść majątkowa

nieodpłatne - tylko jedna ze stron otrzymuje korzyść majątkową

3) konsensualne - dochodzą do skutku poprzez samo oświadczenie woli stron]

realne - dochodzą do skutku dopiero po wskazaniu rzeczywistego przedmiotu świadczenia

4) wzajemne - każda ze stron jest zobowiązana do świadczenia wobec drugiej strony, przy czym świadczenie jednej jest uznawane za odpowiednik świadczenia drugiej

W większości umów handlowych są to umowy o charakterze dwustronnie zobowiązującym, odpłatnym, konsensualnym, wzajemnym.

Umowy nienazwane - nie są stypizowane normatywnie tj. ich treść nie jest przewidziana w żadnych przepisach, co pozwoliło by na ustawowe określenie ich essentialia nagotii. O ich treści decydują strony umowy na podstawie zasada swobody umów.

Umowy nazwane - są to umowy, które są normatywnie stypizowane w KC lub w przepisach szczególnych

3. Cechy umów handlowych:

Nowy art. 66 zn 2 KC wprowadza w stosunkach miedzy przedsiębiorcami jako zasadę odwołalność każdej oferty. W takich stosunkach nie będzie można odwołać oferty tylko wówczas, gdy oferent określił w niej termin przyjęcia lub nieodwołalność wynika z treści oferty.

Oferta może być odwołana, jeśli oświadczenie o odwołaniu dotrze do adresata przez wysłaniem przez niego oświadczenia o przyjęciu oferty.

W stosunkach między przedsiębiorcami odpowiedź na ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie treści oferty poczytuje się za jej przyjęcie.

Zasada modyfikującego przyjęcia oferty nie obowiązuje gdy:

1) w treści oferty wskazano, że może być ona przyjęta jedynie bez zastrzeżeń

2) oferent niezwłocznie sprzeciwił się włączeniu zastrzeżeń do umowy

3) druga strona w odpowiedzi uzależniła jej przyjęcie od zgody oferenta na włączenie zastrzeżeń do umowy, a zgody tej niezwłocznie nie otrzymała

Jeżeli jedna ze stron umowy zawartej bez zachowania formy pisemnej potwierdzi ją na piśmie do kontrahenta, strony wiąże umowa o treści określonej w piśmie przyjmującym. Warunkiem jest jednak, że pismo zawiera zmiany lub uzupełnienia niezmieniające istotnie jej treści, a druga strona nie sprzeciwia się temu niezwłocznie na piśmie.

Przepisy o formie pisemnej zastrzeżonej dla celów dowodowych ogóle nie będą miały zastosowania w stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami.

Mimo niezachowania formy pisemnej dla celów dowodowych dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli:

1) obie strony wyraża na to zgodę

2) żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą

3) fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma

Kodeks przewiduje szczególne obowiązki przedsiębiorcy składającego ofertę w postaci elektronicznej. Jest on obowiązany przed zawarciem umowy poinformować druga stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o:

1) czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy

2) skutkach prawnych potwierdzenia przez druga stronę otrzymania oferty

3) zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy

4) metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie

5) językach, w których umowa może być zawarta

6) kodeksach etycznych, które stosuje , oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej

Dłużnik jest zobowiązany do staranności ogólnie wymaganej w stosunkach danego rodzaju ( należyta staranność).

Miernik podwyższonej , zawodowej staranności odnosić należy do dłużnika bez względu na t, czy obrót jest jednostronnie profesjonalny czy dwustronnie profesjonalny ( w przypadku przedsiębiorców).

Jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje poprzez zapłatę sumy nominalnej , chyb ze przepisy szczególne stanowią inaczej. Strony mogą jednak zastrzec w umowie - licząc się ze zmiana inflacyjną ( lub deflacyjną ) że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz stosunku wartości. Dopuszczalna jest waloryzacja świadczeń pieniężnych.

W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania , sad może - po rozważeniu interesów stron , zgodnie z zasadami współżycia społecznego - zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociaż byłyby ustalone w orzeczeniu lub umowie.

Z żądaniem waloryzacji sadowej nie może wystąpić strona prowadząca przedsiębiorstwo, jeżeli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.

Waloryzacja umowna poprzez zawierania stosownych klauzul w umowie jest dopuszczalna dla przedsiębiorców.

W miejsce sprzecznych ze sobą postanowień wzorców umownych wchodzą regulacje wynikające z przepisów prawa. Do zawarcia umowy nie dochodzi, jeżeli po otrzymaniu oferty strona zawiadomi niezwłocznie , że nie chce zawrzeć umowy na tych warunkach.

Jeżeli przedsiębiorca otrzyma ofertę zawarcia umowy w ramach swojej działalności gospodarczej od osoby, z którą pozostaje w stałych stosunkach gospodarczych, brak niezwłocznej odpowiedzi uważa się za przyjęcie oferty.

Negocjacje należy prowadzić zgodnie z dobrymi obyczajami.

Istnieje ochrona poufności informacji ujawnionych w toku negocjacji.

4. zasada wolności umów:

Art. 351 zn.1 KC - strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości ( naturze ) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Podlega to również swobodzie:

1) decyzji co do wyboru kontrahenta (osoby)

2) decyzji co do zawarcia samej umowy ( podjęcia decyzji)

3) wyboru formy kontraktu

Istotny wyjątek od zasady swobody umów wprowadza ustawa z 12.6.2003 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

Transakcja handlowa - umowa, której przedmiotem jest odpłatne dostarczenie towaru lub odpłatne świadczenie usług, jeżeli strony umowy zawierają ja w związku z wykonywana przez siebie działalnością gospodarcza lub zawodową

Jeżeli strony w umowie przewidziały termin zapłaty dłuższy niż 30 dni, wierzyciel może żądać odsetek ustawowych za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu swojego świadczenia niepieniężnego i doręczeniu dłużnikowi rachunku -do dnia zapłaty, ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego. Jeżeli termin zapłaty nie został przez strony określony w umowie, wierzycielowi bez wezwania , przysługują odsetki ustawowe za okres począwszy od 31 dnia po spełnieniu świadczenia niepieniężnego -do dnia zapłaty , ale nie dłuższy niż do dnia wymagalności świadczenia pieniężnego.

Za dzień wymagalności świadczenia pieniężnego , którego termin zapłaty nie został uzgodniony w umowie, uważa się dzień określony w pisemnym, wezwaniu dłużnika do zapłaty, w szczególności w doręczonej dłużnikowi fakturze lub rachunku.

Wierzycielowi przysługują, bez odrębnego wezwania, odsetki w wysokości odsetek za zwłokę , określonej na podstawie art. 56 OrdPU , chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki

O zapłatę odsetek , z tytułu opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego, w imieniu i na rzecz wierzyciela, może wystąpić, na jego wniosek, krajowa lub regionalna organizacja, której celem statutowym jest ochrona interesów takich podmiotów.

5. Zasada pacta sunt servanda:

Umowy zawarte powinny być wykonywane i w normalnych stosunkach niewykonanie umowy stanowi istotne naruszenie nie tylko norm prawnych, ale również moralnych. Zmiana umowy może odbyć się tylko za zgoda stron umowy.

Jeżeli nastąpi zmiana stosunków w okresie między powstaniem zobowiązania a jego wykonaniem, to w normalnych warunkach nie powinno to mieć wpływu na wykonanie zobowiązania.

6. Klauzula rebus sic stantibus:

Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnieni świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidziały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron , zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenie lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Rozwiązując umowę , sąd może w miarę potrzeby orzec o rozliczeniach stron , kierując się zasadami określonymi w zdaniu poprzedzającym.

Jest to urealnienie zasady pacta sunt servanda.

7. Specyfika umów handlowych:

Listy intencyjne:

Listy intencyjne są formalnym zaproszeniem do złożenia oferty lub wszczęcia negocjacji, nawet gdy zawierają sugestie co do zawarcia umowy w przyszłości.

Listy intencyjne mogą wyrażać ogólny zamiar zawarcia umowy w przyszłości bez konkretyzacji warunków przyszłej umowy.

Listy intencyjne nie wywołują zasadniczo skutków w sferze cywilnoprawnej, nie prowadzą do zaciągnięcia zobowiązań.

Na podstawie listu intencyjnego nie można dochodzić zawarcia umowy zasadniczej ani odszkodowania w związku z niedojściem do zawarcia umowy.

Ogłoszenia, cenniki, reklamy , inne informacje:

Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób, traktuje się w razie wątpliwości nie jako ofertę, ale jako zaproszenia do zawarcia umowy.

Z ofertą mamy do czynienia w przypadku wystawienia rzeczy na widok publiczny z oznaczeniem ceny sprzedaży.

Wzorce umowne:

Wzorce umowne są przygotowywane w oderwaniu od konkretnego stosunku umownego, aby ujednolicić treść przyszłych umów indywidualnych.

Mogą mieć ona rozmaita postać.

Ogólne warunki umów są to sformalizowane zbiory ogólnych postanowień umownych, uporządkowanych i usystematyzowanych według schematu przyjętego przez opracowującego wzorzec.

Wzory umów ( formularze, umowy typowe) są konstruowane jako propozycje określające treść konkretnej umowy.

Pozostawiane są puste miejsca dające możliwość ich uzupełnienia stronom.

Regulaminy zawierają usystematyzowany zbiór postanowień określających treść umowy , stanowiąc gotowy standard do wykorzystania przez strony.

Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowny wiąże druga stronę, jeżeli zostanie doręczony przy jej przy zawieraniu umowy.

Gdy w stosunkach danego rodzaju posługiwanie się wzorcem umownym jest zwyczajowo przyjęte, wiąże on druga stronę , gdy mogła ona się z łatwością dowiedzieć o jego treści ( ogłoszenie). Nie dotyczy to umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego.

Druga strona jest związana treścią wzorca umownego , gdy wzorzec został wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym.

Druga strona może jednak wypowiedzieć tak zawartą umowę w najbliższym terminie wypowiedzenia.

Jeżeli jedna strona posługuje się wzorcem w postaci elektronicznej, powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona wzorzec ten przechowywać i odtwarzać w zwykłym toku czynności.

Jeżeli strony w umowie indywidualnie ustaliły konkretne postanowienia , to maja one pierwszeństwo w stosunku do postanowień zawartych we wzorcu umownym.

W razie sprzeczności treści umowy z wzorcem strony są związane umową.

W stosunkach miedzy przedsiębiorcami , którzy stosują różne wzorce, nie stosuje się postanowień wzorców ze sobą sprzecznych (tzw. wojna wzorców)

Wzorzec umowny powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały. Postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta.

Postanowienia umowy zawartej z konsumentem nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy ( niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron.

/Ciężar dowodu , że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie spoczywa na tym, kto się na to powołuje. Ocena zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy.

O uznaniu postanowień wzorców umownych za niedozwolone rozstrzyga Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów -Sąd Okręgowy w Warszawie, XVII Wydział Gospodarczy.

Zawarcie umowy przedwstępnej:

Umowa przedwstępna, którą jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy, powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej.

Jeżeli termin , w ciągu którego ma być zawarta umowa przyrzeczona, nie został oznaczony, powinna ona być zawarta w odpowiednim terminie wyznaczonym przez stronę uprawnioną do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej.

Jeżeli obie strony są uprawnione do żądania zawarcia umowy przyrzeczonej i każda z nich wyznaczyła inny termin, strony wiąże termin wyznaczony przez stronę, która wcześniej złożyła stosowne oświadczenie. Jeżeli w ciągu roku od dnia zawarcia umowy przedwstępnej nie został wyznaczony termin do zawarcia umowy przyrzeczonej, nie można żądać jej zawarcia.

Umowa przedwstępna jest już umową. Nie ma tylko wymiaru technicznego czy przygotowującego, aby zapewnić dojście do skutku umowy zasadniczej.

Ważność umowy przedwstępnej zależy od określenia treści istotnych postanowień umowy zasadniczej.

Jeżeli czyni ona zadość wymogom, od których zależy ważność umowy zasadniczej, w szczególności co do formy, to strona uprawniona może dochodzić zawarcia umowy przyrzeczonej. W pozostałych przypadkach jeżeli strona zobowiązana do zawarcia umowy przyrzeczonej uchyla się od jej zawarcia, druga strona może żądać naprawienia szkody , którą poniosła przez to, że liczyła na Zawracie umowy przyrzeczonej.

Roszczenia te przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym umowa zasadnicz miała być zawarta. Jeżeli sad oddali zawarcie umowy przyrzeczone, roszczenia z umowy przedwstępnej przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym orzeczenie stało się prawomocne.

Sposoby zawierania umów:

Zawarcie umowy może nastąpić w ten sposób, że jeden kontrahent (oferent) złoży ofertę, a drugi (oblat) ja przyjmuje.

Przez ofertę należy rozumieć oświadczenie woli zawarcia umowy drugiej strony umowy, określając jej istotne postanowienia. Można ja skierować do oznaczonego bądź nieoznaczonego kręgu podmiotów. Oblat może w całości przyjąć ofertę, przez co doprowadzi do zawarcia umowy, może ja w całości odrzucić lub w stosunkach między przedsiębiorcami przyjąć ją z modyfikacjami. Z przyjęciem oferty w postaci elektronicznej wiąże się to iż wiąże ona składającego , jeśli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie.

Wyznaczenie terminu może być ustalone przez oferenta. Jeżeli jednak termin nie został wyznaczony, oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, jeżeli nie zostanie przyjęta niezwłoczne. Złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłana bez uzasadnionego opóźnienia.

Jeżeli oświadczenie o przyjęciu oferty nadeszło z opóźnieniem, lecz z jego treści lub okoliczności wynika, że zostało wysłane w czasie właściwym, umowa dochodzi do skutku, chyba ze składający ofertę zawiadomi niezwłoczne druga stronę , iż wskutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje się umowę za niezawartą.

Jeżeli według ustalonych w danych stosunkach zwyczajów lub według treści oferty dojście do składającego ofertę oświadczenia drugiej strony o jej przyjęciu nie jest wymagane, dochodzi ona do skutku bez przyjęcia, ale poprzez przystąpienie do jej wykonania.

Jeżeli wystąpią wątpliwości, umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez składającego oświadczenia o jej przyjęciu - nie jest wymagane - chwili przystąpienia przez drugą stronę do wykonania umowy. Miejscem zawarcia umowy - w razie wątpliwości -jest miejsce otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu. Jeżeli dojście do składającego oświadczenia o jej przyjęciu nie jest wymagane, albo oferta jest składana w postaci elektronicznej, miejscem tym jest miejsce zamieszkania składającego ofertę w chwili zawarcia umowy.

Negocjacje (rokowania) polegają na dyskusji miedzy potencjalnymi przyszłymi partnerami , która zmierz do tego, aby zawrzeć umowę.

Zawarcie umowy następuje w momencie , gdy strony złożą zgodne oświadczenia woli , obejmujące wszystkie postanowienia, które były przedmiotem negocjacji. Ostatecznie ma ono formę sporządzonego dokumentu , który podpisują obie strony.

Umowa może być zawarta w drodze aukcji lub przetargu.

Wspólne elementy aukcji i przetargu:

1) dopuszczalność określenia innego sposobu udostępniania aukcji lub przetargu niż zamieszczone w ogłoszeniu

2) dopuszczalność zmiany albo odwołania ogłoszenia , a także warunków aukcji lub przetargu, tylko gdy wynika to z ich treści

3) obowiązek organizatora postępowania zgodnie z postanowienia ogłoszenia aukcji albo przetargu i ich warunków od chwili złożenia oferty zgodnie z ogłoszeniem o aukcji lub przetargu

Typy aukcji i przetargów:

1) rodzaj organizatora:

- publiczne (Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego)

- prywatne

2) procedura:

- obligatoryjne

- fakultatywne

3) zakres adresatów:

- otwarte

- zamknięte (zaproszenie skierowane do imiennie wybranych przez organizatora adresatów)

4) ograniczenie możliwości uczestnictwa w procesie eliminacyjnej:

- ograniczone (dla podmiotów posiadających określone cechy)

- nieograniczone

Aukcja i przetarg składają się z 3 etapów:

1) ogłoszenia o aukcji lub przetargu

2) składanie ofert

3) wybór ofert

Ogłoszenia o aukcji lub przetargu powinno zawierać co najmniej czas, miejsce oraz warunki aukcji lub przetargu.

Wadium stanowi instrument służący zabezpieczeniu interesów organizującego aukcję lub przetarg na wypadek nieprzestrzegania zasad aukcji lub przetargu.

Wadium stało się integralnym składnikiem stosunku aukcyjnego lub przetargowego, wynikającym z dodatkowego zastrzeżenia organizatora w warunkach aukcyjnych albo przetargowych, akceptowanym przez przystępującego do aukcji lub przetargu.

Postąpienie jest to oferta ceny korzystniejsza w stosunki do poprzednio oferowanej.

Organizujący aukcje lub przetarg jest związany postanowieniami zawartymi w ogłoszeniu . Jeżeli decyduje się on jednak na aukcję lub przetarg skierowany do ograniczonego kręgu podmiotów, można zamiast ogłoszenia skierować do określonego kręgu osób lub też do nieograniczonego kręgu ze wskazaniem warunków, jakie musza spełnić.

Drugim etapem jest składanie ofert, co wywołuje 2 rodzaje skutków prawnych:

1) związanie ofertą

2) przyjęciu przez oferenta ustalonego w ogłoszeniu trybu postępowania aukcyjnego albo przetargowego

W zależności od celu aukcji lub przetargu wybór ofert może wiązać się z propozycją , w której zaoferowano najatrakcyjniejszą ceną albo też zaproponowano najniższą cenę wykonania usługi.

Aukcja odbywa się według innych reguł niż przetarg. Licytanci w tym samym czasie gromadzą się w jednym miejscu i porozumiewając się za pomocą określonych znaków lub nieuczestnicząc osobiście w postępowaniu, mogą przedstawiać propozycje za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

Organizator aukcji wymaga, aby przed przystąpieniem do niej wpłacić wadium. W toku postępowania często powołuje się komisję prowadzącą aukcje lub czyni to jednoosobowo reprezentant organizatora aukcji. W czasie aukcji maja miejsce postąpienia. W momencie osiągnięcia poziomu najwyższego postąpienia , organizator aukcji sprawdza, czy rzeczywiście nikt nie jest zainteresowany zaoferowaniem korzystniej szych warunków ( najczęściej przez tradycyjne 3-krotne wywołanie ostatniego postąpienia) i udziela tzw. przybicia, czyli potwierdzenia najkorzystniejszego postąpienia ( np. poprzez 3-krotne przybicie młotkiem).

Umowa jest zawarta z chwilą przybicia. W takim przypadku na poczet ceny nabycia zaliczone jest wadium. Pozostali uczestnicy maja zwracane wadium.

Jeżeli organizator aukcji, mimo wyboru oferty , uchylał się od zawarcia umowy, uczestnik aukcji, którego oferta została wybrana, może domagać się zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody. Jeżeli ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymogów przewidzianych w ustawie, to zarówno organizator aukcji, jak i jej uczestnik, którego oferta została przyjęta, mogą dochodzić zawarcia umowy.

Organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia umowy, jeżeli strona umowy lub inny uczestnik lub działająca z nimi w porozumieniu osoba trzecia sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami wpłynęła na wynik aukcji lub przetargu. Jeżeli umowa została zawarta na cudzy rachunek, jej unieważnienia może żądać także dający zlecenie. Unieważnienia dokonuje sąd, jednakże uprawnienie żądania unieważnienia umowy zawartej w takim trybie wygasa z upływem miesiąca od dowiedzenia się o istnieniu przyczyny unieważnienia , nie później niż z upływem roku od dnia zawarcia umowy.

Zawierania umów poza lokalem przedsiębiorstwa:

Ustawa z 2.3.200r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzona przez produkt niebezpieczny.

Przez lokal przedsiębiorstwa rozumie się miejsce przeznaczone do obsługiwania publiczności.

Przedsiębiorca, który proponuje konsumentowi zawarcie umowy poza lokalem przedsiębiorstwa ma obowiązek okazania przed zawarciem umowy dokumentu potwierdzającego prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokumentu tożsamości. Jeżeli umowa zawierana jest przez osoby trzecie , reprezentujące przedsiębiorcę, dodatkowo powinny one okazać dokument potwierdzający swoje umocowanie.

Instrumenty ochronne dla konsumentów:

1) prawo odstąpienia przez konsumenta od umowy bez podania przyczyny ( przez złożenie stosownego oświadczenia na piśmie w ciągu 10 dni od daty zawarcia umowy, a jeżeli konsument nie został poinformowany na piśmie o prawie odstąpienia -w terminie 10 dni od uzyskania informacji o prawie odstąpienia, nie później jednak niż po 3 miesiącach od jej wykonania, przy czym do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przez jego upływem)

2) zakaz wprowadzania do umowy zastrzeżeń , że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłata oznaczonej sumy, tzw. odstępnego

3) uznanie, że w razie odstąpienia od umowy przez konsumenta, umowa uważana jest za niezawartą, a konsument zwolniony z wszelkich zobowiązań ( to co strony świadczyły ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba ze zmiana była konieczna, ale tylko w granicach zwykłego zarządu; jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat , należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty, zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni)

4) obowiązek przedsiębiorcy poinformowania konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od zawarcia umowy

5) obowiązek przedsiębiorcy wręczenia konsumentowi wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska(nazwy) oraz adresu zamieszkania (siedziby)

6) obowiązek przedsiębiorcy wręczenia konsumentowi pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy zawierającego datę, rodzaj i przedmiot świadczenia oraz cenę.

Przepisów tych nie stosuje się do umów:

1) charakterze ciągłym lub okresowym, zawieranych na podstawie oferty sprzedaży lub przez odwołanie się do ogłoszeń , reklam, cenników i innych informacji skierowanych do ogółu albo do poszczególnych osób, jeżeli konsument mógł uprzednio zapoznać się treścią otrzymanej oferty lub informacji pod nieobecność drugiej strony umowy, ale zarazem w tej ofercie lub informacji, jak i umowie, zastrzeżono prawo konsumenta do odstąpienia od umowy w terminie 10 dni od dnia jej zawarcia

2) sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprzedawcę do miejsca zamieszkania konsumenta

3) powszechnie zawieranych w bieżących sprawach drobnych życia codziennego o wartości przedmiotu do równowartości w złotych 10 euro

4) o prace budowlane

5) dotyczących nieruchomości, z wyłączeniem usług remontowych

6) ubezpieczenia, w tym członkowstwo w otwartych funduszach emerytalnych oraz reasekuracji

7) dotyczących papierów wartościowych oraz jednostek uczestnictwa w funduszach powierniczych i inwestycyjnych (usługi inwestycyjne)

Zawieranie umów na odległość:

Przez umowy zawierane na odległość rozumiemy te umowy, których dokonuje się bez jednoczesnej obecności obu stron z wykorzystaniem środka porozumiewania się na odległość.

Jeżeli przedsiębiorca posługuje się : telefonem, telefaksem, wizjofonem, poczta elektroniczną, automatycznym urządzeniem wywołującym lub innym środkiem komunikacji elektronicznej w celu złożenia propozycji zawarcia umowy, to może to nastąpić wyłącznie za uprzednio wyrażoną zgoda konsumenta.

Natomiast propozycja zawarcia umowy w postaci oferty , zaproszenia do składania ofert lub zamówień albo do podjęcia rokowań powinna jednoznaczne i w sposób zrozumiały informować o zamiarze zawarcia umowy przez tego, kto ja składa.

Umowy o świadczenia ciągłe lub okresowe mogą być zawarte na czas oznaczony lub nieoznaczony.. Jeżeli umowa zawarta jest na czas dłuższy niż rok, poczytuje się ja po upływie tego terminu za zawarta na czas nieoznaczony. Jeżeli czas trwania umowy nie jest oznaczony, każda ze stron może ja wypowiedzieć bez wskazania przyczyn, z zachowaniem terminu miesięcznego, chyba że strony zastrzegły krótszy termin wypowiedzenia.

Instrumenty chroniące konsumentów:

1) prawo konsumenta do odstąpienia od umowy bez podania przyczyn przez złożenie stosownego oświadczenia na piśmie w terminie 10 dni od wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi -od dnia jej zawarcia.

Do zachowania 10-dniowego terminu wystarczy wysłać oświadczenia przed jego upływem. Termin ten ulega wydłużeniu do 3 miesięcy, jeżeli konsument nie uzyskał potwierdzenia od przedsiębiorcy najistotniejszych kwestii związanych z zawarta umową

2) obowiązek określenia w umowie miejsca i sposobu składani reklamacji

3) obowiązek wykonania umowy przez przedsiębiorcę w terminie 30 dni od złożenia oświadczenia woli o zawarciu umowy

4) obowiązek zawiadomienia konsumenta o niemożliwości spełnienie świadczenia , połączony ze zwrotem otrzymanej sumy pieniężnej

5) obowiązek poświadczenia przez przedsiębiorcę na piśmie zwrotu świadczenia

6) prawo żądania przez konsumenta unieważnienia na koszt przedsiębiorcy zapłaty dokonanej karta płatniczą , w razie niewłaściwego wykorzystania tej karty w wykonaniu umowy zawartej na odległość

7) brak możliwości nałożenia na konsumenta obowiązku zapłaty ceny lub wynagrodzenia przez otrzymaniem świadczenia

8) jeżeli odstąpienie dotyczy umowy, która miała być spełniona z wykorzystaniem kredytu lub pożyczki udzielonej przez przedsiębiorcę albo na podstawie porozumienia miedzy kredytodawca a przedsiębiorcą, odstąpienie jest skuteczne również wobec umowy kredytu i pożyczki.

9) spełnienie świadczenia niezamówionego przez konsumenta następuje na ryzyko przedsiębiorcy i nie nakłada na konsumenta żadnych zobowiązań

Nie stosuje się tego do umów:

1) z wykorzystaniem automatów sprzedających

2) z wykorzystaniem innych automatów umieszczonych w miejscach prowadzenia handlu

3) zawartych z operatorami telekomunikacji przy wykorzystaniu publicznych automatów telefonicznych

4) dotyczących nieruchomości, z wyjątkiem najmu

5) sprzedaży z licytacji

Zawieranie umów przy wykorzystaniu podpisu elektronicznego:

Podpis elektroniczny jest nazwa różnych technik potwierdzania autentyczności dokumentu i tożsamości nadawcy pry wymianie informacji droga elektroniczną

Istnieje ustawa o podopisie elektronicznym.

Podpis elektroniczny według niej jest rozumiany jako dane w postaci elektroniczne, które wraz z innymi danymi , do których zostały dołączone lub logicznie z nimi powiązane, umożliwiły identyfikacje osoby fizycznej składającej podpis (jest to osoba fizyczna , której tożsamość jest określona za pomocą złożonego podpisu elektronicznego)

Muszą one spełnić wymagania:

1) są przyporządkowane do osoby fizycznej

2) pozwalają stwierdzić, czy działa ona we własnym imieniu, czy jako przedstawiciel, czy organ

3) są sporządzone za pomocą urządzeń i danych podlegających wyłącznej kontroli osoby fizyczne składającej podpis

4) jakakolwiek zmiana podpisu jest rozpoznawalna

Z podpisem elektronicznym wiąże się pojęcie certyfikatu . który należy rozumieć jako rodzaj elektronicznego zaświadczenia, dzięki któremu dane służące do weryfikacji są przyporządkowane do określonej osoby składającej podpis cyfrowy i potwierdzają tożsamość tej osoby.

Certyfikat jest wydawany na podstawie umowy o świadczenie usług certyfikacyjnych , która powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie . Nieważność umowy o świadczenie usług certyfikacyjnych nieważności certyfikatu , jeżeli został on wydany na wniosek osoby zainteresowanej i spełnia wymogi określone ustawą. Usługi certyfikacyjne będą świadczyli przedsiębiorcy i organy władzy publicznej, po spełnieniu wymogów bezpieczeństwa elektronicznego , jednakże świadczenie usług na rzecz lub przez organy władzy publicznej i jednostki sektora publicznego ( z wyłączeniem NBP) wymaga wpisania akredytacji do rejestru akredytowanych podmiotów, które świadczą takie usługi.

Zawierania umów z wykorzystaniem podpisu elektronicznego oznacza w praktyce użycie podpisu rozumianego jako zapisu na karcie zawierającej mikroprocesor w postaci określonych znaków, co powoduje zakodowanie użytkownika karty.

Art. 5 ustawy wprowadza domniemania:

1) Podpis elektroniczny weryfikowany na podstawie ważnego kwalifikowanego certyfikatu pochodzi od osoby określonej w tym certyfikacie jako osoba składająca podpis elektroniczny.. Domniemanie to nie przysługuje po upływie terminu ważności certyfikatu lub od dnia jego zawieszenia , chyba że zostanie udowodnione, że podpis został złożony przed upływem terminu ważności certyfikatu lub przed dniem jego unieważnienia lub zawieszenia.

2) podpis elektroniczny został złożony za pomocą urządzeń i danych , które osoba fizyczna składająca podpis ma pod wyłączna kontrolą

3) podpis elektroniczny znakowany czasem (tj. usługa polegająca na dołączaniu do danych w postaci elektronicznej logicznie powiązanych z danymi opatrzonymi podpisem i poświadczeniem elektronicznym, oznaczenia rzeczywistego czasu wykonania tej usługi oraz poświadczenia elektronicznego) przez akredytowany lub kwalifikowany podmiot został złożony nie później niż w czasie rzeczywistym wskazanym za pomocą tej usługi. Domniemanie to przysługuje od daty utraty ważności certyfikatu wykorzystywanego do weryfikacji tego oznaczenia.

Dokument, który został opatrzony podpisem elektronicznym spełnia wymogi w zakresie zachowania formy pisemnej również , gdy została zastrzeżona forma pod rygorem nieważności.

W zakresie nieuregulowanym w ustawie skutki w prawne podpisu elektronicznego będą takie same, jak określone w ustawie skutki prawne podpisu elektronicznego będą takie same , jak określone w KC skutki prawne podpisów własnoręcznych.

„Do zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie objawiającym treść oświadczenia woli. Do zawarcia umowy wystarcza wymiana dokumentów obejmujących treść oświadczenia woli, z których każdy jest podpisany przez jedną ze stron lub dokumentów, z których każdy obejmuje treść oświadczenia woli jednej ze stron i przez nią podpisany.”

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona -przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli)”

Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą , gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, że osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.

Oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie. Przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej jest obowiązany przed zawarciem umowy poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o :

1) czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy

2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty

3) zasadach i sposobach utrwalania , zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy

4) metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie

5) językach, w których umowa może być zawarta

6) kodeksach etycznych, które stosuje oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej

Jednakże wskazane powyżej zasady ofert w postaci elektronicznej nie maja zastosowania do zawierania umów za pomocą poczty elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość.

Gdy oferta została złożona w postaci elektronicznej, w razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy.

W wypadku zaś, gdy jedna ze stron posługuje się wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona wzorzec ten przechowywać i odtwarzać w zwykłym toku czynności.

UMOWA SPRZEDAŻY NA RATY

Sprzedażą na raty jest dokonana w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedaż rzeczy ruchomej osobie fizycznej za cenę płatną w określonych ratach, jeżeli według umowy rzecz ma byc kupującemu wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny.

Gdy mamy do czynienia ze sprzedaż konsumencką, przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i o zmianie Kodeksu cywilnego jako lex specialis będą miały zastosowanie do sprzedaży na raty, ale muszą być spełnione przesłanki:

1)umowy muszą być zawierane między przedsiębiorcą zawodowo zajmującym się sprzedażą towarów a konsumentem, czyli osobą fizyczną,

2)sprzedaż musi być dokonywana w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności,

3)sprzedaż dotyczy towaru konsumpcyjnego, przez co należy rozumiec wyłącznie rzecz ruchomą przeznaczoną do konsumpcji, a nie do dalszej sprzedaży lub wykorzystywania w zakresie prowadzonej przez nabywcę działalności gospodarczej jako półprodukt lub surowiec.

Charakter umowy

Umowa ta ma charakter:

jednostronnie profesjonalny (konsumencki)

jest dwustronną czynnością prawną

konsensualny - zawarta jest ona już wskutek zgodnego oświadczenia woli stron bez konieczności wydania rzeczy jako warunku zawarcia umowy.

zobowiązujący - przeniesienie własności wywołuje skutek obligacyjny (zobowiązujący) powoduje powstanie stosunku zobowiązaniowego między stronami oraz skutek rzeczowy (rozporządzający) przenosi własnośc i wywołuje skutki erga omnes. Dwustronnie zobowiązujący charakter oznacza, że obowiązek spełnienia świadczenia ciąży na obu stronach umów. Każda jest wierzycielem w stosunku do jednego świadczenia i dłużnikiem w stosunku do drugiego świadczenia.

Wzajemny - rodzi skutki zobowiązująco-rozporządzające. Zobowiązanie sprzedającego i kupującego do wzajemnego przeniesienia własności oraz ceny skutkuje po stronie sprzedawcy przewłaszczeniem na rzecz kupującego. Kupujący ma obowiązek zapłacic cenę w okresie przesuniętym w czasie, a także odebrac rzecz. Do zawierania umów z udziałem konsumentów mają zastosowanie przepisy o zawieraniu umów poza lokalem przedsiębiorstwa i na odległośc, uregulowane w ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów i o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.

kauzalny

(to cechy typowe dla umów przysparzających)

Odpłatny charakter umowy wiąże się z przekazaniem ekwiwalentu pieniężnego w postaci ceny. Musi on występowac i nie może mieć innego charakteru niż cena (wtedy byłaby umową zamiany, a w przypadku bezpłatności umową darowizny. Ważnośc umowy sprzedaży na raty zależy od istnienia i prawidłowości przyczyny prawnej dokonania czynności . Przepisy o umowie sprzedaży na raty należy stosowa do tzw. sprzedaży kredytowej - umowy, w której, jeżeli rzecz zostaje sprzedana osobie fizycznej korzystającej z kredytu udzielonego przez bank, kredyt ma być spłacony ratami, a rzecz zostaje kupującemu wydana przed całkowitą spłatą kredytu. Tworzy się wtedy trójstronny stosunek prawny (bank - sprzedawca - kupujący) oparty na umowie sprzedaży i pożyczki. Ale nie jest to typowa sprzedaż na raty, a mieszany rodzaj sprzedaży. Nie mogą być przedmiotem tej umowy rzeczy ruchome, np. nieruchomości, papiery wartościowe

Strony umowy

W umowie tej muszą występowac po obu stronach podmioty o różnym statusie, sprzedawcą może być tylko profesjonalista, dokonujący czynności w zakresie prowadzonej działalności przedsiębiorstwa, a nabywcą tylko osoba fizyczna. Przepisów KC o sprzedaży na raty nie stosuje się, gdy kupujący, będący nawet osobą fizyczną, nabył rzecz w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa. Więc do umowy sprzedaży na raty możemy też stosowac przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i o zmianie KC.

Zawarcie umowy

Umowa zostaje zawarta, gdy strony złożą zgodne oświadczenia co do jej postanowień. Przyjęcie oferty jest podstawowym w tym przypadku sposobem zawarcia umowy. Ma tu też zastosowanie art. 543 KC - już samo wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z podaniem ceny uważane jest za ofertę. Elementami przedmiotowo istotnymi w umowie tej są: oznaczenie przedmiotu sprzedaży i cena, one są też niezbędne aby czynność doszła do skutku. Elementami podmiotowo istotnymi, które nie wpływają na skutecznośc samej czynności, ale z woli stron mogą uzyskac rangę elementów istotnych tj. termin zapłaty i warunki umowy. KC nie reguluje sposobu i formy zawarcia umow, więc stosujemy przepisy ogólne KC. Zgodnie z ustawą o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i o mianie KC przy sprzedaży na raty sprzedawca jest obowiązany potwierdzic na piśmie wszystkie istotne postanowienia zawartej umowy. Forma pisemna umowy zachowana jest, gdy strony umowy złożą podpisy na dokumencie obejmującym jej tresc. Niezachowanie formy pisemnej wywołuje skutki polegające na ograniczeniu dowodu z wyjątkiem postanowienia o natychmiastowej wymagalności nieuiszczonej ceny, które nie wywołuje skutków prawnych, jeżeli nie zostało wprowadzone w formie pisemnej. Ale mimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód ze świadków lub przesłuchania stronbędzie dopuszczalny, jeśli zażąda tego kupujący (konsument) w sporze ze sprzedawcą (przedsiębiorcą). Do zawierania umów z udziałem konsumentów stosujemy też przepisy o zawieraniu umów poza lokalem przedsiębiorstwa i na odległośc zawarte w ustawie o ochronie niektórych praw konsumentów i o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.

Zmiana i ustanie umowy

Każda zmiana, rozwiązanie i odstąpienie od umowy powinna być stwierdzona na piśmie. Umowa może ulec rozwiązaniu przed jej wykonaniem tylko na skutek odstąpienia jednej ze stron, przypadek szczególny: może to zrobic sprzedawca z powodu niezapłacenia ceny, ale tylko, gdy kupujący jest w zwłoce z zapłata co najmniej 2 rat, a łączna suma zaległych rat przekracza 1/5 umówionej ceny. Wtedy sprzedawca powinien wyznaczyc odpowiedni termin dodatkowy kupującemu do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu jego będzie mógł odstąpic od umowy. Można też odstąpic gdy w razie zwłoki jednej ze stron (sprzedawcy) świadczenie utraciło dla kupującego całkowicie lub w przeważającym stopniu znaczenie i gdy stronie bedącej w zwłoce druga strona wyznaczyła bezskutecznie dodatkowy termin i gdy prawo do odstąpienia bez wyznaczenia terminu wynika z zawartej umowy. Odstąpienie od umowy jest uprawnieniem przysługującym z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej. Zmiana treści umowy - gdy wolę taką wyraża sprzedawca i kupujący.

Wykonanie umowy

Wykonanie umowy przez sprzedawcę sprowadza się do wydania towaru. Świadczenia i zobowiązania z tej umowy zaliczamy do tzw. zobowiązań rezultatu - tych, w których strona (dłużnik) zobowiązuje się do osiagnięcia określonego skutku, a nie do należytej staranności (zobowiązanie starannego działania). W przypadku zobowiązań rezultatu dłużnik odpowiada za brak rezultatu, a w drugim nie odpowiada za rezultat, ale za staranne działanie. Wydanie rzeczy ruchomej następuje przed całkowitym zapłaceniem ceny, po stronie kupującego występuje obowiązek odebrania rzeczy i przechodzą na niego korzyści, ciężary, niebezpieczeństwo przypadkowej utraty rzeczy.

Prawa i obowiązki stron

Do podstawowych obowiązków sprzedawcy należy:

1)przeniesienie na kupującego własności rzeczy i wydanie jej przed całkowitą zapłatą ceny. Skutek przeniesienia własności, jako efekt umowy sprzedaży, dotyczy ruchomości istniejących, oznaczonych co do tożsamości. Jeśli przedmiotem umowy jest sprzedaż rzeczy oznaczonych co do gatunku, do uzyskania rzeczowego potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. Rzecz ruchoma powinna być wydana w siedzibie sprzedawcy w terminie określonym w umowie. Ale przedmiot sprzedaży na raty musi być wydany przed całkowita zapłata ceny,

2)udzielenie kupującemu wyjaśnień dotyczących prawidłowego korzystania z rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem. Sprzedawca musi dopełnic staranności wymaganej co do istoty i skutków sprzedaży, ma obowiązek wydac dotyczące jej dokumenty i instrukcje o sposobie korzystania z rzeczy.

Do podstawowych praw sprzedawcy należy:

1)prawo otrzymania ceny,

2)prawo żądania zapłaty całej, nieuiszczonej należności, jeśli zastrzegł on natychmiastową wymagalnośc w umowie po spełnieniu wszystkich przesłanek określonych w art. 586 par. 1 KC

3)prawo odstąpienia od umowy, ale aby zastrzeżenie natychmiastowej wykonalności było skuteczne łącznie muszą wystąpic następujące przesłanki: musi być ono określone przy zawieraniu umowy, mieć formę pisemną, kupujący popada w zwłokę z zapłatą 2 rat, suma zaległości musi przekraczac 1/5 umówionej ceny rzeczy nabywanej na raty.

Prawom sprzedającego odpowiadają określone obowiązki kupującego.

Do podstawowych obowiązków kupującego należy:

1)odebranie rzeczy od sprzedawcy. Kupujący może jedynie odmówic odebrania rzeczy wadliwej, uszkodzonej lub niewłaściwie opakowanej. Jeżeli uchyla się on od odebrania rzeczy lub bezzasadnie odmawia odebrania rzeczy, popada w zwłokę. W razie zwłoki sprzedawca może żądac, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wynikającej ze zwłoki. Sprzedawca może oddac rzecz na przechowanie na koszt i niebezpieczeństwo kupującego albo też sprzedac rzecz na jego rachunek,

2)zapłata ceny w ratach. Ważne dla tej umowy jest to, aby zapłata nie następowała jednorazowo, ale w ratach. Niekonieczne aby zapłata rat dokonywana była w jednakowych odstępach czasu, raty nie musza mieć równej wysokości. Uzależnione jest to od woli stron

3)obowiązek polegający na zapewnieniu poręczeniu płatności rat przez osoby trzecie lub złożenie weksla na zabezpieczenie płatności.

Do podstawowych praw kupującego należy:

1)prawo do przedterminowej spłaty rat. Kupujący może płacic raty przed terminem płatności. W przypadku przedterminowej zapłaty kupującemu przysługuje prawo odliczenia kwoty, która odpowiada wysokości stopy procentowej dla kredytów NBP, za czas od dnia zapłaty raty do dnia jej płatności,

2)prawo przysługujące z rękojmi i gwarancji,

3)prawo pobierania korzyści (i obowiązki ponoszenia ciężarów, niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia rzeczy) przysługujące z chwilą wydania przez sprzedawcę.

Obowiązki sprzedawcy i prawa kupującego (konsumenta) reguluje tez ustawa o ochronie niektórych praw konsumentów oraz odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny.

Odpowiedzialnośc za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy

W przypadku tej umowy zastosownie mają ogólne zasady odpowiedzialności ex contractu i ex delictu, określone w KC. Jeśli nie wiadomo kto jest producentem lub osobą podającą się za producenta albo importerem produktu, odpowiada ten, kto w zakresie swej działalności gospodarczej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby podającej się za producenta, a w przypadku towaru importowanego osobę i adres importera. Jak zbywca nie może wskazac tych osób, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt. Odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie można wyłączyc ani ograniczyc. Przepisy te nie wyłączają odpowiedzialności za szkodę wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości.

Odpowiedzialnośc z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości

Sprzedawca ponosi odpowiedzialnosc z tytułu rękojmi za wady rzeczy będących przedmiotem umowy na takich samych zasadach, jak każdy sprzedawca. Ponosi odpowiedzialnośc za wady prawne i fizyczne rzeczy ruchomej. Ale w przypadku sprzedaży na raty KC przewiduje, że odpowiedzialnośc sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy sprzedanej na raty może być wyłączona lub ograniczona tylko w przypadkach przewidzianych przez przepisy szczególne. Umowa nie może utrudniac kupującemu wykonania uprawnien z tytułu rękojmi. W przypadku gwarancji jakości zastosowanie mają przepisy ogólne KC, odnoszące się do gwarancji jakości. Jeżeli sprzedaż na raty zostanie zakwalifikowana jako jeden z rodzajów sprzedaży konsumenckiej w zakresie obowiązywania ustawy z 27.7.2002 mają zastosowanie przepisy o odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umowa, ale warunkiem jest by sprzedaż na raty dotyczyła towaru konsumpcyjnego.

UMOWA SPRZEDAŻY KONSUMENCKIEJ

Ustawa z 27.07.2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego

Definicja

1)wg KC art.155

2)wg ustawy SprzedKons - Sprzedaż rzeczy ruchomych z udziałem konsumentów polega na tym, że przedsiębiorca prowadzący sprzedaż towarów (towar konsumpcyjny), zobowiązuje się przenieść na konsumenta, tj. osobę, która nabywa towar na cele niezwiązane bezpośrednio z działalnością zawodową i gospodarczą, własność towaru i wydać mu towar, a konsument zobowiązuje się towar odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Umowa sprzedaży konsumenckiej ma charakter konsensualny, wzajemny i odpłatny. Dochodzi do skutku przez porozumienie stron. Umowa ta może przybrać formę szczególnych form sprzedaży:

1)sprzedaż ratalna - polega na tym, że zakupiony towar jest wydawany konsumentowi przed całkowitym zapłaceniem ceny, która jest płacona później w uzgodnionych ratach.

2)Sprzedaż na przedpłatę - polega na tym, że kupujący wpłaca cenę wcześniej, a towar odbiera w terminie uzgodnionym ze sprzedawcą (termin orientacyjny, np. 45-47 tydzień roku.

3)Sprzedaż na zamówienie - polega na tym, że sprzedawca zobowiązuje się przygotować do odbioru określoną ilość towarów na indywidualne zamówienie złożone przez klienta. Zamówienie może odbyć się za pomocą środków technicznych (list, faks, poczta elektroniczna, Internet itp.) albo osobiście. Zapłata ceny następuje przy odbiorze towaru.

4)Sprzedaż wg wzoru - kupujący ma dostęp tylko do wzoru (próbki) towaru, np. materiału, papieru, pojedynczego egzemplarza, i po zaznajomieniu się ze wzorem, akceptuje jego właściwości i zawiera umowę. Przedmiotem takiej umowy nie jest jednak towar, który oglądał (choć może wchodzić w skład określonej partii towarów), ale jeden towar bądź grupa towarów o analogicznych cechach.

5)Sprzedaż na próbę - (zwana inaczej sprzedażą z zastrzeżeniem zbadania rzeczy przez kupującego) daje kupującemu możliwość bliższego zapoznania się z towarem i zbadania jego cech po zawarciu umowy oraz wykonaniu usługi. Kupujący może następnie - jeżeli uzna, że próba wypadła niekorzystnie - zwrócić towar.

6)Sprzedaż wysyłkowa - polega na zawieraniu jej w trybie korespondencyjnym (listownie, za pośrednictwem Internetu), na podstawie katalogu towarów wydawanego specjalnie w tym celu czy też informacji komputerowej. Cechy towaru są określone opisowo.

7)Również sprzedaż: kredytowa, prenumeracyjna, specyfikacyjna, akwizycyjna, komisowa, z bonifikatą, offsetowa, licytacyjna, z usługą towarzyszącą ? , z zastrzeżeniem własności rzeczy sprzedanej, z prawem odkupu, z prawem pierwokupu.

Nie stosuje się do: sprzedaży egzekucyjnej, dokonywanej w postępowaniu upadłościowym lub innym postępowaniu sądowym, a także do sprzedaży energii elektrycznej, gazu, wody, chyba że energia., gaz, woda sprzedawane są w ograniczonej ilości lub określonej objętości np. w butlach.

Strony umowy

Sprzedawca musi być przedsiębiorcą (osobą, która prowadzi zawodowo działalność polegającą na sprzedaży towarów).

Przedsiębiorca wg KC - osoba fizyczna, prawna, jednostka org. nie mająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, która we własnym imieniu prowadzi działalność gosp. lub zawodową. Działalność gosp. art.2 ustawy o swobodzie działalności gosp.

Konsument wg KC - osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Przedmiot umowy

Towary konsumpcyjne - tylko rzeczy ruchome, które nie mogą być przeznaczone do działalności gospodarczej, nawet w sposób pośredni. Musi być przeznaczona do konsumpcji.

Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do umów dostawy, o dzieło, komisu, których stroną jest osoba fizyczna, która odpowiednio nabywa rzecz lub zamawia w celach niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zawarcie umowy

Następuje na podstawie przyjęcia przez konsumenta oferty (art.543 KC) albo wskutek jego reakcji na reklamę lub ogłoszenie, które zgodnie z art.71 KC należy traktować jak zaproszenie do zawarcia umowy. Wyjątek dotyczy gwarantowanych cech towaru w przekazie reklamowym, który będzie w tym zakresie prawnie wiążący - klauzula tzw. gwarancji europejskiej.

Umowa sprzedaży konsumenckiej może być zawarta tylko w miejscach przeznaczonych do tego (lokal przedsiębiorcy) np. sklep. Może być również zawarta poza lokalem albo przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, dot. sprzedaży akwizycyjnej. Istniej konieczność wskazania dodatkowych informacji na towarze. Do istotnych postanowień należy określenie stron umowy, określenie towaru, który jest przedmiotem umowy, ceny, ponadto terminu dostarczenia towaru, terminu płatności, a w przypadku sprzedaży na raty - wysokości i terminów płatności określonych rat składających się na cenę towaru.

Obowiązuje zasada swobody w zakresie formy umowy. Jednak ustawa wskazuje pewne rodzaje sprzedaży, zobowiązując sprzedającego do potwierdzenia wszystkich jej warunków na piśmie z określeniem stron umowy i istotnych postanowień umowy. Dotyczy to sprzedaży na raty, na przedpłaty, na zamówienie, wg wzoru, na próbę oraz za cenę powyżej 2000zł. Dokument ten pełni funkcję dowodową, że zakup został dokonany. Niezależnie od powyższego obowiązku wydania dowodu zawarcia umowy, sprzedawca ma obowiązek wydać zawsze na żądanie konsumenta dokument stwierdzający zawarcie umowy, opatrzony nazwą i adresem sprzedawcy, datą sprzedaży oraz nazwą i ceną towaru.

Umowa sprzedaży konsumenckiej może być zmieniona na zasadach ogólnych, w szczególności gdy taką wole wyrażą obie strony. Zmiana umowy może nastąpić przede wszystkim przy umowie sprzedaży na próbę, gdy konsument uzna, że określony rodzaj testowanego towaru nie spełnia jego wymagań. Może wtedy odstąpić od umowy lub zaproponować zmianę jej przedmiotu.

Umowa może ulec rozwiązaniu przed jej wykonaniem wskutek odstąpienia od niej jednej ze stron - na zasadach ogólnych KC.

Wykonanie umowy przez sprzedawcę sprowadza się do wydania towaru w odpowiednim stanie, co wiąże się z przeniesieniem własności. Powinna być ona wykonana zgodnie z jej treścią z uwzględnieniem zawodowego charakteru działalności sprzedawcy (art.355 KC). Powinien on też dopełnić wszelkich obowiązków obciążających go z racji wykonywanej umowy.

Obowiązki sprzedawcy:

1)przeniesienie własności towaru - z chwilą zawarcia umowy, co do zasady, na kupującego przechodzi własność towaru (z wyjątkiem np. sprzedaży z zastrzeżeniem prawa własności na rzecz sprzedającego do chwili całkowitej zapłaty ceny)

2)wydanie towaru - dostarczenie towaru może odbyć się w terminie oznaczonym lub nieoznaczonym. Jeżeli termin jest nieoznaczony, powinno to nastąpić niezwłocznie po wezwaniu do wykonania, a przy sprzedaży odręcznej - natychmiast. Towar może być odebrany od sprzedawcy z punktu sprzedaży detalicznej, ale również z magazynu sprzedawcy. Możliwa jest również wysyłka towaru przez wydanie towaru przewoźnikowi celem dostarczenia odbiorcy, dostarczenie własnym środkiem transportu (sprzedaż z dodatkową usługą transportową portu lub sprzedaż bez tej usługi).

3)podanie w ofercie lub reklamie ceny jednostkowej

4)udzielenie jasnych i wyczerpujących informacji przy zawarciu umowy w języku polskim, wystarczających do prawidłowego i pełnego korzystania ze sprzedanego towaru konsumpcyjnego. Należy podać nazwę towaru, producenta lub importera i kraj pochodzenia towaru, znak bezpieczeństwa i znak zgodności, informacje o dopuszczeniu do obrotu w RP oraz stosownie do rodzaju towaru, określenie jego energochłonności itp.

5)zapewnienie w miejscu sprzedaży odpowiednich warunków techniczno-organizacyjnych, umożliwiających dokonanie wyboru towaru konsumpcyjnego i sprawdzenie jego jakości, kompletności oraz funkcjonowania głównych mechanizmów i podstawowych podzespołów

6)na żądanie kupującego sprzedawca jest obowiązany wyjaśnić znaczenie poszczególnych postanowień umowy

7)wydanie kupującemu wraz z towarem konsumpcyjnym wszystkich elementów jego wyposażenia oraz sporządzonych w języku polskim instrukcji obsługi, konserwacji i innych dokumentów wymaganych przez odrębne przepisy

8)wydanie dokumentu gwarancyjnego, jeżeli sprzedawca udziela gwarancji oraz okazanie konsumentowi zgodności zapisów znajdujących się w dokumencie gwarancyjnym z odpowiednimi oznaczeniami i danymi na towarze, a także urządzeniach pomiarowo-rejestracyjnych, oraz nienaruszonych plomb (innych zabezpieczeń towaru) w miejscach przewidzianych w dokumencie gwarancyjnym (jeżeli towar jest objęty gwarancją)

9)wydanie towaru w należytym opakowaniu, chyba że danego towaru oraz sformułowanego sposobu jego sprzedaży wynika, że bez uszczerbku dla towaru lub uzasadnionego interesu konsumenta towar może być sprzedany bez opakowania

10) potwierdzenie treści umowy na piśmie

11) oznaczyć cenę towaru przeznaczonego do sprzedaży - w miejscach sprzedaży detalicznej i świadczenia usług należy uwidocznić ceny jednostkowe towarów i usług w sposób zapewniający prostą i niebudzącą wątpliwości informację o ich wysokości, a w odniesieniu do cen urzędowych - także o ich rodzaju (np. cena urzędowa) oraz o przyczynach wprowadzenia obniżek cen.

Sprzedawca nie może odmówić wydania konsumentowi oferowanego do sprzedaży towaru po złożeniu przez konsumenta oświadczenia o przyjęciu oferty. Konsumentowi powinien być wydany wybrany (wskazany przez niego) towar, chyba że żądany przez konsumenta sposób wydzielenia określonej części towaru z całości narusza interesy sprzedawcy.

Obowiązki kupującego:

1)odbiór towaru - może odbyć się bezpośrednio od sprzedawcy (np. przy sprzedaży odręcznej) albo za składu sprzedawcy. Towar powinien być odebrany również wówczas, gdy został wysłany przez sprzedawcę

2)zapłacenie ceny - cena jest to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. Mamy ceny jednostkowe, urzędowe, umowne

3)poinformowanie sprzedawcy, że towar jest niezgodny z umową w terminie 2 miesięcy od wykrycia wady, jeżeli konsument chce dochodzić uprawnień z tego tytułu.

Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową

Nie stosuje się przepisów KC dot. ochrony kupującego wynikających z rękojmi i gwarancji (art.556-581 KC).

Sprzedawca odpowiada, jeżeli towar konsumpcyjny w chwili jego wydania jest niezgodny z umową. Niezgodność towaru z umową jest pojęciem szerszym niż wada i obejmuje:

1)wady w ujęciu przepisów KC o rękojmi:

a)wada fizyczna - mamy z nią do czynienia, jeżeli:

- rzecz sprzedana ma wadę zmniejszającą jej wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub z przeznaczenia rzeczy, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany, oraz gdy jego właściwości nie odpowiadają właściwością cechującym towar tego rodzaju,

- rzecz nie posiada właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego,

- rzecz została kupującemu wydana w stanie niezupełnym (niekompletnym, bez wymaganej charakterem i przeznaczeniem towaru instrukcji obsługi lub innej informacji niezbędnej do prawidłowego korzystania z towaru itp.)

Od stanu niezupełnego należy odróżnić braki ilościowe (gdy brak jest odpowiedniej ilości towaru). Wady mogą być zwykłe lub ukryte.

b)wada prawna - mamy z nią do czynienia, jeżeli:

- rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej,

- rzecz jest obciążona prawem osoby trzeciej, zwłaszcza ograniczonym prawem rzeczowym lub prawem obligacyjnym

2) niezgodność towaru z zapewnieniami osób, które wprowadzają towar konsumpcyjny do obrotu krajowego w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa

3) niezgodność towaru z zapewnieniami osób, które podają się za producenta przez umieszczenie na towarze swojej nazwy czy znaku towarowego

4) nieprawidłowość zamontowania i uruchomienia towaru konsumpcyjnego, jeżeli czynności te zostały wykonane w ramach sprzedaży przez sprzedającego lub osobę, za którą ponosi on odpowiedzialność oraz nieprawidłowość zamontowania i uruchomienia towaru konsumpcyjnego, jeżeli czynności te zostały wykonane przez samego kupującego, ale wg instrukcji, którą otrzymał od sprzedającego w momencie zakupu towaru

5) nieprawidłowość dotycząca cech estetycznych towaru, które niekoniecznie mają wpływ na właściwości funkcjonalne rzeczy.

Ustawa wprowadza domniemanie, iż wadliwość towaru istniała już w chwili wydania rzeczy (chociażby pojawiła się później) - termin 6 miesięcy od dnia wydania towaru. W przypadku stwierdzenia niezgodności przed upływem 6 miesięcy od wydania towaru, domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania towaru.

W przypadku indywidualnego uzgodnienia właściwości towaru konsumpcyjnego domniemywa się, że jest on zgodny z umową, jeżeli odpowiada podanemu przez sprzedawcę opisowi lub ma cechy okazanej kupującemu próbki albo wzoru, a także nadaje się do celu określonego przez kupującego przy zawarciu umowy, chyba że sprzedawca zgłosił zastrzeżenia co do takiego przeznaczenia towaru.

W innych przypadkach niż wymienione domniemywa się, że towar konsumpcyjny jest zgodny z umową, jeżeli nadaje się do celu, do jakiego tego rodzaju towar jest zwykle używany, oraz gdy jego właściwości odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju. Takie samo domniemanie przyjmuje się, gdy towar odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela; a szczególności uwzględnia się zapewnienia wyrażone w oznakowaniu towaru lub reklamie, odnoszące się do właściwości towaru, w tym także terminu, w jakim towar ma je zachować. Sprzedawca nie jest tym związany, jeżeli wykazał, że zapewnienia tego nie znał ani, oceniając rozsądnie, znać nie mógł albo że nie mogło ono mieć wpływu na decyzję kupującego o zawarciu umowy, albo też że jego treść sprostowano przed zawarciem umowy.

Sprzedawca nie odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową, gdy kupujący o tej niezgodności wiedział, oceniając rozsądnie, powinien był przewidzieć. To samo odnosi się do niezgodności, która wynikła z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez kupującego.

Gdy konsument stwierdzi, że rzecz zakupiona jest niezgodna z umową to w ramach uprawnień wynikających z ustawy ma 2 grupy roszczeń.

Pierwsza grupa:

1)doprowadzenie towaru do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo

2)wymiana towaru na nowy,

chyba, że naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów.

Druga grupa uprawnień wchodzi w rachubę, jeżeli nie można zrealizować uprawnień z pierwszej grupy. Zachodzi to, gdy naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów, albo jeżeli sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie lub gdy naprawa albo wymiana narażałyby kupującego na znaczne niedogodności. W takiej sytuacji ma on prawo do:

1)stosownego obniżenia ceny albo

2)odstąpienia od umowy.

Kupujący od umowy nie może odstąpić, gdy niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna.

W celu realizacji uprawnień z tytułu występowania niezgodności towaru z umową należy zawiadomić sprzedawcę o występujących wadach zakupionej rzeczy (czyli istnieniu lub wykryciu w nim wadliwości) najpóźniej w terminie 2 miesięcy od daty ich wykrycia. Jeżeli kupujący nie dokona zawiadomienia we właściwym terminie to traci uprawnienia z tego tytułu. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie zawiadomienia przed jego upływem. Konieczne jest złożenie reklamacji w formie pisemnej i posiadanie dowodu jej nadania. Możliwe jest złożenie reklamacji w postaci elektronicznej albo w postaci elektronicznej zaopatrzonej bezpiecznym podpisem elektronicznym.

Reklamacja (żądanie) powinno zawierać:

1)oznaczenie konsumenta, jego dane, adres lub inny sposób komunikowania

2)oznaczenie sprzedawcy, do którego jest skierowana reklamacja

3)stwierdzenie wykrycia niezgodności towaru z umową wraz z bliższym określeniem, na czym polega wada albo jakie funkcje nabytej rzeczy nie działają lub nie występują

4)jedno z żądań reklamacyjnych z grupy pierwszej - naprawy rzeczy lub wymianę towaru na nowy, w wypadku gdy naprawa jest niemożliwa lub wymaga nadmiernych kosztów można żądać uprawnień z drugiej grupy - obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy

5)zakreślenie terminu do realizacji reklamacji, który powinien uwzględniać rodzaj oraz specyfikę towaru i naprawy. Co do zasady będą to 2 tygodnie. Jeżeli sprzedawca, który otrzymał od kupującego reklamację nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni uważa się, że uznał je za uzasadnione

6)podpis konsumenta.

Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jedynie w przypadku jej stwierdzenia przed upływem 2 lat od wydania tego towaru kupującemu; termin ten biegnie na nowo w razie wymiany towaru. Jeżeli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana strony mogą ten termin skrócić, jednakże nie poniżej 1 roku. Odpowiedzialność sprzedawcy trwa przez okres 2 lat od dnia wydania towaru.

Roszczenia kupującego z tytułu niezgodności rzeczy z umową przedawniają się z upływem roku od stwierdzenia przez kupującego niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. Przedawnienie nie może się skończyć przed upływem terminu 2-letniego. W takim samym terminie wygasa uprawnienie do odstąpienia od umowy.

Zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową przerywa bieg przedawnienia. Przedawnienie nie biegnie w czasie wykonywania naprawy lub wymiany oraz prowadzenia przez strony, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące, rokowań w celu ugodowego załatwienia sprawy.

Upływ terminów: 2-letniego - w odniesieniu do odpowiedzialności sprzedawcy - i rocznego terminu przedawnienia dla powstałych roszczeń z tytułu wadliwości rzeczy nie wyłącza wykonania uprawnień wnikających z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową, jeżeli sprzedawca w chwili zawarcia umowy wiedział o niezgodności i nie zwrócił na to uwagi kupującego.

Uprawnień unormowanych w ustawie nie można wyłączyć ani ograniczyć w drodze umowy zawartej przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. W szczególności nie można tego dokonać przez oświadczenie kupującego, że wie o wszelkich niezgodnościach towaru z umową lub przez wybór prawa obcego. Strony umowy nie mogą ograniczyć tych uprawnień, ale mogą je zwiększyć np. przez wydłużenie terminu odpowiedzialności sprzedawcy.

W przypadku zaspokojenia roszczeń wynikających z niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedawca, który zadośćuczynił żądaniom klienta, może dochodzić odszkodowania od któregokolwiek z poprzednich sprzedawców, jeżeli w skutek jego działania lub zaniechania towar był niezgodny z umową sprzedaży konsumenckiej.

Odpowiedzialność z tytułu gwarancji konsumenckiej

Udzielenie kupującemu gwarancji następuje bez odrębnej opłaty przez oświadczenie gwaranta, zamieszczone w dokumencie gwarancyjnym lub reklamie, odnoszących się do towaru konsumpcyjnego; określa ono obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy właściwość sprzedanego towaru nie odpowiada właściwości wskazanej w tym oświadczeniu. Nie uważa się za gwarancję oświadczenia, które nie kształtuje obowiązków gwaranta.

Gwarancja jest pisemnym zobowiązaniem do bezpłatnej naprawy kupionego towaru lub - gdy np. usunięcie niezgodności towaru z umową jest niemożliwe - do jego wymiany. Towar ma gwarancję, co do zasady, gdy przy zakupie otrzymujemy odpowiedni dokument - kartę gwarancyjną. Zobowiązanie gwarancyjne może powstać z mocy prawa w reklamie (np. telewizyjnej) towaru, bez konieczności wydania dokumentu gwarancyjnego (karty gwarancyjnej).

Sprzedawca udzielający gwarancji wydaje kupującemu wraz z towarem dokument gwarancyjny powinien także sprawdzić zgodność znajdujących się na towarze oznaczeń z danymi zawartymi w dokumencie gwarancyjnym oraz stan plomb i innych umieszczonych na towarze zabezpieczeń.

W dokumencie gwarancyjnym należy zamieścić podstawowe dane potrzebne do dochodzenia roszczeń z gwarancji, w tym zwłaszcza nazwę i adres gwaranta lub jego przedstawiciele w RP, czas trwania i terytorialny zasięg ochrony gwarancyjnej. Ponadto powinno być w nim zawarte stwierdzenie, że gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową.

UMOWA O PRACE GEOLOGICZNE

DEFINICJA UMOWY

Regulacja problematyki związanej z pracami geologicznymi - ustawa Prawo geologiczne i górnicze

Praca geologiczna - projektowanie i wykonywanie badań w celu ustalenia budowy geologicznej kraju, a zwłaszcza poszukiwania i rozpoznawania złóż kopalin, wód podziemnych, określania warunków geologiczno- inżynierskich oraz sporządzanie map i dokumentacji geologicznych.

Robota geologiczna - wykonywanie w ramach prac geologicznych wszelkich czynności poniżej powierzchni ziemi, w tym wykonywanych przy użyciu materiałów wybuchowych, oraz likwidacja wyrobisk po tych czynnościach, z wyłączeniem prac dotyczących ustalania geotechnicznych warunków posadawiania obiektów budowlanych.

Zawarcie umowy o prace geologiczne - zobowiązanie się wykonawcy do wykonania dokumentacji geologicznej opracowanej na podstawie prac geologicznych (obejmujących w miarę potrzeby roboty górnicze, roboty pomocnicze oraz prace badawcze, pomiarowe, laboratoryjne i kameralne) w zamian za umówione wynagrodzenie.

PRZEDMIOT UMOWY

Przedmiotem umowy o prace geologiczne jest wykonanie dokumentacji geologicznej.
Dokumentacja ta zawiera wyniki prac geologicznych wraz z ich interpretacją oraz określeniem stopnia zamierzonego celu. Dokumentacją geologiczną jest tylko ten dokument, który odpowiada wymaganiom ustawy oraz został zatwierdzony w drodze decyzji przez właściwy organ administracji geologicznej.

Projekt budowlany powinien zawierać również wyniki badań geologiczno - inżynierskich oraz geotechniczne umiejscowienie obiektów budowlanych. Prace geologiczne, obejmujące roboty geologiczne, mogą być wykonywane tylko na podstawie projektu prac geologicznych. Projekt prac geologicznych powinien określać:

cel zamierzonych prac, sposób jego osiągania wraz z określeniem rodzaju wymaganej dokumentacji geologicznej,

harmonogram prac,

przestrzeń, w której obrębie mają być wykonywane prace geologiczne,

przedsięwzięcia konieczne ze względu na ochronę środowiska, w tym zwłaszcza wód podziemnych, oraz sposób likwidacji wyrobisk, otworów wiertniczych, rekultywacji gruntów, oraz środki mające na celu zapobieżenie szkodom.

Projekty prac geologicznych podlegających koncesji nie są zatwierdzane przez właściwy organ administracji geologicznej, gdyż w samej decyzji koncesyjnej określone są wymagania precyzujące sposób wykonania koncesjonowanych prac geologicznych. Natomiast projekt prac geologicznych, których wykonanie nie wymaga uzyskania koncesji, podlega zatwierdzeniu przez właściwy organ administracji geologicznej w drodze decyzji.

Zobowiązanie wykonawcy ma charakter zobowiązania rezultatu, gdyż wykonanie dokumentacji geologicznej jest konkretnym efektem. Do istoty umowy o prace geologiczne należy zatem z jednej strony zobowiązanie wykonawcy do wykonania określonego rezultatu, z drugiej - zobowiązanie zamawiającego do zapłaty określonego wynagrodzenia. Rezultat, jakim jest wykonanie dokumentacji geologicznej, ma charakter ściśle określony wg kryteriów zawartych w umowie.

CHARAKTER UMOWY O PRACE GEOLOGICZNE

- umowa nienazwana ( obowiązujące przepisy nie określają essentialia negotti, którym umowa mogłaby być w całości lub części przypisana. Dotychczas w praktyce do umów tego rodzaju, w kwestiach nieuregulowanych przepisami szczególnymi, stosuje się przepisy umowy o dzieło);

umowa konsensualna (gdyż dochodzi do skutku już przez złożenie oświadczeń woli);

umową odpłatną ( odpłatność oznacza ekwiwalentność, a więc swoistą równowartość ekonomiczną świadczeń obu stron);

jest to czynność dwustronnie zobowiązująca (świadczenie jednej strony ma nastąpić za opłatą drugiej stronie);

umowa wzajemna (obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej strony)

umowa handlowa ( wiąże się ona z profesjonalnym prowadzeniem przez wykonawcę działalności gospodarczej w określonej formie).

STRONY UMOWY

Stronami umowy o prace geologiczne są wykonawca i zamawiający.

Wykonawca - podmiot zobowiązujący się do opracowania dokumentacji geologicznej. Forma organizacyjna tego podmiotu jest dowolna - os. fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, os. prawna (np. sp. kapitałowe, przedsiębiorstwa państwowe); czy handlowe spółki osobowe.

Prawo geologiczne i górnicze, definiując wykonawcę wprowadza pojęcie przedsiębiorcy, jako podmiotu posiadającego koncesję na prowadzenie działalności regulowanej ustawą tj. prowadzenie prac geologicznych i górniczych. Przedsiębiorcą może być tylko ten, kto uzyskał koncesję. ( wyjątek - art. 39 ust. 1 PrGeolIGórn - „o ile ustawa nie stanowi inaczej, przepisy dotyczące przedsiębiorcy stosuje się odpowiednio do podmiotów wykonujących prace geologiczne, które nie wymagają koncesji”).

Wykonawca (przedsiębiorca) posiadający koncesję musi wykazać się odpowiednimi kwalifikacjami.

Zamawiający - podmiot, który zamawia wykonanie dokumentacji geologicznej. Nie ma żadnych ograniczeń co do formy organizacyjnej zlecającego.

ZAWARCIE UMOWY

o zawarciu umowy decyduje zgodne oświadczenie woli wszystkich podmiotów mających uczestniczyć w zaciągniętym zobowiązaniu;

podstawą zawarcia umowy jest zatwierdzony projekt prac geologicznych;

może być zawarta w każdy sposób przewidziany przez k.c. ( w szczególności poprzez przetarg);

powinna być zawarta w formie pisemnej.

ZMIANA I USTANIE UMOWY

Treść umowy o prace geologiczne może być zmieniana przez strony umowy za ich zgodą w każdym momencie jej trwania. Nie zawsze jednak taka zmiana jest możliwa na przykład ze względu na zaawansowanie w wykonaniu przedmiotu umowy. Jeżeli umowa została zawarta na piśmie z określonym rygorem, jaki wiąże się z niezachowaniem formy, to zmiana umowy powinna być dokonana w formie właściwej przewidzianej umową.

Umowa o dzieło wygasa z chwilą odebrania przez zamawiającego dzieła bez zastrzeżeń. Umowa ta może być rozwiązana za porozumieniem stron, z uwzględnieniem jej sposobu rozliczenia. Jeżeli wykonawca opóźnił się z rozpoczęciem lub wykonaniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczonego terminu dodatkowego odstąpić od umowy jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

Jeżeli wykonawca wykona dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania dzieła i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może odstąpić od umowy albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo wykonawcy.

Zamawiający może odstąpić od umowy w każdej chwili, pod warunkiem że dzieło nie zostało ukończone. Musi jednak zapłacić umówione wynagrodzenie. Zamawiający może odliczyć to, co wykonawca zaoszczędził z powodu niewykonania dzieła. Jeżeli w toku wykonywania dzieła zajdzie konieczność przeprowadzenia dodatkowych prac nieprzewidzianych we wcześniejszym planie lub nastąpiła - wskutek zarządzenia właściwego organu państwowego - zmiana cen lub stawek wykorzystywanych przy rozliczaniu kosztorysowym, uzasadniającym znaczne podwyższenie wynagrodzenia kosztorysowego, zamawiający może od umowy odstąpić, powinien jednak uczynić to niezwłocznie i zapłacić wykonawcy odpowiednią część umówionego wynagrodzenia.

Przepisy te, regulujące problematykę ustania umowy w przypadku umowy o dzieło, jak również ustawowe prawo odstąpienia od umowy (art. 487 i nast. KC) będą miały analogiczne zastosowanie do umowy o prace geologiczne.

WYKONANIE UMOWY

umowa o wykonanie prac geologicznych powinna być wykonywana przez obie strony zgodnie z treścią łączącego je zobowiązania oraz w sposób odpowiadający jego celowi społeczno - gospodarczemu przy dołożeniu należytej staranności;

umowa powinna ściśle określać prawa i obowiązki stron umowy (jest umową wzajemną);

dwojaki charakter obliczania wynagrodzenia wykonawcy:

a)wynagrodzenie ryczałtowe - strony zakładają, że wartość świadczenia jest im znana. Cechą charakterystyczną tego wynagrodzenia jest to, że w umowie z góry ustala się wynagrodzenie w oznaczonej kwocie, bez względu na poniesione w rzeczywistości koszty wytworzenia dzieła (dokumentacji geologicznej).

b)wynagrodzenie kosztorysowe - częściej stosowane - podstawą jego obliczania są rzeczywiste wydatki konieczne do wykonania dzieła. Obliczenie zawsze następuje po wykonaniu dzieła.

Przy ustaleniu wynagrodzenia ryczałtowego zawsze istnieje ryzyko, że w przypadku ustalenia go na zbyt niskim poziomie wykonawca będzie mógł domagać się dopłaty, chociażby w chwili jego ustalania nie można było przewidzieć rozmiaru i kosztów prac.

Jeżeli strony nie określiły w umowie wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, przysługuje zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli nie da się w powyższy sposób określić wynagrodzenia, to należy się ono w wysokości odpowiadającej nakładowi pracy oraz innym nakładom poczynionym przez wykonawcę.

PRAWA I OBOWIĄZKI STRON

Podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest sporządzenie dokumentacji geologicznej. Wykonawca jest zobowiązany w szczególności do:

a)posiadania dokumentacji prowadzonych prac i uzupełniania jej w miarę postępu robót;

b)zgłoszenia zamiaru przystąpienia do wykonywania prac geologicznych organowi nadzoru górniczego oraz wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) właściwemu ze względu na miejsce wykonywania prac;

c)zagospodarowania kopaliny wydobytej lub wydobywającej się samoistnie w czasie wykonywania tych prac.

Prawo do wykonywania prac geologicznych nie jest prawem podmiotowym, lecz uprawnieniem objętym treścią prawa własności. Uprawnienie to przysługuje Skarbowi Państwa, właścicielowi nieruchomości gruntowej bądź podmiotom niektórych praw pochodzących od tej własności (np. użytkownikowi górniczemu)

Podstawowym obowiązkiem zamawiającego jest odebranie sporządzonej przez wykonawcę dokumentacji geologicznej oraz zapłata umówionego wynagrodzenia. Obowiązkiem zamawiającego jest ponadto zwrot kosztów naprawy niezawinionych szkód. Koszty te mieszczą się w ramach wynagrodzenia.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NIEWYKONANIE LUB NIENALEŻYTE WYKONANIE UMOWY

Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy wzajemnej określają przepisy ogólne (art. 487 KC) regulujące ogólne zasady odpowiedzialności umownej. Przyjmujący zamówienie ma obowiązek wykonania dzieła, które będzie odpowiedniej jakości. Jeśli wykonawca wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania dzieła i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i ryzyko przyjmującego zamówienie. Odstąpienie od umowy jest niemożliwe, jeżeli wady są nieistotne. W braku odmiennych uregulowań dotyczących rękojmi, przy umowie o dzieło stosuje się odpowiednie przepisy o rękojmi przy sprzedaży (art. 638 KC).

ODPOWIEDZIALNOŚĆ Z TYTUŁU RĘKOJMI

Wykonawca prac geologicznych odpowiada za wady dzieła według zasad określonych w przepisach o rękojmi przy sprzedaży z zastrzeżeniem rozwiązań szczegółowych. Ponieważ dzieło jest świadczeniem oznaczonym co do tożsamości, zamawiającemu nie przysługuje roszczenie o wydanie innego przedmiotu. Przyjmujący zamówienie (wykonawca) nie odpowiada za wady, jeżeli zamawiający wiedział o nich w chwili odebrania dzieła. Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem 2 lat od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z umową miało być oddane. Roszczenia z tytułu rękojmi za wady dzieła wygasają po upływie terminów określonych w przepisach o sprzedaży. Przepisy te będą miały zastosowanie do kwestii odpowiedzialności stron z tytułu umowy o prace geologiczne.

UMOWA O ROBOTY GEODEZYJNO-KARTOGRAFICZNE

Ustawa z 17.5. 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Definicja - wykonawca zobowiązuje się przeprowadzić dla zamawiającego roboty geodezyjne oraz opracować na tej podstawie dokumentacje kartograficzną określonego terenu, a zamawiający zobowiązuje się do odebrania tej dokumentacji i zapłacenia wynagrodzenia oraz zwrócenia kosztów i naprawienia niezawinionych szkód.

Przedmiot

Prace geodezyjne - Projektowanie i wykonywanie pomiarów geodezyjnych, wykonywanie zdjęć lotniczych, dokonywanie obliczeń, sporządzanie i przetwarzanie dokumentacji geodezyjnej, a także zakładanie i aktualizację baz danych niezbędnych krajowego systemu informacji o terenie. Zaliczamy także ewidencje gruntów, rozgraniczanie nieruchomości, prowadzenie klasyfikacji gleboznawczej oraz zakładanie i dokumentacja katastru uzbrojenia terenu.

Prace kartograficzne - Opracowywanie, merytoryczne i techniczne redagowanie map i opracowań pochodnych oraz ich reprodukowanie.

Dokumentacja geodezyjno-kartograficzna - dane wyjściowe do wykonania w przyszłości projektu budowlanego. Dokumentacja ta jest wykonywana na podstawie uprzednio przeprowadzonych pomiarów terenów inwestycji. Jest to mapa fizjograficzna tego terenu uwzględniająca granice, obszar i ukształtowanie.

Wszystkie obiekty budowlane wymagające pozwolenia na budowę podlegają wyznaczeniu geodezyjnemu w terenie, a po ich wybudowaniu geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej (położenie na gruncie).

Jeżeli obiekty lub ich elementy będą ulegać zakryciu to inwentaryzacja powinna być wykonana przed zakryciem

Czynności geodezyjne w toku budowy:

1) Geodezyjna obsługa budowy i montażu obiektu budowlanego

2) Pomiary pomieszczeń obiektu jego podłoża oraz pomiary odkształceń obiektu

3) Geodezyjną inwentaryzacje powykonawczą obiektów lub elementów.

Czynności w pkt 1 i 2 są wykonywane, jeżeli są przewidziane w projekcie budowlanym lub na wniosek uczestnika procesu budowlanego.

Charakter umowy

Istota-zobowiązanie wykonawcy do wykonania dokumentacji i zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia przez zamawiającego.

Nienazwana(nie jest regulowana przepisami, zawiera elementy kilku umów) , konsensualna(zgodne oświadczenie woli stron), odpłatna, wzajemna.

Strony

Wykonawca - podmiot zobowiązujący się do przeprowadzenia dla zamawiającego robót geodezyjnych oraz opracowania na tej podstawie dokumentacji kartograficznej określonego terenu. Niezbędne jest posiadanie przez wykonawcę uprawnień zawodowych

Prace geodezyjne i kartograficzne mogą być wykonywane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą lub jednostki organizacyjne utworzone zgodne z przepisami prawa, jeżeli przedmiot ich działalności obejmuje ich prowadzenie.

Zamawiający - Dowolna forma organizacyjna.

Zawarcie umowy

Brak szczegółowych uregulowań, stosuje się tu ogólne zasady KC (art. 66-81). O zawarciu decyduje zgodne oświadczenie woli stron. Z reguły zawierana w formie pisemnej.

Umowa przedwstępna- strony mogą ją zawrzeć celem przygotowania w przyszłości określonej umowy zwanej przyrzeczoną lub stanowczą. Do ważności tej umowy niezbędne jest określenie istotnych postanowień umowy, która ma być zawarta w przyszłości.

Zasada swobody umów - dowolność kształtowania stosunku prawnego byleby nie sprzeciwiał się naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Zmiana i ustanie umowy

Zmiana może być dokonana w każdej chwili za zgodną wolą stron, wymaga zachowania formy w jakiej została zawarta oraz zasad określonych w umowie.

Ustanie

1) po wykonaniu umowy zgodnie z treścią zobowiązania

2) rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron

3) upływu czasu na jaki umowa została zawarta

4) odstąpienia od umowy

5) wypowiedzenia umowy

Odstąpienie

- zamawiający może to zrobić w każdej chwili płacąc umówione wynagrodzenie, odliczając to co wykonawca zaoszczędził z tytuły niewykonania dzieła.

-wykonawca opóźnia rozpoczęcie, oraz jest nieprawdopodobne aby ukończył na czas, zamawiający może odstąpić bez wyznaczani dodatkowego terminu przed upływem wykonania dzieła.

-po wykonaniu wadliwym lub sprzecznym z umową, można wezwać go do poprawienia dzieła, wyznaczyć mu termin. Po bezskutecznym upływie terminu zamawiający możę odstąpić lub przekazać wykonanie dzieła innej osobie na koszt i ryzyko wykonawcy.

-gdy w trakcie zajdzie konieczność wykonania prac dodatkowych wcześniej nieprzewidzianych, zmiana cen, stawek rozliczeń kosztorysowych.

Wykonywanie umowy

Powinno nastąpić zgodnie z treścią praw i obowiązków, oraz celom społeczno-godpodarczym.

Przekazanie przedmiotu umowy Odbioru(roboty objęte umową lub ich część określona w umowie) następuje po sprawdzeniu jego należytego wykonania.

Przedmiot odbioru:

1) Sprawdzenie zgodności wykonania robót z umową i zatwierdzonymi projektami.

2) Ustalenie ilości robót

Wykonawca zgłasza zamawiającemu datę gotowości robót do odbioru. Jeżeli odbiór będzie w terminie, to za dzień wykonania umowy uznaje się date zakończenia czynności odbioru. Jeżeli nastąpi po terminie, datą wykonania umowy jest dzień zgłoszenia czynności do odbioru. Z czynności odbioru sporządzany jest protokół.

Prawa i obowiązki stron

Wykonawca-wykonanie przedmiotu umowy, oraz zgłoszenie do Głównego Geodety Kraju(zasób centralny), marszałek województwa, starosta prac przed przystąpieniem do ich wykonania. Jeśli strony nie postanowiły inaczej, wykonawca jest zobowiązany do prowadzenia dziennika robót. Otrzymuje wynagrodzenie kosztorysowe, lub ryczałtowe.

Zamawiający- Zapłacenie wynagrodzenia i odebranie dokumentu. Dostarczenie materiałów, odebranie robót w terminie. Uprawniony do przeglądania dziennika robót, kontroli postępu.

Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie

*stosujemy przepisy KC dot. Umowy o dzieło, wykonania i niewykonania zobowiązań (487-497)

*przy umowie przedwstępnej gdy umowa przyrzeczona nie doszła do skutku obie strony mogą dochodzić naprawienia szkody z tytułu ujemnego interesu stron.

*strony ponoszą odpowiedzialność z tytułu bezzasadnego odstąpienia od zawartej umowy.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi

Wykonawca odpowiada wobec zamawiającego jeżeli wykonany przedmiot umowy ma wady zmniejszające jego wartość lub użyteczność ze względu na cel ukreslony w umowie.

Wraz z odbiorem robót powstaje ustawowa odpowiedzialność wykonawcy z tytułu rękojmi za wady. Zamawiający może odmówić przyjęcia świadczenie, przyjąć je z zastrzeżeniem usunięcia wad, usterek, może przyjąć z zastrzeżeniem obniżenia świadczenia wzajemnego. Po odbiorze wykonawca odpowiada tylko za wady, o których zamawiający nie wiedział. Wykonawca odpowiada za wady powstałe z przyczyn, które tkwiły już poprzednio w oddanych przedmiotach.

Dzieło jest oznaczone co do tożsamości, zamawiającemu nie przysługuje roszczenie o wydanie innego przedmiotu.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady fizyczne robót geodezyjno-kartograficznych trwa rok od dnia odbioru, termin ten nie dotyczy robót wchodzących w skład dokumentacji projektowej. Odpowiedzialności te pozostają w ścisłym związku.

UMOWA O PRACE PROJEKTOWE

Reguluje ją ustawa Prawo Budowlane a szczegółowy zakres projektu budowlanego określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 03.07.2003 roku. Projekt budowlany stanowi podstawę do wydania decyzji o pozwolenie na budowę. Projektowanie jest zaliczane do etapu procesu inwestycyjnego, polegającego na przygotowaniu inwestycji. Posiadanie dokumentacji projektowej przez inwestora jest niezbędne do rozpoczęcia procesu budowlanego. W umowie o prace projektowe wykonawca zobowiązuje się do wykonania przewidzianych w umowie prac, a zamawiający( inwestor) zobowiązuje się do ich odebrania i zapłaty określonego wynagrodzenia.

Przedmiotem umowy jest opracowanie projektu budowlanego oraz z reguły sprawowanie nadzoru autorskiego. Do prac projektowych zalicza się również opracowywanie dokumentacji w stadiach poprzedzających opracowanie projektu budowlanego np. projekt technologiczny. Umowa o prace projektowe może obejmować projektowanie całości inwestycji lub tylko pewne etapy projektowania. Projekt budowlany musi być opracowany dla wszystkich inwestycji budowlanych, które wymagają pozwolenia na budowę. Dla pozostałych inwestycji wymagana jest uproszczona dokumentacja. Zgodnie z ustawą Prawo Budowlane projekt budowlany składa się z dwóch części: projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno- budowlanego. Projekt powinien zawierać również oświadczenie właściwych j. organizacyjnych o zapewnieniu dostaw ciepła energii itp. oraz warunków przyłączenia do sieci wodociągowych, gazowych et cetera. W zależności od potrzeb musi również zawierać wyniki badań geologiczno-inżynierskich oraz geotechniczne warunki umiejscowienia obiektów budowlanych.

Projekt budowlany podlega zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na budowę. Przed wydaniem decyzji organ sprawdza:

- czy projekt jest zgodny z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

- czy projekt zagospodarowania działki lub terenu jest zgodny z przepisami, w tym techniczno- budowlanymi,

- czy projekt budowlany jest kompletny i posiada wymagane opinie, pozwolenia oraz informacje dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,

- wykonanie( jeśli jest taki obowiązek) , a także sprawdzenie projektu przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje.

W razie stwierdzenia naruszeń organ na drodze postanowienia nakłada na przedstawiającego projekt obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, wskazując odpowiedni termin, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzje o odmowie zatwierdzenia projektu i udzieleniu zgody na budowę. Decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego jest ważna na czas w niej oznaczony nie dłużej jednak niż rok. Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 2 lat od dnia w którym decyzja stała się ostateczna lub budowa została przerwana na okres dłuższy niż dwa lata.

W decyzji o pozwoleniu na budowę właściwy organ może nałożyć na inwestora obowiązek zapewnienia nadzoru autorskiego w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania obiektu lub robot budowlanych bądź przewidywanym wpływem na środowisko. Nadzór autorski obejmuje:

- stwierdzanie w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem,

- uzgadnianie możliwości wprowadzenia zmian w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.

Umowa o prace projektowe jest umową nienazwaną. Zawiera w sobie elementy: umowy o dzieło( zakres opracowania dokumentacji projektowej) a także umowy o świadczenie usług( zakres nadzoru autorskiego).

Przedmiotem umowy o prace projektowej jest dzieło( wykonanie dokumentacji projektowej) o charakterze niematerialnym chociaż wyrażone w postaci fizycznej( opisy rysunki).

Zobowiązanie wykonawcy w zakresie opracowania projektu ma charakter zobowiązania rezultatu- gdyż przedmiotem łączącego strony stosunku obligacyjnego jest określony wynik pracy. Zobowiązanie wynikające z nadzoru autorskiego ma charakter zobowiązania starannego działania. Umowa o prace projektowe ma charakter umowy konsensualnej. Jest to umowa odpłatna. Ma charakter dwustronnie zobowiązujący, gdyż obowiązek spełnienia świadczenia ciąży na obydwu stronach umowy. Jest umową wzajemną. Można ją także zaliczyć do umów handlowych gdyż wiąże się z profesjonalnym prowadzeniem przez wykonawcę działalności gospodarczej w określonej formie.

Stronami umowy są: wykonawca zwany projektantem lub jednostką projektową i zamawiający( inwestor). Jednostką projektową będzie przedsiębiorca( forma organizacyjna dowolna) wykonujący we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Zamawiającym( dowolna forma organizacyjna) jest podmiot zobowiązujący się do odebrania dokumentacji projektowej i zapłacenia wynagrodzenia.

O zawarciu umowy o prace projektowe decyduje zgodne oświadczenie woli stron uczestniczących zaciąganym zobowiązaniu. Zastosowanie mają przepisy KC. Jeżeli umowa jest zawierana na podstawie zamówienia publicznego, to będą tu miały zastosowanie przepisy Ustawy Prawo Zamówień Publicznych. Zgodnie z zasadą swobody zawierania umów strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny wg swojego uznania.

W praktyce Umowa o prace projektowe zawierana jest w formie pisemnej. Zmiana umowy lub jej uzupełnienie wymaga takiej formy, jaką strony przewidziały w celu jej zawarcia. Zmiana nie zawsze może być możliwa np. ze względu na zaawansowanie w wykonaniu przedmiotu umowy.

Ustanie umowy o prace projektowe następuje:

- po wykonaniu umowy zgodnie z treścią zobowiązania,

- w przypadku rozwiązania umowy z porozumieniem stron,

- po upływie czasu na jaki została zawarta,

- w przypadku odstąpienia od umowy i w przypadku jej wypowiedzenia.

Do momentu zakończenia wykonania dzieła zamawiający może w każdej chwili od umowy odstąpić, płacąc umówione wynagrodzenie. Jeśli wykonawca wykona dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania dzieła i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Przepisy dotyczące ustania umowy o dzieło jak i regulujące wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań(487-497 KC) będą miały zastosowanie do umowy o prace projektowe.

Wykonanie umowy przez strony powinno nastąpić zgodnie z treścią praw i obowiązków, w sposób odpowiadający jej celom społeczno-gospodarczym, zasadom współżycia społecznego a także ustalonym w tym zakresie zwyczajom. Strony powinny wykonać zobowiązanie zgodnie z treścią łączącego je stosunku.

Wykonawca( projektant) zobowiązuje się do wykonania przewidzianych w umowie prac zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego, normami technicznymi projektowania i innymi obowiązującymi przepisami oraz zasadami i osiągnięciami współczesnej wiedzy technicznej. Wykonawca jest zobowiązany wydać w czasie i miejscu przewidzianym umową dokumentacje projektową stanowiącą przedmiot odbioru. Odbiór wykonanych prac projektowych powinien być stwierdzony pismem w formie protokołu jednakże zobowiązanie wykonawcy wygasa dopiero z chwilą odbioru obiektu budowlanego, zrealizowanego na podstawie projektu budowlanego. Integralna część przedmiotu odbioru stanowią wykazy opracowań oraz pisemne oświadczenie wykonawcy iż dokumentacja jest wykonana zgodnie z umową, normami obowiązującymi przepisami techniczno budowlanymi oraz że jest kompletna.

Zamawiający zobowiązuje się do odbioru prac i zapłaty wynagrodzenia. Ponadto zamawiający powinien dostarczyć wykonawcy niezbędne dane do wykonania prac projektowych. Wynagrodzenie wykonawcy może mieć postać bądź wynagrodzenia ryczałtowego, bądź kosztorysowego na podstawie kalkulacji uzasadnionych kosztów.

Strony w umowie powinny określić formę odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań i określić czy odpowiedzialność będzie miała charakter ogólnej odpowiedzialności kontraktowej, czy też będzie się opierać na karach umownych.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi uregulowana jest w KC. Wykonawca z tytułu rękojmi odpowiada za wady dokumentacji projektowej, jeżeli wady te zmniejszają jej wartość lub użyteczność na cel oznaczony w umowie. Zamawiający który otrzymał wadliwą dokumentację ma prawo żądać bezpłatnego usunięcia wad w oznaczonym terminie, obniżenia wynagrodzenia i odstąpienia od umowy. Zamawiający ma prawo odstąpić od umowy jeżeli wykonawca wykonuje dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, tzn. wady dzieła są istotne lub nie dadzą się usunąć. Od odpowiedzialności z tytułu rękojmi wykonawca może się uwolnić jedynie wtedy gdy wykaże, że wada powstała wskutek wykonania projektu zgodnie ze wskazówkami zamawiającego jeśli na piśmie zakwestionował on te wskazówki i uprzedził zamawiającego o przewidzianych negatywnych skutkach zastosowania jego wskazówek.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady przedmiotu umowy o prace projektowe wygasa wraz z wygaśnięciem odpowiedzialności wykonawcy za wady obiektu budowlanego wybudowanego na podstawie danej dokumentacji. Wynika to ze ścisłego związku, jaki istnieje między wykonawstwem budowlanym a projektowaniem. Termin ten kończy się po 3 latach od odbioru obiektu budowlanego. Odpowiedzialność wykonawcy z tytułu rękojmi za wady projektu budowlanego obejmuje ponadto materialne następstwa wad obiektu budowlanego, będące następstwem wad dokumentacji projektowej.

UMOWA O ROBOTY BUDOWLANE

Definicja:

Wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty.

Przez robotę budowlaną należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiorce obiektu budowlanego.

Podstawowym celem gospodarczym umowy o roboty budowlane jest zrealizowanie zamierzonego przedsięwzięcia inwestycyjnego i osiągniecie rezultatu w postaci obiektu lub kompleksu obiektów budowlanych.

Przedmiot umowy:

Jest nim obiekt budowlany. Obiektem jest określony rezultat robót budowlanych, który w dokumentacji stanowi samoistną całość, dającą się wyodrębnić pod względem technicznym lub technologicznym.

Obiekt budowlany - budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi oraz budowlę stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami oraz obiekt małej architektury.

Budynek - obiekt budowlany trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Obiekt małej architektury - niewielkie obiekty gównie kultu religijnego (np. kapliczki), posągi, wodotryski oraz inne obiekty architektury ogrodowej, a także obiekty służące rekreacji.

Projekt budowlany podlega zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na budowę. Roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznych decyzji o pozwoleniu na budowę. Ustawa wymienia jednak zwolnienia.

Rodzaje umów o roboty budowlane:

umowa o generalna realizację inwestycji budowlanej (obiektu)

Charakteryzuje się tym, że generalny inwestor inwestycji zobowiązuje się za wynagrodzeniem do oddania inwestorowi gotowej inwestycji „pod klucz” w określonym terminie.

Umowa ma charakter złożony: występuje tu umowa o roboty budowlane i umowa o świadczenie usług.

Mamy do czynienia z rozszerzeniem obowiązków umownych generalnego realizatora, poprzez przejęcie obowiązków, do których zobowiązany jest inwestor, np. dostarczenie dokumentacji projektowej, budowa, zapewnienie nadzoru inwestorskiego, dysponowanie finansami.

Obowiązki generalnego realizatora inwestycji może wykonywać generalny wykonawca lub podmiot który bezpośrednio nie będzie wykonywał żadnych robót. Odpowiedzialność spoczywa na generalnym realizatorze inwestycji.

umowa o generalne wykonawstwo inwestycji (obiektu budowlanego)

Zawierana jest przez inwestora z podmiotem przyjmującym funkcje generalnego wykonawcy.

Generalny wykonawca zobowiązuje się do wykonania określonych umową robót budowlanych, a także organizacji i koordynacji całego procesu.\

Generalny wykonawca zawiera umowy z wykonawcami (podwykonawcami) określonych fragmentów robót.

Jest on odpowiedzialny przed inwestorem za całość robót.

umowa o podwykonawstwo

Jest umową o wykonanie robót budowlanych lub montażowych, zawieraną przez generalnego wykonawcę z podwykonawcą.

Za działania lub zaniechania podwykonawcy przed inwestorem ponosi odpowiedzialność generalny wykonawca.

Umowa ta może mieć charakter umowy o roboty budowlane lub umowy o dzieło.

W umowie o roboty budowlane zawartej między inwestorem, a wykonawcą strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców.

Wymagana jest zgoda inwestora na zawarcie umowy z podwykonawcą - jeżeli inwestor w ciągu 14 dni nie zgłosi sprzeciwu uważa się, że wyraził zgodę.

umowa o wykonawstwo częściowe

Zawierana jest przez inwestora z wykonawcą tzw. wykonawcą częściowym, w sytuacjach gdy zasadnicze funkcje generalnego wykonawcy pełni sam inwestor.

Umowa może mieć charakter umowy budowlanej lub o dzieło

Zasadniczym kryterium rozróżnienia umowy o dzieło i umowy o roboty budowlane jest ocena realizowanej inwestycji stosownie do wymagań Prawa budowlanego.

Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, inwestor zaś zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót - przekazania terenu budowy, dostarczenia projektu, odebrania obiekty, zapłaty wymaganego wynagrodzenia.

Analogiczne obowiązki ciążą na kontrahentach umowy, jeżeli jej przedmiotem jest remont budynków i budowli czy też przeprowadzenie określonego „wycinka robót” pod warunkiem, że umowa zachowuje postać „umowy o roboty budowlane”.

Aby umowa o podwykonawstwo albo wykonawstwo częściowe mogła być uznana za umowę o roboty budowlane musi mieć większe rozmiary oraz mieć zindywidualizowane właściwości, zarówno fizyczne jak u użytkowe oraz powinien towarzyszyć jej wymóg projektowania i zinstytucjonalizowany nadzór.

Uczestnikami procesu budowlanego są:

inwestor

inspektor nadzoru inwestorskiego

projektant

kierownik budowy lub kierownik robót

Charakter umowy:

KC określa umowę o roboty budowlane jako odmianę umowy o dzieło.

Umowa o roboty budowlane ma charakter umowy konsensualnej (zgodne oświadczenie stron).

Jest umową odpłatną o charakterze dwustronnie obowiązującym. Obowiązek spełnienia ciąży na obu stronach, świadczenie jednej strony następuje za odpłatnością drugiej.

Jest umową wzajemną. Świadczenie jednej jest odpowiednikiem świadczenia drugiej.

Możemy zaliczyć taką umowę do umów handlowych ponieważ wiąże się ona z profesjonalnym prowadzeniem przez wykonawcę działalności gospodarczej.

Strony umowy:

osoby fizyczne

osoby prawne

handlowe spółki osobowe

Stronami umowy o roboty budowlane mogą być:

inwestor

wykonawca (generalny realizator inwestycji, generalny wykonawca)

Inwestor - podmiot, który posiada odpowiednie środki finansowe na realizacje inwestycji, a także podmiot zastępczo podejmujący się czynności inwestora: inwestor zastępczy. Podmiot inicjuje podjęcie działalności budowlanej niezbędnej do realizacji inwestycji.

Podmiot zamawiający wykonanie obiektu budowlanego.

Umowa o zastępstwo inwestycyjne - inwestor zastępczy zobowiązuje się wobec inwestora bezpośredniego do wykonania czynności prawnych lub wykonania usługi, która nie stanowi przedmiotu innej umowy w zakresie przygotowania i organizacji procesu inwestycyjnego.

Rodzaje tej umowy:

Inwestor bezpośredni zleca inwestorowi zastępczemu pełnienie w jego umieniu czynności związanych z obsługą objętego umową przedsięwzięcia z jednoczesnym udzieleniem mu pełnomocnictwa.

Umowa o świadczenie usług: inwestor zastępczy zobowiązuje się do wykonania określonych czynności na rzecz inwestora bezpośredniego, ale we własnym imieniu. Jest to stosunek powiernictwa.

Zawarcie umowy:

Decyduje o tym zgodnie oświadczenie stron. Mają tu zastosowanie ogólne przepisy dot. zawierania umów. Podlega to regulacji KC oraz Prawo o zamówieniach publicznych.

Strony umowy mogą zawrzeć umowę przedwstępną. Do ważności tej umowy niezbędne jest określenie istotnych postanowień umowy, która ma być zawarta w przyszłości.

Umowa powinna zostać zawarta na piśmie. Nie zawarcie w takiej formie nie powoduje nieważności.

Przepisy szczególne mogą nakładać obowiązek zawierania umowy o roboty budowlane w formie szczególnej, w tym pisemnej pod rygorem nieważności - prawo zamówień publicznych.

Zmiana i ustanie umowy:

Zmiana może być dokonana w każdym czasie za zgodą stron. Rozwiązanie powinno być stwierdzone pismem jeżeli umowa została zawarta w formie pisemnej.

Zakazane są zmiany postanowień umowy zawartej na podstawie Prawa zamówień publicznych jeśli przy ich uwzględnianiu należałoby zmienić treść oferty.

Umowa powinna zawierać postanowienia dotyczące możliwości odstąpienia przez każdą ze stron od umowy w określonych sytuacjach oraz jego skutki. Gdy nie ma tych postanowień stosuje się regulację kodeksową.

Gdy obiekt jest dotknięty wadą istotną przysługuje prawo odstąpienia od umowy.

Umowa w sprawie zamówienia publicznego jest nieważna, jeśli w postępowaniu o udzielenie zamówienia doszło do naruszenia przepisów. Umowa taka jest nieważna gdy zamawiający:

nie dopełnił obowiązku przekazania ogłoszenia Prezesowi Urzędu lub Urzędowi Oficjalnych Publikacji WE

udzielił zamówienia bez uzyskania wymaganej decyzji administracyjnej

zawarł umowę przed zakończeniem kontroli

zawarł umowę przed upływem terminu do wszczęcia kontroli

dokonał wyboru oferty z naruszeniem ustawy

W razie wystąpienia istotnej zmiany okoliczności powodującej, że wykonanie umowy nie leży w interesie publicznym można odstąpić od umowy w ciągu 30 dni od powzięcia wiadomości o powyższych okolicznościach.

Wykonanie umowy:

Przepisy prawa budowlanego nakładają obowiązek wykonania zobowiązania zgodnie z technicznymi i ekonomicznymi warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę, zatwierdzonym projektem, przepisami tech.-bud., normami państwowymi i zasadami współczesnej wiedzy technicznej.

Polega na osiągnięciu przewidzianego w umowie rezultatu.

Prawa i obowiązki stron:

Podstawowym obowiązkiem wykonawcy jest wykonanie obiektu i przekazanie go inwestorowi. Wykonawca zobowiązany jest oddać inwestorowi przewidziany w umowie obiekt wykonany zgodnie z projektem.

Wykonawca ma obowiązek niezwłocznego informowania inwestora o tym, iż dostarczona dokumentacja, teren budowy, maszyny nie nadają się do prawidłowego wykonywania robót.

Podstawowym obowiązkiem inwestora jest zapłata umówionego wynagrodzenia. Wynagrodzenie może mieć postać wynagrodzenia ryczałtowego lub kosztorysowego na podstawie kalkulacji uzasadnionych kosztów.

Wykonawca może żądać od zamawiającego gwarancji zapłaty do wysokości ewentualnych roszczeń.

Na inwestorze spoczywa przede wszystkim obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę.

Inwestor zobowiązuje się do przekazania w odpowiednim terminie terenu budowy. Przekazanie to następuje w formie protokołu.

W końcowym etapie inwestor odbiera obiekt i wykonuje czynności niezbędne do podjęcia użytkowania obiektu.

Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy przez zapewnienie opracowania projektów oraz wykonanie i odbiór robót budowlanych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach.

Inwestor jest zobowiązany zapewnić objęcie kierownictwa budowy przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane.

Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie, jak również zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego.

Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie:

Wykonawca ponosi odpowiedzialność za zasadach ogólnych za szkody wynikłe na terenie budowy do czasu jej oddania obiektu.

Podmioty, które wyraziły zgodę na umowę z podwykonawcą, ponoszą odpowiedzialność solidarną za zapłatę wynagrodzenia należytego podwykonawcy za wykonane roboty.

Umowa może ograniczyć odpowiedzialność odszkodowawczą wykonawcy do rzeczywistej straty jaką poniósł inwestor.

Strony mogą zawrzeć w umowie odpowiedzialność z tytułu kar umownych, która nie wymaga wykazania wysokości poniesionej szkody.

Oprócz kary umownej strona może dochodzić odszkodowania uzupełniającego. Inwestor może być obciążony zapłata kary umownej w przypadku np. zwłoki w przekazaniu terenu budowy.

Inwestor, który powierza wykonanie robót wyspecjalizowanemu przedsiębiorstwu budowlanemu, nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez pracowników.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi:

Jest to odpowiedzialność nieuzależniona od winy i wiedzy wykonawcy. Stosuje się tu przepisy umowy o dzieło. Strony mogą ja modyfikować - rozszerzyć, ograniczyć, wyłączyć.

Ograniczenie odpowiedzialności wykonawcy może polegać na oparciu jej na zasadzie winy, na wyłączeniu prawa odstąpienia inwestora od umowy, rozłożenia kosztów usunięcia wad.

Strony mogą określić na czym będzie polegała wada istotna przedmiotu, a także wysokość nadmiernych kosztów naprawy.

W przypadku rękojmi za wady fizyczne obiektu, inwestorowi nie przysługuje uprawnienie do żądania dostarczenia rzeczy wolnej od wad. Wykonawca może zwolnić się od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli wykaże, że wady powstały w skutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi inwestor. Wykonanie uprawnień ograniczone jest w czasie - 3 lata od obioru budynku.

UMOWA LEASINGU (7091- 70918 KC)

1.Defilicja umowy

Umowa leasinu- finansujący zobowiązuję się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa nabyć recz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tą rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków (korzystania) przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodninych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe cenie lub wynagrodzeniu z tytuły nabycia raczy przez finansującego.

2.Charakter umowy

jest obecnie umową nazwaną, uregujowana w KC

szczególnym rodzajem umowy o korzystanie z rzeczy

oparta na przepisach o charakterze dyspozytywnym, ( przepisy bezwzględnie obowiązujące maja jedynie - odpowiedzialność z tytułu wad rzeczy art.7098, art.70913 p2, art.70917, 70918 KC )

konsensualna- dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron, nie jest wymagane przekazanie przedmiotu umowy

odpłatna - odbywa się za wynagrodzeniem w postaci rat leasingowych, a z drugiej strony korzystający uzyskaje określoną korzyść majątkową.

Wzajemna - obie storny umowy zobowiązują się w taki sposób że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej strony

Dwustronnie zobowiązująca - obowiązek spełnienia świadczenia ciąży na obu stronach umowy leasingu, każda strona jest wierzycielem i dłużnikiem w stosunku do drugiej.

Terminowa

Handlowa - co najmniej jedna ze stron (finansujący) musi prowadzić przedsiębiorstwo, a więc zarobkowo prowadzić działalnośc gospodarczą.

Korzystający może stać się właścicielem rzeczy która została mu oddana na podstawie umowy leasingu. Zgodnie z art.70916, jeżeli finansujący zobowiązał się bez dodatkowego świadczenia przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Uzgodnienia te mogą mieć postać:

1)zamieszczonej w umowie leasingu oferty sprzedaży rzeczy stanowiącej przedmiot leasingu, gdy oferta zostanie złożona z terminem początkowym, którym jest data zakończenia leasingu. Z chwilą zakończenia umowy leasingu korzystający może doprowadzić do nabycia przez siebie własności rzeczy, składając oświadczenie o przyjęciu oferty.

2)Zamieszczenie w umowie leasingu postanowień, zgodnie z którym przjeście własności na korzystającego następi po spełnieniu określonego w umowie warunku zawieszającego, jakim może być np. zapłata w ustalonych ratach wynagrodzenia pieniężnego rownego co najmniej cenie lub wynagrodzenia z ytuły nabycia raczy przez finansującego.

3)Zawarcie umowy przedwstępnej o charakterze jednostronnie zobowiązującym, na podstawie której korzystający może żądać zawarcia umowy przenoszącej na niego własnośc rzeczy oraz zastrzeżenia w umowie leasingu na rzecz koszystającego z prawa pierwokupu (postanowienie o prawie pierwokupu musi być zawarte w tej umowie przedwstępnej.)

3.Przedmiot umowy

Mogą być tylko rzeczy - zarówno ruchomości jak i nieruchomości - oznaczone co do gatunku, a także tożsamości. Nie mogą być przedmiotem leasingu prawa.

4.Strony umowy

Jest to umowa dwustronna, między:

Finansującym - przedsiębiorca który nabywa rzecz a następnie oddaje ją do korzystania.

Korzystającym - wszystkie podmioty prawne które chcą używać rzeczy albo używać rzeczy i pobierać pożytki.

Jeżeli umowa zawierana jest przez dwóch przedsiębiorców, mamy do czynienia z obrotem profesjonalnym.

W tranzakcji leasingowej może uczestniczyć ponadto - Zbywca rzeczy (podmiot od którego rzecz nabywa finansujący); bank(jeżeli finansujący zaciąga kredyt) lub ubezpieczyciel (jeżeli finansujący ubezpiecza przedmiot leasingu). ALE NIE SĄ ONI PODMIOTAMI UMOWY LEASINGU.

5.Zawarcie umowy

Umowa powinna być zwarta na piśmie pod rygorem nieważności. Podlega ona ogólnym zasadom prawa cywilnego dotyczącego umów. Może być zawarta przez: Ofertę i jej przyjęcie(art.66-70 i 71 KC), aukcja i przetarg(art701 -705) , negocjacje(art.7 KC). Możliwe jest także poprzez zawarcie umowy przewstępnej(art.389-390). Najczęstrzy sposób zawarcia umowy leasingu. Oferta przedsięgiorstwa finansującego najczęściej ma formę formularza. Właściwe wykorzystanie wzorca umownego jest charakterystyczne do zawarcia umowy. Ogólne warunki umów oraz wzoru umów(również regulaminy) wiążą stornę, jeżeli zostały jej doręczone przy zawarciu umowy.

6.Zmiana i ustanie umowy.

Zmiana umowy stron może nastąpić, jeżeli jest zgodna wola obu stron w tym zakresie. Natmiast ulega roziązaniu w następujących przypadkach:

1)z chwilą upływu czasu na jaki została zawarta

2) w razie rozwiazania umowy za zgodą stron

3) w razie utraty rzcezy z powodu okoliczności za które finansujący nie ponosi odpowiedzialności, w przypadku gdy utrata rzeczy nastąpiła po wydaniu korzyści. Korzystający powienien niezwłocznie powiadomić finansującego o utracie rzeczy. Finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłąconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał w skutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz z tytułu ubezpieczenia rzeczy, a także naprawienia szkody (art. 7095 KC)

4) W razie odsąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy, jeżeli uprawnienie finansującego do odstąpienia wynika z przepisów prawa lub z umowy ze zbywcą, jeżeli takie ządanie zgłosił korzystający. Bez zgłoszenia ządania przez kupującego finansujący nie może odsąpić od umowy ze zbywcą z powodu wady rzeczy. Jeżeli finansujący odsąpi - umowa wygasa.Finansujący może wówczas zażądać od korzystającegonatychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie, a niezapłąconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskła wskutek ich zapłaty przed mówionym terminem i wygaśnięcia umowy leasingu oraz umowy ze zbywcą.

5) W wyniku wypowiedzenia umowy przez finasującego, jeżeli:

a) pomimo upomnienia przez finansującego na piśmie, korzystający nie utrzymuje rzcezy w należytym stanie, w szczególności nie dokonuje jej konserwacji i napraw niezbędnych do zachowania rzeczy w stanie nie pogorszonym, z uwzglęgnieniem jej zużycia wskutek prawidłowego używania, oraz nie poosi cięzarów związanych z własności lub posiadaniem reczy

b) pomimo upomnień na piśmie przez finansującego, korzystający używa rzeczy i pobiera z niej pożytki w sposób sprzeczny z określonym w umowie leasinu,w gry umowa tego nie określa - w sposów nieodpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy.

c) bez zgody finansującego korzystający dokonał zmian w rzeczy

d) bez zgody finansującego korzystający oddał rzecz do używania osobie trzeciej

e) korzystający dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, a finansujący wyznaczył na piśmie korzystającemu odpowiedni termin dodatkowy do zaplaty z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu terminy może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym.

7. Prawa i obowiązki stron.

Finansujący:

Prawa

Obowiązki

-prawo do omówionego w ratach wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy przez korzystającego

-sprawdzanie rzeczy, czy znajdują się one w należytym niepogorszonym stanie, sprawdzenie czy konserwacja jest wykonywana prawidłowo

-F. ma prawo wyrażenia zgody na oddanie przeczy do użytkowania osobie trzeciej.

- Wyraża zgodę na dokonianie zmian w rzeczy

-Może w czasie trwania umowy zbyć przecz bedącą przedmiotem leasingu

- nabycie reczy od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w umowie leasingu

- po zawarciu umowy leasingu raczy powinny być wydane korzystającemu do użytkowania lub do użytkowania i pobierania pożytków

-Rzecz powinna być wydana w takim stanie jak wydana finansującemu przez zbywcę.

-Obowiązek wydania rzcezy razem z odpisem umowy , odpisem dokumentu gwarancyjnego co do jakości rzcezy

-przeniesienie własności rzcezy gdy F. zobowiązal się bez dodatkowego świadczenia przenieść na korzystającego własność rzcezy po upływie oznaczonego czasu trawania umowy leasingu

-obowiazek niezwłocznego zawiadomienia korzystającego o zbyciu przez niego rzcezy będącej przedmiotem leasingu

Korzystający:

Prawa

Obowiązki

-Prawo do używania rzcezy lub do używania rzeczy i pobierania pożytków z rzcezy

-Prawo żądania przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu trwania leasingu,gdy fin zbowiazał się bez dodatkowego świadczenia przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu

-zapłata rat wymaganych za korzystanie z rzeczy w terminie umówionym

-obowiązek ponoszenia kosztów ubezpieczenia rzeczy od utraty w czasie trwania leasingu(możliwe jest zastrzeżenie w umowie ze K. będzie z tego zwolniony)

-Obowiązek utrzymania rzeczy w nalezytym stanie, dokonywanie konserwacji, napraw niezbędnych do zachowania rzcezy w stanie niepogorszonym, ponosić ciężary związane z własnością i posiadaniem rzeczy

-obowiązkiem jest umożliwienie F. sprawdzanie rzeczy z punktu widzenia utrzymania w należytym stanie oraz prawidłowej eksploatacji rzcezy

- Powinien korzystać z rzeczy w sposób określonyw umowie leasingi a gdy nie ma tego w umowie zawartego- w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy

-nie może dokonać zmian w rzcezy chyba,że wynika to z ich przeznaczenia

-nie może oddać rzcezy do użytkowania os.trzeciej, może oddać tylko wtedy kiedy F. się na to zgodzi

8.Odpwiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonianie umowy.

Finansujący nie odpowieda wobec korzystającego za wady rzeczy,chyba że wady te powstały na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność. Postanowienia mniej korzystne dla korzystającego są nieważne.

Z chwilą zawarcia przez finansującego umowy ze zbywcą z mocy ustawy przechodzą na korzystającego przechodzą uprawnienia z tytułu wad rzeczy, przysługującemu finansującemu wobec zbywcy.

Do odpowiedzialności finansującego za wady rzeczy, powstałe na skutek okoliczności, za które finansujący ponosi odpowiedzialność stosuje się odpowiednio przepisy o najmnie ( uprawnienia i obowiązki stron w razie dochodzenia przez osobę trzecią przeciwko korzystającemu roszczeń dotyczących rzeczy, odpowiedzialność korzystającego i osoby tzeciej wobec finansującego w razie oddania rzeczy tej osobie przez korzystjącego do używania, zabezpieczenia rat leasingu i świadczeń dodatkowych korzystającego, zwrotu rzcezy przez korzystającego po zakończeniu leasingu oraz do ulepszenia rzeczy przez korzystającego) a do zapłaty przez korzystającego rat przed terminem płatności stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży na raty.

UMOWA AGENCYJNA

(kształt przepisom o agencji nadała ustawa z 26.07.2000 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny)

1.Definicja

Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do stałego pośredniczenia z za wynagrodzeniem przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo zawieraniu ich w jego imieniu.

2.Charakter umowy

Umowa agencyjna jest umową wywodzącą się historycznie z umowy zlecenia i stanowi w praktyce obrotu jedną z form pośredniczenia, która prowadzi do kojarzenia podmiotów cywilnoprawnych.

Umowa agencyjna jest umową:

Konsensualną - dochodzi do skutku już przez samo porozumieniu stron,

Odpłatną - wiąże się z tym, że za pośrednictwo przy zawieraniu umów na rzecz dającego zlecenie albo w jego imieniu pobiera się zaplatę w formie wynagrodzenia, najczęściej prowizji,

Wzajemną - obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich jest elementem świadczenia drugiej,

Handlową - agent podejmuje działalność tylko w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa; umowa agencyjna ma, co do zasady, charakter umowy dwustronnie handlowej (obrót profesjonalny) a wyjątkowo jest umową jednostronnie handlową (obrót konsumencki).

Umowa może być zawarta na czas oznaczony albo nieoznaczony.

3.Przedmiot umowy

Przy umowie agencyjnej należy wyróżnić dwa jej typy:

Umowa agencyjna w której agent pełni rolę pośrednika

- obowiązki agenta polegają na stworzeniu możliwości do zawierania umów za odpowiednią prowizją

- zadaniem agenta jest kojarzenie zleceniodawcy z klientami

- agent nie zawiera umów w imieniu zleceniodawcy

- czynności podejmowane przez agenta mają charakter czynności faktycznych, a nie prawnych

- za podejmowanie przez agenta czynności otrzymuje on wynagrodzenie określone w umowie; jeżeli nie określono tego w umowie agentowi przysługuje prowizja

- najczęściej dokonywane przez agenta czynności faktyczne to: reklama, promocja, oferowanie towarów, usług, prezentowanie próbek towarów (nie ma też przeszkód aby przedstawiał on oferty, uczestniczył w rokowaniach, pomagał przy redagowaniu treści umów).

Umowa agencyjna w której agent pełni rolę przedstawiciela

- agent może dokonywać wszystkich czynności, które podejmuje agent pełniący rolę pośrednika, choć nie jest to konieczne

- agent zobowiązuje się do zawierania określonego typu umów w imieniu zleceniodawcy

- agent dokonuje czynności faktycznych i prawnych w imieniu i na rzecz dającego zlecenie lub dokonuje tylko czynności prawnych w imieniu i na rzecz dającego zlecenie

- agentowi zawierającemu umowy w imieniu zleceniodawcy powinno być udzielone umocowanie w drodze umowy lub w drodze odrębnej czynności prawnej, które stanowi uprawnienie agenta do działania w imieniu dającego zlecenie wobec osób trzecich (art. 95-109 KC)

- pełnomocnictwo powinno być zawarte w firmie pisemnej , a jeżeli ważność umowy zawartej przez agenta zależeć będzie od szczególnej formy, pełnomocnictwo powinno mieć taka formę

- w pełnomocnictwie powinno się określić: zakres umocowania, rodzaj czynności prawnych do których zawierania agent jest upoważniony, w jakim zakresie agent jest upoważniony do przyjmowania świadczeń, spełniania świadczeń, odbierania oświadczeń woli w imieniu dającego zlecenie

- w razie gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeżeli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi, że umowy nie potwierdza (art. 7603 KC)

- dopuszczalne jest określenie zakresu działania agenta, polegające na przyznaniu mu prawa wyłączności w odniesieniu do oznaczonej grupy klientów lub obszaru geograficznego (możemy więc wyróżnić agencję wyłączną i niewyłączną).

4.Strony umowy

Stronami umowy są zleceniodawca i przyjmujący zlecenie, zwany agentem.

Agent jest przedsiębiorcą i działa w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcą są: handlowe spółki osobowe, osoby prawne, które mogą uzyskać status przedsiębiorcy oraz fundacje i stowarzyszenia, jeżeli będą prowadzić działalność gospodarczą - podmioty, które nie są wpisane do rejestru przedsiębiorców, nie będą mogły być agentami.

Zasadą jest, że dający zlecenie również powinien być przedsiębiorcą (art. 758 § 1 KC) Jednakże w pewnych sytuacjach dopuszczalne jest udzielenie zlecenia agentowi przez osobę niebędącą przedsiębiorcą. Jeżeli umowa jest zawierana przez podmioty, które SA przedsiębiorcami, mamy do czynienia z umowa dwustronnie handlową (obrót profesjonalny) a w przypadku gdy ma miejsce wyjątek od reguły i zleceniodawcą jest osoba niebędąca przedsiębiorcą, mamy do czynienia z umową jednostronnie handlową (obrót konsumencki).

5.Zawarcie umowy

Zawarcie umowy agencyjnej odbywa się według ogólnych zasad przyjętych w obrocie. Może dojść do niej w wyniku przyjęcia oferty, negocjacji, aukcji, a także przetargu. Forma umowy, jeżeli ma ona charakter jednostronnie handlowej, może być dowolna, zaś zawierana w obrocie profesjonalnym powinna mieć formę pisemną. Każda ze stron może żądać od drugiej pisemnego potwierdzenia treści umowy oraz postanowień ją zmieniających lub uzupełniających (nie jest ważne zrzeczenie się tego uprawnienia (art. 7582 KC).

Jeżeli w umowie agencyjnej zawarte jest np. umocowanie agenta do działania w imieniu dającego zlecenie jako pełnomocnik, umowa agencyjna powinna odpowiadać wymogom formy przewidzianej dla danej czynności prawnej, której agencja dotyczy (np. forma aktu notarialnego przy pośredniczeniu w nabywaniu nieruchomości).

Przepisy regulujące umowę agencyjną wprowadzają pewne rozstrzygnięcia co do wymogu formy poszczególnych postanowień umowy ze skutkiem dla całej lub poszczególnych czynności umowy. Dotyczy to trzech sytuacji:

W umowie agencyjnej zawartej w formie pisemnej można zastrzec, że agent za odrębnym wynagrodzeniem (prowizja del credere) w uzgodnionym zakresie odpowiada za wykonanie zobowiązania przez klienta (art. 7617 § 1 KC). Powołana odpowiedzialność może dotyczyć tylko oznaczonej umowy lub umów z oznaczonym klientem, przy których zawarciu agent pośredniczył albo które zawarł w imieniu dającego zlecenie (art. 7617 § 2 KC). Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, agent odpowiada za to, że klient spełni świadczenie. W razie nie zachowania formy pisemnej umowę poczytuje się jako zawartą bez tego zastrzeżenia.

Strony mogą w formie pisemnej pod rygorem nieważności (ad solemnitatem) ograniczyć działalność agenta - mającą charakter konkurencyjny - na okres po rozwiązaniu umowy agencyjnej (ograniczenie działalności konkurencyjnej). Ograniczenie jest ważne jeżeli dotyczy grupy klientów lub obszaru geograficznego objętych działalnością agenta oraz rodzaju towarów lub usług stanowiących przedmiot umowy (art. 7646. § 1 KC).

- ograniczenie działalności konkurencyjnej nie może trwać dłużej niż 2 lata od rozwiązania umowy

- brak formy pisemnej prowadzi do nieważności stosownych ograniczeń

Zgodnie z artykułem 7647 KC. dający zlecenie może do dnia rozwiązania umowy odwołać ograniczenie działalności konkurencyjnej z takim skutkiem, że po upływie 6 miesięcy od chwili odwołania jest on zwolniony z obowiązku wypłacania kwot będących rekompensatą za ograniczenie działalności konkurencyjnej (art. 7646 § 3 i 4 KC.). Odwołanie ograniczenia działalności konkurencyjnej wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.

6.Zmiana i ustanie umowy

- Umowa agencyjna może być zmieniona w każdym czasie za zgodą stron.

- W przypadku zawarcia umowy w szczególnej formie pisemnej lub innej szczególnej, zmiana powinna być dokonana w tej samej formie

- Ustanie umowy może być następstwem:

Porozumienia stron umowy

Spowodowane upływem czasu na jaki została zawarta

Śmiercią agenta

Skorzystaniem z ustawowego prawa odstąpienia - każda ze stron może odstąpić od umowy ze względu na niemożliwość świadczenia zawinioną przez jedną ze stron

Wypowiedzenie

a.wypowiedzenie z zachowaniem terminów wypowiedzenia

umowa zawarta na czas nieoznaczony może być wypowiedziana na miesiąc naprzód w pierwszym roku, na 2 miesiące naprzód w drugim roku oraz na 3 miesiące naprzód w trzecim i następnych latach trwania umowy (art. 7641 § 1 KC.). Jeżeli umowa nie stanowi inaczej termin wypowiedzenia upływa z końcem miesiąca kalendarzowego . Ustawowe terminy mogą być przedłużane ale nie mogą być skracane (przy przedłużeniu obowiązuje zasada, że termin ustalony dla dającego zlecenie nie może być krótszy od terminu ustalonego dla agenta.

b.wypowiedzenie bez zachowania terminów wypowiedzenia

umowa agencyjna chociażby była zawarta na czas oznaczony, może być wypowiedziana bez zachowania terminów wypowiedzenia z powodu niewykonania obowiązków przez jedną ze stron w całości lub w znacznej części a także gdy zaistnieją nadzwyczajne okoliczności. Jeżeli wypowiedzenie zostało wykonane na skutek okoliczności za które ponosi odpowiedzialność druga strona, jest ona zobowiązana do naprawienia szkody poniesionej przez wypowiadającego w następstwie rozwiązania umowy (art. 7642 § 2 KC).

7.Prawa i obowiązki stron

Prawom agenta odpowiadają obowiązki dającego zlecenie i odwrotnie.

Prawa i obowiązki agenta są zależne od tego z jakim typem agencji mamy do czynienia ale wiele praw i obowiązków obejmuje oba typy.

Podstawowe prawa agenta to:

Prawo do wynagrodzenia

- jeżeli zasady wynagrodzenia nie zostały określone w umowie agentowi należy się prowizja (jest to wynagrodzenie, którego wysokość zależy od liczby Lu wartości zawartych umów - `art. 7581 § 2 KC)

- Agent ma prawo do prowizji z chwilą w której dający zlecenie powinien był - zgodnie z umowa zawartą z klientem - spełnić świadczenie albo faktycznie je spełnił, albo też swoje świadczenie spełnił klient. Strony mogą umówić się inaczej jednak agent nie może nabyć prawa do prowizji później niż w chwili w której klient spełnił świadczenie albo powinien był je spełnić gdyby dający zlecenie spełnił świadczenie

- O wysokości ustalania prowizji mówi artykuł 7581 § 3 KC- jeżeli wysokość prowizji nie została w umowie określona należy się ona wysokości zwyczajowo przyjętej w stosunkach danego rodzaju, w miejscu działalności prowadzonej przez agenta, a w razie niemożności ustalenia prowizji w taki sposób, agentowi należy się prowizja w odpowiedniej wysokości uwzględniającej wszystkie okoliczności bezpośrednio związanych z wykonywaniem zleconych mu czynności

- jeżeli ma miejsce agencja wyłączna agent ma prawo do prowizji od wszystkich umów zawartych na danym terenie lub grupy towarów zastrzeżonych dla jego właściwości, niezależnie od tego czy brał w nich udział, przyczyniając się do ich zawarcia.

Prawo domagania się udostępnienia informacji potrzebnych do ustalenia czy wysokość należnej mu prowizji została prawidłowo naliczona (w szczególności udostępnienia ksiąg handlowych lub wglądu i możliwości uzyskania wyciągu dla biegłego rewidenta wybranego przez strony - art. 7615 § 2 KC) - może się tego domagać w drodze wytoczonego powództwa w terminie 6 miesięcy od dnia zgłoszenia żądania dającemu zlecenie.

Prawo domagania się zwrotu wydatków związanych z wykonaniem zlecenia, ale tylko tych które były uzasadnione, jeśli ich wysokość przekracza zwykłą w danych stosunkach miarę o ile umowa nie stanowi inaczej (art. 762 KC)

Prawo do żądania świadczeń wyrównawczych po rozwiązaniu umowy (art. 7643 KC)

Prawo do przyjmowania dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie (art. 759 KC)

Prawo zastawu na rzeczach i papierach wartościowych dającego zlecenie, otrzymanych w zawiązku z umową agencyjną dla zabezpieczenia roszczeń o wynagrodzenie, oraz zwrot wydatków i zaliczek udzielonych dającemu zlecenie (art. 763 KC)

Obowiązki agenta:

Aktywne oraz lojalne działanie umożliwiające zawieranie umów przez osoby trzecie z dającym zlecenie oraz zawieranie takich umów (art. 760 KC)

Przekazywanie wszelkich informacji mających znaczenie dla dającego zlecenie oraz przestrzeganie jego wskazówek uzasadnionych w danych okolicznościach

Podejmowanie w zakresie prowadzonych spraw czynności potrzebnych do ochrony praw dającego zlecenie (art. 7601 KC)

Obowiązek przestrzegania klauzuli ograniczenia działalności konkurencyjnej, jeżeli została ona zawarta w formie pisemnej (pod rygorem nieważności) - art. 7646 § 1 KC. Klauzula ma na celu ograniczenie działalności konkurencyjnej agenta na okres maksymalnie 2 lat po rozwiązaniu umowy agencyjnej.

Obowiązek ponoszenia odpowiedzialności za wykonanie zobowiązania przez klienta (gdy umowa agencyjna zawarta jest w formie pisemnej). Warunkiem takiej odpowiedzialności jest ustalenie odrębnego wynagrodzenia (prowizja del credere). W ramach del credere agent przyjmuje na siebie dodatkową odpowiedzialność o charakterze gwarancyjnym za to, że osoba trzecia wykona umowę na rzecz dającego zlecenie do zawarcia której doprowadził agent.

Podstawowe prawa dającego zlecenie:

Roszczenie skierowane do działającego agenta aby pośredniczył przy zawieraniu umów z klientami albo zawierał umowy w jego imieniu.

Prawo do wyboru stosownej osoby, która może być agentem oraz określenie granic umocowania do zawierania umów

Prawo wypowiadania umowy agencyjnej (art. 7641 § 1 KC i 7642 KC)

Obowiązki dającego zlecenie:

Zapłata za wynagrodzenie, zgodnie z zasadami przyjętymi w umowie (art. 7581 KC)

Obowiązek zachowania lojalności wobec drugiej strony umowy

Obowiązek przekazania agentowi dokumentów i informacji potrzebnych do prawidłowego wykonywania umowy (art. 7602 § 1 KC)

Obowiązek ( w rozsądnym czasie) zawiadomienia agenta o przyjęciu lub odrzuceniu propozycji zawarcia umowy oraz o niewykonaniu umowy, przy której zawarciu agent pośredniczył lub którą zawarł w imieniu dającego zlecenie

Obowiązek poinformowania, że liczba umów, których zawarcie przewiduje, lub wartość ich przedmiotu będzie znacznie niższa od tej której normalnie agent mógłby się spodziewać (art. 7602 § 2-3 KC)

Obowiązek złożenia agentowi oświadczenia zawierającego dane o należnej mu prowizji - nie później niż w ostatnim dniu miesiąca następującego po kwartale , w którym agent nabył prawo do prowizji

Po rozwiązaniu umowy dający zlecenie może być zobowiązany do zrealizowania świadczeń wyrównawczych - nie mogą przekraczać wysokości wynagrodzenia agenta za jeden rok, obliczonego na podstawie średniego rocznego wynagrodzenia uzyskanego w ostatnich 5 latach, jeżeli umowa trwała krócej niż 5 lat to wylicza się średnią z całego okresu jej trwania (art. 7643 § 2 KC)

Obowiązek wypłacenia agentowi odpowiedniej sumy pieniężnej za ograniczenie działalności konkurencyjnej po rozwiązaniu umowy (art. 7646 § 3 KC)

8.Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania

W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy obowiązują generalne zasady określone w art. 47 i nastepne KC.

W przypadku umowy agencyjnej mogą wystąpić pewne szczególne przypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Mogą polegać na bezczynności i braku należytej staranności agenta a w przypadku dającego zlecenie może top być niewypłacenie uzgodnionej prowizji. W sytuacji gdy agent przy wykonywaniu zobowiązania posłużył się osobą trzecia odpowiada za nią na zasadzie ryzyka.

Szczególnym świadczeniem jaki przysługuje agentowi po rozwiązaniu umowy jest świadczenie wyrównawcze - agent może go zadąć od dającego zlecenie jeżeli w czasie trwania umowy agencyjnej pozyskał nowych klientów lub doprowadził do istotnego wzrostu obrotów z dotychczasowymi klientami, a dający zlecenie w dalszym ciągu czerpie korzyści z umów z tymi klientami (art. 7643 § 1 zd. 1 KC). Roszczenie to przysługuje agentowi gdy przemawiają za tym względy słuszności (świadczenie to podlega ograniczeniu kwotowemu).

Uzyskanie świadczenia wyrównawczego nie pozbawia agenta możliwości dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych.

W razie śmierci agenta świadczenia mogą żądać jego spadkobiercy.

Świadczenie wyrównawcze nie przysługuje agentowi gdy (art. 7644 KC):

1.Dający zlecenie wypowiedział agentowi umowę na skutek okoliczności za które agent ponosi odpowiedzialność, usprawiedliwiających wypowiedzenie umowy bez zachowania terminów wypowiedzenia;

2.Agent wypowiedział umowę, chyba, że wypowiedzenie jest uzasadnione okolicznościami za które odpowiedzialność ponosi dający zlecenie, albo jest usprawiedliwione wiekiem, ułomnością lub chorobą agenta, a względy słuszności nie pozwalają domagać się od niego dalszego wykonywania czynności agenta

3.Agent za zgoda dającego zlecenie przeniósł na inna osobę swoje prawa i obowiązki wynikające z umowy.

UMOWA KOMISU

1. Definicja umowy

Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie zwany komisantem zobowiązuje się, za wynagrodzeniem zwanym prowizją, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomej na rachunek dającego zlecenie zwanego komitentem, lecz w imieniu własnym.

2. Charakter umowy.

Umowa komisu jest umową o świadczenie usług w zakresie pośrednictwa handlowego.

Umowa konsensualna- dochodzi do skutku przez samo porozumienie stron. Odpłatność umowy wiąże się z tym, że za pośrednictwo przy sprzedaży lub kupnie komisant pobiera zapłatę w formie prowizji. Ponad to jest to umowa wzajemna- każda ze stron jest zobowiązana do świadczenia wobec drugiej strony. Jest to także umowa nazwana- normatywnie stypizowana w KC. Umowa komisu jest umową handlową, gdyż komisant działa w zakresie prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa. W umowie tej wyróżniamy dwa typy: komis sprzedaży i komis kupna.

Przy komisie sprzedaży komitent zachowuje własność rzeczy oddanej w komis aż do momentu jej zbycia przez komisanta. W przypadku komisu kupna komisant nabywa własność rzeczy od osoby trzeciej, a następnie musi przenieść własność rzeczy i wydać przedmiot transakcji komitentowi. Istotą umowy: sprzedaż lub kupno rzeczy ruchomej na rachunek komitenta lecz w imieniu własnym. Komisant jest stroną transakcji a nie pełnomocnikiem.

Do umowy komisu, w której jedną ze stron jest osoba fizyczna, która nabywa rzecz w celach niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą zastosowanie mają przepisy ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz zmianie Kodeksu Cywilnego. Warunkiem stosowania jest:

- zawieranie umowy między przedsiębiorcą zawodowo zajmującym się sprzedażą towarów (sprzedawcą) a konsumentem (kupującym), który musi być osobą fizyczną,

- sprzedaż musi być dokonywana w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej lub zawodowej,

- sprzedaż dotyczy towaru konsumpcyjnego, przez co należy rozumieć wyłącznie rzecz ruchomą przeznaczoną do konsumpcji, a nie do dalszej odsprzedaży lub wykorzystania w zakresie prowadzonej przez nabywcę działalności gospodarczej jako półprodukt lub surowiec.

3.Przedmiot umowy.

Przedmiotem umowy może być wyłącznie kupno lub sprzedaż rzeczy ruchomych, przedmiotem transakcji nie mogą być papiery wartościowe. Przy umowie komisu sprzedaży określa się cenę przedmiotu jako minimalną, natomiast przy umowie komisu kupna jako cenę maksymalną. Za świadczone usługi komisant pobiera wynagrodzenie najczęściej w formie prowizji wyrażonej w procentowym stosunku do ceny kupna lub sprzedaży przedmiotu umowy. Umowa może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony. Jeżeli upłynie określony w umie okres jej obowiązywania, umowa wygasa bez względu na to, czy komisant zbył rzecz czy ją nabył.

Treść umowy powinna zawierać określenie:

- przedmiotu transakcji komisowej

- cechy transakcji

- sposobu wynagrodzenia (prowizji)

- terminu, do którego musi być dokonana transakcja komisowa

4. Strony umowy.

Stronami są: dający zlecenie- komitent, a także przyjmujący zlecenie- komisant. Komitentem może być każda osoba korzystająca z usług komisanta, osoba fizyczna, osoba prawna oraz podmioty mające zdolność prawną. Zgodnie z zasadami przyjętymi w kc, nie mogą nimi być jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Wydaje się jednakże, że handlowe spółki osobowe, których celem jest prowadzenie przedsiębiorstwa mogą być komitentami. Komisantem mogą być osoby fizyczne, prawne ( wg prof. A. Kidyby także handlowe spółki osobowe), które prowadzą przedsiębiorstwo, a ich działanie polega na kupnie lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek komitenta, lecz w imieniu własnym.

Przy tej umowie możemy wyróżnić wewnętrzny (między komisantem a komitentem)i zewnętrzny (między komisantem a kupującym lub sprzedającym) stosunek między uczestnikami transakcji.

5. Zawarcie umowy.

Zawarcie umowy odbywa się wg ogólnych reguł. Nie jest wymagana żadna forma szczególna. Ponieważ jest to umowa zawarta w ramach obrotu handlowego, wskazane jest aby była zawarta na piśmie.

6. Zmiana i ustanie umowy.

Umowa komisu może być zmieniona w każdym czasie za zgodą stron. Jeżeli jest zawarta na czas nieoznaczony, dopuszczalne jest jej wypowiedzenie w każdym czasie. Innymi przyczynami wygaśnięcia umowy są: wykonanie umowy, upływ terminu, jeżeli umowa została zawarta na czas oznaczony, śmierć komisanta (chyba.że strony postanowią inaczej).

7. Wykonanie umowy.

Umowa powinna być wykonana ze szczególną starannością po stronie komisanta, z uwzględnieniem zawodowego charakteru jego działalności. Wykonanie umowy zgodnie z jej treścią. W wykonaniu zawartej między komitentem a komisantem umowy komisu komisant zawiera umowę z sprzedaży z osobą trzecią, której zbywa rzecz stanowiącą własność komitenta. Przy umowie komisu zakupu wykonie umowy komisu następuje przez nabycie rzeczy ruchomej od osoby trzeciej na rzecz komitenta. Stroną umowy jest komisant.

8. Prawa i obowiązki stron.

Komisant

Obowiązki

Prawa

- wydanie komitentowi wszystkiego, co przy wykonaniu zlecenia uzyskał, przede wszystkim przelanie na niego wierzytelności, które nabył na jego rachunek (komis sprzedaży). Przy komisie kupna obowiązek przeniesienia własności nabytej rzeczy ruchomej na komitenta. Komisant powinien wydać wszelkie prawa majątkowe i inne korzyści jakie uzyskał przy sprzedaży komisowej.

- dążenie do nabycia rzeczy po cenie najniższej, a zbycia po cenie najwyższej. Jeżeli komisant nabył rzecz za cenę wyższą od ceny oznaczonej przez komitenta, komitent może niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o wykonaniu zlecenia oświadczyć.że nie uznaje czynności dokonanej na jego rachunek. Jeżeli brak jest takiego oświadczenia- równoznaczne z wyrażeniem zgody na wyższą cenę. Jeżeli komisant sprzedał rzecz oddaną mu do sprzedaży za cenę niższą od ceny oznaczonej przez komitenta, obowiązany jest zapłacić komitentowi różnicę.

- obowiązek sprzedaży rzeczy z zachowaniem należytej staranności, jeżeli rzecz jest narażona na zepsucie, a nie można czekać na decyzję komitenta oraz gdy wymaga tego interes komitenta.

- zawiadomienie komitenta o sprzedaży rzeczy narażonej na zepsucie

- sprawowanie pieczy nad powierzonym mu mieniem komisowym, które powinno być zachowane w stanie niepogorszonym.

- otrzymanie wynagrodzenia (prowizja), komisant nabywa roszczenie o zapłatę z chwilą, gdy komitent otrzymał rzecz (komis kupna) lub cenę (komis sprzedaży).

- ustawowe prawo zastawu na rzeczach stanowiących przedmiot komisu, dopóki rzeczy te znajdują się u niego lub u osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nimi rozporządzać za pomocą dokumentów.

Komisant ma pierwszeństwo zaspokajania roszczeń z wierzytelności, którą nabył na rachunek dającego zlecenie, z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami osobistymi komitenta.

Komitent

Obowiązki

Prawa

- zapłata prowizji komisantowi

- otrzymanie korzyści uzyskanych przez komisanta przy wykonywaniu umowy kupna lub umowy sprzedaży komisowej

- otrzymanie korzyści przy zawarciu umów korzystniejszych dla komitenta

- prawo do nieuznania czynności za dokonaną na jego rachunek (oświadczenie), jeżeli komisant nabył rzecz za cenę wyższą od ceny oznaczonej przez komitenta

- prawo do bycia zawiadomionym o dokonaniu sprzedaży rzeczy narażonej na zepsucie

9. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy.

Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy może wiązać się z zawinionym przez komisanta niedojściem do skutku transakcji kupna lub sprzedaży, nieterminowością, nieosiągnięciem oznaczonej ceny, niewydaniem komitentowi wszystkiego, co otrzymał komisant w ramach wykonanej umowy. W powyższych wypadkach będą miały zastosowanie ogólne reguły odpowiedzialności KC.

10. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi.

W przypadku sprzedaży komisowej do komisanta odnoszą się przepisy o odpowiedzialności za wady rzeczy sprzedanej. Jednocześnie KC wprowadza szczególne rozwiązania dla problematyki rękojmi przy sprzedaży komisowej. Komisant nie ponosi odpowiedzialności za ukryte wady fizyczne rzeczy, jak również za jej wady prawne, jeżeli przed zawarciem umowy podał to do wiadomości kupującego. Wyłączenie odpowiedzialności nie dotyczy wad rzeczy, o których komisant wiedział lub mógł się z łatwością dowiedzieć. Art. 770 KC pozwala również ograniczyć odpowiedzialność z tytułu rękojmi przy umowie sprzedaży rzeczy ruchomych z udziałem konsumentów. Ograniczenie odpowiedzialności komisanta nie odnosi się do wad fizycznych jawnych- tych, które przy zachowaniu należytej staranności można wykryć przy badaniu zwykłym bez potrzeby badań technologicznych. Chodzi o takie wady, które komisant znał lub z łatwością mógł wykryć.

Wyłączenie odpowiedzialności komisanta jest nieskuteczne, jeżeli komisant wiedział o wadzie prawnej i ukrytej wadzie fizycznej lub z łatwością mógł się dowiedzieć.

Jeżeli dochodzi do zawarcia umowy kupna komisowego, osoba trzecia jest zobowiązana z tytułu rękojmi na zasadach obowiązujących w odniesieniu do umowy sprzedaży. Komisant może wówczas realizować uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli wystąpi wada rzeczy nabywanej, ale może uprawnienia te przenieść na komitenta wraz z przeniesieniem własności rzeczy nabywanej w ramach umowy komisu.

Gdy przedmiotem sprzedaży na rzecz osoby fizycznej jest towar konsumpcyjny zastosowanie mieć będzie ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej. Nie będą miały zastosowania przepisy KC o rękojmi i gwarancji, ale przepisy o odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową.

UMOWA PRZEWOZU

Jest to umowa nazwana uregulowana przez art. 774 KC. Polega ona na tym, że przewoźnik- przedsiębiorca zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób, zwierząt lub rzeczy. Następstwem tej umowy jest, więc przewiezienie osób lub innego przedmiotu przewozu z jednego miejsca do drugiego za pomocą środka transportu.

Definicja ta określa ogólne zasady, nie uwzględnia jednak specyfiki umowy przewozu ze względu na rodzaj transportu. Dlatego tez przepisy KC poświęcone tej umowie stosuje się do przewozu, i ile przewóz ten nie jest uregulowany odrębnymi przepisami. Oznacza to, że przepisy KC mają więc subsydiarne zastosowanie w stosunku do przewozów uregulowanych w przepisach szczególnych. Np. transport kolejowy, samochodowy i żegluga śródlądowa uregulowane są w ustawie z 15 listopada 1984r. - Prawo przewozowe i przepisach szczególnych. Art. 1 ust.1 Prawa przewozowego wskazuje, iż ustawę tę stosuje się do przewozu osób lub rzeczy we wszelkich dziedzinach transportu z wyłączeniem transportu konnego, lotniczego i morskiego. Z kolei transport drogowy uregulowany jest w ustawie z 6.9.2001r. o transporcie drogowym. Do transportu lotniczego- Prawo lotnicze (3.7.2002r.) Do przewozów morskich zastosowanie ma ustawa z 18 września 2001- Kodeks morski.

W związku z powyższym przepisy KC maja zastosowanie do przewozu konnego, który co prawda ma marginalne znaczenia. W konsekwencji KC ma niewielki zasięg w odniesieniu do poszczególnych gałęzi transportu.

Umowa przewozu jest umowa o świadczenie usług, gdyż następuje przemieszczenie usługi, a więc dokonanie czynności faktycznej z jednego miejsca do drugiego. Umowa ta nosi cechy zobowiązania rezultatu. Ponadto jest umowa wzajemną, odpłatną. Odpłatność należy do elementów przedmiotowo istotnych tej umowy.

Na gruncie KC jest to umowa konsensualna, dochodzi do jej zawarcia bez potrzeby wydania przedmiotu przewozu; już w momencie porozumienia przewoźnika z drugą stroną co do istotnych postanowień umowy. Dotyczy to też transportu morskiego i przewozów osobowych. Jednakże odmiennie jest to uregulowane w transporcie towarowym przy przewozie przesyłek bagażowych i pocztowych: art.25 ust.2 Prawa przewozowego uzależnia zawarcie umowy od przekazania przesyłki przewoźnikowi do transportu. Wówczas umowa ta charakter realny.

Jako że umowa przewozu jest umową podmiotowo kwalifikowaną może być zawarta tylko z przewoźnikiem, czyli osobą fizyczną, prawną, ale także jednostką organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, ale mającą podmiotowość prawną, która prowadzi przedsiębiorstwo przewozowe.

Druga strona określana jest jako „podróżny” „pasażer” „nadawca” a w przewozie morskim „frachtujący”. Może być tak, że występuje kilku przewoźników, z którymi jest zawarta jedna umowa. Wówczas przewóz polega na wykonywaniu go przez kilka osób będących przewoźnikami w tej samej gałęzi transportu (przewóz sukcesywny) albo w różnych gałęziach transportu ( przewóz kombinowany zwany inaczej multimodalnym).

Jednak najważniejsze jest, aby odbywało się na podstawie jednego dokumentu przewozowego tzw. bezpośredni list przewozowy.

Ponadto do essentialia negotii tej umowy należą także: oznaczenie trasy czyli określenie miejscowości początkowej i docelowej. Musi być także wyznaczone wynagrodzenie oraz przedmiot przewozu ( przesyłka, ładunek).

DOKUMENTY:

Przepisy KC nie przewidują żadnej szczególnej formy zawarcia umowy przewozu. Jednakże z art.779 KC wynika, że przy przewozie rzeczy, wysyłający powinien na żądanie przewoźnika wydać mu list przewozowy ma więc charakter fakultatywny.

Z kolei zgodnie z art.38 ust.1 Prawa przewozowego wydanie listu przewozowego jest obligatoryjne, chyba że przy danym rodzaju przewozu powszechnie przyjęty jest inny sposób dostarczania informacji niezbędnych do prawidłowego wykonania przewozu.

Listu przewozowy jest jednostronnym dokumentem sporządzonym i podpisanym przez wysyłającego (nadawcę) na każdą przesyłkę i składany przewoźnikowi, który stwierdza na nim przyjęcie przesyłki do transportu.

W liście przewozowym nadawca zamieszcza:

1) nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika

zawierającej umowę,

2) miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy,

3) określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia,

4) inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami

ze względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń.

Następnie przewoźnik wydaje nadawcy kopie listu przewozowego zwaną wtórnikiem. List jest dokumentem prywatnym. List przewozowy pełni funkcję legitymacyjną (daje prawo dysponowania przesyłką w czasie trwania przewozu), informacyjno - instrukcyjną (możliwość zaznajomienia się z postanowieniami umowy i zasadami wykonania przewozu), dowodową (stanowi dowód zawarcia umowy).

List przewozowy może mieć formę przekazu elektronicznego, wydruku komputerowego lub innego dokumentu.

W przypadku umów, które mają realny charakter wystawienie dokumentów przewozowych stanowi przesłankę zawarcia umowy, mają więc one charakter konstytutywny.

Obligatoryjne jest również w transporcie osobowym wydanie dokumentów zwanych biletami na przejazd. Gdzie zamieszcza się informacje dotyczące wysokości należności za przejazd oraz dane potrzebne do ustalenia zakresu uprawnień podróżnego.

Należy ponadto wskazać w transporcie pasażerskim tzw. kwity bagażowe przyjęcie kwitu przez podróżnego, obok wydania przesyłki jest warunkiem zawarcia umowy. Dokument ten powinien zawierać dane niezbędne do ustalenia tożsamości przesyłki oraz wysokość należności przewozowych.

Natomiast w przypadku umów przewozu morzem rzeczy lub ładunków, wystawiana jest tzw. nota bukingowa, stwierdzająca istotne postanowienia umowy i dowodząca jej zawarcia. Inny charakter mają dokumenty będące dowodem przyjęcia przez przewoźnika ładunku na statek, które maja fakultatywny charakter i stanowią pośredni dowód zawarcia umowy. Są to tzw. konosamenty morskie . Jest to dokument, w którym przewoźnik morski potwierdza przyjęcie ładunku i zobowiązuje się do wydania go osobie legitymującej się posiadanie konosamentu. Konosament ma charakter papieru wartościowego, jego byt prawny jest niezależny od ładunku. Nabycie prawa do ładunku bez nabycia dokumentu jest nieskuteczne.

Wyróżniamy 3 rodzaje konosamentów:

Imienne wymieniające osobę odbiorcy, przeniesienie praw z konosamentu następuje tylko w drodze cesji wierzytelności

Na zlecenie( np. załadowcy), których obrót dokonuje się przez indos

Na okaziciela - przy którym uprawnionym jest każdoczesny posiadacz

Podobnie jak przy umowie składu wykonanie zobowiązanie powinno odbyć się zgodnie z umową, ale w przypadku przewoźnika powinien on dołożyć należytej staranności, gdyż będzie ona oceniana z uwzględnieniem zawodowego charakteru jego działalności.

UMOWA SPEDYCJI

I. DEFINICJA art. 794 §1 KC

- Spedytor (przedsiębiorca) zobowiązuje się za wynagrodzeniem w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do wysłania lub odbioru przesyłki lub do dokonania innych usług związanych z jej przewozem.

- Spedytor może występować w imieniu własnym lub w imieniu dającego zlecenie.

- Czynności spedycyjne mają charakter uzupełniający do przewozu w zakresie czynności, które nie należą do przewoźnika.

- Jest to umowa nazwana, zaliczana do umów o świadczenie usług.

- Ma ona charakter podmiotowo kwalifikowany (może ją zawierać tylko przedsiębiorca), charakter konsensualny (dochodzi do skutku już w momencie dojścia do porozumienia co do wszystkich istotnych postanowień).

- Umowa odpłatna, kauzalna, wzajemna.

II. CECHY

- Elementy przedmiotowo istotne:

Oznaczenie przesyłki (rozmiar, waga itp.)

Wynagrodzenie

Zakres i rodzaj usług spedycyjnych

- Przedmiotem umowy jest:

Wysyłka przesyłki

Odbiór przesyłki

Wysyłka i odbiór przesyłki

Dokonanie innych usług związanych z przewozem

- Umową spedycji mogą być objęte czynności prawne (zawarcie umowy przewozu, czarteru) lub faktyczne (pakowanie, ważenie). Do innych czynności związanych z przewozem można zaliczyć: czuwanie nad przebiegiem przewozu, konwojowanie, zawieranie umów ubezpieczenia przesyłki.

- Spedytor obowiązany jest do dokonywania usług w ciągu całego procesu przewozowego w sposób staranny i fachowy, aby zleceniodawca nie poniósł szkody.

- Jeżeli przepisy KC i in. przepisy szczególne nie stanowią inaczej, można stosować przepisy o zleceniu, a więc w pozostałym zakresie odnoszące się do czynności prawnych.

- Art. 794 § 2KC wskazuje dwie odmiany konstrukcyjne umowy spedycji:

Umowa zastępstwa pośredniego - spedytor działa w imieniu własnym i ma obowiązek przelania praw nabytych przy zleceniu spedycyjnym,

Umowa zastępstwa bezpośredniego - spedytor działa w imieniu dającego zlecenie i mają zastosowanie przepisy o przedstawicielstwie,

III. STRONY

- Spedytor -musi być przedsiębiorcą prowadzącym przedsiębiorstwo, który zobowiązuje się do wysłania lub odbioru przesyłki, podejmuje on czynności zawodowo i zarobkowo.

- Dający zlecenie -każda osoba fizyczna, prawna, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej prowadząca przedsiębiorstwo (handlowa spółka osobowa korzystająca z usług przewoźnika), również spedytor.

IV. ZAWARCIE UMOWY

- Co do zasady z inicjatywą zawarcia występuje dający zlecenie.

- Przepisy KC nie wymagają szczególnej formy.

V. ZMIANA I USTANIE UMOWY

- Spedytor może bez uprzedniej zgody dającego zlecenie odstąpić od wskazanego przez niego sposobu wykonania umowy, gdy nie ma możliwości uzyskania jego zgody, a zachodzi uzasadniony powód do przypuszczenia, że dający zlecenie zgodziłby się na zmianę, gdyby wiedział o istniejącym stanie rzeczy.

- Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie, ale powinien zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, któro poczynił w celu należytego wykonania zlecenia.

VI. WYKONANIE UMOWY

- Spedytor powinien wykonać swoje zobowiązanie z należytą starannością z uwzględnieniem zawodowego charakteru działalności.

VII. PRAWA I OBOWIĄZKI STRON

Dający zlecenie:

- Obowiązki:

Zapłata wynagrodzenia

Wydanie przesyłki spedytorowi, jeżeli taki obowiązek wynika z umowy stron

Wykonanie innych czynności umożliwiających wykonanie umowy przez spedytora (np. wskazanie adresu odbiorcy)

- Prawa są odpowiednikami obowiązków spedytora.

Spedytor:

- Obowiązki:

Podejmowanie czynności potrzebnych do uzyskania zwrotu nienależnie pobranych sum z tytułu przewoźnego, cła i innych należności związanych z przewozem przesyłki, w szczególności opłat za czynności ładowania, składowe, opłat skarbowych od dokumentów przewozowych, prowizji od dalszych spedytorów,

Zabezpieczenia praw dającego zlecenie lub osoby przez niego wskazanej względem przewoźnika lub innego spedytora,

Wykonanie czynności eliminujących możliwość powstania szkody, a w razie jej zaistnienia zmniejszających rozmiar uszczerbku,

Stosowanie się do wskazówek dającego zlecenie, udzielenie potrzebnych informacji o przebiegu procesu transportowego,

- Prawa:

Do wynagrodzenia,

Wydania przesyłki spedytorowi, jeżeli wynika to z umowy,

Do zwrotu wydatków,

Wyboru własnego środka transportu i optymalnej drogi przewozu,

Wykonania przewozu przez samego spedytora i tzw. wstępowanie w prawa i obowiązki przewoźnika,

Posługiwania się innymi spedytorami

Występowania przy wykonywaniu czynności objętych umową w imieniu własnym,

Ustawowe prawo zastawu na przesyłce, dopóki przesyłka znajduje się u spedytora lub osoby, która dzierży w jej imieniu, albo dopóki może nią rozporządzać za pomocą dokumentów,

VIII. ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NIEWYKONANIE LUB NIENALEŻYTE WYKONANIE UMOWY

- Odpowiedzialność spedytora oparta jest na ogólnych zasadach odpowiedzialności kontraktowej - na zasadzie winy. Ciężar dowodu braku winy ciąży na spedytorze.

- Gdy wystąpi szkoda w przesyłce polegająca na utracie, ubytku lub jej uszkodzenia, wysokość należnego odszkodowania polega na ograniczeniu do zwykłej wartości przesyłki tylko wtedy, gdy szkoda nie jest wynikiem winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa spedytora.

- Spedytor nie ponosi odpowiedzialności za ubytek nieprzekraczający granic określonych w przepisach szczególnych (ubytki naturalne), a jeżeli brak stosownych przepisów- w granicach zwyczajowo przyjętych.

- Gdy utrata, ubytek lub uszkodzenie dotyczy pieniędzy, kosztowności, papierów wartościowych lub rzeczy szczególnie cennych, spedytor ponosi odpowiedzialność tylko wtedy, gdy właściwości przesyłki były mu podane przy zawarciu umowy, ale gdy szkoda jest wynikiem winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa spedytora, ponosi on odpowiedzialność odszkodowawczą.

UMOWA UBEZPIECZENIA

Definicja: Przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. ( art. 805 KC )

Wyłączenia: Wyłączone spod działania kodeksu są ubezpieczenia morskie uregulowane w kodeksie morskim, oraz ubezpieczenia uregulowane w ustawie Prawo atomowe.

Przedmiot umowy:

Podział ubezpieczeń:

- Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych dzieli ubezpieczenia na obowiązkowe i dobrowolne.

Ubezpieczeniami obowiązkowymi są:

- ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za

szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów;

- ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstw

rolnego;

- ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i

innych zdarzeń losowych;

- ubezpieczenia wynikające z odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych

ratyfikowanych przez RP nakładających na określone podmioty obowiązek zawarcia

umowy ubezpieczenia

- Kodeks Cywilny dzieli ubezpieczenia na majątkowe i osobowe

Ubezpieczenia majątkowe- przedmiotem ubezpieczenia jest mienie ( mieniem jest

własność i inne prawa majątkowe, czyli aktywa).

Ubezpieczenia osobowe- przedmiotem są dobra osobiste człowieka, w szczególności

życie, zdrowie. Zdarzeniem, które powoduje obowiązek wypłaty świadczenia

ubezpieczonego, jest śmierć człowieka, dożycie przez niego określonego wieku lub

naruszenie jego dóbr osobistych.

Konieczną przesłanką powstania obowiązku spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela jest zajście objętego umową ubezpieczenia wypadku ( zdarzenie losowe ).

Charakter umowy: umowa ubezpieczenia jest:

Umową nazwaną- mówią o niej art. od 805 do 828 KC, poza kodeksem problematyka ubezpieczeń regulowana jest m. in. o działalności ubezpieczeniowej, o nadzorze nad rynkiem finansowym, o pośrednictwie ubezpieczeniowym.

Umową handlową- (zawsze) gdyż może być zawarta tylko przez ubezpieczyciela, czyli specyficznego przedsiębiorcę, który jest upoważniony do zawierania umów ubezpieczenia i wypłaty świadczeń ubezpieczonym. Umowa może mieć charakter półprofesjonalny lub profesjonalny ( jeżeli obydwie strony umowy to ubezpieczyciele ).

Umową odpłatną- obie strony uzyskują korzyść majątkową.

Umową dwustronnie zobowiązującą- ubezpieczyciel zobowiązuje się do spełnienia świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający się zobowiązuje się do zapłacenia składki.

Umową kauzalną i losową- gdyż wystąpienie wypadku, który warunkuje spełnienie świadczenia jest niepewne.

Strony umowy: w umowie ubezpieczenia występują ubezpieczyciel, ubezpieczający, może również wystąpić osoba trzecia (uposażony).

Ubezpieczyciel- specyficzny przedsiębiorca, który jest upoważniony do zawierania umów ubezpieczenia i wypłaty świadczeń ubezpieczonym. Ubezpieczyciele mogą prowadzić działalność tylko za zezwoleniem, wydaje je Komisja Nadzoru Finansowego i mogą mieć jedynie formę spółki akcyjnej lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

Ubezpieczający- może nim być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej.

Osoba trzecia (uposażony), która jest uprawniona do otrzymania określonej w ubezpieczenie osobowym sumy ubezpieczenia na wypadek śmierci ubezpieczonego.

Ponadto:

- umowę ubezpieczenia można zawrzeć także na rzecz osoby trzeciej, która może być w umowie nieoznaczona. Świadczenie ubezpieczenia na rzecz osoby trzeciej może być zastrzeżone zarówno w ubezpieczeniu osobistym jak i majątkowym. ( art. 808 KC)

- w ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej jako uczestnik stosunku ubezpieczenia występuje poszkodowany w wypadku, za który to wypadek odpowiedzialność cywilną ponosi ubezpieczony.

Zawarcie umowy: może nastąpić w każdym trybie. Najczęściej występuje w trybie złożenia oferty i jej przyjęcia. Dodatkowo jednak z przepisów KC wynikają pewne szczególne regulacje przy zawieraniu umów. Otóż:

- przed zawarciem umowy ubezpieczyciel ma obowiązek doręczyć ubezpieczającemu tekst ogólnych warunków ubezpieczenia.

- jeżeli ubezpieczający jest osobą fizyczną, ubezpieczyciel jest obowiązany udzielić mu informacji o sposobie trybie rozpatrywania skarg i zażaleń, oraz o organie który je rozpatrzy.

- ubezpieczyciel zobowiązany jest w formie pisemnej pod rygorem nieważności przedstawić ubezpieczającemu różnice między postanowieniami umowy, a ogólnymi warunkami.

Samą umowę ubezpieczenia uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu przez ubezpieczyciela dokumentu ubezpieczenia ( polisy lub innego dokumentu). Zawarcie umowy ubezpieczenia nie jest tożsame z chwilą powstania odpowiedzialności ubezpieczyciela, zaczyna się ona od następnego dnia po zawarciu umowy, ale nie wcześniej niż następnego dnia po zapłaceniu składki, chyba że strony w umowie postanowiły inaczej.

Umowy ubezpieczenia są często zawierane przez pośredników ubezpieczeniowych, mogą nimi być: agenci ubezpieczeniowi, brokerzy ubezpieczeniowi lub brokerzy reasekuracyjni.

Zmiana i ustanie umowy:

Zmiana umowy: jest na zasadach ogólnych możliwa za zgodą dwóch stron. Jednakże przepisy KC wprowadzają też pewne rozwiązania szczególne. Np. w przypadku ubezpieczeń majątkowych w przypadku istotnej zmiany prawdopodobieństwa wypadku, każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany wysokości składki, w razie zgłoszenia takiego żądania druga strona może w ciągu 14 dni wypowiedzieć umowę ze skutkiem natychmiastowym.

Ustanie umowy: może nastąpić w przypadkach..

- rozwiązania umowy (za zgodą stron)

- z upływem czasu, na jaki umowę zawarto

- przez odstąpienie od umowy przez ubezpieczającego

- przez odstąpienie od umowy przez ubezpieczyciela

- przez utratę praw z ubezpieczenia przez ubezpieczającego

- przez wypowiedzenie umowy

Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż sześć miesięcy, ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego z obowiązku zapłacenia składki za okres, w jakim ubezpieczyciel udzielał ochrony ubezpieczeniowej. W wypadku gdy umowa jest zawarta na czas określony, ubezpieczyciel może ją wypowiedzieć jedynie w przypadkach wskazanych w ustawie, a także z ważnych powodów określonych w umowie lub ogólnych warunkach ubezpieczenia.

Wykonanie umowy: ubezpieczyciel jest zobowiązany spełnić świadczenie w terminie 30 dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, chyba że umowa stanowi inaczej lub gdyby ustalenie okoliczności wypadku byłoby w tym terminie niemożliwe, wówczas jednak ubezpieczyciel jest zobowiązany spełnić świadczenie w terminie 14 dni od daty ustalenia okoliczności wypadku.

Ponadto ubezpieczyciel w związku zawodowym charakterem swojej działalności jest zobowiązany do wykonania umowy ze szczególną starannością.

Prawa i obowiązki stron:

Obowiązki ubezpieczającego:

-obowiązek zapłaty składki

-obowiązek udzielenia ubezpieczycielowi wszelkich informacji o okolicznościach mających

znaczenie dla stosunku ubezpieczenia.

-obowiązek zawiadomienia o wypadku

-obowiązek w przypadku ubezpieczeń majątkowych, podjęcia czynności mających na celu

zmniejszenie szkody w ubezpieczonym mieniu oraz zabezpieczenie mienia bezpośrednio

zagrożonego szkodą.

Obowiązki ubezpieczyciela: podstawowym obowiązkiem jest zapłata odszkodowania w związku z wypadkami ubezpieczeniowymi, a ponadto ubezpieczyciel musi pozostawać w „stanie gotowości” do zapłaty odszkodowania.

Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy.

W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez ubezpieczyciela stosuje się ogólne reguły odpowiedzialności kontraktowej. Natomiast w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez ubezpieczającego mamy do czynienia z rozwiązaniami szczególnymi.

- jeżeli ubezpieczający naruszył obowiązki w zakresie prawidłowej informacji zawarte w formularzu oferty, ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności, chyba że okoliczności te nie mają wpływu na rozmiar ryzyka.

- w ubezpieczeniach osobowych uważa się za wypowiedzianą przez ubezpieczającego, jeżeli składka nie została zapłacona w terminie, mimo uprzedniego wezwania i powiadomienia o skutkach braku zapłaty

- jeżeli po zajściu wypadku ubezpieczający dopuścił się rażącego niedbalstwa w wykonaniu obowiązków co do zapobieżenia dalszej szkodzie, odszkodowanie się nie należy, chyba że zapłata jest zgodna z zasadami współżycia społecznego lub interesu gospodarki narodowej. (samo niezawiadomienie ubezpieczyciela o nastąpieniu wypadku nie stanowi podstawy odmowy spełnienia świadczenia przez ubezpieczyciela).

W przypadku umowy ubezpieczenia, oprócz odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, mamy również doczynienia z ograniczeniem wysokości świadczeń odszkodowania ubezpieczeniowego. Co do zasady suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody, chyba że umowa stanowi inaczej. Może ona obejmować nie wartość całego uszczerbku, ale jest odnoszona tylko do wartości przedmiotu ubezpieczonego. Górną granicą jest suma ubezpieczenia. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka u dwóch lub więcej ubezpieczycieli na sumy, które łącznie przewyższają jego wartość ubezpieczeniową ubezpieczający nie może żądać świadczenia przenoszącego wysokość szkody. Między ubezpieczycielami każdy z nich odpowiada w takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma ubezpieczenia,pozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego lub wielokrotnego ubezpieczenia.

UMOWA SKŁADU

DEFINICJA: Przez umowę składu przedsiębiorca składowy zobowiązuje się do przechowania za wynagrodzeniem oznaczonych w umowie rzeczy ruchomych (art.853 § 1 KC).

ELEMENTY UMOWY:
-prowadzenie działalności przez przedsiębiorcę składowego
-przechowanie rzeczy ruchomych
-obowiązek wydania pokwitowania

CHARAKTER UMOWY:
-jest umową kwalifikowaną podmiotowo, gdyż może być zawierana tylko z podmiotem, który prowadzi przedsiębiorstwo składowe, służące świadczeniu usług składu
-jest zaliczana do umów profesjonalnych, jednostronnie gospodarczych
-jest umową nazwaną, stypizowaną, wzajemną i realną
-dochodzi do skutku poprzez wydanie rzeczy ruchomych przedsiębiorcy składowemu, a nie przez zgodne oświadczenia woli stron umowy
-jest umową odpłatną, gdyż przedsiębiorca zobowiązuje się do przyjęcia na skład rzeczy ruchomych za wynagrodzeniem
-jest handlową odmianą umowy przechowania

Różnice między umową składu a umową przechowania:
-w umowie składu przedmiotem przechowania mogą być tylko rzeczy ruchome, nie mogą być papiery wartościowe i pieniądze, umowa ta musi być zawsze odpłatna, podczas gdy umowa przechowania może być również pod tytułem darmowym.

PRZEDMIOT UMOWY:
-przedmiotem umowy są rzeczy ruchome (mogą to być towary rolne i przemysłowe)
-umowa składu może być umową samoistną, ale także może stanowić akcesoryjny obowiązek związany z umową sprzedaży, dostawy, komisu, przewozu, spedycji
-wynagrodzenie za przechowanie zwane jest składowym i może mieć postać stałej kwoty uzgodnionej między stronami, albo postać prowizyjną od wartości przechowywanych rzeczy

STRONY UMOWY:
-stronami mogą być: przedsiębiorca składowy i osoba wydająca towar na przechowanie (składający)
1. Przedsiębiorca składowy: -może nim być osoba fizyczna, spółka jawna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z o.o., spółka akcyjna, przedsiębiorstwo państwowe lub spółdzielnia
-aby być uznanym za przedsiębiorcę składowego, należy prowadzić przedsiębiorstwo składowe
-przedsiębiorca upoważniony do prowadzenia przedsiębiorstwa składowego w rozumieniu ust. Z 16.11.2000r. o domach składowych oraz KC, kodeksu post. cywilnego innych ust. jest określony jako dom składowy; działalność polegającą na prowadzeniu takiego przedsiębiorstwa składowego mogą prowadzić wyłącznie wskazani wyżej przedsiębiorcy po uzyskaniu zezwolenia wydanego w drodze decyzji administracyjnej przez ministra właściwego do spraw gospodarki (skład towarów przemysłowych) oraz ministra wł. do spraw rynków rolnych (skład tow. rolnych).
2. Składający: -może nim być każdy podmiot, zarówno osoba fizyczna, osoba prawna, jak i handlowa spółka osobowa

ZAWARCIE UMOWY:
-dochodzi do skutku przez wydanie towarów przedsiębiorcy składowemu
-wydanie towaru- polega na przyjęciu we władztwo faktyczne, przez co przedsiębiorca składowy staje się dzierżycielem towaru, a składający jest albo posiadaczem samoistnym (właścicielem), albo zależnym (użytkownikiem, zastawnikiem, najemcą)
-przepisy nie wymagają żadnej formy szczególnej do zawarcia umowy składu, jednakże przedsiębiorca składowy jest zobowiązany wydać składającemu pokwitowanie, które powinno wymieniać rodzaj, ilość, oznaczenie oraz sposób opakowania rzeczy oraz inne postanowienia umowy (np. czas trwania umowy)
-pokwitowanie-jest dowodem przyjęcia na skład towarów
-dowody składowe-wydawane wyłącznie przez dom składowy na żądanie składającego, będące papierami wartościowymi. Dowód składowy składa się z dwóch, połączonych ze sobą, lecz dających się oddzielić części: rewersu(składowego dowodu posiadania), stwierdzającego posiadanie rzeczy złożonych na skład, oraz warrantu (składowego dowodu zastawniczego), stwierdzającego ustanowienie zastawu na rzeczach złożonych na skład. Obie te części mogą być przenoszone przez indos łącznie albo oddzielnie.

ZMIANA I USTANIE UMOWY
-umowa składu ustaje z upływem czasu, na jaki została zawarta
-zawarta na czas oznaczony uważa się za przedłużoną na czas nieoznaczony, jeżeli na 14 dni przed upływem terminu przedsiębiorca składowy nie zażądał listem poleconym odebrania rzeczy w umówionym terminie.
-zawarta na czas nieoznaczony przedsiębiorca składowy może wypowiedzieć listem poleconym, z zachowaniem terminu miesięcznego
-w razie zawarcia umowy na czas oznaczony przedsiębiorca składowy może z ważnych przyczyn, w każdym czasie, wezwać składającego do odebrania rzeczy, wyznaczając mu odpowiedni termin ich odebrania

WYKONANIE UMOWY
-przedsiębiorca składowy powinien sam wykonać umowę, ale nie musi, może posługiwać się innymi osobami, w takim przypadku przedsiębiorca składowy ponosi odpowiedzialność-na podstawie art. 474 KC- za osoby, którym powierza lub za pomocą których wykonuje umowę

PRAWA I OBOWIĄZKI STRON
-Obowiązki składającego: 1) zapłata wynagrodzenia składowego, 2) odbiór towarów, 3) zwrot wydatków i należności wynikających z umowy
-Prawa składającego: odpowiadają obowiązkom przedsiębiorcy składowego. Art. 859 KC, który przewiduje dostępność składającego do towarów w celu przygotowania ich do normalnej eksploatacji, w szczególności zachowania towarów w dobrym stanie.
-Prawa przedsiębiorcy składowego:
1) sprzedaż towarów z zastrzeżeniem należytej staranności, jeżeli towary są narażone na zepsucie i nie można czekać na decyzję składającego (art. 859 KC)
2) otrzymanie umówionego wynagrodzenia (składowego)
3) żądanie zwrotu wydatków i kosztów związanych z umową
4) ustawowe prawo zastawu na towarach przyjętych na skład, dopóki znajdują się u niego lub osoby, która je dzierży w jego imieniu, albo dopóki może nim rozporządzać za pomocą dokumentów (art.859 ze znaczkiem 3 KC)
5) łączenie rzeczy zamiennych tego samego gatunku i tej samej jakości należących do kilku składających ( za ich pisemną zgodą)-art. 859 ze znaczkiem 2 KC
-Obowiązki przedsiębiorcy składowego:
1) sprawowanie pieczy nad złożonymi towarami i zachowanie ich stanie nie pogorszonym
2) wydanie pokwitowania (art. 853 § 2 KC)
3) dokonanie czynności konserwacyjnych (art. 855 § 2 KC), z którego to obowiązku strony nie mogą zwolnić przedsiębiorcy składowego
4) zawiadomienie składającego o ważnych wydarzeniach ze względu na ochronę praw składającego lub dotyczących stanu przyjętych na skład towarów ( psucie towarów, uszkodzenie, ubytki, zmiana miejsca składowania)
5) sprzedaż towarów z zachowaniem należytej staranności
6) umożliwienie składającemu oglądania przyjętych na skład towarów, dzielenie ich, łączenie, pakowanie, branie próbek
7) ubezpieczenie rzeczy, jeżeli otrzymał on takie zlecenie

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NIEWYKONANIE LUB NIENALEŻYTE WYKONANIE UMOWY:
-obowiązują ogólne zasady KC, odnoszące się do niewykonania lub nienależytego wykonania umowy (art. 471 i nast. KC)
-zgodnie z art. 855 KC, odszkodowanie za utratę, ubytek lub uszkodzenie towarów w czasie od ich przyjęcia na skład aż do wydania ich osobie uprawnionej nie może przekraczać zwykłej wartości rzeczy, chyba że szkoda wynika z winy kwalifikowanej, tj. winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przedsiębiorcy składowego (art. 855 § 4 KC). W tym ostatnim przypadku odszkodowanie może obejmować nie tylko straty, które poniósł składający, ale również korzyści, które mógł osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono.

UMOWA RACHUNKU BANKOWEGO uregulowana została w art. 725-733 KC, oraz art. 49-68 PrBank.

1.Definicja.

Zgodnie z art. 724 KC przez umowę rachunku bankowego bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku, na czas określony lub nieokreślony, do przechowywania jego środków pieniężnych oraz, jeżeli umowa tak stanowi, do przeprowadzania na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych

2.Charakter umowy.

Umowa rachunku bankowego należy do grupy umów nazwanych, gdyż została uregulowana w kodeksie cywilnym. Umowa ma charakter czynności prawnej konsensualnej - umowa zostaje zawarta w chwili osiągnięcia porozumienia stron co do jej zawarcia, oraz odpłatnej - odpłatność polega na oprocentowaniu kapitału na rzecz klienta, z kolei klient ponosi niewielkie koszty manipulacyjne. Umowa rachunku bankowego jest dwustronnie zobowiązująca. Nie ma ona jednak charakteru umowy wzajemnej. Umowa ta zaliczana musi być do umów handlowych przede wszystkim ze względu na kwalifikowaną postać podmiotową. Oznacza to, że może ona być zawarta tylko wówczas, gdy jedną stroną umowy jest bank.

W art. 49 PrBank ustawodawca wyróżnia następujące rodzaje rachunków bankowych:

1) rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze

2) rachunki lokat terminowych

3) rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe i rachunki terminowych lokat oszczędnościowych

4) rachunki powiernicze.

Rachunki rozliczeniowe, w tym bieżące i pomocnicze, rachunki lokat terminowych, rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe i rachunki terminowych lokat oszczędnościowych (czyli wszystkie poza punktem 4 -rachunki powiernicze) mogą być prowadzone wyłącznie dla osób fizycznych, szkolnych kas oszczędnościowych oraz pracowniczych kas zapomogowo - pożyczkowych. Artykuł 49 PrBank nie zawiera pełnego rodzaju rachunków bankowych, co oznacza, że mogą być prowadzone inne rachunki wyspecjalizowane lub będące „mieszanką” klasycznych typów.

3.Treść`umowy.

Zgodnie z art. 52 PrBank umowa rachunku bankowego jest zawierana na piśmie i powinna określać w szczególności:

1) strony umowy

2) rodzaj otwieranego rachunku

3) walutę rachunku

4) czas trwania rachunku

5) o ile zastrzegają oprocentowanie środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku - wysokość tego oprocentowania i przesłanki dopuszczalności jego zmiany przez bank, a także terminy wypłaty, postawienia do dyspozycji lub kapitalizacji należnych odsetek

6) wysokość prowizji i opłat za czynności związane z wykonywaniem umowy oraz przesłanki i tryb ich zmiany przez bank

7) formy i zakres rozliczeń pieniężnych dokonywanych na polecenie posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji

8) przesłanki i tryb dokonywania zmian umowy

9) przesłanki i tryb rozwiązania umowy rachunku bankowego

10) zakres odpowiedzialności banku za terminowe i prawidłowe przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.

4.Strony umowy.

Zgodnie z art. 2 PrBank przez bank należy rozumieć osobę prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym. Drugą stroną umowy - posiadaczem rachunku bankowego, może być każda osoba (fizyczna i prawna), w tym jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, jeśli posiada zdolność prawną. Nie powinna posiadać rachunku bankowego spółka cywilna, gdyż nie jest wyposażona w zdolność prawną i nie jest przedsiębiorcą. W przypadku umowy spółki cywilnej dochodzi do współposiadania rachunku bankowego przez wspólników spółki - rachunek wspólny. Wyjątkowo posiadaczami rachunku mogą być osoby fizyczne nieposiadające zdolności do czynności prawnych. Jeżeli ukończyły one 13 rok życia, mogą na podstawie art. 58 PrBank dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku, jeżeli nie sprzeciwi się temu na piśmie ich przedstawiciel ustawowy.

5.Zawarcie umowy.

Zawarcie umowy rachunku bankowego następuje na podstawie procedury określanej przez poszczególne banki. Bank nie może odmówić zawarcia umowy z osobą, która taki zamiar przejawiła, a spełniła wymogi formalne. Treść stosunku prawnego opartego na umowie rachunku bankowego rozstrzygana jest w treści regulaminu bankowego, odnoszącego się do konkretnej umowy bankowej. Banki określając warunki otwierania i prowadzenia rachunków bankowych mogą wydawać regulaminy i ogólne warunki umów.

6.Zmiana i ustanie umowy.

Przesłanki i tryb zmiany oraz rozwiązania umowy rachunku bankowego, powinna określać umowa tego rachunku. Oznacz to, że zmiana warunków umowy w czasie jej trwania jest możliwa w każdym czasie, na podstawie zgodnych oświadczeń woli obu stron. Rozwiązanie umowy zawartej na czas nieoznaczony może nastąpić przez wypowiedzenie przez którąkolwiek ze stron. Artykuł 730 KC zastrzega jednak, że bank może wypowiedzieć taką umowę tylko z ważnych powodów. Zgodnie z art. 60 PrBank, jeżeli umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej, ulega ona rozwiązaniu, gdy w ciągu dwóch lat nie dokonano na rachunku żadnych obrotów, poza dopisywaniem odsetek, a stan środków pieniężnych na tym rachunku nie przekracza kwoty minimalnej określonej w tej umowie.

7.Wykonywanie umowy.

Umowa powinna być wykonywana zgodnie z jej treścią i treścią regulaminu bankowego. Jednakże, ponieważ stroną umowy jest bank i jest to jego działalność w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, ocena postępowania banku będzie dokonywana przy stosowaniu wyższych mierników staranności. Zgodnie z art. 355 § 2 KC, należytą staranność dłużnika (banku) w zakresie prowadzenia przez niego działalności gospodarczej określa się z uwzględnieniem zawodowego charakteru tej działalności.

8.Prawa i obowiązki stron umowy.

Prawa i obowiązki stron umowy wynikają z przepisów prawa, umów oraz przyjętego regulaminu bankowego. Te ostatnie są jednak wiążące, jeżeli strony w umowie nie ustaliły swoich praw i obowiązków.

Do podstawowych obowiązków banku należą:

1) zwrot środków pieniężnych, co od zasady, na każde żądanie (art. 726 KC)

2) wykonywanie zleceń posiadacza rachunku (art. 727 KC)

3) przy każdej zmianie stanu rachunku przesyłanie posiadaczowi wyciągu z rachunku z ustaleniem salda (art. 728 § 2 KC)

4) wypłacenie kosztów pogrzebu posiadacza rachunku osobie, która przedłoży rachunki (art. 5 ust. 1 pkt 1 PrBank)

5) wypłacenie osobom wskazanym przez posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowego lub terminowej lokaty oszczędnościowej określonych kwot. Wkładca może rozdysponować w ten sposób kwotę nie wyższą od przypadającego za ostatni miesiąc przed śmiercią dwudziestokrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego (art. 56 ust. 1 i 2 PrBank)

6) dokładanie wszelkich starań w zakresie bezpieczeństwa powierzonych środków pieniężnych.

Prawem banku jest możliwość czasowego obracania wolnymi środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bankowym (art. 726 KC)

Do obowiązków posiadacza rachunku bankowego należy:

1) obowiązek zgłoszenia bankowi niezgodności salda w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wyciągu z rachunku (art. 728 § 3 KC)

2) obowiązek powiadomienia banku o każdej zmianie swojego adresu, w przypadku posiadania rachunku imiennego (art. 729 KC)

Prawem posiadacza rachunku jest:

1) swobodne dysponowanie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku (art. 50 ust. 1 PrBank)

2) pobieranie odsetek (art. 52 ust. 3 PrBank).

9.Odpowiedzialność na niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy.

Skutki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy rachunku bankowego określają ogólne przepisy Kodeksy cywilnego. Jednakże ustawa - Prawo bankowe w szczególny sposób uregulowała odpowiedzialność banków uczestniczących w przeprowadzaniu rozliczeń. Zgodnie z art. 64 PrBank, jeżeli kilka banków wykonuje polecenie przeprowadzenia rozliczenia pieniężnego złożonego przez posiadacza rachunku, każdy z tych banków ponosi wraz z pozostałymi solidarną odpowiedzialność wobec posiadacza rachunku za szkody spowodowane niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem polecenia. Bank, który udowodni, że szkoda nie powstała z jego winy, jest wolny od odpowiedzialności wobec posiadacza. Zgodnie z art. 731 KC, roszczenia wynikające ze stosunku rachunku bankowego przedawniają się z upływem lat dwóch.

UMOWA FRANCHINSINGU

Umowa franchinsungu tworzona jest na zasadzie swobody umów(Art.353 1 KC). Zgodnie z tym przepisem strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

DEFINICJA UMOWY została sformułowana przez doktrynę, zgodnie z którą należy przyjąć, że umowa franchinsingu polega na tym, że jedna ze stron zwana oragnizatorem sieci(franchisingodawcą, franczyzerem)zobowiązuje się do udostępnienia podmiotowui korzystającemu z franchinsingu(uczestnikiem sieci, franchisiobiorcą), korzytsania przez czas określony lub nieokreślony z onzaczenia jego firmy, godła, emblematu, symboli, patentów, wynalaznków, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych, koncepcji i techniki prowadzenia określonej działalności gospodarczej z zachowaniem stosowanego przez niego wyposażenia pomieszczeń oraz do udzielania mu stosownej pomocy, zaś druga strona zobowiązuje się do prowadzenia określonej działalności gospodarczej połączonej z wykorzytsaniem udostępnionych mu doświadczeń i tajemnic zawodowych oraz zapłaty uzgodnionego wynagrodzenia.

CHARAKTER UMOWY

umowa nienazwana-brak regulacji w KC

wykształcona w prakatyce gospodarczej

handlowa-conajmniej jedna ze stron jest przedsiębiorcą

dwustronie profesjonalna

konsensulana-skutek następuje z chwilą złożenia zgodnych oświadczeń woli

kauzalna-uzależniona od podstawy jej dokonania

dwustronnie zobowiązująca

odpłatna

wykształcona w praktyce życia gospodarczego

RODZAJE FRANCHINSINGU:

PRODUKCYJNY-franczyzer tworzy sieć punktów prowadzących działanośc produkcyjną udostępnia franczyzobiorcom technologie niezbędną do produkcji(np. Coca-Cola)

HANDLOWY-franczyzer pełni rolę głownego ośrodka dostawy towarów(Np. Benneton)

USŁUGOWY-polegjący na świadczeniu przez franczyzobiorców analogicznych usług o takim samym standardzie z wykorzystaniem znaków towarowych(np. Pizza Hut)

MIESZANY-w którym występują elementy mieszane metody franchinsingowej

ZAWARCIE UMOWY:

OFERTA-umowa zostaje zawarta poprzez akceptacje warunków oferty

NEGOCJACJE-umowa zostaje zawarta poprzez osiągnięcie konsensusu w negocjacjach przez podmioty negocjujące

PRZETARG(AUKCJA)

ZMIANA I USTANIE UMOWY

Zmiana umowy mozliwa jest zawsze za zgodą stron, niemniej jednak możliwe jest jej wypowiedzenie przez jedną ze stron po ich zaakceptowaniu przez drugą stronę.

Rozwiązanie umowy:

za zgodą stron

upływ terminu na jaki została zawarta

wypowiedzenie jednej ze stron

bez zachowania terminów wypowiedzenia

Rozwiązanie bez wypowiedzenia umowy:

nieudzielnie pomocy np. szkolenia

naruszenie zobowiązań do nieudzielania zezwolenia innym podmiotom na danym terenie

niedostarczenie urządzeń franczyzobiorcy niezbędnych do wykonywania umowy

brak działalności reklamowej

PRAWA I OBOWIĄZKI STRON

Obowiązki FRANCHISINGODAWCY:

udzielenie zezwolenie na korzystanie z patentów, znaków towarowych,oznaczeń,wzorów użytkowych i zdobniczych, emblematów, godła

przekaznie tajemnic handlowych

przekazanie tzw receptury sukcesu na prowadzaenie przedsiębiorstwa

prowadzenie wspólnego marketingu

zachowanie tajemnicy zawodowej

udzielenie pomocy oraz dokonywanie czynności doradczych

wyposażenie lokali franchisingobiorcy

lojalność

Obowiązki FRANCHISINGOBIORCY:

zakaz działalności konkurencyjnej

lojalność

uiszczanie opłat

przestrzeganie tajemnicy handlowej

zachowanie identycznego poziomu usług

zapewnienie odpowiedniego personelu przygotowanego do realizacji obowiązków

Prawa FRANCHISINGODAWCY:

otrzymywanie opłaty franchisingowej

kontrola z realizacji i przestrzegania umowy

przeglądanie ksiąg handlowych

wypowiedzenie umowy zgodnie z jej postanowieniami

Prawa FRANCHISINGOBIORCY:

korzystanie z pakietu franchisingowego

szkolenia i doradztwo ze strony franczyzera

prawo do wypowiedzenia umowy

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NIEWYKONANIE LUB NIENALEŻYTE WYKONANIE UMOWY

Odpowiedzialność uczestników umowy franchisingu opiera sie na zasadach ogólnych prawa cywilnego i może mieć postać odpowiedzialności:

EX CONTRACTU(ART. 471 i nast KC)

EX DELICTO(ART.415 i nast KC)

Umowa factoringu a umowa forfaitingu

UMOWA FACTORINGU

UMOWA FORFAITINGU

1. Definicja umowy

Umowa factoringu polega na nabyciu przez faktora określonych wierzytelności przysługujących przedsiębiorcy z tytułu sprzedaży, dostawy lub usługi w zamian za określoną kwotę odpowiadającą wierzytelności, a pomniejszoną o prowizję faktora(z wyłączeniem przypadku, gdy przedmiotem tych umów są towary lub usługi przeznaczone do użytku osobistego lub rodzinnego z przeznaczeniem do prowadzenia gospodarstwa domowego dłużnika).

Factoring uważany jest za umowę łączącą elementy różnych umów, np. cesji wierzytelności i umowy zlecenia (ale bez utożsamiania jej z którąkolwiek z nich). Zatem do tej umowy w zakresie przelewu wierzytelności będą miały zastosowanie m.in. przepisy KC regulujące cesję wierzytelności oraz przepisy dotyczące umowy zlecenia w zakresie usług dodatkowych oraz ogólne przepisy KC dotyczące np. czynności prawnych czy tez swobody umów.

1. Definicja umowy

Umowa forfaitingu jest umową, w której jedna strona zobowiązuję się do dostarczenia wierzytelności, zaś druga zobowiązuję się do zapłaty ceny już wcześniej uzgodnionej. Stanowi szczególną formę sprzedaży wierzytelności w zamian za określoną cenę.

Forfaiting umożliwia zbywcy wierzytelności osiągnięcie celu gospodarczego przede wszystkim przez umożliwienie uzyskania w szybkim czasie odpowiedniego kapitału.

Do umowy forfaitingu należy odnieść odpowiednio przepisy dotyczące sprzedaży, ale także będą tu miały zastosowanie odpowiednie przepisy KC dotyczące cesji wierzytelności.

2. Przedmiot umowy

Podstawowym przedmiotem jest przelew wierzytelności. Mogą to być wszystkie wierzytelności danego odbiorcy lub w stosunku do wszystkich odbiorców.

Z chwilą zawarcia umowy dochodzi do przeniesienia wierzytelności z przedsiębiorcy na faktora, chyba, że strony ustalą inną datę przejścia wierzytelności aniżeli data zawarcia umowy lub chodzi tylko o zobowiązanie się do przedstawienia faktorowi wierzytelności z prawem tego ostatniego do nabycia lub nie, ewentualnie, gdy przedmiotem nabycia mają być wierzytelności przyszłe.

Wierzytelności te charakteryzuje krótki termin zaspokojenia od 14 do 210 dni (nie ma przeszkód, aby były przedmiotem umowy wierzytelności charakteryzujące się dłuższym terminem zaspokojenia).

Przedmiotem mogą być również

wierzytelności warunkowe.

2. Przedmiot umowy

Przedmiotem umowy jest wierzytelność pieniężna, która jest skutkiem zawartej wcześniej umowy między zbywcą wierzytelności a dłużnikiem z tytułu umowy sprzedaży, dostawy, umowy o wykonanie różnorakich usług, wierzytelności wekslowych, wierzytelności objętych akredytywami, wierzytelności z umów leasingowych.

Z reguły umowa ta dotyczy tylko jednej indywidualnie oznaczonej już powstałej wierzytelności pieniężnej i dlatego nie tworzy stosunku prawnego o charakterze ciągłym.

Nie istnieją ani górne, ani dolne granice, które określałyby wartość wierzytelności

Wierzytelności te charakteryzują się średnio - i długoterminową (od 6 miesięcy do 10 lat) formą finansowania oraz mogą być spłacane przez dłużnika bądź jednorazowo, bądź spłata może być rozłożona na raty (z reguły preferowane są wierzytelności, które mogą być spłacane ratalnie).

3. Charakter umowy

Factoring jest zaliczany do umów nienazwanych, nieuregulowanych w przepisach.

Jest umową handlową, gdyż co najmniej jeden z podmiotów może być zaliczony do przedsiębiorców. Faktor zajmuje się zawodowo świadczeniem usług factoringowych.

Umowa konsensualna, gdyż dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron, co wystarczy do zawarcia umowy.

Umowa wzajemna, gdyż obie strony zobowiązują się w taki sposób, iż świadczenie jednej z nich jest odpowiednikiem świadczenia drugiej.

Umowa odpłatna.

3. Charakter umowy

Forfaiting także należy zaliczyć do umów nienazwanych.

Jest także umową handlową.

Umowa konsensualna. Czynność prawna ma charakter dwustronnie zobowiązujący, gdyż obowiązek spełnienia świadczenia ciąży na obydwu stronach umowy. Jest to także czynność o charakterze zobowiązująco - rozporządzającym.

Umowa wzajemna.

Umowa odpłatna.

4. Rodzaje umów

factoringowych

1.Factoring właściwy - polega na tym, że faktor na mocy zawartej umowy o przelew wierzytelności przejmuje nie tylko wszelkie wierzytelności służące sprzedawcy względem nabywcy, ale dodatkowo obciąża go wypłacalności tego ostatniego. Wśród factoringu właściwego można wyróżnić:

a) factoring otwarty - dłużnik (nabywca

towaru) zostaje niezwłocznie

powiadomiony o dojściu do skutku

umowy factoringowej,

b) factoring półotwarty - dostawca towaru

nie powiadamia dłużnika o zawarciu

umowy factoringu, natomiast faktor czyni

to dopiero w momencie wezwania

odbiorcy towaru do zapłaty,

c) factoring tajny - odbiorca towaru nie

zostaje w ogóle powiadomiony o zawarciu

umowy factoringu,

d) factoring powierniczy - bank, do którego

należy dany zbywca towarów upoważnia

faktora do wykonania określonych usług

factoringowych na rzecz zbywcy towarów

oraz ściągnięcia od odbiorców

oznaczonych wierzytelności.

2.Factoring niewłaściwy - polega na tym, że w tym przypadku nie przechodzi na faktora ryzyko wypłacalności dłużnika (nabywcy towaru):

a) factoring otwarty,

b) factoring półotwarty,

c) factoring tajny.

d) factoring zaliczkowy - jego przedmiotem

są honoraria lekarzy, architektów,

notariuszy i adwokatów; faktor wypłaca

im zaliczki pieniężne a conto ich

honorarium, sam zaś przejmuje

wierzytelności.

3.Factoring eksportowy.

4.Factoring międzynarodowy.

5.Metafactoring.

4. Rodzaje umów

forfaitingowych

1.Forfaiting właściwy - wraz ze sprzedażą wierzytelności pieniężnej zbywca wierzytelności zostaje zwolniony od wszelkiej odpowiedzialności dotyczącej sprzedanej wierzytelności - ciężar odpowiedzialności dotyczący m.in. wypłacalności dłużnika obciąża instytucję zajmującą się forfaitingiem. Dochodzi do definitywnego przejścia wierzytelności przedsiębiorcy na rzecz tej instytucji. Taka wierzytelność nie może „powrócić” do zbywcy. Z chwilą zawarcia umowy wszelkie ryzyko charakterystyczne dla danego stosunku prawnego przechodzi na tę instytucję zajmującą się forfaitingie

2.Forfaiting niewłaściwy - brak jest obciążenia instytucji zajmującej się forfaitingiem wszelkim ryzykiem związanym z przejmowaną wierzytelnością.

Ryzyko nadal związane jest z osobą

zbywcy wierzytelności i nie można

mówić o definitywnym przejściu

wierzytelności na rzecz tej instytucji.

3.Forfaiting eksportowy (udział polskich banków w operacjach forfaitingowych):

1.eksportowy bezpośredni - polski eksporter (istniejący lub potencjalny klient banku) dyskontuje w banku swoją wierzytelność eksportową,

2.eksportowy pośredni - polski eksporter zgłasza chęć zdyskontowania swojej wierzytelności eksportowej, natomiast bank przyjmuje transakcję do realizacji na własny rachunek, lecz sprzedaje tę wierzytelność wyspecjalizowanej instytucji zajmującej się forfaitingiem.

3.Forfaiting importowy - gdy zagraniczny eksporter bądź jego bank lub instytucja forfaitingowa zwraca się do banku z ofertą sprzedaży należności od importera polskiego (istniejącego bądź potencjalnego klienta banku).

4.Forfaiting międzynarodowy - gdy żadna ze stron transakcji handlowej generującej wierzytelność nie ma siedziby w Polsce.

5.Hermes forfaiting - dotyczy wierzytelności wynikających z transakcji wyłącznie eksportowych.

6.Forfaiting poszerzony - instytucja zajmująca się forfaitingiem zobowiązuję się do określonych świadczeń dodatkowych.

7.Forfaiting otwarty - dłużnik zostaje niezwłocznie powiadomiony o fakcie zawarcia umowy przez zbywcę wierzytelności bądź instytucję zajmującą się forfaitingiem.

8.Forfaiting tajny - nie dochodzi do zawiadomienia dłużnika o zawartej umowie forfaitingu.

9.Forfaiting bezpośredni - występuje tu tylko jedna zajmująca się forfaitingiem, która nabywa wierzytelność od zbywcy.

10.Forfaiting pośredni - zaangażowanych jest więcej niż jedna instytucja forfaitingowa.

5. Strony umowy

Przedsiębiorca - podmiot prowadzący działalność gospodarczą w charakterze zarobkowym; można go określać mianem „klient” oraz „zbywca wierzytelności”.

Forma prawna przedsiębiorcy dowolna.

Faktor - zwany także „nabywcą wierzytelności”: instytucje bankowe, wyspecjalizowane spółki factoringowe, inni przedsiębiorcy świadczący takie usługi.

Podmioty niebędące stroną umowy:

Dłużnik - podmiot występujący względem przedsiębiorcy w charakterze odbiorcy, jest nabywcą towarów, ale nie jest stroną umowy factoringu! Jest zobowiązany do spełnienia świadczenia w ramach stosunku obligacyjnego, który pierwotnie łączy go z przedsiębiorcą, a po zawarciu umowy factoringu między przedsiębiorcą a faktorem - z faktorem.

5. Strony umowy

Zbywca wierzytelności - os. prawna, fizyczna, handlowa spółka osobowa. Określany mianem np. sprzedawcy, posiadacza weksla.

Instytucja zajmująca się forfaitingiem - podmiot nabywający bezpośrednio oznaczona wierzytelność pieniężną. Nie ma ograniczeń, co do jego formy prawnej, ale najczęściej są to banki lub wyspecjalizowane spółki forfaitingowe, co jest podyktowane posiadaniem przez nie odpowiedniego kapitału.

Występuje jako nabywca wierzytelności.

Krajowa instytucja zajmującą się forfaitingiem - nie zawsze występuje w forfaitingu. Ma to miejsce wtedy, gdy zbywca wierzytelności i dłużnik posiadają swoje siedziby w różnych krajach. Forma organizacyjna krajowej instytucji tez jest dowolna, ale musi ona dysponować określonym zapleczem kapitałowym.

Pośrednicząca instytucja zajmująca się forfaitingiem - jej występowanie jest uzależnione od tego, czy zbywca wierzytelności i bezpośredni nabywca - instytucja zajmująca się forfaitingiem - włączą do umowy pośredniczącą instytucję zajmującą się forfaitingiem.

Nie ma ograniczeń, co do formy organizacyjnej, ale też powinna dysponować odpowiednim kapitałem.

Rola tej instytucji ogranicza się do występowania „w imieniu” i „na rachunek” zlecającej instytucji zajmującej się forfaitingiem.

Podmioty niebędące stroną umowy:

Dłużnik - jednostka, z którą zbywca wierzytelności zawarł umowę sprzedaży, dostawy, umowę o wykonanie usług.

Forma prawna dowolna. Zgoda i wiedza dłużnika, co do zawarcia umowy forfaitingu nie stanowi przesłanki ważności umowy, ale umowa forfaitingu nie może naruszać interesów dłużnika.

Może zatem podnosić zarzuty niweczące (peremptoryjne), jak i zawieszające (dylatoryjne). Zarzut to swoiste uprawnienie polegające na odmowie spełnienia roszczenia.

Podmiot udzielający stosownego zabezpieczenia wierzytelności będącej przedmiotem forfaitingu - jest jedynie podmiotem związanym z ta umową, jego występowanie nie jest konieczne. Zabezpiecza on wierzytelność będącą przedmiotem umowy (np. poręczenie bankowe)

Forma organizacyjna dowolna.

6. Zawarcie umowy

Umowa ta podlega wszystkim przepisom regulującym kwestię ważności czynności prawnych.

Jej ważność zależy także od ważności umowy będącej podstawą przeniesienia wierzytelności (sprzedaży, dostawy).

Forma pisemna.

Charakter umów formularzowych, postanowienia takiej umowy są z góry określone.

Umowa adhezyjna - mamy w praktyce do czynienia z przystąpieniem stron do umowy.

6. Zawarcie umowy

Zawarcie umowy podlega ogólnym regułom prawa cywilnego dotyczącego zawierania umów, także przepisom KC dotyczące czynności prawnych, wad oświadczeń, warunku, terminu, swobodę zawierania umów. Przesłanką skutecznego zawarcia umowy jest przedłożenie przez zbywcę wierzytelności instytucji zajmującej się forfaitingiem odpowiednich dokumentów.

Forma dowolna, ale w praktyce zawierana na piśmie (zwykle do celów dowodowych)

Głównie stosowana metoda negocjacji (dojście do porozumienia, co do wszystkich postanowień umowy, które były przedmiotem negocjacji). Niektóre instytucje posługują się gotowymi formularzami umów forfaitingowych (umowa formularzowa).

W praktyce mamy zatem do czynienia z przystąpieniem stron do umowy, gdzie postanowienia są z góry określone (umowa adhezyjna).

7. Zmiana i ustanie umowy

Do zmiany może dojść w każdym czasie trwania stosunku miedzy przedsiębiorcą a dłużnikiem.

Strony mogą ułożyć stosunek według swego uznania.

Umowa tworzy stosunek podlegający ogólnym zasadom wygaśnięcia zobowiązań regulowanym przez prawo cywilne (wygasa np. z upływem czasu, na jaki została zawarta).

Może być rozwiązana na skutek zgodnego oświadczenia stron.

Może być wypowiedziana, ale w umowie trzeba określić termin wypowiedzenia (może być ze skutkiem natychmiastowym).Skutek na przyszłość - umowa przestaje obowiązywać od chwili jej wypowiedzenia, a strony nie zwracają sobie wzajemnego świadczenia.

Odstąpienie od umowy - w razie zawarcia odpowiedniej klauzuli w umowie i określenie przyczyn. Skutek wstecz - umowę uważa się za niezawartą, strony zwracają świadczenia.

7. Zmiana i ustanie umowy

Zmiana w każdym czasie jej trwania za zgodą stron.

Umowa tworzy zobowiązanie podlegające ogólnym zasadom wygasania zobowiązań.

Ustanie umowy następuje w przypadku:

1.Wykonania umowy.

2.Upływu czasu, na który ją zawarto.

3.Rozwiązania za zgodą stron.

4.Wypowiedzenia umowy.

5.Odstąpienia od umowy.

8. Wykonanie umowy

Podstawowy sposób - spełnienie przez faktora świadczenia, do którego był zobowiązany treścią umowy factoringu.

8. Wykonanie umowy

O sposobie wykonania zobowiązania decydują prawa i obowiązki stron umowy forfaitingu.

Powinna być wykonana zgodnie z treścią łączącego strony zobowiązania, przy dołożeniu należytej staranności.

Każda ze stron jest obowiązana do spełnienia świadczenia na rzecz drugiej strony, a świadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej.

9. Prawa i obowiązki stron

Uprawnienia faktora: nadzór nad zawieraniem przez przedsiębiorcę umów z tytułu sprzedaży, dostawy, wykonaniem, konsultacja, co do ich treści, sprawdzaniem wiarygodności dokumentów. Może także zastrzec sobie prawa żądania wstrzymania sprzedaży, dostawy, jeżeli dłużnik nie wywiązał się z dostarczonych mu poprzednio towarów lub usług.

Odpowiedzialność faktora może być rozszerzona przez przejęcie odpowiedzialności za wypłacalność dłużnika

Cecha factoringu właściwego: wraz z przejściem na faktora wierzytelności przedsiębiorcy ponosić on będzie ryzyko wypłacalności dłużnika (ściągalności). Do momentu zawarcia takiej umowy ryzyko było związane z przedsiębiorcą. Następuje także definitywne przejście wierzytelności na faktora - nie powraca do zbywcy. Ryzyko faktora znajduje swoje odzwierciedlenie w jego prowizji.

Cecha factoringu niewłaściwego: brak obciążenia faktora ryzykiem ściągalności wierzytelności od dłużnika. Mimo zawarcia umowy ryzyka nadal związane jest z osobą przedsiębiorcy.

9. Prawa i obowiązki stron

Obowiązkiem zbywcy wierzytelności jest przeniesienie swojego prawa do określonej wierzytelności oraz wydanie wszystkich zwianych z tym prawem dokumentów na instytucję zajmującą się forfaitingiem. Jest on też zobowiązany do świadczenia określonych umową świadczeń pieniężnych na rzecz tej instytucji oraz do zapłaty na jej rzecz określonej prowizji.

Obowiązkiem instytucji zajmującej się forfaitingiem jest zapłata zbywcy wierzytelności ceny za kupowaną wierzytelność, oczywiście pomniejszonej o prowizję.

10. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy

Zastosowanie przepisów KC regulujących ogólne zasady odpowiedzialności umownej.

Odpowiedzialność oparta na zasadzie winy.

Strony są odpowiedzialne względem z tytułu wyrządzenia szkody, jaką poniosła druga strona na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania, co dotyczy wszystkich obowiązków, którymi zostały obciążone strony.

10. Odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy

Zastosowanie przepisów KC regulujących ogólne zasady odpowiedzialności umownej.

Odpowiedzialność oparta na zasadzie winy.

Strony są odpowiedzialne względem z tytułu wyrządzenia szkody, jaką poniosła druga strona na skutek niewykonanie lub nienależytego wykonania, co dotyczy wszelkich obowiązków, którymi zostały obciążone strony umowy forfaitingowej.

Strony ponoszą tez odpowiedzialność w przypadku bezzasadnego odstąpienia od zawartej umowy.

---