Max Weber (1864 - 1920) - twórca teorii biurokracji, przedstawiciel nurtu uniwersalistycznego

Typologia dominacji społecznej czyli źródła władzy wg Webera

Dominacja społeczna
Dominacja charyzmatyczna	Dominacja tradycjonalna	Dominacja racjonalno-prawna
Pewien zbiór cech które posiada dana osoba, które pociągają inne osoby np. autorytet wysokiego stanowiska, osoba charyzmatyczna to przywódca który posiada zwolenników	Władza tradycyjna wynika ze zwyczaju który obowiązuje w danych społecznościach np. rada starszych w plemionach, władza dziedziczona z ojca na syna (król)	Władza legalna która wynika z systemu prawnego, zdobywa się ją poprzez wybór lub nominację. Weber zajmuje się nadbudową grupy administracyjnej czyli tzw. administrację (zasady prowadzenia biura), uważał że biuro powinno pracować jak maszyna
Są one dziedziczone

Definicja biurokracji jako formy organizacji sformułowane przez Webera - forma organizacji, w której kładzie się nacisk na:

• precyzję

• szybkość

• jasność

• regularność

• niezawodność

• efektywność

co osiągane jest przez stworzenie stałego podziału zadań, hierarchicznego nadzoru.

Teoria biurokracji Webera:

• wykonywanie czynności administracyjnych jest działalnością stała

• obowiązuje zasada kompetencji:

• zakres prawa wydawania poleceń powinien być ściśle określony

• urzędnicy powinni charakteryzować się odpowiednimi kwalifikacjami

• działalność reguluje zasada hierarchii urzędowej

• następuje oddzielenie urzędników od własności środków administracji (środki którymi dysponuje może wykorzystywać tylko w celach służbowych)

• precyzję zapewnia zasada pisemnej dokumentacji (występuje obowiązek pisemnej dokumentacji, wydłużało to proces administracyjny, urzędnicy bali się przekraczać swoje obowiązki, załatwienie sprawy było bezosobowe do prowadziło do bezduszności i lawiny biurokracji papierowej).

Henri Fayol (1841 - 1925) - nurt administracyjny (wybiegał ze swoimi poglądami w przyszłość)

Wraz ze wzrostem liczby pracowników liczba szczebli hierarchii wzrasta:

Rozwój przedsiębiorstwa prowadzi do powstania „biur - fabryk”, tzn. stałej, precyzyjnej i niższej administracji

Teoria uzdolnień kierowniczych:

Fajol stwierdził że trzeba posiadać pełniąc funkcję kierownika trzeba mieć uzdolnienia:

• administracyjne - umiejętność zarządzania firmą

• techniczne - trzeba znać urządzenia w przedsiębiorstwie, trzeba znać proces technologiczny produkcji

• handlowe - trzeba nabywać materiały zaopatrzeniowe, trzeba umieć zakupić czynniki produkcji, trzeba umieć sprzedać wytworzone towary

• finansowe - trzeba umieć w sposób racjonalny gospodarować środkami finansowymi

• ochronne - wszystkie działania które mają dbać o ochronę

• rachunkowe - trzeba umieć policzyć koszty, zyski, zużycie energii, amortyzację itp.

Zgodnie z teorią Fayola: struktura uzdolnień zmienia się zgodnie ze szczeblami i hierarchią w przedsiębiorstwie.

Teoria: W miarę przechodzenia od wyższych do niższych szczebli zarządzania zmniejsza się zapotrzebowanie na uzdolnienia administracyjne na rzecz uzdolnień technicznych.

Kwalifikacje funkcji administracyjnych (kierowania) wg Fayola:

• planowanie

• organizowanie

• rozkazywanie (= przywództwo, motywowanie współcześnie)

• koordynowanie

• kontrolowanie (jest związane ściśle z planowaniem, nie moglibyśmy kontrolować gdyby coś nie było zaplanowane)

Zasady zarządzania wg Fayola:

• podział pracy

• autorytet - kierownik powinien posiadać lepszą wiedzę, powinien mieć stopień zaufania pracowników bo wtedy pracownicy będą go słuchać

• dyscyplina - pracownicy powinni się podporządkować kierownikowi

• jedność rozkazodawcza - każdy podwładny powinien mieć jednego kierownika

• jednolitość kierownictwa - wszyscy kierownicy powinni działać wg jednolitego planu, cel pionów w zakładzie nie mogą być sprzeczne

• podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu - trzeba dbać o to aby organizacja przeżyła, należy bardziej preferować interesy firmy niż własne

• zasada właściwego wynagradzania

• właściwa centralizacja władzy - o ile jest to możliwe należy zostawić trochę możliwości wyboru sposobu pracy

• zasada hierarchii - wszystko powinno być jasno opisane (czyli hierarcha powinna być jasno opisana)

• zasada ładu - każdy człowiek powinien być we właściwym miejscu i o właściwym czasie

• odpowiednie traktowanie personelu - należy okazywać zainteresowanie pracownikiem aby pracownik był bardziej zainteresowany i chętny do pracy

• stabilność personelu

• inicjatywa

• duch jedności - powodowanie aby pracownicy byli bardziej zintegrowani (aby tworzyli jedną wielką rodzinę)

Nurt psychologiczny

Zajmuje się zachowaniem człowieka:

• Co motywuje człowieka w działaniu?

• Jak zachowuje się człowiek w organizacji w relacjach z innymi?

• Jak zachowuje się grupa jako całość?

• Co określa relacje między pracownikami a przełożonymi?

Robert Owen (1771 - 1858)

• Ludzie są tak samo cennym zasobem jak inne zasoby organizacji

• Trzeba kierować nimi raczej za pomocą nagród niż kar

• Trzeba poprawić warunki ich pracy, co wprowadził w swojej fabryce:

• ograniczył minimalny wiek pracy dla dzieci do 10 godzin na dobę

• wyeliminował

Abraham Maslow- piramida potrzeb:

Jogo osiągnięciem była Teoria potrzeb czyli Piramida Potrzeb

Teoria polega na tym, że Maslow wyliczył potrzeby, są one zróżnicowane.

Potrzeby niezaspokojone motywują do działania

Potrzeby ułożone są w hierarchii od podstawowych do wyższych

1. Potrzeby fizjologiczne - jedzenie picie itp.

Potrzeby z określonego szczebla działają do pewnego momentu (aż człowiek będzie zaspokojony)

2. schronienie, system opieki socjalnej i zdrowotnej, odzież ochronna

3. Odpowiedni system organizacji pracy - integracja, przerwy w pracy, stołówki, imprezy po pracy dla pracowników z rodzinami

4. zaspokojenie własnego ego, chce mieć stanowisko

5. chce się doskonalić (kursy, staże, opłata za studia)

Helzberh zmodyfikował tą piramidę i podzielił ją na dwie grupy: potrzeby higieniczne - które pracownik wymaga (pkt 1,2,3 z piramidy Maslowa) oraz potrzeby wyższego rzędu (pkt 4,5)

Pieniądz jako motywacja

• Pieniądze i podstawowe potrzeby

• Pieniądze i przynależność

• Pieniądze i uznanie społeczne

• Pieniądze i władze

• Pieniądze i uznanie dla samego siebie

• Pieniądze osiągnięcia

• Pieniądze i szczęście

Douglas McGregor

Trzy poglądy na pracę

1. Praca jako droga do zaspokojenia różnych potrzeb

2. Praca jako kara: umożliwia zaspokojenie podstawowych potrzeb, dążenia wyższego rzędu trzeb zaspokajać gdzie indziej

3. Praca jako dobro „samoistne”, Pracująca osoba służy nie tylko sobie i swemu bliźniemu, ale staje się lepsza przez sam akt pracy

Teoria McGregora

Teoria XY - podzielił ludzi na dwie grupy

X - pierwsza grupa - nie lubi pracować, ograniczają pracę tylko do tego co muszą, czekają na polecenia które wykonują. Nie są zainteresowani pracą.

Y - druga grupa - praca dla nich jest ważna, interesująca, zaspokajają swoje potrzeby, chcą pracować

W obu grupach są i przełożeni i podwładni. Gdy przełożony i podwładny są z tej samej grupy to praca jest bezkonfliktowa. Natomiast konflikt powstaje gdy jeden jest z jednej grupy a drugi z drugiej.

Mary Follet 1868-1933

Kontynuowała Tayloryzm, uważała, że aby skutecznie motywować ludzi do pracy należy włączyć ich do zarządzania. Opracowała teorię konfliktów:

Podział konfliktów ze względu na sposób ich rozwiązywania:

1. - Nominacyjne - w przypadku różnicy zdań konflikty rozwiązywane są z punktu widzenia przewagi kierownika, nie liczy się ze zdaniem innych

2. - Kompromisowe - rozwiązania szuka się w dyskusji z innymi i szuka rozwiązania okrojonego wspólnego, najprostszego

3. - Integrujące - najlepsza, dyskusja polegająca na wykorzystaniu wszystkich pomysłów oraz ich udoskonaleniu

Chester Bernard 1886-1961

Pokazuje znaczenie zespołu

Organizacja jako zespół

- Chęć (gotowość) współpracy

- Wspólny cel

- Komunikacja (porozumiewanie się)

Zespół to zbiór jednostek powiązanych ze sobą, współpracujących

Grupa to zbiór jednostek nie powiązanych ze sobą

Teoria akceptacji

Źródło władzy nie w przełożonych ale w gotowości podwładnych do posłuszeństwa, co jest możliwe gdy:

- rozumieją polecenia (decyzje)

- uważają je za zgodne z celami organizacji

- uważają je za zgodne z własnym interesem

- intelektualnie i fizycznie są w stanie je zrealizować

Elton Mayo 1880-1949

Eksperymenty w Hawthorne

Nie płace ale „emocjonalny łańcuch reakcji” decyduje o wydajności.

Williama Ouchi

Teoria Z

Organizacja amerykańska - typ A

• Zatrudnienie krótkookresowe (kontrakt)

• Indywidualne podejmowanie decyzji

• Indywidualna odpowiedzialność

• Szybka ocena i awans

• Jasna, sformalizowana kontrola

• Troska o pracowników jako personel

Organizacja japońska - typ J

• Zatrudnienie na całe życie

• Zbiorowe podejmowanie decyzji

• Kolektywna odpowiedzialność

• Powolna ocena i awans

• Ukryta, nieformalna kontrola

• Troska o pracowników jako ludzi

Organizacja zmodyfikowana amerykańska - typ Z

• Zatrudnienie długookresowe (kontrakt)

• Zespołowe podejmowanie decyzji

• Indywidualna odpowiedzialność

• Wolna ocena i awans

• Ukryta, nieformalna kontrola wg jasno określonych kryteriów

• Kompleksowa troska o pracowników i ich rodziny

str. 1 - Podstawy zarządzania - wykład - 04-03-2006

1. Potrzeby fizjologiczne

2. Potrzeby bezpieczeństwa

3. Potrzeby społeczne

4. Potrzeby szacunku

5. Potrzeby samorozwoju

Potrzeby umysłowe

Teoria - to zespół poglądów które coś wyjaśniają

---