WYKŁAD II
Proces regulacji:
Zachowanie, przystosowanie, działanie - przez to każdy zmierza do adaptacji środowiska.
Żeby adaptacja była możliwa to proces regulacji musi być oparty o czynniki warunkujące:
jednostka adaptująca się musi odznaczać się wyrazistym odbiorem informacji o warunkach do których jednostka się adoptuje - posiadając pewne informacje łatwiej zaspokajać potrzeby.
Właściwa interpretacja odebranych informacji:
a) wg. właściwego kodu fizjologicznego (właściwego dla danego kanału informacji np. wzrokowego, słuchowego * emocje zniekształcają informację
b) zgodnie z zasobem doświadczeń psychicznych (zebranie informacji w myśl reprezentowanej postawy, poziomu myślowego), * zniekształcanie przez różne doświadczenia psychiczne np. infantylność i od odczuwanych potrzeb (np. biologicznych)
c) wg kodu przyjętego w danym środowisku (znajomość języka w obcym kraju, gwary w danym regionie, języka towarzyskiego (kiedyś za język biznesu uznawano - angielski, na salonach - francuski, techniczny zaś niemiecki)
W turystyce ważna jest znajomość języka prawniczego
Właściwe wykorzystanie akcji - wykonanie zaprogramowanego w informacji zadania
Czynniki wyznaczające ludzkie zachowanie:
Podstawowa funkcja zachowania - regulacja stosunków z otoczeniem - adaptacja do środowiska.
Stan psychiczny jednostki
warunki zewnętrzne
W S
Sytuacja
Z = f (S,W)
Ad 1). Decyduje o tym jak jednostka będzie odbierała informację
A świadomość - szczególny rodzaj wewnętrznej reprezentacji rzeczywistości. Jest wewnętrznym obrazem tego co wokół nas zachodzi. Obraz ten różnie przedstawia się u różnych ludzi (np. ludzie z defektami psychicznymi) inaczej u dzieci, młodzieży i u dorosłych, jeżeli ludzie nawet reprezentują taki sam poziom psychiczny to i tak inaczej postrzegają rzeczywistość. Mają różne wykształcenie, mentalność). Wewnętrzny obraz, odbicie inaczej przestawia się w ciągu dnia, inaczej rano, a inaczej wieczorem gdy jesteśmy zmęczeni.
Wewnętrzne odbicie rzeczywistości. Kształt tego obrazu uzależniony jest od 9 czynników:
funkcjonowania organizmu, jednostki
sprawności narządów odbiorczych (zmysłów), zmęczenie zakwaszenie mięśni, zmęczenie psychiczne - znużenie, ilość snu - hamowanie ochronne, człowiek przesypia ok. 30% życia. Ilość potrzebnego snu zależy od: - naturalnej potrzeby organizmu, od wieku, pory roku, aktywności fizycznej
2). Funkcja orientacyjna - pozwala rozeznać się w sytuacji, świadomość jest podstawą orientowania się w świecie. Świadomość ma charakter dynamiczny - jej poziom zmienia się.
CHARAKTERYSTYKA ZACHOWANIA SIĘ |
CHARAKTERYSTYKA ŚWIADOMOŚCI |
1. silne podniecenie np. Reisefiber |
1. Świadomość ograniczona, zamglona, uwaga rozproszona |
2. Stan czujności |
2. Pełna świadomość, duża koncentracja, czujność uwagi |
3. Swobodne czuwanie |
3. Uwaga płynna sprzyjająca rozproszeniu |
4. Senność |
4. Osłabiona niepełna przytomność |
5. Lekki sen |
5. Redukcja świadomości, marzenia senne, myślenie poza poznawcze |
6. Głęboki sen |
6. Całkowity brak świadomości, somnambulizm (lunatyzm) |
7. Śpiączka |
7. Brak świadomości, brak reakcji na jakiekolwiek bodźce np. (brak reakcji źrenicowej na bodziec świetlny) |
Czynniki zmieniające funkcjonowanie organizmu
A_ narkotyki, alkohol - negatywne skutki turystyki
1. struktura osobowości jednostek - różne typologie osobowości, np. osobowość agresywna, neurotyczna
2. uczestnictwo jednostki w życiu grupy do której należy np. rodzina, w pierwszej kolejności kształtuje świadomość grupy rówieśniczej, sekty)
B LOCUS OF CONTROL (umiejscowienie kontroli, poczucie kontroli). Można je określić na wymiarze którego, jeden kraniec obejmuje poczucie kontroli zewnętrznej (PKZ), a drugi poczucie kontroli wewnętrznej (PKW)
PKZ PKW
POCZUCIE KONTROLI ZEWNĘTRZNEJ - tacy ludzie, w małym stopniu zależy od nich to co się z nimi i wokół nich dzieje. O wyniku ich działań decyduje los, przypadek, siły wyższe. O wynikach ich działań decydują czynniki zewnętrzne. Ludzie nastawieni pesymistycznie, odznaczają się małą zdolnością wywoływania w innych, obiektywnych, pożądanych zmian, mało skutecznie wpływają na innych ludzi, niska skuteczność kontroli poznawczej tzn. nie potrafią przewidywać rozwoju sytuacji, reakcji innych ludzi, swoich reakcji. Niski poziom samokontroli.
Poczcie kontroli wewnętrznej - Traktują siebie jako przyczynę zdarzeń, łączą ze swoimi umiejętnościami.
Mają skłonność brać odpowiedzialność za swe sukcesy, jak i niepowodzenia. Biorą pełną odpowiedzialność za siebie.
wyniki prowadzone na poczuciu kontroli na ludziach dowodzących wykazuje, że korzystniejsze jest wewnętrzne umiejscowienie kontroli dlatego, że:
osoby o zewnętrznym poczuciu kontroli łatwiej radzą sobie w sytuacji utrudnienia, problemu, przeszkody
są realistyczne w działaniu
łatwiej przyjmują informacje związane z ich działaniem, krytykę, traktują krytykę
jako pewną radę a nie chęć poniżenia
są bardziej niezależne od opinii innych ludzi
są zdolne do panowania nad własnymi myślami i uczuciami
kontrola behawioralna - zdolność do wywoływania korzystnych zmian w zachowaniu innych ludzi
dobra kontrola poznawcza
ich zachowanie jest bardziej racjonalne
są bardziej odpowiedzialni
C) Myślenie - przesuwanie się w świadomości poszczególnych sądów i wyobrażeń.
W psychologii - myślenie- odzwierciedlenie ogólnych, oderwanych istotnych i nie danych bezpośrednio w spostrzeżeniach właściwości, przedmiotów, procesów i zjawisk znajdujących w wyraz w tworzeniu pojęć, sądów, opinii itd.
Funkcja myślenia;
-poznawanie przedmiotów, zjawisk, a jednostka potrafi poznać przedmioty i zjawiska . zdobywa orientacje w rzeczywistości
rozszerzanie i pogłębianie posiadanej wiedzy potrafi dobierać środki działania
pamięć - przechowywanie doświadczeń, spostrzeżeń
dokonywanie wnioskowanie, dostrzeganie problemów przeprowadzanie dochodzeń, cele działania, środki i sposoby za pomocą których dochodzimy de celu
zdolności intelektualne są różne - jedni są bardziej aktywni drudzy mniej, różny jest u ludzi instynkt wiedzy, niektórzy odczuwają ciągły głód wiedzy, inni mniejszy głód, a jeszcze inni żaden
różnimy się wrodzoną ciekawością
poznawcze
MYŚLENIE egocentryczne
poza poznawcze
MYŚLENIE POZNAWCZE - czynność intelektualne, świadomie i aktywnie przez nas wykonywaną. Może przebiegać częściowo, podświadomie, czego przejawem jest intuicja (przebiegająca podświadomie)
MYŚLENIE POZAPOZNAWCZE - nie jest przez nas wykonywane, jedynie odbywa się w nas, nie jest sterowane nasza wolą instynktem wiedzy. Bezpośrednim motorem tego myślenia jest jakaś nasza skłonność, dążenie, obawa, lęk, niechęć. Te czynniki są przyczyną myślenia poza poznawczego np. marzenia senne - są spowodowane pragnieniami, których na jawie nie udaje nam się zrealizować. Bez naszego aktywnego udziału, brak woli, jedynie utajone pragnienia, dążenia, stłumione kompleksy
jeżeli jesteśmy zakompleksieni to pojawiają się marzenia na jawie, urojenia. Procesy te nie mają odzwierciedlenia w rzeczywistości, ukazują jedynie nasze pragnienia
- procesy myślowe poza poznawcze stanowią zastępczo realizację tego , czego nam nie udaje się osiągnąć na jawie
MYŚLENIE AUTYSTYCZNE - niezgodne z rzeczywistością, całkowicie zależne od przeżywanych pragnień, dążeń. Nie jest to akt świadomy, jest to proces wyznaczony życiem popędowym i emocjonalnym danej jednostki. Jest zdeterminowane popędami
Myślenie pozapoznawcze jest pozbawione charakteru społecznego
Myślenie poznawcze - myślenie uspołecznione
Uspołecznione =/ autystyczne
MYŚLENIE POŚREDNIE (EGOCENTRYCZNE) - wykazuje podobieństwo do poznawczego i pozapoznawczego . Jest ono jednak od każdego z tych skrajnych form różne.
Odznacza się nie zdolnością wyjścia jednostki poza własny punkt widzenia), dużą trudnością , niemożnością przyjęcia choćby na krótko innego punktu widzenia; egocentryk nie potrafi postawić się w położeniu swego rozmówcy. Nieustannie preferuje swój punkt widzenia. Posiada ubogą widzę i doświadczenia, wpływają na niego jego indywidualne … Brak myślenia uspołecznionego
D) Sposób realizowania celu wola , przejawia się
Przejawia się ona w takich przykładach cech jak:
Szczerość =\ (jest różne) od skrytość
Systematyczność =\ niesystematyczność
Energiczność =\ opieszałość
Rozsądność =\ lekkomyślność
Zdecydowanie =\ niezdecydowanie
Wytrwałość =\ brak wytrwałości
Odwaga =\ tchórzostwo
Śmiałość =\ nieśmiałość
Wyrozumiałość =\ bezwzględność
Zachowania policjonalne
2
Warunki zewnętrzne
Stan psychiczny
Zachowanie się