TEMAT I : NAUKOZNAWSTWO I JEGO PRZEDMIOT
Naukoznawstwo jako nauka o nauce (metanauka)
wiat jest przedmiotem nauki, kt�ra bada jego aspekt lub jego cz.
Metanauka - naukoznawstwo - dotyczy nauki, przedmiotem bada jest nauka.
Metalogika - dzia logiki - nauka o logice, o teorii logicznej.
Metamatematyka - dzia matematyki, nauka o matematyce.
Metajzyk - [jzyk podmiotowy, jzyk metanuki, jzyk m�wicy co o wiecie]; mona w nim m�wi o zjawiskach wiata. Tarski wprowadzi rozraniczenie pomidzy poziomami jzyka. Dziki temu podziaowi na metajzyk (w kt�rym m�wimy o zjawiskach wiata) i jzyk przedmiotowy (m�wicy co o wiecie) mona omin antynomie.
Paszczyzny ujmowania nauki.
Nauka jest skomplikowana i ma wiele aspekt�w. Wszystkie s przedmiotem naukoznawstwa. Podzia:
nauka ujmowana jako gatunek wiedzy - „wiedza naukowa” rezultaty dziaalnoci naukowej, wynik docieka naukowych.
nauka - rodzaj dziaalnoci „dziaalno naukowo-badawcza” jest pojciem wszym ni powysze, jest to dziaalno prowadzca do „wiedzy naukowej”
nauka - spos�b badania - „metoda naukowo-badawcza”
nauka - ujmowana jako zesp� badawczy, uczonych naukowc�w - „spoeczno naukowa” (podmiot poznajcy)
nauka ujmowana od stromy instytucjonalnej „instytucja naukowa”. Nauka zajmuj si : PAN, uczelnie wysze.
nauka ujmowana jako forma wiadomoci spoecznej „wiadomo naukowa”
nauka ujmowana jako skadnik si wytw�rczych nowoczesnego spoeczestwa „naukowa sia wytw�rcza”
Dziay naukoznawstwa
Do naukoznawstwa (dyscypliny integrujcej do dyscyplin) zaliczamy:
Filozofia nauki - bada trzy pierwsze (z poprzedniego wyliczenia) paszczyzny nauki, dawniej nazywaa si metodologi nauki. Bada te w wskim stopniu cztery nastpne aspekty. Tworzy wiatopogld naukowy.
Socjologia nauki - bada aspekt 4, 5 i 6 (problem wsp�zawodnictwa uczonych, instytucje, nauka jako wiadomo, itp.)
Psychologia nauki - zajmuje si aspektem od 2 do 5 (co to znaczy by dobrym badaczem; np.: rola intuicji w procesie badawczym). Zajmuje si tw�rczoci artystyczn i techniczn
Ekonomia nauki - zajmuje si sprawami matematycznymi zwizanymi z rozwojem nauki; Mecenat - fundusze na badania naukowe; zajmuje si 3, 4, 5 i 6 aspektem nauki
Historia nauki - historia wiedzy naukowej, metod itd. Bada histori nauki w caoci, we wszystkich jej aspektach
TEMAT II : GATUNKI WIEDZY LUDZKIEJ
Umiejscowimy nauk jako gatunek wiedzy pomidzy innymi gatunkami wiedzy ludzkiej.
Gatunki wiedzy ludzkiej
wiedza racjonalna
a) wiedza potoczna (powszechna, zdroworozsdkowa) (+ -)
b) wiedza naukowa (+ +) w tym paranauka
c) wiedza spekulatywna (religia, filozofia) (- -) w tym pseudomauka
d) wiedza artystyczno -literacka (+ -)
wiedza irracjonalna - r�dem mistyka, intuicja irracjonalna (+ -)
Mona stosowa te inne podziay.
Wiedza racjonalna, a wiedza irracjonalna
R�ni si sab zasad racjonalnoci. Jeeli jest ona speniona to wiedza jest racjonalna. Jest to zasada intersubiektywnoci - zasada midzypodmiotowoci. Wiedza racjonalna = wiedza intersubiektywna. Wiedza intersubiektywna musi spenia dwa warunki:
a) zasad intersubiektywnoci komunikowalnoci - wiedza racjonalna musi by dostpna kademu normalnemu podmiotowi - czowiekowi odpowiednio przygotowanemu
b) zasad intersubiektywnoci sprawdzalnoci - wiedza intersubiektywna musi by podana publicznej kontroli kademu normalnemu podmiotowi majcemu odpowiednie przygotowanie, czas i rodki.
Wiedza naukowa a wiedza potoczna (kryteria naukowe wiedzy)
Bez wiedzy potocznej nie mona y, a bez naukowej si rozwija.
WIEDZA NAUKOWA |
WIEDZA POTOCZNA |
I. Wysoki stopie usystematyzowania logicznego (systematyczno wiedzy) - systematyka (logiczna) dedukcyjna powstaje z maej iloci tez wynika jednak wiele konsekwencji. Np. ksika telefoniczna nie jest ksik naukow, poniewa nie jest uporzdkowana logicznie tylko umownie np.: alfabetycznie |
I. Niski stopie usystematyzowania logicznego |
II. Wysoki stopie samokrytycyzmu i samokontroli (whitehead) |
II. Niski stopie samokrytycyzmu, czyli jest apologetryczna (samochwalna, zadowolona z siebie) |
III. Mocna zasada racjonalnoci - zasada racjonalnego, waciwego uznawania przekona. Stopie przekonania z jakim gosimy dany pogld powinien odpowiada stopniowi uzasadnienia (jeli jest) [dogmat jeli] - nieuzasadniony sceptycyzm |
III. Brak spenienia zasady racjonalnoci |
IV. Wysoka moc eksplanacyjna (wyjaniajca) - duo wyjania |
IV. Niska moc eksplanacyjna - dostarcza wyjanie p??? |
V. Wysoka zawarto informacyjna (wiele m�wi si o wiecie) - wysoka og�lno i ciso |
V. Og�lnikowo , niska zawarto informacyjna |
VI. Wysoki stopie uteoretyzowania (teoretycznoci) - wiedza teoretyczna dotyczy upraszczania modeli - typy idealne (nie wystpujce w wiecie) |
VI. Niski stopie uteoretyzowania - dotyczy przedmiot�w fizycznych |
VII. Widza o wysokim stopniu og�lnoci |
VII. Widza o niskim stopniu og�lnoci |
VIII. Wysoki stopie cisoci (dokadnoci) |
VIII. Znacznie mniej cisa |
IX. Wysoka moc prognostyczna (przewidywania) |
IX. Niska moc prognostyczna |
X. Wysoka moc heurystyczna (owocno wiedzy) - podno |
X. Niska moc heurystyczna |
Powysze kryteria s historycznie zmienne.
Wiedza naukowa nie r�ni si od wiedzy potocznej prawdziwoci i pewnoci.
Wiedza naukowa - wiedza absolutnie prawdziwa i pewna (episteme - czyli wiedza naukowa). Reszt wiedzy nazywano doxa czyli domniemanie.
Wiedza potoczna dziki swej og�lnikowoci jest mniej obalana.
Paranauka a pseudonauka
Racjonalne uzasadnienie racjonalnoci (+)
Eksplanacja (wyjanienie) (+)
Pseudonanuka - pozoruje nauk podszywa si pod ni
Paranauka - otoczka nauki, z kt�rej nauka czerpie pomysy i hipotezy.
TEMAT III : CELE POZNANIA NAUKOWEGO
1. Cele spoeczne poznania naukowego (zewntrzne) - funkcja spoeczna nauki
funkcja teoretyczna - wyjaniajca
funkcja praktyczna - przewidywanie
2. Cele poznawcze (wewntrzne) - jakie cele powinien realizowa uczony jako uczony - interesuje go prawda niebanalna (temat jest interesujcy, uyteczny, praktyczny)
K. Popper i R. Einstein mieli co do powiedzenia na ten temat.
Prawda naukowa posiada (jako niebanalna):
og�lno
„Wszystkie kruki s czarne” " (" -kwantyfikator) Dla kadego x, jeeli x jest krukiem
podmiot
(poprzednik), to x jest czarne (nastpnik)
Og�lno twierdzenia wyznacza poprzednik, im szerszy tym twierdzenie bardziej og�lne. Og�lno wyznacza podmiot.
ciso
„Wszystkie kruki s czarne lub biae”
nastpnik orzecznik
Im wikszy orzecznik tym twierdzenie mniej cise.
„Wszystkie ciaa grawituj” (mniej cise) Fg= k (m1m2)/r2 (bardzo cise)
max. informacyjna zawarto
„Wszystkie kruki s czarne” - szeroki podmiot wski orzecznik
„Wszystkie kruki s czarne lub biae” - niecise ,? podmiot, za duy orzecznik
„Wszystkie kruki yjce w Europie s czarne” - nieog�lne, wski podmiot dobry orzecznik
„Wszystkie kruki yjce w Europie s czarne lub biae” - podmiot may, duy orzecznik
prostota logiczna
„Nasza wiedza naukowa dlatego jest taka zaoona (mat.) bo jest taka prosta (log.)” Einstein
Prostota wiedzy matematycznej - nie ma og�lnego kryterium s tylko kryteria czstkowe
Prostota logiczna PL = informacyjna zawarto
liczba twierdze wyjciowych (aksjomaty zaoe)
Im wykadnik mniejszy tym bardziej proste twierdzenie (kryteria czstkowe)
Im bardziej prosta logika tym bardziej skomplikowana matematyka i odwrotnie. Obydwie prostoty s ujemnie skorelowane.
pewno
Pewno logiczna (prawdopodobiestwo log. tw.) - niezawodno logiczna.
Pewno epistemologiczna- jest to stopie potwierdzenia przez dowiadczenie (stopie ewidencji, konfirmacji).
Pewno psychologiczna (wiarygodno) - stopie racjonalnej wiary.
3. Cele poznania naukowego w/g Poppera i Einsteina.
Istotne r�nice istniej w hierarchii cel�w.
Schemat w/g Poppera:
Najwaniejsza jest informacyjna zawarto. Kumuluje ona pierwsze cele. Wyznacza stopie sprawdzalnoci (zawiera stopie falsyfikacjonalizmu). |
Schemat w/g Einsteina:
Najwaniejsza jest prostota. Informacyjna zawarto jest na miejscu drugim w hierarchii cel�w. Prostota logiczna jest tr�jskadnikowa. |
TEMAT IV : KLASYFIKACJA NAUK
1. Co to jest klasyfikacja?
Wyodrbnienie w zbiorze wyjciowym pewnych podzbior�w waciwych. Zbi�r wyjciowy to zbi�r dzielony na pewne czony podziau (inaczej zbi�r dzielony).
Kryteria poprawnej klasyfikacji:
rozczno - polega na tym ,e dowolny element dzielonego zbioru moe si znale wycznie w jednym czonie podziau;
adekwatno - zawiera dwa warunki:
- wyczno - w dowolnym czonie podziau moe si znale element zawarty tylko w czonie dzielonym
- wyczerpowalno - dowolny element zbioru musi znale si w jakim czonie dzielonym
Musi zachodzi: A = B + C + D
Warunki pozaformalne to np. naturalno podziau.
2. Kryteria klasyfikacji nauk
przedmiot - aspekt rzeczywistoci; Kada nauka r�ni si przedmiotem, ale moe mie wsp�lny obiekt bada
metoda - spos�b badania rzeczywistoci; Podna metoda jest wykorzystywana w wielu przedmiotach
cele i zadania jakie nauki sobie stawiaj
rodzaje wyjaniania
rodzaje formuowanych twierdze
rodzaje uzasadnienia (mat. - dowodzenie)
stopie og�lnoci
stopie elementarnoci
stopie abstrakcji
stopie cisoci
3. Wsp�czesny schemat klasyfikacji nauk
4. Klasyfikacja, podzia nauk fizycznych
II. Nauki fizyczne (w szerokim sensie)
|
Nauki fizyczne w rednim sensie to:
|
Nauki fizyczne w wskim sensie to:
|
III. Nauki biologiczne: -systematyka; -botanika; -anatomia; -fizjologia; -etologia; -ekologia; -teoria ewolucji gatunkowych; -teoria ewolucji osobniczej; -genetyka (molekularna, populacyjna); -biologia molekularna; -stylowe: biofizyka, -biochemia itd.
Procesy dyferencji i integracji nauk
Nauka powstaa jako wielo nauk szczeg�owych, a nie jako jedna nauka. Wyrosa z filozofii.
Dyferencja nauk - proces dominujcy. W nauce obserwuje si kryzys informacyjny z powodu sabego procesu integracji nauk. Nauki stylowe, kompleksowe czy drugi proces integracji.
TEMAT V : KLASYFIKACJA TWIERDZE NAUKOWYCH
Twierdzenia analityczne i syntetyczne
W podmiocie twierdzenia zwarte jest to co orzeka o nim ??
„Tr�jkt to figura o trzech ktach”
tautologia (praw a logiki) teza jzyka (trzeba zna def. jzyka)
Podzia twierdze empirycznych
Twierdzenie cile og�lne - ich zasig (zakres stosowania) jest czasoprzestrzennie nieograniczony tzn. dotyczy wszystkich obiekt�w danej klasy niezalenie od tego gdzie i kiedy one wystpuj.
Zbiory : - w sensie ?? (meleologicznym) cao zbioru z czci
- w sensie dystrybutywnym (teoriomnogociowym)
Twierdzenie numeryczne o zasigu czasoprzestrzennym ograniczonym i ich sformuowaniu wystpuj nazwy wasne i inne terminy ograniczajce ich zasig.
Rodzaje twierdze a moliwoci ich sprawdzania
Rodzaje sprawdze empirycznych:
pozytywne
a) weryfikacja cakowita - wykazanie prawdziwoci w caym zasigu jego stosowania
b) konfirmacja - czciowe potwierdzenie
negatywne
a) dyskonfirmacja - osabienie twierdzenia (dane o faszywoci ale trudno wykaza)
b) falsyfikacja - wykazanie faszywoci
Twierdzenia jednostkowe podlegaj wszystkim czterem procedurom sprawdzenia.
Twierdzenia egzystencjalne nie daj si falsyfikowa.
Twierdzenia egzystencjalne mieszane nie daj si weryfikowa ze wzgldu na duy kwantyfikator i falsyfikowa ze wzgldu na may kwantyfikator.
Twierdzenia cile og�lne nie daj si weryfikowa.
TEMAT VI: PRAWIDOWOCI PRZYRODY I PRAWA NAUKI
Prawo: prawo rozumiane jako obiektywny zwizek midzy zjawiskami, tzn. Prawidowo przyrody; prawo rozumiane jako tw. og�lne opisujce prawidowo (prawo nauki); zasada (regua postpowania) ustanowiona przez ludzi (prawo w sensie prawoznawstwa).
Prawidowo przyrody: zaleno, relacja, stosunek; prawidowo powinna spenia 4 cechy: og�lno (midzy klasami nauki), istotno, wewntrzno, konieczno.
Struktura prawa nauki: prawo nauki- tw. opisujce jak prawidowo przyrody (tw. o krukach). Skadniki prawa: cz kwantyfikacyjna, poprzednik, nastpnik.
Twierdzenie- musi by otwarte ontologicznie (dotyczy r�wnie lub wycznie take zdarze przyszych), otwarte epistemologicznie (dotyczy take lub wycznie zjawisk Dotd nie poznanych, lub, ontologicznie zamknite (dotyczy wycznie zjawisk dokonanych), epistemol. Zamknite (dotyczy wycznie zjawisk poznanych).
Przewidywanie: prognoza (przewidywanie zj. przyszych - wskim sensie), postgnoza (przewidywanie zj. przeszych - szeroki sens), diagnoza porednia (przewidywanie zj. teraniejszych).
Warunki formalne i pozaformalne (merytoryczne) bycia prawem nauki: (WF)- wyznaczaj typ og�lnoci jaki prawo musi spenia- cisa og�lno, nier�wnowano skoczonej klasie zda jednostkowych (prawa nie mona zastpi tw. jednostkowymi), otwarto ontologiczna i epistemologiczna (powinny by ekstrapolacjami); (WPF) dostateczne potwierdzenie, przynaleno do teorii (nauki), moc ekstrapolacyjna (wyjaniajca) i prognostyczna (fun. przewidywania). Jeli tw. spenia wszystkie 4 WF to jest dobrym kandydatem na prawo, jeli jeszcze 4WPF to jest prawem.
Definicja prawa nauki - prawo nauki to tw. cile og�lne, nier�wnowane skoczonej klasie zdarze jednostkowych, przewanie otwarte ontologicznie i zawsze otwarte epistemologicznie, dostatecznie potwierdzone, przewanie przynalene do jakiej teorii, zdolne do penienia fun. ekstomacyjnych i do przewidywania w szerokim sensie. Prawo to cile og�lny okres warunkowy, kt�rego poprzednik opisuje warunki wystpowania nastpnika, a nastpnik opisuje jak prawidowo przyrody.
TEMAT VII: TEORIE NAUKOWE
Teorie (znaczenia)- dowolny fragment wiedzy o danym przedmiocie lub klasie, dowolny fragment wiedzy teoretycznej (prawa nauki w tym znaczeniu s teoriami), przybliony lub cisy system dedukcyjny (zbi�r praw uporzdkowanych logicznie.
System dedukcyjny- 4 sk.: 1)aksjomaty (te. Wyjciowe), 2)tezy systemu (tw. pochodne), 3)regua dedukcji, 4)def. Termin�w pochodnych za pomoc termin�w pierwotnych. 1,4- przedmiotowo, 3,4- cz metajzykowa. Teoria nauk matemat.- system cile dedukcyjny, teoria nauk empir.- przybliony system dedukcyjny; skadaj si z tw. wyjciowych (postulat�w, zasad) i tw. pochodnych, i w zwizku z tym s przedmiotowe (jzyk przedmiotowy - aksjomaty i tezy).
System zaksjomatyzowany a sformalizowany- Etapy: intuicyjny (aksjomaty s oczywiste, np. Euklides sformuowa 5 aksj., nieoczywisty by 5); poowa IX w. (pojawio si stadium aksjomatyczne (syst. aksj.), Peano zaksjomatyzowa arytmetyk, Hilberg geometri); pocztek XX w. Systemy zaczto nie tylko aksjomatyzowa, ale i formalizowa, podaje si peny zestaw regu dedukcji: syst. aksj. ma by niesprzeczny, niezaleny, kompletny. Gdel wykaza, e
syst. matematyczny ma tw., kt�rych nie mona ani potwierdzi ani obali; nie ma absolutnych dowod�w sprzecznoci, ale nie mae udowodni, e jest niesprzeczna (zachowana kompletno i niesprzeczno).
Skadniki nauki empirycznej- T=Cn(A) - teoria jeli jest syst. dedukcyjnym to spenia ten warunek, T-teoria, Cn-zbi�r tw. pochodnych, A-zbi�r tw. wyjciowych; skadniki: -matematyczny (rachunek logiczno-matem. , musi by systemem dedukcyjnym syntaktycznym), -teoretyczny (model semantyczny, zawiera interpretacj semantyczn dotyczc uproszczonych modeli - cia idealnych), -empiryczny (interpretacja semantyczna wiata. Teoria nauk empirycznych- 1,2,3, matematycznych- 1,2.
TEMAT VIII : UZASADNIANIE I JEGO ODMIANY
Dowodzenie i sprawdzanie empiryczne jako podstawowe odmiany uzasadniania
Uzasadnienie
Dowodzenie - uzasadnienie w naukach matematycznych Dowie - poda racj logiczn Poszukiwanie twierdze uznanych, kt�rych nastpstwem jest dowodzone twierdzenie Dowodzenie jest dedukcyjne (logicznie niezawodne) [Prawdziwo racji pociga prawdziwo nastpstwa] R -> T R -> N racja teoria prawda racji prawdziwo nastpstwa |
Sprawdzenie empiryczne - w naukach empirycznych Sprawdzenie poprzez szukanie nastpstw. Regua redukcyjna (logicznie zawodna) T -> O N -/> R teoria prognozy prawda nastpstwa nie pociga prawdy racji |
Dowodzenie - wprost
- nie wprost (apagogiczne) [Jeeli (nie) ~p prowadzi do sprzecznoci to p jest prawdziwe]
Rodzaje sprawdzania empirycznego
pozytywne - cakowite (weryfikacja) [werum - prawda] potwierdzenie prawdziwoci w caym zakresie stosowalnoci twierdzenia (sprawdzalne dla wszystkich podmiot�w)
- czstkowe (konfirmacja, potwierdzenie) potwierdzenie danego twierdzenie przez pewna ilo przypadk�w
negatywne - czstkowe (dyskonfirmacja, osabienie)
- cakowite (falsyfikacja) wykazanie faszywoci twierdzenia; wystarczy znale jeden przypadek nie speniajcy tw.
Dla praw i twierdze nie moliwa jest weryfikacja. Najwaniejsza dla nich jest falsyfikacja i konfirmacja. Stad wynika asymetria sprawdzania pozytywnego i negatywnego [sprawdzanie pozytywne nie jest moliwe w caoci, negatywne natomiast tak].
Falsyfikacja i konfirmacja jako podstawowe rodzaje sprawdze praw i teorii naukowych
Patrz jw. i tem. V
Schematy falsyfikacji (obalanie praw i teorii)
SCHEMAT I - czysto logiczny
1 - wyprowadzamy ze sprawdzenia prawa lub teorii konsekwencje obserwacyjn „O” : z T -> O
2 - konfrontacja prognozy z wynikiem dowiadczenia
3 - obalenie prognozy: T -> O ^ ~ O
z dowiadczenie
4 - obalenie prawa (teorii) z nie O wynika nie T: ~ O -> ~T
Jest to procedura dedukcyjne niezawodna, ale niestety nie moe sprawdza teorii (T) i praw, (P) bo z nich nie wynika adna prognoza. Aby T lub P dawao prognozy trzeba zaoy warunki pocztkowe i to uwzgldniaj kleje schematy.
SCHEMAT II - pragmatywny
1 - z T ^ W -> O
warunki pocztkowe konsekwencja obserwacyjna
2 - konfrontacja prognozy z wynikiem dowiadczenia
3 - falsyfikowanie prognozy: T -> O ^ ~ O
4 - (dyskonfirmacja) falsyfikacja prawa (teorii): T ^ W -> O ^ ~ O -> ~ (T ^ W) -> ~ T lub ~ W; jeden z czon�w jest faszywy, oczywicie T jeeli warunki pocztkowe dobrze opisane
SCHEMAT III sprawdzanie teorii z hipotezami towarzyszcymi (pojedynczych T nie sprawdza si)
T ^ H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn -> O ^ ~ O -> ~ (T ^ H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn) -> ~T lub ~H1 lub ~H2 lub ... lub ~Hn
Jeden z czon�w prawej strony faszywy. Jeeli wszystkie hipotezy prawdziwe to teoria faszywa (falsyfikacja, dyskonfirmacja)
SCHEMAT IV - tak jak III + warunki pocztkowe
T ^ H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn ^ W -> O ^ ~ O -> ~ (T ^ H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn ^ W) -> ~T lub ~H1 lub ~H2 lub ... lub ~Hn lub W
Gdy hipotezy towarzyszce i war. pocz. prawdziwe to T sfalsyfikowana
Schematy konfirmacji
SCHEMAT I - tylko sprawdza prawo, teori
T -> O ^ O - -> T
dedukcja (niezawodna) redukcja (zawodna)
Wykazanie prawdziwoci prognozy. Potwierdzenie sprawdzanego T ( lub P). [dedukcja - gdy wnioskowanie zgodnie z kierunkiem wynikania]
SCHEMAT II - uwzgldnia warunki pocztkowe
T ^ W -> O ^ O - -> T
SCHEMAT III - uwzgldnia hipotezy towarzyszce
T ^ H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn -> O ^ O - -> T
SCHEMAT IV - uwzgldnia warunki pocztkowe i hipotezy towarzyszce
T ^ H1 ^ H2 ^ ... ^ Hn ^ W -> O ^ O - -> T
TEMAT IX : CZY ISTNIEJE „EXPERIMENTUM CRUCIS”?
„Experimentum Crucis” - eksperyment krzya (dos.), eksperyment roztrzygajacy (EC) wskazujcy kierunek teori, kt�rej si trzyma
Historia
F. Bacon wprowadzi nowe pojecie EC. Wyobrazi to mona jako skrzyowanie dr�g. Przychodzimy jedn i napotykamy na trzy moliwoci. Problem polega na tym aby dwie z nich sfalsyfikowa, w�wczas ta kt�ra pozostanie jest rozstrzygajc - jest wzmocniona (konfirmacja) (tzw. falsyfikacja konkurencji). Jest to mocne pojcie EC.
Wsp�czesne pojcie EC
Sabsze pojcie EC - nie istnieje mocne EC (rozstrzygajce).
EC Poppera definitywnie falsyfikuje teori - czy istnieje dowiadczenie obalajce teori raz na zawsze?
Istnieje przekonanie, ze teori obala si przez nowe teorie, a nie przez eksperymenty.
Czy istniej procedury definitywnie falsyfikujace
Wyznaje si zasad, e istniej. Natomiast jeeli nie istnieje EC to czym s procedury definitywnie falsyfikujace.
Pojcie sytuacji rozstrzygajcej
Sytuacja taka powinna mie charakter mieszany (ani czysto teoretyczny i ani czysto(empiryczny) experymentalny). Skadaa by si:
czon eksperymentalny (wiele eksperyment�w), pary eksperyment� komplementarnych
czon teoretyczny (wiele teorii konkurujcych ze sob [przynajmniej 2], np. teoria wzgldnoci, konkurowao 13 teorii, Einstein sfalsyfikowa pozostae, m�wice o istnieniu eteru).