Metodologia nauk społecznych - ćwiczenia.


01 marca 2009 r.


Wiedza potoczna a naukowa:
(wiedza naukowa ma nie tylko dostarczać wiedzy o życiu społecznym, ale i umożliwić refleksje i uogólnienie tego życia społecznego)

Cechy idealne:

Wiedza potoczna	Wiedza naukowa
Źródła: - powstaje na podstawie przeżyć codziennych, doświadczeń - życie codzienne - twórcami są uczestnicy życia społecznego - nabywana mimochodem, w wyniku interakcji z innymi uczestnikami życia społecznego	- powstaje w wyniku systematycznych badań - twórcami są specjaliści danej dziedziny - nabywana w miejscach do tego przeznaczonych, w sposób intencjonalny
Charakterystyka:
- jest nieuporządkowana, niesystematyczna - pojawiają się w niej sprzeczności, które nie przeszkadzają nam funkcjonować w życiu codziennym - jest to wiedza jednostkowa/ subiektywna (każdy ma inne przeżycia, indywidualne dla każdego) - wiedza konkretnie związana z określonym miejscem i czasem - język nieokreślony, nieostry, czyli terminy nie mają jasno określonego zakresu - posługujemy się emocjami w większości (posługujemy się ocenami, nacechowana wartościami, które wyznajemy).	- dąży do systematyzacji, stara się być uporządkowana - tutaj sprzeczności stanowią impuls do badań, próbuje się je rozwiązać i wyeliminować - stara się być ogólna, dla wszystkich obowiązująca - jest abstrakcyjna (co wiąże się z tym, że jest uogólniona) - dąży do intersubiektywnej kontrolowalności (aby inni mogli powtórzyć badanie) - terminy muszą być zarysowane ostro i precyzyjnie - dąży do neutralności od emocji/ neutralność aksjologiczna - posługuje się „językiem treści pojęciowych”, który gwarantuje nie tylko jasne określenie terminów, ale także terminy te są empirycznie sprawdzalne

Która wiedza jest łatwiejsza do podważenia?
Wiedza potoczna jest tak nieprecyzyjna, że trudno ją podważyć. Wiedza naukowa jest do pewnego stopnia prawdopodobna dopóki ktoś nie dojdzie do innych wniosków - tutaj wyjątki obalają regułę. Zaś w wiedzy potocznej wyjątki nie muszą oznaczać nietrafności reguły. Wiedza potoczna ugruntowana jest na tradycji, zaś wiedza naukowa oparta jest na badaniach.

Postulaty odpowiedzialności naukowej:
1. świadomy udział w rozwoju własnej dyscypliny

- możliwość, umiejętność odniesienia się do wcześniejszych dokonań dyscypliny

- próba wniesienia czegoś nowego do swojej dyscypliny (np. zauważając sprzeczności staramy się je wyjaśnić).
- pozyskiwanie danych za pomocą narzędzi właściwych danej dyscyplinie

2. jawność, otwartość warsztatu naukowego - każdy prezentujący swoje wyniki badacz musi zdać relację z tego jak pozyskał dane, przeprowadził badanie

3. postulat obiektywizmu naukowego - polega na tym, że badacz zdając sprawę z wyników nie przedstawia tylko tez, które się potwierdziły, ale również i te, które się nie potwierdziły, jest rzetelny.

4. odpowiedzialność za słowo - naukowiec jest zobowiązany wyjaśnić dlaczego użył danego słowa, jak je rozumie, w jakim kontekście - uzasadnienie wypowiadanych słów.


15 marca 2009

Co jest przedmiotem badań socjologii, jak powinno się życie społeczne - typy socjologii/ socjologa:

1. socjolog empiryczny - badacz ilościowy, liczby, raporty z badań, wyniki danych;
2. socjolog humanista - czysta teoria
3. socjolog teoretyk - ma łączyć dwa powyższe typy uprawiania socjologii, tak aby teoria socjologiczna odnosiła się do empirii, do danych ilościowych.

Pojawiają się postulaty stosowania przyrodoznawstwa w socjologii, gdyż metody przyrodoznawstwa są już wypracowane i uznane dl innych dziedzin, jednak życie społeczne jest innym przedmiotem badań, niż w naukach przyrodniczych, przeszkodę dla stosowania przyrodoznawstwa w socjologii stanowią:

OSOBLIWOŚCI NAUK SPOŁECZNYCH - 5 punktów Ossowskiego:

1. wpływ rezultatów badań na rzeczywistość, do której wnioski z badań się odnoszą (badanie osób powoduje zyskanie przez nich nowej wiedzy <jeśli znają wyniki wcześniejszych badań>, zaś jeśli w naukach przyrodniczych przeprowadzamy ten sam test otrzymamy ten sam wynik, zaś na zachowanie ludzi w naukach społecznych wiedza na temat badania ma wpływ na jego wynik; wiedza z badań może działać na zasadzie samospełniającego się proroctwa - zachowanie zmienione na podstawie wyników, ludzie się dostosowują do oczekiwań, zaś badacz ma też skłonność do potwierdzania swoich założeń)

2. bezpośredni wpływ czynności badawczych na badaną rzeczywistość - jeśli z jakimś tematem idziemy do ludzi, to uwrażliwiamy ich na ten temat, pokazujemy, że jakaś sytuacja ma miejsce i zmuszamy ludzi do refleksji, przeprowadzone dalej badanie może zmieniać wyniki, konstrukcja pytań również wpływa na wynik.

3. konflikt pomiędzy postulatem systematyczności badań i postulatem ubiegania się o wnioski ogólne nieograniczone wyznacznikami historycznymi
- systematyczność badań - badanie zaplanowane, określony czas, miejsce i grupa badawcza, systematyczność zakłada powtarzalność narzędzia w kolejnych badaniach
- wnioski ogólne - to takie wnioski, które nie mają ograniczeń czasowych, czy przestrzennych, są bezwyjątkowe, obowiązują zawsze i wszędzie.
Tak więc:
- prawo ogólne może funkcjonować w socjologii, ale w innych kulturach i czasie historycznym może zyskać nowy obraz, interpretację
- w naukach społecznych jest bardzo mało praw ogólnych, a jeśli już to bardzo często odnoszą się do biologii człowieka (np. w psychologii społecznej)
- w socjologii możemy badać systematycznie tylko „tu i teraz”, w naukach przyrodniczych badania i wnioski powinny być wolne od ograniczników czasowych i przestrzennych, zaś w socjologii jest to niemożliwe.

4. konflikt między ograniczaniem się do metod standaryzowanych a miarodajnością wskaźników i subtelnością problematyki
- metody standaryzowane - procedura musi być ujednolicona, jednakowa dla wszystkich miejsc i ludzi - wymuszają ujednolicanie wskaźników, zaś subtelność życia społecznego nie zawsze na to pozwala.
- wskaźnik - wskaźnikiem jednego zjawiska trudno-obserwowalnego mogą być zjawiska łatwo-obserwowalne
- wskaźniki społeczne nie są miarodajne, gdyż interpretacje mogą być inne, problematyka nauk społecznych jest bardzo subtelna.

5. udział doświadczenia wewnętrznego w praktyce badawczej - doświadczenie życiowe socjologa, empatia - wpływa na wrażliwość na niuanse życia społecznego, w przypadku przyrodoznawstwa tego nie ma.

Jakie funkcje pełni doświadczenie wewnętrzne w naukach społecznych?

1. funkcja heurystyczna - umiejętność sformułowania tematu pól badawczych (im większe doświadczenie wewnętrzne, tym łatwiej sformułować problemy, pytania i narzędzie badawcze). *kreacja nowych elementów badania - pojawia się to też w przyrodoznawstwie.

2. funkcja interpretacyjna - im większe nasze doświadczenie wewnętrzne, tym łatwiejsze interpretowanie danych.

3. funkcja wyjaśniająca - doświadczenie wewnętrzne pomaga w przypadku podawania przykładów czytelnikowi dla stwierdzonych zależności, praw. Forma ilustracyjna.

4. funkcja uzasadniająca - kiedy materiał jest niewystarczający, by przeprowadzić dowód posiłkujemy się dodatkowym uzasadnieniem potwierdzającym teorię a pochodzącym z naszego doświadczenia wewnętrznego, często jest to nieuzasadnione.

Doświadczenia wewnętrznego nie jesteśmy jednak w stanie wykorzystać do przewidywanie, bo każdy człowiek ma inne doświadczenia, inaczej się zachowuje.


Język i aparatura pojęciowa w naukach społecznych:

Funkcje języka:

1. funkcja opisowa - związana jest z każdym przekazywaniem informacji, z każdym opisywaniem rzeczywistości, ta funkcja najczęściej związana jest z nauką.

2. funkcja ekspresyjna - związana z wyrażaniem ekspresji autora przekazu, coś co chcemy przekazać pozawerbalnie, ta funkcja najczęściej związana jest ze sztuką, poezją. - emocje, wrażenia.

3. funkcja impresywna - służy wywołaniu reakcji u odbiorcy, język mistyki, ale również regulaminów.

Język nauki jest językiem treści pojęciowych, co oznacza, że terminy używane w jego ramach muszą mieć ściśle określony zakres i muszą być empirycznie sprawdzalne.

definicja - pewna wypowiedź określająca znaczenie terminów;

definiendum - termin definiowany

definiens - zestaw określeń definiujących

Definiowanie jest zawsze procesem zrelatywizowanym do osoby odbiorcy, nie jest niezależne od odbiorcy definicji.

Desygnat - jest to przedmiot wskazywany przez definicję

Zakres danej nazwy - zbiór desygnatów.

Stosunek denotacji jest to stosunek jaki zachodzi między nazwą a jej desygnatem.

PODZIAŁ DEFINICJI ZE WZGLĘDU NA TREŚĆ:

1. treść pełna pojęcia - zbiór wszystkich cech desygnatów danej nazwy, niezależnie, czy cechy te przysługują także obiektom spoza zakresu tej nazwy

2. treść charakterystyczna - taki zbiór cech desygnatów danej nazwy, że każdy desygnat danej nazwy posiada każdą z tych cech i tylko desygnaty tej nazwy posiadają te cechy łącznie (np. kwadraty).

3. treść konstytutywna - zbiór cech (stanowiące minimum definicyjne danego terminu), z którego usunięcie chociażby jednej powoduje, że treść przestaje dotyczyć danego obiektu.

4. treść pleonastyczna - każda treść która zawiera więcej cech niż minimum definicyjne jest treścią pleonastyczną.

konotacja - treść językowa nazwy, tzn. takie znaczenie terminu, taki jego zbiór cech, który pozwala każdemu użytkownikowi tego terminu jednoznacznie rozstrzygnąć, czy dany obiekt należy do zakresu danej nazwy.

Odniesienie definicji do rzeczywistości - w zależności od tego jak definicja próbuje ująć rzeczywistość wyróżniamy:

a) definicje realne - charakteryzują nam obiekt jednoznacznie z rzeczywistością, jednoznaczne określenie charakterystyki danego obiektu, pokazuje wszystkie cechy tego obiektu.
Są zdaniami w sensie logicznym, możemy sprawdzić, czy obiekt rzeczywiście wygląda tak jak go definicja realna ukazuje.
b) definicje nominalne - wyznacza nam znaczenie pewnego terminu na gruncie pewnych konwencji językowych.
Prawie nigdy nie są zdaniami w sensie logicznym, bo w odniesieniu do rzeczywistości zawsze będą prawdą.
Definicje nominalne dzieli się na:

- sprawozdawczą - zdaje nam sprawę z tego w jaki sposób dany termin jest używany, postrzegany na gruncie danego języka. Są zdaniami w sensie logicznym, możemy sprawdzić.

- projektującą:
a) regulujące - na bazie zwyczajowego znaczenia jakiegoś terminu wprowadzamy jego modyfikacje;

b) konstrukcyjne - wprowadzają nowe terminy, nowe znaczenia terminów.

Mając już gotową definicję, a nie wiedząc jak ona powstawała, trudno nam często określić jaki to definicji, czy realna czy nominalna.

3 TYPY/ SPOSOBY DEFINIOWANIA:

1. definiowanie przez koniunkcję - wymienienie możliwie największej ilości cech terminu definiowanego.

2. definiowanie klasyczne - odwołanie się do szerszej klasy zjawisk, a potem pokazanie specyficznej cechy definiowanego obiektu (np. kwadrat to figura płaska, która…).

3. definiowanie przez odwołanie się do kontekstu - nie mówi się wprost co oznacza dany termin, a odwołujemy się do kontekstu tego terminu (np. władza - mieć władzę).

W zależności od potrzeb, każdy typ daje nam co innego:

- definiowanie przez koniunkcję daje nam pełną charakterystykę obiektu
- definiowanie klasyczne daje stosunek podrzędności i nadrzędności obiektów
- definiowanie przez odwołanie się do kontekstu daje/ pokazuje relacje między obiektami

Kryteria formalnej poprawności, jakie powinny spełniać definicje:





Błędy definiowania:
1. błędne koło:
a) pośrednie - system nieznanych definicji definiowany przez nieznaną definicję
b) bezpośrednie - nieznany termin definiowany przez niego samego

2. sprzeczność definicji - polega na tym, że z definicji wynikają sprzeczne zdania, definicji może prowadzić do sprzecznych wniosków (przeważnie nie mamy do czynienia ze sprzecznością jednej definicji, ale raczej ze sprzecznością systemu definicji)

3. nieadekwatność definicji - definiens i definiendum mają rożne zakresy albo definiens jest za wąski lub za szeroki w stosunku do definiendum. Krzyżowanie się definiendum z definiensem - zakresy mogą się wykluczać - pojawia się wtedy, gdy definiendum i definiens nie mają wspólnego elementu. (np. za szerokie - ksiądz to członek kościoła katolickiego, za wąskie - ołówek w szaro-zielone paski).

19. kwietnia 2009.

Twierdzenie to zdanie, które mówi nam coś o przedmiocie którego dotyczy, ze względu na stosunek twierdzenia nauk społecznych do rzeczywistości twierdzenia dzielimy na dwa rodzaje:

a) twierdzenia empiryczne (syntetyczne) - są prawdziwe, kiedy sytuacja jest dokładnie taka, jak ono mówi.
b) twierdzenia analityczne - jest prawdziwe na mocy umowy, naszej decyzji, prawdziwość zagwarantowana na mocy konwencji terminologicznej, umowy.

Ze względu na zakres (czego dotyczą) twierdzenia empiryczne dzielimy na:

1. zdania jednostkowe - dotyczą pojedynczego przedmiotu i mają postać: A posiada cechę B - śnieg jest biały.

2. zdania ogólne - podmiotem zdania są wszystkie desygnaty nazwy, np. Każde A posiada cechę B - wszystkie osoby w tej grupie są wysokie.

3. zdania szczegółowe - dotyczą niektórych desygnatów nazwy, np. niektóre A posiada cechę B. Zdania szczegółowe mogą stać się:

- zdaniami statystycznymi, które dokładnie określają nam ile obiektów typu A posiada cechę B, np. 14% Polaków ma psa.

Twierdzenia statystyczne mogą być różnie wyrażone:
- poprzez liczby bezwzględne - 20 tys. Polaków mieszka w miastach.
- poprzez procenty - 14% Polaków mieszka w miastach.

Zmienna - cecha, która przyjmuje przynajmniej dwie wartości.

Liczbowa charakterystyka wartości zmiennej, gdy kategorie są wyczerpane - to szereg rozdzielczy, np.:

1	K	90%
2	M	10%

Zmienne ciągłe - np. wiek - nie ma pustych miejsc, mamy pełną ciągłość między kategoriami.

Zmienne dyskretne - np. typ wykształcenia, gdy między kategoriami zmiennej nie ma płynnych przejść, kategorie są od siebie niezależne.

Szeregi wielozmiennowe mówią też o zależnościach między zmiennymi, a nie tylko o rozkładzie danej zmiennej w populacji.

zmienna niezależna - ta, która traktujemy jako przyczynę
zmienna zależna - ta, którą traktujemy jako skutek.

	K	M
Humanistyczne	60	30
Ścisłe	40	70
suma	100	100

Procentujemy zawsze od zmiennej niezależnej - w przypadku zależności między jedną zmienną a drugą.

	K	M
Humanistyczne	a	b
ścisłe	c	d

Aby stwierdzić, czy zachodzi zależność między byciem kobietą a studiami humanistycznymi, a byciem mężczyzną i studiami ścisłymi porównujemy:

a * d > b*c - płeć wpływa na wybór studiów, zależność dodatnia
a*d < b*c - płeć nie wpływa na wybór studiów, zależność ujemna
a*d = b*c - nie ma zależności między zmiennymi

Twierdzenia (w naukach społecznych) ze względu na stopień ich ogólności, dzielimy na:

1. PRAWA NAUKI, np. integralność grupy maleje wraz ze wzrostem jej liczebności
- zostały sformułowane w terminach uniwersalnych, czyli wolnych od ograniczeń czasowo- przestrzennych
- muszą być empirycznie rozstrzygalne
- muszą dotyczyć spraw dla danej nauki istotnych
- muszą być empirycznie dobrze ugruntowane, czyli twierdzenia, które zdobywają status praw naukowych to twierdzenia, na których dokonano szeregu badań, są dla naukowców wystarczająco dobrze ugruntowane
- pozwalają na wyjaśnianie i przewidywanie zjawisk których dotyczą

Prawa nauki dzielimy na:

a) ściśle ogólne, czyli bezwyjątkowe
b) statystyczne (niebezwyjątkowe):
- probabilistyczne - mówią dokładnie ile spośród obiektów A posiada cechę B, mówią o sile związku między zmiennymi
- korelacyjne - częstsze w naukach społecznych, nie mówią o sile związku, ale o kierunku zależności danych zmiennych, np. dzieci z rodzin biednych, niż dzieci z rodzin zamożnych jedzą obiady w szkole.

2. GENERALIZACJE HISTORYCZNE - spełniają wszystkie warunki, co prawa nauki, poza tym, że:
- nie są sformułowane w terminach uniwersalnych, ich podmiotem są nazwy ogólno-historyczne, bądź w zdaniu znajdują się ograniczenia czasowo-przestrzenne.
Generalizacje historyczne określają ramy czasowo-przestrzenne obowiązywania danych zjawisk.
Przykład: we współczesnym społeczeństwie ludzie są bardziej skłonni do podejmowania działań, które przynoszą im zysk.

Generalizacje historyczne dzielimy na:
a) ogólne - w ramach danej ramy czasowej nie ma wyjątków od generalizacji
b) statystyczne, np. we współczesnej Polsce 14% biednych…
- probabilistyczne
- korelacyjne (tyle i tylko tyle?)

Twierdzenie lokalizacyjne- podmiot jest nazwą uniwersalną, orzecznik jest historyczny, wszystkie zjawiska jakiegoś typu miały miejsce na jakimś terenie, np. wszystkie próby jądrowe ćwiczy się na Oceanie Spokojnym.

Narzędzia stosowane przy systematyzacji twierdzeń w naukach społecznych:

I. Teorie aksjomatyczne (składa się z aksjomatów):
1) składa się z zestawu pojęć, definicji zarówno o charakterze teoretycznym, jak i empirycznym (operacyjnym);
2) pojęcia te są usystematyzowane w dwojakie rodzaje twierdzeń:
- aksjomaty
- twierdzenia wyprowadzone z aksjomatów
3) zestaw reguł logicznych pozwalających na:
- połączenie, usystematyzowanie pojęć w twierdzenia w ramach danego systemu teoretycznego
- wywiedzenie twierdzeń z aksjomatów z reguły w sposób dedukcyjny
4) zestaw twierdzeń opisujących sytuację do których odnosi się dana teoria
5) reguły logiczne (jaki jest schemat).
Teoria aksjomatyczna jest to system twierdzeń powiązanych regułami wynikania logicznego.

II. Model - to uproszczona reprezentacja jakiegoś fragmentu rzeczywistości, która zawiera, uwypukla, najbardziej charakterystyczne cechy tego fragmentu, pomijając mniej istotne szczegóły.

2 STRATEGIE BUDOWY TEORII - rola twierdzeń w procesie badawczym:

1. strategia teorii/ twierdzeń przed badaniami:
- skonstruować system twierdzeń/ teorię, które poddamy testowaniu empirycznemu
- tworzymy plan badawczy, który pozwoli na testowanie tych twierdzeń
- poddajemy weryfikacji twierdzenie - przeprowadzamy test twierdzeń - jeśli wypadnie pozytywnie, to w teorii nic nie zmieniamy, jeśli część twierdzeń zostanie odrzuconych, to wyrzucamy je z teorii i znajdujemy nowe do testowania

2. strategia teorii/ twierdzeń po badaniach (badania przed teorią):
- analiza zjawisk - określenie podstawowych cech zjawisk, które będziemy badać (koncepcje badawcze)
- przeprowadzenie badania - pomiar cech w różnych sytuacjach
- analiza danych, prowadząca do stwierdzenia, czy między cechami zachodzą jakieś stałe lub systematyczne zależności
- jeśli okazuje się, że między cechami zależności, że w rzeczywistości społecznej jesteśmy w stanie wskazać prawidłowości, to budujemy twierdzenia je opisujące, najczęściej statystyczne.

konfirmacja - częściowe potwierdzenie hipotezy

dekonfirmacja - osłabienie wymowy hipotezy lub brak potwierdzenia hipotezy

falsyfikacja - całkowity brak potwierdzenia hipotezy prowadzący do jej odrzucenia

INDUKCJONISTYCZNE I DEDUKCJONISTYCZNE STRATEGIE BADAWCZE / ROZUMOWANIE:

Hipoteza : Jeśli gorączkę połogową wywołuje pozycja ułożenia kobiety

Implikacja: to zmiana pozycji spowoduje spadek umieralności.

Jeżeli hipoteza jest prawdziwa to implikacja jest prawdziwa.

Implikacja testowa zdania wynikająca z hipotezy głównej i opisująca zdarzenia, które powinny zajść jeśli hipoteza jest prawdziwa; Jest to zdanie wynikające z hipotezy i uprawomocniające hipotezę.

Wykonujemy prosty test polegający na eksperymencie i zmieniamy pozycję kobiet w czasie rodzenia.

Nasza implikacja tutaj jest FAŁSZYWA! - więc hipoteza jest odrzucana (fałszywa) - przesłanki rozumowania dedukcyjnego.

Jeżeli H jest prawdziwa, to l prawdziwa.

I jest fałszywa

Hipoteza jest fałszywa /odrzucona/

Jeśli H jest prawdziwa, to I jest prawdziwa

H: Jeżeli gorączkę połogową powodują substancje pochodzące ze zwłok

HP: to mycie rąk w roztworze wapna chlorowanego spowoduje spadek umieralności /hipoteza pomocnicza/

Hipotezy pomocnicze - są to dodatkowe przesłanki pozwalające bądź to na sformułowanie dodatkowych implikacji testowych, bądź też na ich uszczegółowienie umożliwiające przeprowadzenie testu/weryfikacji hipotezy.

Może być prawdziwa hipoteza główna, ale fałszywe hipotezy pomocnicze.

Jeżeli HG /hipoteza główna/ jest prawdziwa i HP /hipotezy pomocnicze/ są prawdziwe, to HG jest prawdziwa.

Tutaj implikacja jest prawdziwa, więc hipoteza też jest uznawana za prawdziwą - nie jest to rozumowanie dedukcyjne.

Jeżeli hipoteza jest prawdziwa to implikacja jest prawdziwa.

Implikacja prawdziwa

Hipoteza prawdziwa

Nigdy nie ma pewności, czy hipoteza jest prawdziwa, zawsze mamy tylko przypuszczenia, mimo wielu testów.

**

1. Schemat dedukcyjny

Jeżeli H (hipoteza) prawdziwe to I (implikacja) jest prawdziwe

I nie jest prawdziwe

--------------------------.

H nie jest prawdziwe

To wnioskowanie przez zaprzeczenie jest niezawodne. Hipoteza nie jest zawsze prawdziwa - dlatego możemy ją obalić. Żadne potwierdzenie nie jest ostatecznie konkluzywne, konkluzywne jest tylko obalenie hipotezy.

Implikacja testowa hipotezy - obserwowalne fakty, które powinny zajść i tym samym potwierdzić hipotezę H. Ta implikacja jest następstwem hipotezy.

II. Schemat indukcyjny

Jeżeli H jest prawdziwe to I jest prawdziwe

I jest prawdziwe

----------------------.

H jest prawdziwe

2 strategie:

• Dedukcjonizm - przechodzenie od ogółu do szczegółu

• Indukcjonizm - zbieramy fakty, a później formułujemy hipotezy - od szczegółu do ogółu (nie można całościowo sprawdzić)

Dedukcja i indukcja zawsze się uzupełniają.

W indukcjonizmie - potwierdzamy jedna hipotezę w szerszym kręgu

W dedukcjonizmie - prawa to to, co nie zostało obalone; wysuwamy nowe hipotezy i szukamy faktów, które mogą obalić nasze potwierdzenia.

Strategia wąskoindukcyjna:

1. Obserwacja i opis wszystkich faktów

2. Analiza i klasyfikacja tych faktów

3. Indukcyjne wywodzenie uogólnień

4. Dalsze testowanie uogólnień

Test krzyżowy - test, który rozstrzyga miedzy dwoma, konkurencyjnymi hipotezami przez obalenie a w zasadzie dekonfirmację jednej z nich.

• Weryfikacja - całkowite potwierdzenie tezy

• Konfirmacja - częściowe potwierdzenie tezy

• Dekonfirmacja - osłabienie tezy

• Falsyfikacja - obalenie tezy

***

Test krzyżowy - jest to zjawisko i dwa skrajne poglądy

Test krzyżowy - pozwala nam po przeprowadzeniu odpowiedniego postępowania eksperymentalnego przyjąć jedną z dwóch konkurencyjnych hipotez dzięki obaleniu drugiej.

Jeśli są dwie H wykluczające się, to mamy rozstrzygnięcie drugiej H. Taki test dąży do obalenia jednej z H, jedna jest przyjęta kosztem drugiej, być może w innych warunkach byłoby inaczej. Test krzyżowy pokazuje tylko przypuszczenie jednej z hipotez, nie rozstrzyga hipotez.

Hipotezy ad hoc - są to takie hipotezy pomocnicze, które nie prowadzą do żadnych nowych implikacji testowych, ale zostały wysunięte tylko po to, aby utrzymać hipotezę główną.

Pseudo hipotezy - jest to takie twierdzenie, które nie posiada sensu empirycznego (nie jest rozstrzygalne na bazie doświadczenia).

II Strategia - Strategia Indukcyjna - strategie budowania od szczegółu do ogółu.

NA EGZAMIN : Koncepcja badania o charakterze indukcyjnym wąskoindukcjonistyczna :

1. Zebranie i opis wszystkich dostępnych badaczowi faktów (bez jakiejkolwiek selekcji).

2. Analiza, porównanie i klasyfikacja zaobserwowanych faktów /bez hipotez i przypuszczeń/.

3. Indukcyjne wyprowadzenie uogólnień dotyczących związków między faktami.

4. Testowanie tych uogólnień (możemy wykorzystać i dedukcję i indukcję).

Strategia nazywa się wąsko indukcyjna/ wąsko idukcjonistyczną? - bo nie możemy zebrać wszystkich faktów - a zakłada schemat zbierania wszystkich danych.

Odróżnia się ją od strategii w szerokim sensie, bo zawiera akceptację hipotez.

W każdym badaniu D i I przeplatają się

D-dedukcja

I-indukcja

Zarówno D jak I są metodami pozwalającymi potwierdzić lub obalić wnioski, prawo - należą one do kontekstu uzasadnienia.

Konfirmacja hipotezy - jest to częściowe potwierdzenie hipotezy

4 kryteria konfirmacji:

1. Ilość - im większa ilość testów, tym bardziej potwierdzają hipotezę

- Zróżnicowanie tych testów, które prowadzimy na naszej hipotezie

- Ścisłość tych testów- im więcej zmiennych skontrolujemy, tym H będzie b. potwierdzona

2. Konfirmacja ze strony nowych implikacji testowych

3. Potwierdzenie ze strony teorii- jeśli nasza H jest wbudowana w inne teorie, to ma potwierdzić z góry, do której ona pasuje

4. Prostota - są tutaj brane pod uwagę 2 rozumowania:

1. prostsza jest hipoteza, która jest prościej sformułowana /krótsza/- ma więcej wynikających implikacji (stwierdzeń).

2. prostsze jest to co daje nam się łatwiej przetestować, co nie oznacza, że jest to prostsza forma, ale możemy wypracować więcej możliwości.

Strategia Indukcyjna- to taka strategia, gdzie poszerzamy nasze badania od np. małej grupy, do całego kraju, potem świata, to samo poznajemy coraz szerzej.

Strategia Dedukcyjna - to strategia, gdzie mówimy o mniejszej grupie, ale wymyślamy coraz to nowe implikacje testowe, poszukujemy nowych możliwości.

Teoria Homansa:	Strategia badawcza teorii (ugruntowana):
- zaczyna od hipotez, jak wygląda rzeczywistość społeczna - abstrakcje pierwszego rzędu - zachowania, uczucia, interakcje, potem przechodzi do faktów - uniwersalnie opisuje sytuacje związane z ludźmi - same nadania mają charakter indukcyjny	- zbieramy wszystkie fakty, dopiero potem przechodzimy do reszty - hipotezy na temat rzeczywistości.

12

---