Jakie czynniki wpływają na kształtowanie potrzeb konsumpcyjnych ludzi?

Aby zaspokoić potrzeby podstawowe jak i wyższego rzędu ludzie muszą produkować.

Czynniki produkcji- ludzie, narzędzia, surowiec i inne przyrządy przy których ludzie wytwarzają produkty

Adam Smith twórca ekonomii według czynniki ekonomii to ziemia, praca, kapitał.

Proszę przedstawić ogólną klasyfikację potrzeb ludzkich.

Suma ludzkich potrzeb jest nie nasycalna tzn. że praktycznie nikt nie może jednocześnie zakupić wystarczającej ilości różnych dóbr i usług aby wszystkiego mieć dosyć. Działalność gospodarczą ludzie zakładają po to aby spełniać swoje potrzeby.

Potrzeby podstawowe - biologiczne

-p żywnościowe- żywność napoje

-p ubraniowe- ubrania obuwie

-p mieszkaniowe- mieszkanie niezbędna potrzeba indywidualnej osoby

-p fizjologiczne

Potrzeby wyższego rzędu - kulturowe

-wiedza

-rozrywka- kino samochód

Potrzeby ludzkie maja charakter społeczny, gdyż potrzeby poszczególnych ludzi (potrzeby indywidualne oraz zbiorowości ludzkich) kształtują się pod wpływem warunków współżycia ludzi w społeczeństwie. Zmieniają się one wraz z rozwojem społeczeństwa.

Co to są czynniki produkcji i jakie są najważniejsze czynniki produkcji?

Teorię czynników produkcji przedstawił A. Smith, wyodrębnia on :

a) ziemię- powierzchnia ziemi użytkowana w celach rolniczych i służy do pomieszczenia innych czynników produkcji, obejmuje także zasoby ziemi- złoże, surowce, ropę naftową, węgiel

b) pracę- jest to siła robocza (ludzie o określonej fizycznej lub umysłowej energii, którzy mają doświadczenie, przygotowanie, posiadający określone umiejętności wytwórcze

c) kapitał- zasób dóbr rzeczowych zastosowanych do wytworzenia innych dóbr (np. budynki, drogi, hala fabryczna, maszyny, urządzenia- dźwigi, pojazdy do podnoszenia ciężarów, materiały- surowce, paliwa, energia

Żaden z tych czynników nie może sam nic wytworzyć . Jednak zasadniczym źródłem produktów, a więc bogactwa narodów, jest ze społecznego i filozoficznego punktu widzenia praca.

d) technologia- wiedza o połączeniu określonych czynników produkcji w celu osiągnięcia zamierzonego celu

Technologia → metoda wytwarzania

→ technika produkcji

e) przedsiębiorczość- zespół zdolności, umiejętności i inicjatywy przedsiębiorców oraz ich skłonność do podejmowania ryzyka co pozwala osiągnąć powodzenie uzyskanie przewagi konkurencyjnej na rynku

Zasoby czynników produkcji maja charakter ograniczony, wyst. Rzadkość tych czynników

- wobec wyst. Czynników produkcji w ograniczeniu występują także ograniczenia w dziedzinie produkcji

- rzadkość dóbr i ograniczonych zasobów zmuszają ludzi do dokonywania wyboru ekonomicznego

Co to są techniki produkcji (metody wytwarzania)?

Techniki produkcji to połączenie czynników produkcji w odpowiednich proporcjach w celu uzyskania zamierzonego celu. Mamy 2 metody wytwarzania produkcji

-metoda pracochłonna

-metoda kapitałochłonna

Przykład na czym polega metoda zbioru zboża

Kombajn (kapitałochłonna) sierp (pracochłonna)

p- praca ludzi, k-kombajn p- praca ludzi, s- sierp

Kiedy istnieje obfitość kapitału np. kombajn to istnieje ograniczony zasób pracy (praca ludzi jest mniejsza). Ta technika jest kapitałochłonna ale mało pracochłonna. Przeciwieństwem jest praca ludzi przy zbiorze zbóż za pomocą sierpa.

Co oznacza fakt występowania stanu rzadkości dóbr i zasobów i jakie powoduje następstwa?

Przedsiębiorczość jako czynnik oznacza zespół zdolności, umiejętności i inicjatywy przedsiębiorców oraz ich skłonność do podejmowania ryzyka co pozwala na osiągnięcie powodzenia i uzyskania przewagi konkurencyjnej na rynku pracy.

W gospodarce występuje rzadkość czynników produkcji w ograniczonej ilości. Dwa wnioski:

1) wobec występowania rzadkości czynników produkcji w ograniczonej ilości są ograniczone w zakresie wytwarzania produktów i usług

2) rzadkość dóbr oraz ograniczoność zasobów zmuszają ludzi do dokonywania wyboru ekonomicznego między różnymi alternatywnymi możliwościami.

Płaszczyzny wyboru ekonomicznego rodzą szereg pytań:

-co produkować?

-dla kogo (czy na masową zbiorczość )na jakie rynki

-w jaki sposób dzielić wytworzony produkt?

-w jaki sposób zorganizować procesy wytwórcze i w jakich warunkach je prowadzić

Na czym polega wybór ekonomiczny i co to znaczy, że środki, którymi ludzie posługują się w procesie gospodarowania mają alternatywne zastosowania?

Ograniczoność zasobów jest podstawową przyczyną konieczności racjonalnego gospodarowania istotą jest dokonywanie najbardziej korzystnych (optycznych) wyborów przy podejmowaniu decyzji w zakresie celów społeczno-gospodarczych oraz środków i metod (sposobów) realizacji tych celów. Aby tego rodzaju wybory mogły mieć miejsce, muszą istnieć różne wobec siebie (alternatywne) rozwiązania czy warianty poszczególnych decyzji, a ponadto musimy dysponować odpowiednimi kryteriami wyboru. Stwierdzenie jakie rozwiązania (warianty danej decyzji) mogą być brane pod uwagę i porównaniu tych rozwiązań między sobą możemy stosując określone kryteria wybrać rozwiązanie najbardziej korzystne (optymalne). Bardzo duże znaczenie mają oczywiście stosowane w praktyce kryteria wyboru.

Podstawowa właściwość wyborów ekonomicznych mówi o tym, że każdy wybór przynoszący korzyści wymaga poniesienia nakładów i rezygnacji z innych możliwości. Wynika ona z faktu gospodarowania w warunkach posiadania rzadkich zasobów.

Co to jest ekonomia? Proszę podać przykładowe, syntetyczne definicje ekonomi.

Ekonomia jest to nauka o gosp. zaspokaja potrzeby, których zaspokojenie determinuje istnienie człowieka. Potrzeby powstające w wyniku funkcjonowania biologicznego

Makroekonomia- zadaniem jej jest opis i analiza zjawisk rozwoju gospodarczego oraz funkcjonowania gospodarki jako całości, czyli sposobu jej działania z uwzględnieniem relacji rynku i państwa. Bada dochód narodowy oraz czynniki jego wzrostu, problemy równowagi ogólnej i rynkowej, a także zatrudnienie, płace, handel oraz pieniądz i banki. Organizacje transnarodowe, gospodarka grupy zintegrowanych państw (UE, EFTA), problemy globalne (przeludnienie świata, zagrożenie ekologiczne.

Mikroekonomia zajmuje się badaniem poszczególnych rynków funkcjonujących w ramach danej gospodarki. Zajmuje się takimi zagadnieniami jak: co określa cenę poszczególnego dobra, co decyduje o wielkości produkcji danej firmy czy gałęzi przemysłu, co decyduje o wielkości płac, zysków, stopy procentowej, a także tym, jak poszczególne narzędzia integracji państwa w sprawy gospodarcze wpływają na poziom produkcji na poszczególnych rynkach.

Mezoekonomia- zajmuje się opisem i analizą zjawisk związanych ze zmianami w działowo-gałęziowej, sektorowej i regionalnej strukturze produkcji i zatrudnienia. Zajmuje się pośrednimi wielkościami ekonomicznymi nie będącymi ani agregatami makro-, ani wielkościami mikro-.

8. Czym różni się podejście ekonomii pozytywnej od podejścia ekonomii normatywnej w analizie zjawisk i procesów ekonomicznych?

Ekonomia pozytywna (opisowa) oznacza opis istniejącej rzeczywistości, czyli zajmowanie się światem takim, jakim on jest, a nie takim, jakim powinien być. Celem badań i opisów jest ustalenie wpływu zmian wielkości ekonomicznych (zmian cen, płac, kursów walutowych itp.) na efektywność działalności gospodarczej.

Ekonomia normatywna (postulatywna) zajmują się nią ekonomiści, którzy dokonują ocen wartościujących, stwierdzając, jakie ich zdaniem powinny być ceny, płace, zatrudnienie, czy poziom produkcji oraz jaka polityka gospodarcza jest sprawiedliwa, a jaka nie. Niekiedy oreślana jesy mianem e. postulatywnej ponieważ wartości wyznawane przez poszczególnych ekonomistów często różnią się zasadniczo, wobec tego również ich propozycje są bardziej zdeterminowane ocenami etycznymi (np. rozumienie sprawiedliwości społecznej) niż wynikami analizy opartej na określoonych założeniach teoretycznych.

Co to jest model ekonomiczny i dlaczego jest wykorzystywany w badaniach ekonomicznych?

Model ekonomiczny uproszczony schemat funkcjonowania gospodarki narodowej lub ogólniej- zjawiska ekonomicznego. Wyróżniamy modele:

- opisowy którego przykładem może być model konkurencji doskonałej w warunkach kapitalistycznej gospodarki rynkowej.

- matematyczno- cybernetyczny jego podstawą są równania i nierówności matematyczne oraz wykresy i schematy. Matematyka oferuje precyzyjnie wypracowany aparat pojęć i metod analizy w postaci teorii funkcji, których zastosowanie ułatwia w dużym stopniu studiowanie zagadnień ekonomicznych. Wciąż mamy do czynienia z ruchem zmiennych i zależnych od siebie wielkości, matematyka ustala ich wzajemny stosunek.

Jakie funkcje ekonomiczne spełnia gospodarstwo domowe?

* każde gospodarstwo domowe niezależnie od wielkości, ma możliwość decydowania o tym, jak i gdzie zastosować zasoby, które posiada.* ma możliwość decydowania o tym, co i ile konsumować *dąży do maksymalizacji swojego zadowolenia (satysfakcji) i tym kieruje się przy podejmowaniu decyzji

Co to jest przedsiębiorstwo i jakie funkcje spełnia?

Przedsiębiorstwo obok gospodarstwa domowego, jest podstawowym podmiotem gospodarki rynkowej. Kreuje ono zarówno podaż jak i popyt. W swojej działalności dąży do efektywności i skuteczności. Aby realizować swoją działalność, musi zgromadzić odpowiednie czynniki i kapitał. Warunkiem jego przetrwania jest innowacyjność.

Przedsiębiorstwo jest to organizacja pod jednym zarządem, wyodrębniona ekonomicznie i prawnie, której celem jest działalność gospodarcza przynosząca zyski poprzez sprzedaż swoich produktów i usług. Wyznacza ono misję swojej działalności, a na jej podstawie formułuje cele i zadania oraz środki ich realizacji, pokrywa swoje wydatki ze swoich dochodów i osiąga zyski, samodzielnie wchodzi w porozumienia z innymi przedsiębiorstwami i organizacjami.

Funkcje wynikające z celów realizowanych przez przedsiębiorstwo:

- podażowa (produkcyjna) sprowadza się do wytwarzania dóbr i usługo raz kierowania ich na rynek (krajowy i międzynarodowy)

- popytowa - jako uczestnicy rynku, zgłaszają popyt na rzeczowe i osobowe czynniki produkcji, czyli efektów pracy innych przedsiębiorstw produkcyjnych i organizacji usługowych, jak banki, organizacje ubezpieczeniowe, placówki oświatowe, firmy konsultingowe i inne. Popyt na czynniki jest tym wyższy, im większa, bardziej różnorodna i skomplikowana jest produkcja dóbr i (lub) usług danego przedsiębiorstwa.

- społeczna - tworzenie miejsc pracy, współpracuje wielu pracowników różnym poziomie kwalifikacji, gdzie nawiązywane są różnorodne stosunki międzyludzkie (współpracy lub konkurencji). Powstają różnorodne konflikty, kształtują się określone nawyki pracy jak gospodarność i zdyscyplinowanie, dokonuje się proces edukacji całej załogi (zarówno profesjonalnej, jak i społecznej: w tym kształtuje się określony stosunek do środowiska przyrodniczego)

Dlaczego powstały i jaką rolę odgrywają w gospodarce spółki akcyjne?

Spółka akcyjna jest wzorem spółki kapitałowej (jej oparcie to kapitał akcyjny podzielony na udziały czyli akcje). Przystosowana jest ona do prowadzenia przedsiębiorstw o dużych rozmiarach. Do jej założenia konieczny jest kapitał założycielski w wysokości minimum 500 tyś. zł. Spółka ta pozwala przyciągnąć do udziału w niej szerokie rzesze drobnych akcjonariuszy, zainteresowanych dywidendami, którzy łącznie dostarczają znacznych kapitałów. Kapitał zaangażowany w spółce akcyjnej jest często anonimowy. Poszczególni akcjonariusze nie mają prawa kontrolowania spółki, odsunięci są także od prowadzenia jej spraw. Decydujący wpływ na działalność mają natomiast posiadacze znacznej liczby akcji zwanej pakietem kontrolnym akcji.. charakterystyczny jest również brak bliższych powiązań pomiędzy wspólnikami. Skład osobowy spółki akcyjnej jest zmienny.

Organami spółki są: zarząd, rada nadzorcza oraz walne zgromadzenie akcjonariuszy.

Jaki układ powiązań występuje między gospodarstwem domowym a przedsiębiorstwem?

3- gospodarstwa domowe sprzedają przedsiębiorstwom czynniki produkcji (np. produkty rolne, praca)

4- w zamian przedsiębiorstwa wypłacają wynagrodzenie za dostarczone dobra i usługi

5- przedsiębiorstwa produkcyjne i usługowe oferują wyprodukowane przez siebie produkty i usługi (np. żywność, odzież, usługi fryzjerskie)

6- za wyżej wymienione produkty i usługi musi nastąpić zapłata

Oczywiście w tym obrocie bardzo ważną rolę odgrywa także rząd:

1- wpłaty na rzecz skarbu państwa np. w formie podatków

2- transfery rent i emerytur, spłata obligacji których emitentem był skarb państwa

Jaką rolę w systemie gospodarczym odgrywają banki komercyjne?

Banki komercyjne gromadzą środki finansowe jednostek gospodarczych, instytucji finansowych i publicznych oraz oszczędności ludzi. Wykorzystując zgromadzone środki udzielają kredytów jednostkom gosp., instytucjom finansowym i publicznym oraz ludności (gosp. domowym). Swoje nadwyżki lokują także w innych bankach i papierach wartościowych. Wszystkie strumienie pieniądza przepływają przez banki, które dzięki temu zajmują szczególne miejsce w systemie gospodarczym. Nie należy zapomnieć o bezpośrednich związkach pieniężnych (płatnościach gotówkowych) między takimi uczestnikami obiegu pieniężnego jak producenci , kupcy, gosp. domowe. Dopiero w sytuacji występowania pieniądza w postaci kredytu, depozytu czy weksla konieczny jest udział banku jako instytucji pośrednictwa finansowego.

Co to jest rynek i jakie spełnia on funkcje w gospodarce?

Rynek ogół warunków ekonomicznych, w których dochodzi do zawierania transakcji wymiennych między sprzedawcami oferującymi towary i usługi a nabywcami reprezentującymi potrzeby poparte określonymi funduszami nabywczymi.

Funkcje -dokonuje wyceny różnych dóbr (produktów, usług i zasobów gosp.)

-jest źródłem informacji dla podmiotów gosp. dostarcza podmiotom najbardziej obiektywnej informacji i ich cenach i relacjach cen, podaży i popytu na poszczególne produkty oraz usługi czynników produkcji oprocentowania depozytów, kredytów bankowych, relacji rentowności różnych rodzajów działalności gosp. relacji płac różnych pracowników

-jest niezbędnym warunkiem racjonalnego wykorzystania zasobów gosp., zarówno zasobów produktów jak i czynników produkcji (pracy, ziemi i kapitału)

-umożliwia ustalanie stanów równowagi w gosp. Parametry rynkowe (ceny, stawki płac, stopy procentowe itp.) dostarczają podmiotom gosp. (uczestnikom rynku) ważnych sygnałów. Reakcja na te sygnały są działania uczestników rynku, których efektem może być powstawanie przywracanie i utrzymywanie się stanów równowagi w gosp.

- jest weryfikatorem społecznej przydatności produkcji i zarazem mechanizmem dostosowywania produkcji do potrzeb. Dopiero na rynku okazuje się czy dana produkcja znalazła uznanie nabywców

- pełniąc w/w funkcje jest równocześnie podstawowym mechanizmem rozwiązywania 3 kluczowych problemów każdej gosp., tzn. co jak i dla kogo produkować

Co to jest popyt i jakie są czynniki określające wielkość popytu?

Popyt jest to ilość dobra, jaką nabywcy gotowi są kupić w określonym czasie przy danym poziomie ceny i w określonym czasie.

Wielkość popytu odnosi się do szczególnego zestawienia ceny i ilości, jest więc wybranym punktem na krzywej popytu. Zmiana wielkości popytu odpowiada ruchowi po krzywej popytu i jest wywołana zmianą ceny. Natomiast popyt odnosi się do wszystkich relacji cen i ilości, toteż zmiana popytu odpowiada przesunięciu całej krzywej popytu. Przesunięcie krzywej popytu może być spowodowane zmianą każdego z omówionych czynników wpływających na wielkość popytu, z wyjątkiem ceny (czyli czynników poza cenowych).

Czynniki

-preferencje nabywców (moda, gusta, postęp cywilizacyjny)

-dochody konsumentów

-poziom cen danego dobra czy usługi

-ceny dóbr substytucyjnych

-ceny dóbr komplementarnych

-pozostałe np. reklama, opinie

18. Dlaczego popyt jest malejącą funkcją ceny?

Między ceną danego dobra a wielkością popytu występuje zależność odwrotna. Im niższa jest cena, tym wyższy popyt, i na odwrót - przy wyższej cenie popyt jest mniejszy

Co to jest podaż i jakie są czynniki określające podaż?

Podaż, ilość towaru, którą dostawcy są skłonni dostarczyć na rynek w określonym czasie. Przy niezmienności innych warunków rynkowych wzrostowi ceny towaru towarzyszy wzrost podaży, a obniżaniu się ceny - spadek wielkości podaży. Dla danego towaru rozróżnia się podaż indywidualną (ze strony pojedynczego dostawcy) i podaż rynkową (ze strony wszystkich dostawców). Podaż wszystkich towarów ze strony wszystkich dostawców to podaż globalna (zagregowana). Zmiany podaży dokonują się m.in. pod wpływem zmian poziomu kosztów produkcji, wynikających bądź to ze zmian cen czynników produkcji, bądź z postępu technicznego, pod wpływem inwestycji, handlu zagranicznego, warunków naturalnych związanych z procesami wytwórczymi.

Jaka jest różnica miedzy przesuwaniem się wzdłuż krzywej popytu a przesuwaniem się z jednej krzywej popytu na drugą?

Przesuwanie się wzdłuż krzywej popytu ma miejsce wtedy gdy zmianie ulega cena danego dobra lub usługi. Gdy cena maleje popyt rośnie (odzwierciedleniem tego jest ruch po krzywej popytu w dół)

Przesuwanie się z jednej krzywej popytu na drugą dzieje się tak wtedy gdy zmianie ulegają pozostałe czynniki mające wpływ na popyt a więc ceny innych dóbr powiązanych z danym dobrem, dochody nabywców oraz ich gusta i preferencje.

Co to są preferencje konsumenta i jakie czynniki wyznaczają ich hierarchię?

Preferencje konsumenta określają wybór jakiego musi dokonać konsument, biorąc pod uwagę priorytetowe dla niego czynniki. Każdy konsument posiada indywidualne preferencje w zaspokajaniu swoich potrzeb. Jest to wybór jakiego każdorazowo dokonuje konsument dążąc do optymalnego wykorzystania dochodu i zaspokajania swoich potrzeb (najlepszy z możliwych koszyk dóbr)

Czynniki określające preferencje konsumenta: *obiektywne- zw. z biologicznymi uwarunkowaniami życia człowieka oraz z warunkami klimatycznymi z okresową zmiennością czynników atmosferycznych * wynikające z poziomu rozwoju ekonomicznego danego kraju *przeciętnych warunków życia ludności oraz ukształtowanych historycznie systemów produkcji, które determinują przeciętny poziom wydajności pracy *kulturowe- obyczaje, tradycje narodowe, warunki społ. I wierzenia religijne, działanie efektu demonstracji (e. naśladownictwa)*o charakterze subiektywnym- indywidualne upodobania, gusty konsumentów, poziom wykształcenia, cechy charakteru, stan zdrowia, wiek, itp.

Czy preferencje konsumenta mają wpływ na kształtowanie się popytu? Jeśli tak, to w jaki sposób? Czy p.k mają charakter stały czy zmienny?

Oczywiście że mają wpływ, jeżeli konsument nie preferuje danego dobra czy usługi nie nabędzie jej w danym momencie. Może się zdarzyć tak że preferencje konsumenta ulegną zmianie i konsument kupi dane dobro czy usługę. W zależności od tego czy konsument preferuje daną rzecz, tworzy popyt na to dobro lub nie.

Co to są dobra pierwszej potrzeby, a co to są dobra wyższego rzędu?

Dobra I potrzeby - dobra które są nam niezbędne do prawidłowego funkcjonowania np. cukier. Mają one elastyczność dochodową mniejszą od jedności. Każde dobro niższego rzędu jest dobrem pierwszej potrzeby gdyż ma elastyczność dochodową ujemną. Ale dobra pierwszej potrzeby to także dobra normalne o elastyczności dochodowej w przedziale od 0 do 1. gdy dochód maleje udział dóbr zwykłych będących dobrami pierwszej potrzeby również maleje, gdyż wzrost dochodu o 1% zwiększa popyt o mniej niż 1%.

Dobra wyższego rzędu (luksusowe) to przeważnie towary wysokiej jakości, które mają substytuty niższej jakości. Dobrami wyższego rzędu są np. samochód marki mercedes (a nie mały ford), atrakcyjna wycieczka zagraniczna (a nie krajowa) Dobra wyższego rzędu mają elastyczność dochodową wyższą od jedności. Wraz ze wzrostem dochodu popyt na te dobra rośnie.

Jakie są współzależności między popytem a ceną?

Współzależności między popytem a ceną są bardo silne. Popyt w linii prostej zależy od ceny. Jeżeli cena danego dobra spada popyt na to dobro rośnie i odwrotnie: jeżeli cena dobra rośnie popyt na to dobro maleje. To w jakim stopniu popyt zależy od ceny (lub czy w ogóle zależy) możemy sprawdzić licząc cenową elastyczność popytu:

Ecp= względna % zmiana popytu

względna % zmiana ceny ,jeżeli

Ecp= 0- zmiana ceny nie powoduje zmiany popytu (popyt sztywny)

Ecp= 1 - względna zmiana popytu jest równa względnej zmianie ceny (elastyczność wzorcowa)

Ecp>0 i <1- względna zmiana popytu jest mniejsza od względnej zmiany ceny (popyt małoelastyczny)

Ecp>1- względna zmiana popytu jest większa od względnej zmiany ceny (popyt wysoceelastyczny)

Jakie są główne zależności między dochodami konsumentów a kształtowaniem się wielkości popytu?

Wyróżnia się nominalne i realne dochody ludności. Dochody nominalne są wyrażone w jednostkach pieniężnych i nie uwzględniają zmian poziomu cen. Natomiast dochody realne wyrażają to, co można nabyć za dochód nominalny przy istniejącym poziomie cen. Zależność między poziomem realnych dochodów ludności a popytem jest na ogół dodatnia, tzn. im wyższe są dochody realne ludności, tym wyższy jest zwykle popyt na dany towar, i odwrotnie. Niekiedy przy większych dochodach konsumenci mogą nabywać mniejsze ilości pewnych dóbr, a większe innych, np. mniej odzieży z włókien syntetycznych, a więcej z włókien naturalnych. Zmiany dochodów realnych powodują więc zmiany struktury konsumpcji.

Na czym polega paradoks Giffena, a na czym przypadek Veblena (efekt snoba)?

Paradoks Giffena niskie zbiory wywołały wzrost cen chleba, jednak nie spowodowało spadku jego konsumpcji, wręcz przeciwnie, nastąpił wzrost popytu na chleb wśród ubogiej ludności robotniczej. Gdyż przy skromnych budżetach wzrost ceny chleba uniemożliwiał zakup innych artykułów żywnościowych, a chleb zastępował te artykuły ze względu na wartości odżywcze, przy czym ciągle jeszcze miał relatywnie niską cenę w porównaniu z innymi artykułami. Spadek dochodów realnych, wywołany wzrostem cen chleba, zmusił więc ubogą ludność do zmiany struktury konsumpcji, w kierunku ograniczenia zakupów i spożycia droższych artykułów żywnościowych na rzecz tańszych artykułów, czyli chleba, który mimo wzrostu cen był nadal najtańszym źródłem pożywienia. W przypadku dóbr podstawowych, przy niskich dochodach, mimo wzrostu ceny podstawowego składnika żywności, popyt na ten składnik wzrasta, gdyż inne produkty są nieosiągalne ze względu na jeszcze wyższe ceny. Współcześnie paradoks ten może wystąpić w odniesieniu do dóbr niższego rzędu (mąki, ziemniaków, chleba gorszych gatunków mięsa) i dotyczyć grup ludności o niskich dochodach, w których wydatki na żywność stanowią znaczną część budżetów rodzinnych.

Paradoks Veblena dotyczy dóbr luksusowych, które są przedmiotem pokazowej konsumpcji, wynikającej z chęci demonstracji, takich jak biżuteria, drogie samochody, jachty, luksusowe domy. Dobra te nabywane są przez bogate warstwy społeczne nie tyle ze względu na ich wartości użytkowe, lecz ze względu na ich wysoką cenę. Posiadanie tych dóbr zapewnia odpowiedni prestiż i jest wyróżnikiem wysokiego statusu majątkowego i społecznego.

Na czym polega prawo Engla i jaką rolę odgrywa w badaniu współczesnej gospodarki?

Prawo Engla wyraża następujące prawidłowości: w miarę wzrostu dochodów zmniejsza się procentowy udział wydatków na żywność w całości wydatków konsumpcyjnych gospodarstwa domowego, rośnie natomiast procentowy udział wydatków na dobra trwałego użytku, a następnie na zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu w zakresie kształcenia, ochrony zdrowia, kultury, wypoczynku, turystyki, rozrywki itp.

rys. 1 Krzywa Engla dla dóbr niższego rzędu. 1 część krzywej (do punktu A) obrazuje sytuację, w której konsumenci dysponują stosunkowo niski dochodami, nie wystarczającymi nawet na zaspokojenie potrzeb podstawowych. Popyt silnie reaguje nawet na niewielki przyrost dochodów. (Od punktu A do B) wrażliwość popytu na zmianę zmniejsza się. Po przekroczeniu punktu B część dóbr niższego rzędu zostaje zastąpiona d wyższego rzędu co spowoduje bezwzględny spadek popytu na dobra niższego rzędu, niezależnie od dalszego wzrostu dochodów.

rys. 2 Krzywa Engla dla dóbr konsumpcyjnych 1 potrzeby. Przyrosty popytu względem dochodu są coraz mniejsze. W punkcie A, przy dochodach równych Y, popyt osiąga stan nasycenia, w związku z czym pozostaje na stałym poziomie, niezależnie od dalszego wzrostu dochodów.

rys. 3 Krzywa Engla dla dóbr luksusowych. Popyt na nie pojawia się dopiero po osiągnięciu pewnego poziomu dochodów Y, i rośnie szybciej niż wzrastają dochody.

Jakie są funkcjonalne zależności między ceną a podażą dóbr i usług i czym różnią się one od współzależności między ceną a podażą na kształtowanie się cen?

Popyt a cena

Zależność pomiędzy popytem a ceną jest na ogół zależnością odwrotną. Wzrost ceny powoduje spadek popytu, spadek ceny powoduje wzrost popytu.

Typowa krzywa popytu

Wzrost ceny z C1 do C2 powoduje spadek popytu z Q1 do Q2 i odwrotnie spadek ceny z C2 do C1 powoduje wzrost popytu z Q2 do Q1. Poruszanie się po krzywej popytu w górę lub w dół jest graficznym odzwierciedleniem reakcji popytu na zmianę ceny.

Zmiana ceny powoduje dwojaki efekt:

- substytucyjny- wzrost ceny 1 dobra narusza dotychczasowa strukturę cen, czyli to dobro relatywnie droższym. Skłania to nabywcę do rezygnacji z dobra relatywnie tańszym

- dochodowy -wzrost ceny dobra wpływa na możliwości nabywcze konsumenta, obniża jego jego dochód realny. Konsument może teraz nabyć mniej dóbr. Siła tego efektu zależy od udziału dobra, którego cena wzrosła w ogólnych wydatkach konsumenta. Analogiczne efekty tylko skierowane w drugą stronę występuje przy spadku ceny.

Nietypowe relacje popytu na zmianę ceny:

Rys 1- popyt może nie reagować na zmianę ceny i wówczas jest doskonale nieelastyczny (sztywny). Dotyczy to dóbr, które zaspokajają niezbędne potrzeby i nie maja substytutów: trumny, sól, niektóre lekarstwa.

rys 2.- popyt reaguje na zmianę ceny krańcowo elastycznie- jest doskonale elastyczny. Przy cenie C, wyznaczonej przez rynek przedsiębiorstwo może zrealizować (sprzedać) cała produkcją. Przy cenie wyższej np. C2 nie realizuje ani 1 jednostki.

rys 3- zmiany popytu i ceny mogą być jednokierunkowe gdy wzrost ceny powoduje wzrost popytu, a spadek popytu spadek ceny.

Podaż a cena

Podaż podobnie jak popyt jest funkcją wielu zmiennych. Jeden z nich wynika niejako z definicji jest to cena. Podaż i cena zmieniają się w jednakowym kierunku. Wzrost ceny powoduje wzrost podaży, spadek ceny- zmniejszenie podaży.

Wzrost ceny z C1 do C2 powoduje wzrost podaży z Q1 do Q2 i odwrotnie spadek ceny z C2 do C1 powoduje spadek podaży z Q2 do Q1. Dzieje się tak dlatego, że wzrost ceny powoduje wzrost opłacalności produkcji co motywuje producenta do zwiększenia rozmiarów podaży. Odwrotnie oddziałuje spadek ceny.

Poruszanie się po krzywej podaży w górę lub w dół jest graficznym odzwierciedleniem reakcji podaży na zmianę ceny.

Co to są dobra substytucyjne oraz dobra komplementarne?

Dobra substytucyjne to takie, które mogą być wzajemnie zastępowane w zaspokajaniu potrzeb. Np. popyt na masło zależy nie tylko od jego ceny i od dochodów ludności, lecz również od cen substytutów, np. ceny margaryny. Gdy cena masła wzrośnie, to mogą zmniejszyć się jego zakupy przy równoczesnym zwiększeniu się ilości nabywanej margaryny.

Dobra komplementarne to takie, które muszą być równocześnie stosowane w celu zaspokojenia określonej potrzeby. Wielkość popytu np. na benzynę zależy nie tylko od jej ceny, ale również w pewnym stopniu od cen samochodów, gdyż towary te nabywane są łącznie.

Co to jest elastyczność popytu i jakie są miary i formy elastyczności popytu?

Stopień reakcji wielkości popytu na zmiany ceny towaru określa wskaźnik cenowej elastyczności popytu (E), będący relacją procentowej zmiany wielkości popytu do procentowej zmiany ceny. W zależności od jego poziomu wyróżnia się popyty:

sztywny (E = 0),

mało elastyczny (0 < E < 1),

proporcjonalny (E = 1),

elastyczny (E > 1) oraz

doskonale elastyczny (E ® Ą).

Wielkość wpływu zmian popytu, wynikającego z oddziaływania czynników poza cenowych, na zmianę ceny określa wskaźnik fleksybilności (giętkości) cen. Wzrost popytu - przy innych warunkach rynkowych niezmiennych - powoduje podwyżkę ceny, zmniejszenie popytu jest przyczyną obniżki ceny. Wpływ zmian dochodów na popyt mierzy się wskaźnikiem dochodowej elastyczności popytu, będącym relacją procentowej zmiany popytu do procentowej zmiany dochodów.

Proszę wyjaśnić pojęcie cenowej elastyczności popytu. Proszę podać wzór lub rozwiązać zadanie.

Reakcja popytu na zmiany cen dla poszczególnych towarów jest zróżnicowana. Do mierzenia stopnia reakcji popytu na zmianę ceny stosuje się współczynniki cenowej elastyczności popytu. Cenowa elastyczność popytu jest to stosunek względnej zmiany popytu do względnej zmiany ceny danego dobra (lub procentowej zmiany popytu do procentowej zmiany ceny). Współczynnik cenowej elastyczności popytu można przedstawić za pomocą następującego wzoru:

lub inaczej :
, gdzie

- współczynnik cenowej elastyczności popytu,

- wielkość popytu na dane dobro w okresie wyjściowym (przed zmianą ceny),

- zmiana wielkości popytu na dane dobro wywołana zmianą jego ceny,

- cena dobra w okresie wyjściowym (przed jej zmianą),

- zmiana ceny dobra, czyli różnica między ceną nową a jego ceną w okresie wyjściowym,

- procentowa zmiana ceny.

Spadkowi ceny z reguły towarzyszy wzrost popytu (i na odwrót), toteż współczynniki cenowej elastyczności popytu maja wartość ujemną. Aby nie operować wielkościami ujemnymi, przy wzorze dopisano znak minus, dzięki czemu współczynniki elastyczności przyjmują na ogół wartości dodatnie.

Współczynnik cenowej elastyczności popytu jest różny w każdym punkcie krzywej popytu i przybiera wartości od zera do nieskończoności.

Proszę wyjaśnić pojęcie dochodowej elastyczności popytu. Proszę podać wzór lub rozwiązać zadanie.

Wzrost dochodów realnych ludności powoduje zwiększenie popytu na różne dobra i usługi, przy czym reakcja popytu na zmiany dochodów jest różna dla różnych dóbr i usług. Zwieszone dochody są przeznaczone przede wszystkim na kupno tych dóbr i usług, których nabycie przy dotychczasowym poziomie dochodów było trudne, natomiast popyt na dobra i usługi nabywane dotychczas w dostatecznej ilości nie ulega istotniejszym zmianom, a na niektóre nawet się zmniejsza. W rezultacie wzrost dochodów powoduje zmiany w strukturze wydatków konsumpcyjnych. Analizując zależność popytu od dochodów realnych przyjmujemy upraszczające założenie, że ceny nie ulegają zmianom.

Miarą stopnia reakcji popytu na zmiany dochodów realnych jest współczynnik dochodowej elastyczności popytu, będący stosunkiem względnej zmiany popytu na określone dobro do względnej zmiany dochodów realnych (lub procentowej zmiany popytu do procentowej zmiany dochodów). Zależność tę można wyrazić za pomocą następującego wzoru:

lub inaczej;
gdzie:

-współczynnik dochodowej elastyczności popytu,
- wielkość popytu na dane dobro w okresie wyjściowym (przed zmianą dochodów)
-zmiana wielkości popytu na to dobro spowodowana zmianą dochodów
- dochody realne w okresie wyjściowym,
- różnica między aktualnymi dochodami realnymi a dochodami realnymi w okresie wyjściowym,

-procentowa zmiana wielkości popytu
- procentowa zmiana dochodów realnych.

Znajomość dochodowej elastyczności popytu umożliwia prognozowanie zmian wielkości i struktury popytu konsumpcyjnego, zachodzących pod wpływem wzrostu gospodarczego i podwyższania poziomu zamożności społeczeństwa. Badanie zmian struktury popytu pod wpływem zmian dochodów jest przydatne do obliczania wskaźnika kosztów utrzymania w różnych grupach społecznych i zawodowych ludności oraz do prowadzenia odpowiedniej polityki socjalnej przez państwo.

Badania nad reakcjami popytu na zmiany dochodów oraz budżetami domowymi pozwoliły określić kolejność i rozmiary wydatków przeznaczonych przez konsumentów na zakup określonych dóbr i usług. Najpierw zaspokajane są potrzeby podstawowe, zwłaszcza zaś żywnościowe, pozostałą część dochodów może być przeznaczona na zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu, stosownie do gustów i prefe4rencji poszczególnych konsumentów.

Proszę wyjaśnić pojęcie mieszanej elastyczności popytu. Co to są dobra substytucyjne, a co to są dobra komplementarne?

Elastyczność mieszana popytu (krzyżowa) jest to stosunek względnej zmiany popytu na dane dobro do względnej zmiany ceny innego dobra, pozostającego z nim w związku substytucyjnym lub komplementarnym (albo stosunek odpowiednich procentowych zmian tych wielkości). Współczynnik elastyczności mieszanej popytu można przedstawić w następującej postaci:

lub inaczej,
gdzie,

-współczynnik mieszanej elastyczności popytu,

- wielkość popytu na dobro A w okresie wyjściowym

- zmiana wielkości popytu na dobro A wywołana zmian ceny dobra B, będącego w związku substytucyjnym lub komplementarnym z dobrem A

- cena dobra B w okresie wyjściowym,

-zmiana ceny dobra B

- procentowa zmiana wielkości popytu na dobro A,

- procentowa zmiana ceny dobra B.

Dla dóbr substytucyjnych zmiany ceny i popytu odbywają się w tym samym kierunku, w związku z tym współczynnik elastyczności mieszanej popytu jest liczbą dodatnią. Jeżeli wzrasta cena masła, to rośnie popyt na margarynę, i na odwrót- gdy cena masła maleje, to zmniejsza się popyt na margarynę.

Dla dóbr komplementarnych zmiany ceny i popytu następują w przeciwnych kierunkach, dlatego też współczynnik elastyczności mieszanej jest liczbą ujemną. Jeśli np. cena samochodów wzrasta, to maleje popyt na benzynę, i na odwrót- gdy cena samochodów maleje, to popyt na benzynę wzrasta. Dla dóbr niezależnych współczynniki elastyczności mieszanej popytu są równe zeru.

Kto i dlaczego może zastosować ceny maksymalne oraz minimalne?

W przypadku ustalenia cen maksymalnych na określone towary lub usługi sprzedawcom nie wolno stosować cen wyższych, gdyż jest to nielegalne. Ceny maksymalne wprowadzane są na ogół w sytuacji braku pewnych dóbr na rynku, w celu ochrony konsumentów przed nadmiernie wysokimi cenami. Np. zbyt wysokie ceny żywności mogą prowadzić do pogorszenia sytuacji ludzi o niskich dochodach. Aby do tego nie dopuścić, przy braku żywności, np. na skutek nieurodzaju, rząd może ustalić ceny maksymalne. Konsumenci mający kłopoty z niedoborami towarów mogą wywierać nacisk na rząd w celu stworzenia systemu centralnie administrowanego racjonowania. W takich przypadkach cenie maksymalnej towarzyszy system sprzedaży kartkowej, który pozwala podzielić istniejącą podaż według kryteriów ustalonych przez państwo.

Wprowadzenie cen minimalnych zmierza do podwyższenia cen dla producentów lub dostawców. Określenie ceny minimalnej oznacza, że dane dobro lub usługa nie mogą być sprzedawane poniżej tej ceny. Przykładem dolnego poziomu ceny jest ustalenie minimalnego wynagrodzenia za jedną godzinę pracy w skali kraju, które prowadzi do wzrostu płac.

Co oznaczają pojęcia użyteczność całkowita oraz użyteczność krańcowa

Użyteczność całkowitą otrzymamy sumując ilości użyteczności otrzymane przy zakupie n jednostek dobra yi , wynikającą z zakupu dobra yi

Użyteczność całkowita jest sumą satysfakcji (zadowolenia), osiągniętej dzięki zakupowi n jednostek dobra yi. Możemy także analizować dodatkową użyteczność będącą efektem konsumpcji dodatkowej (krańcowej) jednostki dobra yi.

Użyteczność krańcowa oznacza zmianę użyteczności całkowitej, spowodowane zmianą ilości konsumowanego dobra o jednostkę czyli inaczej wzrost satysfakcji konsumenta wynikający ze zwiększenia konsumpcji danego dobra o kolejną dodatkową jednostkę.

Użyteczność krańcową można wyrazić następująco:

UK= dU / dy, gdzie UK- użyteczność krańcowa DU- zmiana użyteczności całkowitej (pochodna) spowodowana zmianą ilości konsumowanego dobra dyi - zmiana ilości konsumowanego dobra i

Wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra zwiększa się użyteczność całkowita ale rośnie ona w tempie malejącym. Wynika to z faktu, że użyteczność krańcowa, jako efekt konsumpcji dodatkowej jednostki tego samego dobra, maleje.

Prawo malejącej użyteczności krańcowej polega na tym, że wraz ze wzrostem konsumowanej ilości dobra, jego krańcowa użyteczność, ma tendencję do zmniejszania się. Im większy zapas danego dobra, tym mniejsza jego użyteczność krańcowa. UK diamentów jest wyższa od UK wody, gdyż ze względu na ich rzadkość konsumpcja jest znacznie ograniczona.

Dysponując stałym dochodem przy danych rynkowych cenach dóbr konsument może osiągnąć punkt maksymalnej użyteczności (punkt równowagi) dokonując zakupów danego dobra aż do poziomu, w którym UK jednostki pieniężnej wydawanej na to dobro zrówna się z UK jednostki pieniężnej wydawanej na inne dobro.

Na czym polega efekt substytucji? Jak wpływa on na decyzje wyboru konsumenta?

Efekt substytucji polega na tym, że zmiana ceny danego dobra zmiana relację jego ceny do cen pozostałych dóbr, przez co powoduje substytucję przy czym dobra, które relatywnie drożeją, są zastępowane dobrami relatywnie taniejącymi.

Na skutek wzrostu ceny danego dobra konsumenci kupują go mniej, gdyż wybierają dobra relatywnie tańsze, co oznacza że wielkość popytu na dane dobro maleje; spadek ceny działa w kierunku odwrotnym.

W jaki sposób substytucja dóbr wpływa na kształtowanie się wielkości popytu?

Zmiany cen określonego dobra wywołują zmiany popytu na dobro substytucyjne w tym samym kierunku (wzrost ceny dobra- wzrost popytu na jego substytut).nnNp. gdy cena określonego dobra wzrośnie zmniejszy się popyt na to dobro przy równoczesnym wzroście popytu na dobro substytucyjne, którego cena jest względnie niższa.

Przykładami substytutów są masło i margaryna, sok pomarańczowy i sok porzeczkowy, kanapka z szynką i kanapka z polędwica. Jeżeli np. cena dobra spada to ograniczymy konsumpcję tego dobra, czyli kupujemy więcej tańszego dobra.

W jaki sposób można dokonać klasyfikacji kosztów produkcji?

K zmienne- uzależnione są od wielkości produkcji - proporcjonalne- wzrastają w tym tempie co produkcja - progresywne wzrastają szybciej niż wielkość produkcji - degresywne- rosną wolniej niż wielkość produkcji

K stałe- niezależną od wielkości produkcji - użyteczne- wyst w momencie gdy firma w pełni wykorzystuje zdolności produkcyjne - nieużyteczne- kiedy firma nie wpełni wykorzystuje zdolności produkcyjne

K mieszane- np. rachunek za telefon, za energię

K istotne- przyszłe wydatki pieniężne, różnica między 2 alternatywnymi decyzjami

K utracone- przesadzone, k które są wynikiem wcześniejszych podjętych decyzji

K utraconych możliwości- alternatywne

K krańcowe- wytworzenia dodatkowej jednostki produkcji

Jakie są współzależności między utargiem przedsiębiorstwa, kosztami produkcji a zyskiem?

Dla każdego przedsiębiorstwa istotna jest odpowiedź na 2 pytania: jak, przy danych rozmiarach produkcji, kształtują się koszty wytwarzania oraz ile wyniesie utarg ze sprzedaży. Koszty wytwarzania przy każdej wielkości produkcji zależą od zastosowanej technologii, określającej ilość czynników produkcji niezbędnych do wytworzenia danej produkcji, oraz od cen poszczególnych czynników, decydujących o sumie wydatków przedsiębiorstwa na ich zakup. Uzyskany ze sprzedaży produktów utarg zależy od kształtowania się krzywej popytu na wyroby danego przedsiębiorstwa. Krzywa ta określa cenę, przy której dana wielkość produkcji może być sprzedana, a tym samym decyduje o poziomie utargu przedsiębiorstwa. Zysk stanowi nadwyżkę utargu nad kosztami. Najważniejszym elementem teorii podaży jest założenie, że celem wszystkich przedsiębiorstw jest maksymalizacja zysku. Analizując zmiany kosztów i utargu zachodzące pod wpływem zmian wielkości produkcji, przy której osiągają maksymalny zysk. Dlatego dla zrozumienia mechanizmu podejmowania przez przedsiębiorstwa decyzji dotyczących wielkości produkcji niezbędna jest analiza czynników określających kształtowanie się utargu i kosztów.

Jakie znaczenie dla analizy kosztów ma podział na koszty stałe i koszty zmienne?

Z punktu widzenia kształtowania się kosztów całkowitych względem wielkości produkcji wyróżnia się koszty zmienne, które rosną wraz ze wzrostem produkcji, a maleją w związku z jej obniżaniem się, oraz koszty stałe, których poziom nie wykazuje wahań wraz ze zmianami produkcji w krótkim czasie i koszty względnie stałe charakterystyczne dla długich okresów. K. zmienne mogą być: proporcjonalne, degresywne, progresywne oraz regresywne. Udział określonego rodzaju kosztów zmiennych oraz k stałych w k całkowitych jest ważnym parametrem pozwalającym określić najbardziej opłacalną wielkość produkcji oraz korzyści skali.

Co to jest i w jaki sposób jest wyznaczane minimum produkcji w przedsiębiorstwie?

Każde przedsiębiorstwo opłaca stale gotówką tylko koszty zmienne, gdyż koszty stałe są kosztami historycznymi, tzn. poniesionymi w przeszłości i już nie można ich zmienić. Wobec tego w krótkim okresie może opłacać się produkcja, przy której cena pokryje tylko przeciętne koszty zmienne. Koszty te osiągają swój najniższy poziom w punkcie e, w którym krzywa kosztów krańcowych przecina krzywą przeciętnych kosztów zmiennych. Jest to tzw. minimum rozmiarów produkcji, gdyż produkcja mniejsza niż ona nie opłaca się.

Co to jest i w jaki sposób jest wyznaczane techniczne optimum produkcji w przedsiębiorstwie?

Przedsiębiorca osiąga techniczne optimum produkcji w punkcie, w którym krzywa kosztów krańcowych Kk przecina krzywą przeciętnych kosztów całkowitych Kpc. Wykres A

Możemy to zapisać równaniem: Kk= Kpc (warunek optimum produkcji). Zwykle od pewnej produkcji przyczyny odpowiadające za niekorzyści skali biorą gorę nad przyczynami powodującymi korzyści skali, co sprawia, że krzywa kosztów przeciętnych przestaje spadać i zaczyna rosnąć. Wielkość produkcji, przy której do tego dochodzi, nazywamy optimum technicznym. Na wykresie B po przekroczeniu przez wielkość produkcji optimum technicznego, Qb kończą się korzyści skali i zaczynają się wznosić. Jest to przyczyną „U-kształtności” wykresu długookresowych kosztów przeciętnych.

Co to jest optimum ekonomiczne w przedsiębiorstwie i przy jakiej wielkości produkcji może ono zastać osiągnięte?

Przedsiębiorca osiąga maksimum zysku w punkcie przecięcia się krzywej kosztów krańcowych z krzywą utargu krańcowego, oznaczonym symbolem e. Zapisujemy to równaniem Kk= Uk

Ten punkt wyznacza optymalne rozmiary produkcji w przedsiębiorstwie, czyli Q3. nazywany jest on optimum ekonomicznym. W optimum ekonomicznym następuje maksymalizacja zysku całkowitego.

Proszę wyjaśnić pojęcia: utarg całkowity, u. przeciętny, u. krańcowy

W warunkach konkurencji doskonałej przedsiębiorstwo jest jednym z licznych podmiotów na rynku. Zwiększenie podaży przez przedsiębiorstwa nie wpływa na poziom ceny. Wykres ceny © jest prostą równoległą do osi odciętych.

Utarg całkowity (Uc) czyli przychód ze sprzedaży, jest równy iloczynowi ilości sprzedanych produktów (Q) i ich ceny.

Utarg przeciętny (Up=
) jest sumą pieniędzy uzyskanych za jednostkę sprzedanego towaru. Ze względu na to, że cena nie zmienia się wraz ze zmianami sprzedaży, u. przeciętny jest równy cenie. Również u. krańcowy czyli przyrost u. całkowitego związany ze wzrostem sprzedaży o jedną dodatkowa jednostkę (Uk=
) jest równy cenie ponieważ przedsiębiorstwo każdą następną jednostkę produkcji sprzedaje po tej samej cenie.

Utarg c, p i k w warunkach konkurencji doskonałej

Dlaczego punkt przecięcia się krzywej kosztu krańcowego a utargiem krańcowym wyznacza optimum ekonomiczne w przedsiębiorstwie w warunkach konkurenci doskonałej?

Ponieważ kiedy punkt przecięcia się krzywej kosztu krańcowego z utargiem krańcowym ukazuje on jak wielka musi być produkcja, aby była opłacalna, ponieważ koszt krańcowy to reakcja kosztu całkowitego na zwiększenie się produkcji o jednostkę a utarg krańcowy to wzrost utargu całkowitego wywołany zwiększeniem produkcji o jedną jednostkę oznacza to, że koszt krańcowy wyprodukowania danego dobra nie jest większy od utargu krańcowego i przy takim koszcie krańcowym można wyprodukować tyle dobra, aby uzyskać taki utarg krańcowy.

Na czym polega wybór optymalnej metody wytwarzania w przedsiębiorstwie?

Polega na tym aby wybrać jak najlepszą metodę produkcji, aby przedsiębiorstwo przynosiło zysk, aby umiało wykorzystać odpowiednio siłę roboczą i technologię, aby zapewniała odpowiednią płynność finansową.

Pojęcie monopolu, stopnie monopolizacji i formy organizacyjne przedsiębiorstw monopolistycznych.

Monopol zrzeszenie przedsiębiorstw skupiające całość lub przeważającą część produkcji danej gałęzi gospodarki, wywierające istotny wpływ na zaopatrzenie rynku i uzyskujące dzięki temu szczególnie korzystne dla siebie warunki produkcji i sprzedaży

Stopnie monopolizacji

Monopol pełny na rynku znajduje się 1 przedsięb posiadające wyłączność na produkcję wyrobu lub usługi albo posiadające zdecydowanie największy udział w rynku (3050%) -produkty różnorodne lub zróżnicowane -brak możliwości wejścia na rynek opanowany przez monopol -1 sprzedający i wielu kupujących -założenie doskonałej informacji o rynku

Duopol- na rynku działają 2 wielkie przedsiębiorstwa, które łącznie mają wyłączność na produkcję wyrobów lub usług, albo posiadają największy udział w rynku; warunki rynkowe są podobne do warunków w monopolu pełnym, jednak między przedsiębiorstwami występuje konkurencja, która może między innymi doprowadzić do wejścia na rynek innych przedsiębiorstw, co może spowodować powstanie oligopolu.

Oligopol- to taki stopień monopolizacji, na którym niewielka liczba przedsiębiorstw opanowuje rynek danego produktu, ale między którymi wytwarzają się więzy silnych współzależności

-produkty mogą być jednorodne lub zróżnicowane

-liczba producentów- sprzedawców jest niewielka, ale liczba nabywców jest b duża

-dostęp do rynku jest ograniczony

-istnieje pełna informacja o rynku, przy czym poszczególne przedsięb konkurują ze sobą o dostęp do informacji.

Formy organizacyjne przedsiębiorstw monopolistycznych

Kartel- porozumienie przedsięb działających w ramach 1 gałęzi przemysłu, zazwyczaj o jednorodnej masowej produkcji (węgiel, stal, cukier), które ustalają wielkość produkcji dla wszystkich przedsięb łącznie oraz cenę po której produkt jest sprzedawany (cenę minimalną poniżej której nie można sprzedawać produktu). Może też nastąpić podział rynków zbytu między skartelizowanymi przedsięb. Przedsięb wyłamujące się z porozumienia, zwiększając produkcję lub sprzedaż lub obniżając cenę muszą płacić kary konwencjonalne. Przedsiębiorstwa wstrzymujące produkcję aby ograniczyć jej wielkość uzyskują tzw. premie postojowe. Obecnie kartele są zakazane, a próby ich tworzenia są karalne istnieją jednak kartele w szarej strefie oraz międzynarodowy kartel naftowy OPEC 1973, który odgrywa wielką rolę na rynku światowym ropy naftowej.

Syndykat- jest to forma monopolu zbliżona do kartelu ale posiadająca wspólne biuro sprzedaży dzięki, któremu kontroluje wielkości sprzedaży i ceny (przestępczość).

Trust- zespół przedsięb o różnych lub zbliżonych rodzajach produkcji, które są sobie podporządkowane w układzie pionowym; przedsiębiorstwo- matka posiadające akcje innych przedsięb podporządkowuje sobie cały układ.

Koncern- przedsięb lub grupa przedsięb obejmujących cykl produkcji danego wyrobu od wydobycia surowców aż po produkcję finalną, a nawet sprzedaż. Prowadzi zazwyczaj działalność w ramach szeroko pojętej gałęzi o zróżnicowanej, lub pokrewnej produkcji np., produkcja obrabiarek, samochodów, silników, pojazdów pancernych.

Konglomerat- przedsięb które podejmuje działalność produkcyjną lub usługową w dziedzinach nie objętych poprzednio tą dziedziną i często w gałęziach zupełnie różnych od zasadniczego obszaru działalności w sferze usług produkcji rolniczej, żywności itp.

Holding- grupa przedsięb w danej gałęzi lub w gałęziach pokrewnych, która działa w ramach podporządkowania i kontroli przez jedno centralne przedsięb, które samo nie prowadzi działalność kierowniczą, kontrolną i wspomagającą wobec pozostałych firm członkowskich holdingu.

Grupa kapitałowa- zespól przedsięb wytwórczych lub usługowych, który działa na zasadach zbliżonych do holdingu; pod 1 centralnym kierownictwem gł. Przedsięb, które samo prowadzi działalność produkcyjną i zazwyczaj jest największym i wiodącym przedsięb w danej grupie kapitałowej

Rola wielkich trans narodowych korporacji we współczesnej gospodarce światowej.

Rola jest wielka, gdyż wielkie międzynarodowe korporacje dysponują ogromnymi pieniędzmi, które mogą inwestować w nowe rynki, mogą zatrudnić nowych ludzi, stworzyć nowe miejsca pracy, wspomóc gospodarkę krajów biedniejszych. Ad 88

Porównanie optimum ekonomicznego przedsiębiorstwa w warunkach konkurenci doskonałej z optimum ekonomicznym przedsiębiorstwa monopolistycznego.

Optimum ekonomiczne przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej jest zupełnie inne niż optimum ekonomiczne przedsiębiorstwa monopolistycznego. Optimum ekonomiczne przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej, ponieważ optimum ekonomiczne nie zawsze uwzględnia zysk tego przedsiębiorstwa, ale takie, aby nie miały strat, optimum ekonomiczne zależy od warunków technicznych, ilości pracowników i możliwości wytwórczych w warunkach rzadkości zasobów i dlatego, że musi sprostać wielu konkurentom. Optimum ekonomiczne przedsiębiorstwa monopolistycznego nie musi uwzględniać konkurencji, bo jej nie ma i jej optimum jest takie, jakie sobie założą uwzględniając zysk.

Wpływ zmiany poziomu kosztów i popytu na rozmiary wytwarzanej produkcji w warunkach monopolu pełnego.

Jeżeli zmieniają się koszty wytwarzania produktu to zmniejszy się ilość wytwarzanych produktów, jeżeli popyt zmieni swoją wielkość to albo monopolista zwiększy swoją produkcję, bo dąży do zysku, albo zmniejszy wytwarzanie produkcji, by nie narazić się na straty.

Polega na tym, że monopolista może ustalić cenę, jaka mu się w danej chwili podoba, nie kieruje się wynikami popytu.

Na czym polega wykorzystanie złamanej krzywej popytu dla zbadania skutków zmian cenowych w oligopolu?

Pokazuje on, że gdy obowiązująca cena jest P1, wówczas oligopolista produkuje Q1 dóbr, znajdując się w pukcie A. Jeśli podniesie cenę wtedy konkurenci nie będą mogli zrobić tego samego, oligopolista może doprowadzić do znacznego spadku na swoje wyroby, powyżej punktu A, krzywa popytu jest względnie elastyczna. Jeśli natomiast oligopolista obniży cenę, postąpią tak samo jego konkurenci- udziały w rynku się nie zmienią, a cała gałąź przesunie się po krzywej w dół. Na tym odcinku krzywa popytu jest już nieelastyczna. Obniżka ceny zwiększa ilość, ale dzięki większej sprzedaży całej gałęzi. W punkcie Q1 utarg krańcowy jest nieciągły- przedsiębiorstwo napotyka nieelastyczną część złamanej krzywej popytu, utarg krańcowy drastycznie spada.

Jakie są główne cechy charakteryzujące konkurencję monopolistyczną?

* występuje wielu producentów, każdy z nich wytwarza stosunkowo małą część całkowitej produkcji * poszczególne firmy wytwarzają produkty niewiele różniące się od siebie, jednak wyroby 1 firmy mają pewne cechy odróżniające je od produktów innych firm* wejście na rynek jest dość łatwe ale kosztowne, nowa firma musi wprowadzić na rynek produkt odróżniający się od innych oraz zdobyć klientów* ważne są formy konkurencji poza cenowej, tj. reklama, jakość itp.* firmy mają ograniczoną kontrolę nad ceną produktu, zależy to od stopnia zróżnicowania produktu oraz od liczby i bliskości konkurentów

Jakie przedsiębiorstwo w warunkach oligopolu może osiągnąć pozycję przywództwa cenowego?

Oligopol- charakteryzuje się tym, że mała liczba producentów lub sprzedawców dominuje nad całym rynkiem danego wyrobu.

Firmy oligopolistyczne wytwarzają identyczne produkty, np. stal, miedź, cynk, albo produkty b. zróżnicowane np. samochody, środki piorące, papierosy. Wejście nowych firm na ten rynek jest b. trudne. Konkurencja nie cenowa odbywa się za pomocą reklamy oraz jakości. Firmy te są zależne od decyzji co do cen, decyzja 1 firmy może znacząco wpłynąć na sprzedaż pozostałych firm. Jeżeli 1 firma obniży cenę to w wyniku wzrostu sprzedaży zwiększy zyski kosztem konkurentów. Konkurenci wtedy mogą obniżyć ceny do tego samego poziomu, albo jeszcze niżej aby zwiększyć podaż. Powstaje tu wojna cenowa która przynosi straty wszystkim firmom. Firma może także podnieść cenę ale ponosi wtedy ryzyko utraty rynku, a inne firmy korzystają na utrzymaniu dotychczasowej ceny. W celu niedopuszczenia do wojny firmy zawierają porozumienia cenowe, zgodnie z którym razem mogą podnosić lub obniżać ceny. Przy braku porozumienia stosowana jest zasada przywództwa cenowego- 1 najsilniejsza firma odgrywa rolę przywódcy w zakresie kształtowania cen, a pozostałe firmy się dostosowują .

Typ konkurencji monopolistycznej to może być albo konkurencja na rynku monopolu albo oligopolu.

Zwalczają, dlatego, że trudniej jest wejść wtedy nowym firmom na rynek, rynek się nie rozwija.

Proszę wyjaśnić pojęcia: konkurencja doskonała, kon niedoskonała, kon monopolistyczna. Jakie jest uzasadnienie takiego podziału?

Konkurencja doskonała- występuje wtedy wielu kupujących i wielu sprzedających, jest swoboda wejścia i wyjścia z rynku, występuje identyczność produktów, doskonały dostęp do informacji dla wszystkich. Konkurencja niedoskonała- w oligopolu niewielka liczba sprzedających, liczba kupujących duża, znajomość rynku przez konsumenta średnia, struktura produktu- wiele produktów, bariery wejścia, wyjścia- zróżnicowane w tej konkurencji, cena zależy od decyzji konkurentów

Konkurencja monopolistyczna- sprzedający- jeden, liczba kupujących duża, znajomość rynku przez konsumenta średnia, standaryzacja produktu- jeden produkt, nie posiadający nawet zbliżonego substytutu, bariery wejścia, wyjścia- bardzo silne, ustalanie ceny tylko przez monopolistę.

Jaką rolę odgrywają korporacje transnarodowe w procesie globalizacji gospodarki współczesnej

Korporacje transnarodowe- prowadzą działalność gosp. na obszarze kilku państw, organizując tam odpowiednie odgałęzienia i filie. Siedzibę mają w 1 kraju, ale ich potencjał i rozległa aktywność przeobraziły je w ważny podmiot gosp. światowej.

Ich rola autonomiczna polega m.in. na tym, że rozbudowują względnie niezależną sieć międzynarodowych powiązań ekonomicznych, które niejednokrotnie modyfikują współzależności między krajowymi układami gospodarczymi. Korporacje te mogą działać jako potężna agendy sprzyjające światowej standaryzacji technologii i produkcji.

K.t. opanowały znaczną część światowego przemysłu motoryzacyjnego, chemicznego, elektronicznego i wydobywczego. Spośród 100 największych k.t. około 75% ma siedzibę na terenie St. Zjednoczonych Wartość obrotów tych firm jest wyższa niż dochód narodowy niejednego z państw.

Proszę wyjaśnić pojęcia: stopa amortyzacji i fundusz amortyzacyjny.

Stopa amortyzacji- wskaźnik procentowy zużycia środka trwałego w danym okresie w stosunku do jego wartości początkowej

Fundusz amortyzacyjny to wydatek poniesiony w przyszłości przy zakupie środków trwałych i rozliczany w czasie według następującej formuły: Am=F*1/t

Am- amortyzacja liczona w skali roku

F- księgowa wartość środka trwałego używanego w produkcji w ciągu dłuższego okresu

t- przewidywany okres eksploatacji danego środka trwałego

66. Czy optimum ekonomiczne w przedsiębiorstwie oznacza, że osiągnęło ono maksymalny zysk?

Tak oznacza to, że osiągnęło maksymalny zysk lub ewentualnie poniesie najniższe straty (np. przy wysokich kosztach stałych).

Gdy k krańcowy przewyższa k przeciętny, zatem przyczynia się do jego wzrostu. Zysk przedsięb rośnie tak długo jak długo k krańcowy jest niższy od utargu krańcowego. Gdy k krańcowy zrównuje się z utargiem krańcowym (i ceną) przedsięb osiąga maksimum zysku. Wyznacza wtedy optimum ekonomiczne przedsięb. Punkt któremu odpowiada poziom produkcji nazywany jest też punktem równowagi przedsięb gdyż maksymalizujące zysk przedsięb nie powinno być zainteresowane w odchodzeniu od niego tzn. ani z zwiększaniu rozmiarów produkcji powyżej poziomu produkcji, ani w ich zmniejszaniu. Zwiększanie produkcji prowadziłoby do obniżenia się zysku.

Pod wpływem jakich czynników przedsiębiorstwo podejmuje decyzje o wyznaczeniu optymalnej wielkości produkcji? Od jakich wielkości zależy osiągnięcie optimum ekonomicznego w przedsiębiorstwie w warunkach konkurenci doskonałej.

Kiedy na rynku jest dużo towarów, kiedy musi tak produkować, aby nie mieć strat, aby móc być konkurencyjnym na rynku? Zależy od jakości wyrobu, od ceny od utargu krańcowego. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących wielkości produkcji ważną dla przedsieb wskazówką jest kształtowanie się k jednostkowych przy różnych (wzrastających lub malejących) rozmiarach produkcji. Do takich analiz przydatna jest kategoria k krańcowych, która informuje o tym jak wzrastają k całkowite przy wzroście produkcji o jednostkę wyrobu (Kk=ΔKc/ΔQ). Ze względu na to iż suma k stałych jest jednakowa niezależnie od rozmiarów produkcji, k krańcowy wzrasta z powodu wzrostu k zmiennych. W okresie krótkim dysponujemy ograniczoną ilością określonego czynnika wytwórczego (np. maszyn i urządzeń), którego nie możemy powiększyć. Zwiększenie rozmiarów produkcji dokonuje się prze stopniowe dodawanie pozostałych czynników produkcji (surowców energii, robocizny). Zgodnie z prawem malejących przychodów po przekroczeniu pewnego pułapu rozmiarów produkcji każda następna próba powiększenia produkcji o jednostkę będzie wymagała coraz większych nakładów czynników zmiennych.

W jaki sposób kształtuje się zysk maksymalny w przedsiębiorstwie monopolistycznym?

Jeżeli cena przewyższa koszty przeciętne wówczas pojawia się zysk. Monopolista będzie osiągał maksymalny zysk, wtedy kiedy cena będzie znacznie przewyższać koszty przeciętne. Wie, że nie ma rynku konkurencji i że i tak sprzeda swoje dobra lub usługi.

Zysk monopolu jest różnicą między utargiem całkowitym (które powstaje z przemnożenia ilości sprzedanych produktów, przez cenę) i kosztami całkowitymi czyli iloczyn ilości sprzedanych produktów i k przeciętnego. Cena która umożliwia maksymalizacje zysku monopolowego określana jest jako cena monopolowa. Producent sam wyznacza wielkość produkcji maksymalizującej zysk musi on jednak brać pod uwagę czynniki wpływające na kształtowanie się krzywej popytu. Wysokość ceny monopolowej (zysku monopolisty) zależy przede wszystkim od cenowej elastyczności popytu. Im mniejsza jest elastyczność popytu, tym bardziej opłacalne jest dla monopolu ograniczenie rozmiarów produkcji ponieważ monopol może swobodniej podnosić ceny bez obawy poważniejszego spadku popytu.

Czy monopol ma pełną swobodę ustalania cen niezależnie od wielkości popytu?

Tak, ponieważ oni mają możliwość ustalić cenę między sobą niezależnie od wielkości popytu. Monopol może ustalać ceny względnie wysokie, zdecydowanie wyższe od rynku konkurencyjnego, to odbiorcy chcąc nie chcąc muszą płacić te ceny jakie dyktuje monopol.

Jakie są główne formy monopoli oraz typy konkurencji monopolistycznej? Dlaczego współczesne państwa zwalczają monopole?

Zwalczają je ponieważ ma wyłączność, dyktuje ceny działa przy tym na swoją korzyść niekoniecznie z jednoczesną korzyścią dla otoczenia. Już w końcu XIX w powstało ustawodawstwo antymonopolowe i państwowe instytucje przeciw monopolowe, te instytucje istnieją dziś niemal we wszystkich krajach ( a na pewno w krajach wysoko i średnio rozwiniętych) a także w Polsce. W Polsce jest urząd ochrony konsumenta i konkurenci który ma na celu zwalczanie monopoli oraz niedopuszczania do nadmiernej monopolizacji. Urzędy państwowe śledzą zachowanie się wielkich firm gdy dostrzegają np. utrzymywanie wysokich cen, niedostosowanie asortymentu produkcji do oczekiwań konsumentów. To kierownictwa firm są wzywane do udowodnienia że nie prowadzą działalności monopolistycznej. W przeciwnym razie nakładane są kary pieniężne. Władze mogą wydać nakaz podziału dużych przedsieb na kilka mniejszych aby odciąć wyłączność i zmierzać w kierunku układu konkurencyjnego. Skromne są rezultaty działań antymonopolowych, urzędy jedynie spowalniają proces monopolizacji.

Jaki jest wpływ korporacji trans narodowych na procesy postępu technicznego?

Wpływ ma wielki, ponieważ ma dostęp do najnowszych technologii i pomaga innym w dojściu do lepszego postępu technicznego. Są to duże przedsięb dysponujące dużym kapitałem, nastawione na zysk, w związku z tym prowadzi się często rozległe badania naukowe zmierzające do udoskonalenia metod wytwarzania do wprowadzenia nowych produktów. Dlatego te przedsięb są jednocześnie nośnikami postępu technicznego. Gdyż duże przedsięb mogą zatrudnić w laboratoriach naukowców, inżynierów oraz menadżerów od marketingu

Czy w warunkach współczesnych zmienia się funkcja celu wielkich korporacji?

Tak, na pewno funkcje celu się zmieniają w ciągu wielu lat, teraz celem wielkich korporacji nie jest maksymalizacja cen tylko utrzymanie się na rynku z powodu wielu innych konkurentów. Współczesne korporacje mają dostęp do różnych źródeł funduszy. Najważniejsze jest finansowanie ze środków własnych, osiąganych dzięki reinwestowaniu zysków czy funduszy amortyzacyjnych. Środki z zewnątrz pochodzą przede wszystkim z emisji akcji zwykłych (które są tytułami własności danej firmy), obligacji (które są zobowiązaniem do spłaty odsetek oraz kapitału w ciągu pewnego, ustalonego okresu) oraz z długu bankowego (nowsza fora kredytu otrzymywanego od instytucji finansowych).

Maksymalizacja cen i maksymalizacja zysku w monopolu, a funkcje celu wielkich korporacji transnarodowych.

Maksymalizacja cen i maksymalizacja zysków w monopolu jest niezwykle łatwe, gdyż monopolista zawsze w cenie uwzględnia swój zysk i może mieć najwyższy zysk, bo nie ma konkurencji. Celem korporacji transnarodowych jest zawsze zysk, jak i każdej firmy, ale na rynku konkurencji doskonałej jest to raczej nie możliwe, ponieważ na rynku jest wielu konkurentów i nie można stosować cen maksymalnych, bo nikt tego produktu nie kupi. Celem korporacji transnarodowych jest jak największe opanowanie rynku i zmniejszenie konkurencji.

---