Gips CaSO4 * 2 H2O�
������ Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): selenit - przezroczyste krysztay; krysztay tabliczkowe lub supkowe, czste bliniaki - jask�cze ogony; skupienia w�kniste
o ������� upliwo: doskonaa wg (010), wyrana wg (111)
o ������� Poysk: szklisty, perowy, jedwabisty
o ������� Barwa: bezbarwny (moe by zabarwiony - np Cu daje zabarwienie zielone; czsto zabarwiony brunatnawo)
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 1,5 - 2
o ������� Gsto: 2,32
o ������� Wystpowanie( i parageneza): ewaporaty; strefa wietrzenia siarczk�w w skaach osadowych; utwory hydrotermalne niskich temperatur; ekshalacje wulkaniczne.
o ������� agodny, cienkie blaszki s nieco gitkie
o ������� Wykorzystanie: materia rzebiarski - alabaster.
A�unit AAl3(SO4)2(OH)6 [A: K+, Na+, NH4+, Ca2+]
������� Ukad: trygonalny
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): zbite skupienia
o ������� upliwo: wyrana wg (0001); przeam muszlowy
o ������� Poysk: szklisty, perowy
o ������� Barwa: biay (czsto zabarwiony na �tawo, brunatnawo, czerwonawo)
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 3,5 - 4
o ������� Gsto: 2,6 - 2,9
o ������� Wystpowanie( i parageneza): produkt oddziaywania siarczanowych w�d hydrotermalnych na skay magmowe zawierajce skalenie potasowe (aunityzacja); skay osadowe; strefa wietrzenia; ewaporaty morskie
o ������� kruchy; piroelektryczny
o ������� Wykorzystanie:
Jarosyt AFe3(SO4)2(OH)6 [A: K+, Na+, NH4+, Pb2+, Ag+, H3O+]
������� Ukad: trygonalny
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): proszkowe skupienia, nerkowate, naloty, naskorupienia "�ta ziemia"
o ������� upliwo: wyrana wg (0001); przeam muszlowy, nier�wny
o ������� Poysk: szklisty, ywiczny, ziemisty
o ������� Barwa: ochrowy, �ty brunatny
o ������� Rysa: jasno�ta
o ������� Twardo: 2,5 - 3,5
o ������� Gsto: 2,91 - 3,26
o ������� Wystpowanie( i parageneza): hipergeniczny (wietrzenie pirytu)
o ������� kruchy; piroelektryczny
o ������� Wykorzystanie:
Aun A+ B3+ (SO4)2 * 12 H2O [A: K+, Na+, NH4+], [B: Al3+, Fe3+]
������� Ukad: regularny
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste, zbite, naciekowe, powoki i naskorupienia
o ������� upliwo: przeam muszlowy
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: bezbarwny, biaawy
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 2 -2,5
o ������� Gsto: 1,76
o ������� Wystpowanie( i parageneza): utlenianie pirytu w skaach ilastych i wglach; fumarole; produkt dziaania roztwor�w siarczanowych na skay magmowe zasobne w skalenie i skaleniowce
o ������� kruchy
o ������� Wykorzystanie:
Kieseryt MgSO4 * H2O
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste
o ������� upliwo: dokadna wg (110) i (111)
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: bezbarwny, szarawy lub �tawy
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 3,5
o ������� Gsto: 2,57
o ������� Wystpowanie( i parageneza): ewaporaty
o ������� kruchy; higroskopijny; ostro-sony smak (tego nie jestem pewna)
o ������� Wykorzystanie:
Kainit KMgSO4Cl * 3H2O
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste; krysztay tabliczkowe
o ������� upliwo: dokadna wg (001); przeam zadziorowy
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: bezbarwny, szarawy, �tawy, fioletowawy
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 2,5 - 3
o ������� Gsto: 2,15
o ������� Wystpowanie( i parageneza): ewaporaty; w cechsztyskich solach wystpuje z sylwinem, halitem, polihalitem i anhydrytem
o ������� kruchy; smak sonawo-gorzki
o ������� Wykorzystanie:
Epsomit MgSO4 * 7H2O
������� Ukad: rombowy
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste, w�kniste, naskorupienia igiekowate, stalaktyty
o ������� upliwo: doskonaa wg (001); przeam muszlowy
o ������� Poysk: szklisty, jedwabisty, ziemisty
o ������� Barwa: bezbarwny
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 2 - 2,5
o ������� Gsto: 1,68
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania z� kruszc�w
o ������� gorzki
o ������� Wykorzystanie:
Heksahydryt M2+SO4 * 6H2O [M: Mg, Fe (duo rzadziej Ni, Co)]
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): w�kniste naskorupienia i wykwity
o ������� upliwo: wg (100); przeam muszlowy
o ������� Poysk: szklisty, perowy
o ������� Barwa: bezbarwny, biaawy, zielonawy
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 2
o ������� Gsto: 1,7 - 2,1
o ������� Wystpowanie( i parageneza): produkt dehydratacji epsomitu
o �������
o ������� Wykorzystanie:
Polihalit K2MgCa2(SO4)4 * 2H2O
������� Ukad: tr�jskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): krysztay tabliczkowe, bliniki wg (010); skupienia w�kniste lub tabliczkowe lekko r�owej barwy
o ������� upliwo: dokadna wg (10-1)
o ������� Poysk: szklisty, ywiczny
o ������� Barwa: bezbarwny, r�owawy, szarawy
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 3,5
o ������� Gsto: 2,78
o ������� Wystpowanie( i parageneza): ewaporaty; ekshalacje wulkaniczne
o �������
o ������� Wykorzystanie:
Chalkantyt CuSO4 * 5H2O
������� Ukad: tr�jskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): naskorupienia, nacieki, stalaktyty; krysztay tabliczkowe
o ������� upliwo: wg (110), przeam muszlowy
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: niebieski, niekiedy zielonawy
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 2,5
o ������� Gsto: 2,29
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania kruszc�w miedzi
o ������� kruchy
o ������� Wykorzystanie:
Melanteryt FeSO4 *7H2O
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia naciekowe, przoszkowe, naskorupienia; krysztay supkowe
o ������� upliwo: dokadna wg (001); przeam muszlowy
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: zielony w r�nych odcieniach (domieszka Cu powoduje niebieskie zabarwienie)
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 2
o ������� Gsto: 1,9
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania z� kruszc�w i ska zawierajcych siarczki (w wilgotnym otoczeniu!)
o ������� kruchy
o ������� Wykorzystanie:
Krokoit PbCrO4
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste, prcikowe, powoki na kruszcach
o ������� upliwo: wyrana wg (110); przeam muszlowy, nier�wny
o ������� Poysk: diamentowy z odcieniem tustym
o ������� Barwa: swoicie czerwony. jasnopomaraczowy
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 2,5 - 3
o ������� Gsto: 5,99
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania kruszc�w Pb w ssiedztwie ska zasadowych (r�do Cr) z cerusytem i piromorfitem
o ������� agodny
o ������� Wykorzystanie:
Wulfenit PbMoO4
������� Ukad: tetragonalny
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): krysztay cienkie tabliczkowe; skupienia ziarniste, zbite, naskorupienia; szczotki na galenie, pseudomorfozy po niej
o ������� upliwo: wyrana wg (011); przeam muszlowy, nier�wny
o ������� Poysk: diamentowy, ywiczny
o ������� Barwa: woskowo-, miodowo�ty, rzadziej szary, brunatny, pomaraczowy
o ������� Rysa: biaa, biaawa
o ������� Twardo: ~3
o ������� Gsto: 6,8 -7
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania z� kruszc�w Pb z galen i cerusytem
o ������� kruchy
o ������� Wykorzystanie:
Scheelit CaWO4
������� Ukad: tetragonalny
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skup ziarniste i zbite; krysztay bipiramidalne
o ������� upliwo: wyrana wg (101); przeam nier�wny
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: blado�ty do pomaraczowego
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 4,5 - 5
o ������� Gsto: 6,1
o ������� Wystpowanie( i parageneza): grejzeny z muskowitem, fluorytem ??
o ������� kruchy; silna fluorescencja; odporny na wietrzenie
o ������� Wykorzystanie:
H�bneryt MnWO4, Ferberyt FeWO4, Wolframit (Fe, Mn)WO4 (cigy szereg izomorficzny)
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia ziarniste
o ������� upliwo: dokadna wg (010); przeam nier�wny
o ������� Poysk: p�metaliczny
o ������� Barwa: ferberyt - czarny; h�bneryt - brunatny
o ������� Rysa: ferberyt - czarna; h�bneryt - brunatna
o ������� Twardo: 4 - 4,5
o ������� Gsto: 7,12 - 7,51
o ������� Wystpowanie( i parageneza): utwory pneumatolityczne z kasyterytem, kwarcem, muskowitem; pegmatyty ska kwanych; odporne na wietrzenie - przechodz do aluwi�w
o ������� kruchy; odmiany zasobne w Fe s sabo magnetyczne
o ������� Wykorzystanie:
Monacyt CePO4 [za Ce podstawia si La, Nd, Th, Y]
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): krysztay tabliczkowe; skupienia zbite
o ������� upliwo: wyrana wg (100); przeam muszlowy, nier�wny
o ������� Poysk: woskowy, ywiczny
o ������� Barwa: brunatny, �ty, czerwonobrunatny
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 5 - 5,5
o ������� Gsto: 4,6 - 5,4
o ������� Wystpowanie( i parageneza): pegmatyty granitoidowe, gnejsy; odporny na wietrzenie - przechodzi na aluwi�w
o ������� kruchy; domieszka Th - krysztay promieniotw�rcze i zmetamiktyzowane
o ������� Wykorzystanie:
Wiwianit Fe32+(PO4)2 * 8H2O
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia naciekowe, ziemiste, konkrecje, naskorupienia; krysztay blaszkowe, supkowe
o ������� upliwo: dokadna wg (010)
o ������� Poysk: szklisty, perowy; ziemisty dla odmian proszkowych
o ������� Barwa: bezbarwny, bardzo szybko si utlenia i zmienia kolor na niebieski a do czarnego
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 1,5 - 2 - krysztay
o ������� Gsto: 2,68
o ������� Wystpowanie( i parageneza): wietrzenie pirytu; skay osadowe bogate w fosforany; rudy darniowe (niebieskie)
o ������
o ������� Wykorzystanie:
Waryscyt AlPO4 * 2H2O
������� Ukad: rombowy
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia sferolityczne (zielonkawe mae kulki)
o ������� upliwo: wyrana wg (010); przeam zadziorowaty
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: biay, zielony, niebieskawy
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: ~3,5
o ������� Gsto:~2,6
o ������� Wystpowanie( i parageneza): hipergeniczny w kwarcytach; hydrotermalny niskich temperatur; parageneza z wavellitem, crandallitem i innymi fosforanami
o ������
o ������� Wykorzystanie:
Wavellit Al3[(OH)3|(PO4)2] * 5H2O
������� Ukad: rombowy
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia w�kniste, promieniste (perowate, biae soneczka), naskorupienia, nacieki
o ������� upliwo: dokadna wg (110), wyrana wg (101); przeam nier�wny
o ������� Poysk: szklisty, perowy, jedwabisty
o ������� Barwa: zielonawobiay, zielony, �ty, brunatnawy, niekiedy bezbarwny
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 3,5 - 4
o ������� Gsto: 2,36
o ������� Wystpowanie( i parageneza): hydrotermalny niskich temperatur; w strefie hipergenicznej
o ������ kruchy
o ������� Wykorzystanie:
Apatyty Ca5(PO4, CO3, SO4, SiO4)3(F, OH, Cl) (fluoroapatyt, hydroksylapatyt, chloroapatyt)
������� Ukad: heksagonalny
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): krysztay supkowe; skupienia ziarniste, zbite, naskorupienia, nacieki, skupienia sferolityczne, ziemiste; fosforyty - zbite konkrecje mocno zanieczyszczone; w zbitych skupieniach cukrowaty
o ������� upliwo: wyrana wg (0001); przeam nier�wny, muszlowy
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: biae, zielonawe, niebieskawe, szarawe, niekiedy fioletowawe lub czerwonawe
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 5
o ������� Gsto: 2,9 - 3,2
o ������� Wystpowanie( i parageneza): pegmatyty granitoidowe; skadnik akcesoryczny ska magmowych; grejzeny; skay osadowe - fosforyty
o ������ kruche; czsto okazuj fluorescencj w UV
o ������� Wykorzystanie:
Piromorfit Pb5(PO4)3Cl i Mimetesyt (mimetyt) Pb5(AsO4)3Cl (cigy szereg izomorficzny)
������� Ukad: heksagonalny
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): krysztay supkowe, beczukowate; skupienia ziarniste, prcikowe, nerkowate
o ������� upliwo: nie okazuje; przeam muszlowy, nier�wny
o ������� Poysk: diamentowy, tusty
o ������� Barwa: zielony, �ty, brunatnawy w r�nych odcieniach (moe by czerwony od Cr)
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 3,5 - 4
o ������� Gsto: 6,7 - 7,1
o ������� Wystpowanie( i parageneza): hipergeniczny - wietrzenie galeny przy obecnoci jon�w fosforanowych, pseudomorfozy po galenie i cerusycie; rzadko hydrotermalny niskich temperatur
o ������ kruchy
o ������� Wykorzystanie:
Wanadynit Pb5(VO4)3Cl
������� Ukad: heksagonalny
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia nerkowe o budowie promienistej lub w�knistej; krysztay tabliczkowe
o ������� upliwo: brak; przeam nier�wny, muszlowy
o ������� Poysk: diamentowy
o ������� Barwa: �ty, czerwony, brunatny
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 3
o ������� Gsto: 6,88
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania kruszc�w Pb z piromorfitem, wulfenitem, cerusytem, goethytem
o ������ kruchy
o ������� Wykorzystanie:
Pseudomalachit Cu5(PO4)2(OH)4
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia naciekowe, zbite, w�kniste, naskorupienia, naloty; krysztay supkowe
o ������� upliwo: wyrana wg (010); przeam zadziorowaty
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: zielony, ciemniejszy od malachitu
o ������� Rysa: nieco janiejsza
o ������� Twardo: 4,5 - 5
o ������� Gsto: 4,35
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania kruszc�w Cu
o ������ nie burzy z kwasem, nie tworzy igieek
o ������� Wykorzystanie:
Turkus CuAl6[(OH)2|PO4]4 * 4H2O
������� Ukad: tr�jskony ??
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia zbite, skrytokrystaliczne, naskorupienia, nacieki, konkrecje
o ������� upliwo: dokadna wg (001), wyrana wg (010); przeam muszlowy
o ������� Poysk: szklisty, woskowy
o ������� Barwa: niebieska
o ������� Rysa: biaa
o ������� Twardo: 5 - 6
o ������� Gsto: 2,6
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa wietrzenia z goethytem, chalcedonem, kaolinitem
o ������
o ������� Wykorzystanie:
Skorodyt FeAsO4 * 2H2O
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): groniaste skupienia
o ������� upliwo:
o ������� Poysk:
o ������� Barwa: zielonkawo - �ty
o ������� Rysa:
o ������� Twardo:
o ������� Gsto:
o ������� Wystpowanie( i parageneza): hipergeniczny - wietrzenie arsenopirytu
o ������ czosnkowaty zapach; "popkany klej"
o ������� Wykorzystanie:
Annabergit Ni3(AsO4)2 * 8H2O
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): wykwity, naskorupienia ziemiste, proszkowe; krysztay woskowe
o ������� upliwo: dokadna wg (010)
o ������� Poysk: szklisty
o ������� Barwa: jabkowozielony lub ciemnozielony
o ������� Rysa: zielonawa
o ������� Twardo: 2,5 - 3
o ������� Gsto: ~3
o ������� Wystpowanie( i parageneza): utlenianie arsenowych kruszc�w Ni
o ������ "kwiat niklowy"
o ������� Wykorzystanie:
Erytryn Co3(AsO4)2 * 8H2O
������� Ukad: jednoskony
o ������� Pokr�j(lub/i wyksztacenie): skupienia sferolityczne, prcikowe, w�kniste, wukwity, skupienia zieniste i proszkowe
o ������� upliwo: doskonaa wg (010)
o ������� Poysk: szklisty; matowy - skupienia ziemiste
o ������� Barwa: swoicie r�owoczerwona z odcieniem fioletowym
o ������� Rysa:
o ������� Twardo: 1,5 - 2,5
o ������� Gsto: 3,06
o ������� Wystpowanie( i parageneza): strefa utleniania arsenowych kruszc�w Co, pseudomorfozy po smaltynie
o ������ wskanik z�kobaltu "kwiat kobaltowy"
o ������� Wykorzystanie:
jeszcze sole uranylu, ale chrzani! s po prostu oczojebnie �te... jest 4:23 i id spa