dr Barbara Pędzich
kultura i stylistyka języka polskiego
17 XII 2012 r.
8. Zagadnienia poprawnościowe związane z odmianą rzeczowników pospolitych (2)
Jaki rodzaj gramatyczny przysługuje podanym niżej rzeczownikom? Proszę przyporządkować każdej grupie wyrazów odpowiednią charakterystykę rodzajową.
zgorzel gardziel torbiel poręcz kakadu |
|
tylko rodzaj męski
|
|
|
|
piszczel goleń koala żołądź |
|
tylko rodzaj żeński
|
|
|
|
miąższ yeti aguti |
|
rodzaj męski lub żeński |
|
|
|
emu karibu lori |
|
rodzaj męski lub nijaki |
W każdej grupie rzeczowników proszę przekreślić błędne formy, a następnie przypisać im właściwą charakterystykę rodzajową (wybraną spośród podanych w tabeli).
A - tylko rodzaj męski
B - tylko rodzaj żeński
C - rodzaj męski lub żeński (obie formy są równie poprawne i mniej więcej tak samo częste)
D - rodzaj męski, rzadziej żeński
E - rodzaj żeński, rzadziej męski
F - rodzaj męski, potocznie także żeński
G - w zależności od znaczenia: rodzaj męski lub żeński
1)
komponent - komponenta
przedziałek - przedziałka
strudel - strudla
wiórek - wiórka
kartofel - kartofla
2)
por - pora
odsetek - odsetka
śrut - śruta
3)
strucel - strucla
pomarańcz - pomarańcza
4)
klusek - kluska
łazanek - łazanka
skwarek - skwarka
frędzel - frędzla
mórg - morga
rodzynek - rodzynka
mórg - morga
zapisek - zapiska
5)
podkoszulek - podkoszulka
6)
flanc - flanca
flank - flanka
7)
cytat - cytata
litr - litra
zatrzask - zatrzaska
aster - astra
zawias - zawiasa
Proszę poprawić błędne formy rzeczowników.
Romanse trwają czasem dwa lata, czasem dwa dnie, a czasem dwa kwadransy.
…………………………………………………………………………………………………….
Przyjrzyj się temu pniu i sprawdź, czy nie w nim ós.
…………………………………………………………………………………………………….
Żeby nie umrzeć z nud, napisałem pięć ód i namalowałem kilka akt.
…………………………………………………………………………………………………….
Film „Krwiożercze bestie 2” to gratka dla wielbicielów horrorów - tym razem jednak topielce tak łatwo nie pokonają wisielcy.
…………………………………………………………………………………………………….
Od wczoraj nie dostałam żadnego SMS-u.
…………………………………………………………………………………………………….
Powiedz hrabi, że może obejrzeć grunta i podpisać akty notarialne.
…………………………………………………………………………………………………….
Jeśli będziesz wyrzucać śmiecie do lasu, zainteresują się tobą organy ścigania.
…………………………………………………………………………………………………….
Czy to prawda, co mówią o twoim wujostwie? Podobno przekupiło młodego sędzię?
…………………………………………………………………………………………………….
Ściany sąsiednich pokojów są zaatakowane przez grzyba.
…………………………………………………………………………………………………….
Pisząc o Statule Wolności lub Krzywym Domie, nie musiałaś używać cudzysłowu.
…………………………………………………………………………………………………….
Włóż sweter, bo zimno na dworze.
…………………………………………………………………………………………………….
Zjedz trochę kisielu lub talerz kaszy manny.
…………………………………………………………………………………………………….
Kup kilogram pomarańcz i 10 gram drożdży.
…………………………………………………………………………………………………….
W domu moich teści jest pięć pokojów.
…………………………………………………………………………………………………….
Uwiódł młodą wdowę, która pracowała w radio.
…………………………………………………………………………………………………….
W sklepie dla wegeterianów trudno kupić bepsztyka.
…………………………………………………………………………………………………….
Strzeż się tych drani! Ci chłopacy nie wyglądają na samarytanów.
…………………………………………………………………………………………………….
Na przedzie demonstracji szło dwóch cieci, którzy za nic mieli konwenansy.
…………………………………………………………………………………………………….
Dwóch uwodzicielów odwiedzało dziesiątki for dla singlów.
…………………………………………………………………………………………………….
Skacząc przez kozła, można niechcący nabić sobie siniak.
…………………………………………………………………………………………………….
Rzeczowniki oko i ucho odmieniają się nietypowo - w zależności od znaczenia. Proszę wpisać odpowiednie formy dopełniacza i narzędnika lm. tych wyrazów.
oko, ucho (`narządy zmysłów') |
oko (`element sieci', `tłuszcz na zupie') ucho (`uchwyt') |
D.lm.: oko - (tych) ..................................... ucho - (tych) ................................... |
D.lm.: oko - (tych) ..................................... ucho - (tych) ................................... |
N.lm.: oko - (tymi) ..................................... ucho - (tymi) ................................... |
N.lm.: oko - (tymi) ..................................... ucho - (tymi) ................................... |
Pewien miłośnik poprawnej polszczyzny poszedł na obiad do eleganckiej restauracji. Niczego jednak nie zamówił, tylko oddał kelnerowi kartę potraw z poprawionymi błędami. Jakie to mogły być błędy?
Jadłospis
|
1