Nowotwory i choroby łojotokowe
Trądzik pospolity :
Wzrost wydzielania łoju
Rogowacenie ujść mieszków włosowych
Kolonizacja P. acne i ew. Stph. aureus
Reakcja zapalna
Pojawia się w wieku dojrzewania ( wzrost wydzielania hormonów androgenowych, zaburzenia rogowacenia)
Występuje w różnym nasileniu u ponad 80% populacji
Cięższy przebieg zwykle u mężczyzn
Postacie:
Trądzik grudkowo-krostowy
Trądzik ropowiczy-występują torbiele ropne
Trądzik skupiony- torbiele ropne zlokalizowane w miejscach typowych oraz w obrębie pach i pachwin
Trądzik bliznowcowy - podstawowym problemem jest nadmierne bliznowacenie
Trądzik z objawami ogólnymi- bóle i obrzęki stawów, podwyższona temperatura, leukocytoza
Wykwitem podstawowym jest zaskórnik -poszerzone ujście gruczołu łojowego
zamknięty- barwy jasnej
Otwarty- ciemny
Lokalizacja
W okolicach łojotokowych
Twarz
Górna część pleców, dekolt
Ew. ramiona
Wywołany:
Polekowy- steroidy i androgeny, wit. B12, jod, barbiturany
Zawodowy-przewlekła ekspozycja na oleje mineralne itp.
Kosmetyczny- stosowanie maści na twarz
Acne ex coriee- trądzik z wydrapania
Leczenie :
Miejscowe-antybiotyki-erytromycyna, klindamycyna, metronidazol,inne- kwas azelainowy, nadtlenek benzoilu, retinoidy, sole cynku
Antybiotyki doustne- głównie tetracykliny, erytromycyna-leczenie trwa min. 3 mies.
Retiniody doustnie
Zestawy witamin
zioła
Trądzik różowaty :
Przebieg:
I faza - naczynioruchowa- żywa gra naczyniowa, skłonność do podrażnień
II faza- zapalna- tworzenie się trwałych rumieni i teleangiektazji, pojawianie się grudek zapalnych
III faza- przerostowa
Zwykle zmiany chorobowe dotyczą twarzy, sporadycznie dekoltu lub pleców
Częściej występuje u kobiet
Postacią charakterystyczną dla mężczyzn jest przerost nosa rinophyma
Zwykle pacjentka mówi „mam alergię na twarzy”
Przyczyny:
Zaburzenia wewnątrzwydzielnicze
Zaburzenia naczynioruchowe
Zaburzenia pracy przewodu pokarmowego
Infekcja H. pylori
Kolonizacja przez Demodex folliculorum i Pityrosporum ovale
Nadwrażliwość na słońce
Skłonność skóry do podrażnień
Leczenie :
Unikanie czynników drażniących ( słońce, wiatr, mróz, dieta, alkohol i papierosy, aktywne kremy i środki myjące)
Eradykacja przewodu pokarmowego
Regulacja gospodarki hormonalnej
Leki uszczelniające naczynia
Antybiotykoterapia miejscowa i ew. ogólna
Retinoidy doustnie
Sklerodermia układowa :
Choroba dotyczy skóry, układu naczyniowego, układu ruchu i narządów wewnętrznych
Charakterystyczne jest występowanie zaburzeń immunologicznych
W obrębie twarzy- wygładzenie rysów, uboga mimika, ściągnięcie twarzy
Nos- zanik skrzydełek nosa, wyostrzenie nosa
Okolica okołoustna- zanik czerwieni wargowej, skrócenie wargi górnej, blizny promieniste wokół ust, microstomia
Jama ustna-spadek wydzielania śliny, zanik wyrostków zębodołowych, skrócenie wędzidełek
teleangiektazje
Zajęcie rąk :
Objaw Raynaud- naczynioruchowy- zanik kapilarów
Owrzodzenia opuszek palców
Obrzęki i bóle stawów rąk- osteoporoza okołostawowa
Stwardnienie palców i grzbietu dłoni
Przykurcz zgięciowy
Zanik paliczków dystalnych
Zajęcie narządów wewn. :
Przełyk i przewód pokarmowy
Włóknienie płuc i zapalenie opłucnej
Włóknienie w obrębie serca i zapalenie osierdzia
Nadciśnienie płucne
Uszkodzenie nerek
Bóle stawowe
Leczenie :
Immunosupresja ( endoxan, MTX, leukeran, CsA, steroidy)
Leki naczyniowe (pentoksyfilina, prostacyklina, blokery kanału Ca, inhibitory ACE)
Heparynoidy
Przeciwwłoknieniowe-penicylamina, calcitriol, PUVA
Stany przednowotworowe to zmiany skórne z których częściej się rozwijają nowotwory
zmiany związane z działaniem światła słonecznego (rogowacenie słoneczne, czyli rogowacenie starcze i skóra pergaminowa i barwnikowa)
rogowacenie chemiczne (np. arsenowe , dziegciowe)
rogowacenie białe w obrębie błon śluzowych i połśluzówek jamy ustnej oraz narządów płciowych.
Rogowacenie dosłoneczne :
Są to przylegające ściśle do skóry nawarstwienia hiperkeratotyczne, często na podłożu skóry uszkodzonej działaniem promieni słonecznych lub skóry starczej, umiejscowione głównie na twarzy oraz w innych okolicach odsłoniętych.
Żółtawobrunatne nawarstwienia rogowe mają suchą nierówną powierzchnię, leżą w poziomie skóry otaczającej lub są tylko nieznacznie wyniosłe. Po usunięciu mas rogowych ulega odsłonięciu lekko krwawiąca, obnażona powierzchnia. Zmiany są często liczne i rozsiane na czole, w okolicy skroniowej, w skórze głowy u osób łysych, na małżowinach usznych, rzadziej na grzbietach rąk, przedramionach i podudziach.
Skóra pergaminowa i barwnikowa :
Jest to bardzo rzadkie schorzenie , występujące rodzinnie głównie w przypadku pokrewieństwa rodziców , cechuje się wybitną nadwrażliwością na światło słoneczne . Związane z tym zmiany skórne w miejscach odsłoniętych są typu plam soczewicowatych i piegowatych , odbarwień, zaników i teleangiektazji. W ich obrębie rozwijają się różnego typu nowotwory .
Rogowacenie białe :
Są to białe plamy o gładkiej lub nieco brodawkującej powierzchni , umiejscowione w obrębie błon śluzowych i półśluzówek jamy ustnej lub narządów płciowych . Czynnikiem prowokującym w jamie ustnej jest stałe drażnienie.
Leukoplakia :
Białawe plamy lub smugi zgrubiałego nabłonka o opalizującym odcieniu wykazują niewielkie stwardnienie podstawy i zaznaczone bruzdowanie powierzchni.
Najczęstszym umiejscowieniem są:
jama ustna, policzki w pobliżu kątków ust i linii zgryzu, język, czerwień wargowa
błony śluzowe sromu u kobiet
rowek zażołędny i wewnętrzna powierzchnia napletka u mężczyzn.
Raki skóry
Raki skóry są nowotworami nabłonkowymi, które dzielą się na 2 główne grupy:
raki podstawnokomórkowe
raki kolczystokomórkowe
ponadto w obrebie skóry obserwujemy nowotwory wywodzące się ze struktur gruczołów apokrynowych - choroba Pageta
Rak podstawnokomórkowy
Jest to najczęstsza postać nowotworów skóry , o stosunkowo niewielkiej i tylko miejscowej złośliwości oraz powolnym wzroście . Na ogół nie daje przerzutów .Czynnikami wyzwalającymi mogą być promienie słoneczne,
rak podstawnokomórkowy rozwija się bądź ze stawów przedrakowych, bądź w skórze uprzednio nie zmienionej.
powierzchniowy - jest to bardzo powierzchniowa odmiana, o szczególnie przewlekłym przebiegu
wrzodziejący - wykazuje nacieczoną, twarda podstawę, może głęboko drążyć, niszcząc mięśnie kości
twardzinopodobny - jest barwy porcelanowej, zazwyczaj nie ulega rozpadowi
torbielowy - są to małe, przezroczyste guzki, najczęściej zlokalizowane na powiekach
Rak kolczystkokomórkowy :
Jest to nowotwór skory o znacznie większej złośliwości, o skłonności do wzrostu naciekającego, dając przerzuty, głównie do węzłów chłonnych.
Nowotwór ten jest znacznie rzadszy niż rak podstawnokomórkowy. Punktem wyjścia są najczęściej stany przedrakowe.
wrzodziejaca - w której występują głęboko drażniące owrzodzenia o twardych wałowatych i nacieczonych brzegach
brodawkującą - w której zmiany są przerosłe, jednak naciekanie w głąb jest mniejsze w odmianie wrzodziejącej
Częstość przerzutów jest oceniana na 2.5 - 50% w zależności od stopnia złośliwości , głębokości wzrostu inwazyjnego i umiejscowienia raka
1