Lekarz weterynarii

Kod klasyfikacji: 223301

Rozdział klasyfikacji: Ochrona zdrowia

Klasa klasyfikacji: Lekarze i farmaceuci

Zadania i czynności

Głównym celem pracy lekarza weterynarii jest rozpoznawanie i zwalczanie chorób zwierząt, zapobieganie im, kontrola stanu zdrowotnego i higienicznego zwierząt oraz żywności pochodzenia zwierzęcego. W zawodzie tym właściwie nie istnieje specjalizacja i każdy lekarz powinien poradzić sobie ze wszystkimi problemami występującymi podczas wykonywania pracy. Jednym z zadań lekarza weterynarii jest zwalczanie chorób. Aby przystąpić do leczenia, najpierw należy postawić diagnozę. Pierwszą czynnością jest przeprowadzenie wywiadu (rozmowy) z właścicielem chorego zwierzęcia, następnie przystępuje się do zbadania pacjenta. W zależności od objawów badanie będzie miało inny przebieg. W razie zmian skórnych lekarz przede wszystkim bardzo dokładnie ogląda skórę gołym okiem, czasami pobiera materiał do badań laboratoryjnych. Przy schorzeniach narządu ruchu ogląda zwierzę w ruchu i spoczynku, a następnie obmacuje chore miejsca. Jeśli badanie to okaże się niewystarczające, kieruje pacjenta na prześwietlenie lub, jeśli dysponuje aparatem rentgenowskim, wykonuje badanie samodzielnie. U chorych z brakiem typowych objawów, a jedynie z objawami ogólnymi, np. brak apetytu, osowiałość, badanie jest znacznie szersze i obejmuje wiele narządów. Rozpoczyna się przeważnie zmierzeniem temperatury, osłuchaniem układu oddechowego i serca, obmacaniem powłok brzusznych. Jeżeli lekarz trafi na przyczynę dolegliwości, koncentruje się na danym narządzie i bada go bardziej szczegółowo. Po postawieniu diagnozy lekarz przystępuje do leczenia. Najczęściej stosowana jest metoda farmakologiczna (podanie leków). Jeśli leczenie jest miejscowe (np. ucha lub skóry), lekarz może ograniczyć się do sprzedania odpowiedniego leku, który właściciel zwierzęcia zastosuje samodzielnie. W przypadkach poważniejszych, np. choroby zakaźne, konieczne bywa podanie serii zastrzyków, które wykonuje lekarz. Metoda operacyjna stosowana w razie niemożności leczenia farmakologicznego lub, gdy wydaje się skuteczniejsza, jest o wiele trudniejsza i wymaga odpowiednich warunków i specjalistycznego sprzętu. Zapobieganie chorobom, to także ważna działalność lekarzy weterynarii. Polega ono na szczepieniach ochronnych, podawaniu leków przeciw pasożytniczych, badaniach profilaktycznych, mających na celu wychwycenie ze stada sztuk chorych lub nosicieli. Lekarze weterynarii wydają opinie i zaświadczenia lekarsko-weterynaryjne, np. na wywóz zwierząt za granicę, o obserwacji zwierzęcia w razie podejrzenia wścieklizny. Odrębną gałęzią działalności służb weterynaryjnych jest przed i poubojowe badanie zwierząt (dokonywane w rzeźniach i punktach uboju) oraz nadzór nad produkcją wyrobów pochodzenia zwierzęcego (zakłady mięsne, masarnie). Składa się ono z badania organoleptycznego (za pomocą narządów zmysłów: wzroku, węchu i smaku), badania mikroskopowego mięsa wieprzowego oraz pobierania prób z produkcji do badań laboratoryjnych.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Podstawowym miejscem pracy lekarza weterynarii jest przychodnia dla zwierząt. W zależności od rodzaju świadczonych usług różny będzie jej charakter. Przychodnia małych zwierząt, w której przyjmowane są: psy, koty, ptaki ozdobne, drobne gryzonie, posiada często jeden gabinet z dobrym oświetleniem, wyposażony w podstawowy sprzęt medyczny, artykuły sanitarne, leki, oraz środki dezynfekcyjne. Lecznice bardziej specjalistyczne posiadają dodatkowo salę operacyjną, w której praca odbywa się przy silnym oświetleniu lamp, aparat rentgenowski z ciemnią fotograficzną i zapleczem chemicznym do wywoływania wykonywanych zdjęć. Inaczej pracuje lekarz w warunkach wiejskich. Lecznica jest wyłącznie bazą wypadową. Pracę swą lekarz wykonuje najczęściej w miejscu, do którego został wezwany, np. stajnia, obora, chlew, kurnik, a nawet łąka. Warunki pracy bywają więc często bardzo trudne. Pomieszczenia te są najczęściej źle oświetlone, panuje w nich zaduch, nieprzyjemny zapach, Wchodząc tam lekarz zabezpiecza się przed zabrudzeniem lub zniszczeniem ubrania nakładając gumowe buty i fartuch ochronny. Pracując z chorymi zwierzętami lekarze są narażeni na zakażenia chorobami zakaźnymi i inwazyjnymi, jak np. brucelloza, toksoplazmoza. Możliwość wypadków przy pracy też jest bardzo duża. Najczęściej są to: pogryzienia, kopnięcia, przygniecenia, szczególnie niebezpieczne przy pracy z dużymi zwierzętami.

warunki społeczne

Praca lekarza weterynarii ma najczęściej charakter indywidualny i samodzielny, lecz w dużej mierze opiera się na kontaktach z ludźmi (właścicielami zwierząt). Lekarz czerpie od nich niezbędne w pracy informacje. W zamian uczy ich i informuje, jak prawidłowo pielęgnować zwierzę i jak zapobiegać chorobom.

warunki organizacyjne

Godziny pracy lekarza weterynarii nie są stałe i zależą od indywidualnego ustawienia w zależności od potrzeb. Praca odbywa się w dzień i w nocy, a także w dni wolne. W lecznicach małych zwierząt lekarze pracują 6-8 godzin dziennie. W warunkach wiejskich czas pracy jest trudny do określenia ze względu na całodobową gotowość. Występuje także pewna sezonowość pracy (niektóre akcje profilaktyczne, obejmujące całe pogłowie, np. świnie, krowy, przeprowadzane są w określonych porach roku). Jest to zajęcie o charakterze wyjazdowym (w promieniu ok. 20 km). W przypadku lecznic jednoosobowych nie występują zależności organizacyjne. W placówkach wieloosobowych lekarz może być podwładnym lub zwierzchnikiem. Na lekarzu weterynarii ciąży odpowiedzialność zawodowa; za błędy popełniane podczas wykonywania czynności zawodowych może nawet zostać pozbawiony prawa do wykonywania zawodu. Lekarze nie są zobowiązani do posiadania ubrań roboczych, ale w praktyce prawie wszyscy je noszą. W lecznicy małych zwierząt jest nim tylko biały fartuch , na wsi zaś często fartuch gumowy i gumowce.

Wymagania psychologiczne

Człowiek wykonujący zawód lekarza weterynarii powinien być miłośnikiem zwierząt w szerokim tego słowa znaczeniu. Łagodność i umiejętne podejście do zwierzęcia znacznie ułatwiają pracę. Również ważne jest zdobycie zaufania właściciela zwierzęcia i przekonanie go do jak najlepszej współpracy, bez której trudno byłoby osiągnąć pozytywny efekt. Umiejętność rozmowy z ludźmi jest nieodzowna, tym bardziej, że lekarz weterynarii ma do czynienia z całym przekrojem społeczeństwa (od rolnika, którego stosunek do zwierząt jest konsumpcyjny, do osób traktujących zwierzęta jak członków rodziny). Pracując ze zwierzętami często agresywnymi, lekarz powinien cechować się odwagą, ale również wyobraźnią i zdrowym rozsądkiem. Lekarz musi być spostrzegawczy wtedy, gdy ogląda chore zwierzę i podczas prowadzonego wywiadu. Umiejętność logicznego myślenia pozwala na postawienie diagnozy (kojarzenie danych z wywiadu z zaobserwowanymi objawami). Lekarz musi być dokładny zarówno podczas badania, jak i leczenia. Cecha ta szczególnie jest ważna u chirurgów. Brak dokładności może kosztować życie zwierzęcia. Praca chirurga to praca rąk pod kontrolą wzroku, a także praca rąk bez możliwości widzenia, a jedynie czucia dotykowego, np. w czasie badania narządów wewnętrznych przez powłoki brzuszne. Dlatego sprawność rąk, prawidłowy dotyk i wyobraźnia są niezbędne. Podczas operacji mogą zaistnieć sytuacje nieprzewidziane, np. krwotok. Wtedy podzielność uwagi i zdolność błyskawicznego reagowania są niezastąpione. Należy pamiętać, że lekarze weterynarii pracują często w bardzo nieprzyjemnych warunkach (obory, chlewy). Psy i koty również bywają brudne i cuchnące. Dlatego trzeba zawsze liczyć się z pracą w mało komfortowych warunkach. Podczas przeprowadzania akcji profilaktycznych na wsiach praca jest bardzo monotonna (wykonuje się te same czynności u dużej liczby zwierząt) i trwa wiele godzin. Potrzebna jest w tym wypadku wytrzymałość na długotrwały wysiłek. Podobnie jest w pracy chirurga, który operuje godzinami w pozycji stojącej. Jest to zawód dający wiele satysfakcji, ale zdarzają się też i porażki (pomór zwierząt), dlatego lekarza powinna cechować odporność psychiczna.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Lekarz weterynarii musi posiadać sprawny układ kostno-stawowy i mięśniowy, ponieważ praca jest najczęściej wykonywana w ruchu (chodzenie, schylanie się, sięganie) lub w pozycji stojącej przez dłuższy czas (chirurdzy). Niezbędny jest dobry słuch (osłuchiwanie pacjenta), dobry wzrok (oględziny pacjenta, badanie mięsa gołym okiem i pod mikroskopem), sprawny węch (badanie mięsa i jego przetworów). Prawidłowość zmysłu dotyku jest niezbędna interniście i chirurgom. Przeciwwskazaniem zdrowotnym do pracy w tym zawodzie jest słaba budowa ciała, daltonizm, osłabienie słuchu. Przy pracy ze zwierzętami przeciwwskazaniem jest również uczulenie na sierść. W zawodzie tym nie ma możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Chcąc podjąć pracę lekarza weterynarii, trzeba legitymować się dyplomem wyższej uczelni, wydział lekarsko-weterynaryjny. Warunkiem podjęcia pracy w Weterynaryjnej Inspekcji Sanitarnej jest posiadanie zaświadczenia o dodatkowo ukończonym kursie uprawniającym do pracy w tym kierunku. Większe szanse w otrzymaniu pracy mają mężczyźni niż kobiety. Najtrudniej jest absolwentom, ponieważ pracodawcy wolą zatrudniać osoby już z pewnym doświadczeniem zawodowym.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

O właściwym awansie zawodowym możemy mówić w przypadku lekarzy weterynarii zatrudnionych w służbach państwowych i placówkach naukowo-badawczych. W prywatnym sektorze może on oznaczać posiadanie opinii dobrego lekarza lub otworzenie własnej przychodni dla zwierząt lub hurtowni leków weterynaryjnych przez osoby pracujące wcześniej pod czyimś nadzorem.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

O pracę w zawodzie mogą ubiegać się osoby, których przerwa w pracy lub okres od ukończenia studiów nie przekroczył pięciu lat. Warunkiem podjęcia pracy w starszym wieku jest dobry stan zdrowia oraz doświadczenie w zawodzie. Osoba ubiegająca się o pracę w lecznictwie po dłuższej przerwie musi znać aktualne problemy, którymi ma się zajmować (np. znajomość nowych jednostek chorobowych, nowych farmaceutyków). Kłopotów z podjęciem pracy nie będą miały osoby, które są wybitnymi specjalistami w danej dziedzinie, z długoletnim doświadczeniem ? mimo pewnej przerwy w wykonywaniu zawodu. Kształcenie na wydziale lekarsko-weterynaryjnym nie jest formalnie limitowane wiekiem, lecz ze względu na charakter studiów polecane jednak ludziom młodszym, do 30 roku życia.

Polecana literatura

Brak

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---