Połączenia kości - kości i stawy
Połączenia ścisłe (synarthroses)
Dzielą się na:
I więzozrosty (syndremosis)- jest to połączenie w którym materiałem łączącym jest tk. Łączna
Rodzaje:
więzozrost włóknisty (łac. syndesmosis fibrosa) materiał łączący to klejoidalne pasma łącznotkankowe np. błona międzykostna przedramienia
więzozrost sprężysty (łac. syndesmosis elastica) łącza pasma tk. Łącznej sprężyste np. więzadła żółte miedzy lukami kręgowymi
szew (łac. Suturae) lacza mocno cienka tk. Laczna
-szew piłowaty (łac. serrata)krawędzie kości zazębiają się
-szew łuskowaty (s. squamosa) krawędzie kości zachodzą na siebie
-szew gładki (s.plana) krawędzie kości sa zupełnie proste
II wklinowanie (gophosis) umocowanie korzenne zębów z zębodołach
III chrząstkozrosty(synchodrosis) materiałem łączącym jest chrzastka, dorosłych prawie zawsze chrząstka włóknista (oprocz polaczenia pierwszego zebra z mostkiem- tu znajduje się chrząstka szklista) u młodzieży i dzieci znajduje się na koniczynach kości długich pomiędzy trzonem a nasada chrząstka szklista, które z włókien przekształca się w chrząstkę włóknista
IV kościozrost (synoshosis) materiałem łączącym jest tk. Kostna. Wraz z wiekiem połączenia wiezo- , chrząstko- ,zrostne zmieniają się w kościozrosty np. szwy, chrząstki nasadowe, kość krzyżowa, a nawet kostnieniu ulęgają stawy np. s. kości krzyżowej. Patologiczne skostnienia powstają po złamaniu kości w stawie(ankyneus)
Więzozrosty i chrząstkozrosty posiadaja niewielka ruchomość. Natomiast kościozrosty nie maja żadnej ruchomości.
Stawy to połączenia wolne
Stale elementy stawu to polaczenie przynajmniej 2 kosci ,których powierzchnie pokryte sa chrząstką stawowa. kości połączone sa torebka stawowa złączano z 2 warstw- zewnętrznej błony łącznotkankowej oraz wewnętrznej błony maziowej wytwarzającej maź. Wewnętrzne torebki określamy jako jamę stawowa.
Elementy niestale:
Torebka stawowa wzmocniona jest zazwyczaj więzadłami, które mogą lezec na zewnatrz lub wewnątrz (więzadła międzykostne)
Rola więzadeł stawowych:
-wzmacniają torebkę
-utrzymują kości stawów w prawidłowym położeniu
- hamują zbyt rozlegle ruchy w stawie
Obrąbki stawowe- występują w brzegach niektórych panewek stawów (kształt trójkątny) sa tk. chrzestna całkowicie lub pierścieniowate pogłębiają panewkę stawowa oraz ochraniają przed uderzeniami główka stawowa.
Chrząstki lub krążki stawowe ( najczęściej chrząstki śródstawowe) leża miedzy powierzchniami stawowymi kości, łączą się z panewka, stanowią przegrody dzielące jamę stawu na 2 części.
Łąkotki stawowe-(trójkątne, półksiężycowate) dziela niepełnie staw.
Staw(łac. articulatio)
Jama stawowa(cawum articulare)
Więzadło stawowe (ligamenta)
Obrąbek(labrum)
Krążek (discus)
Łąkotka(memenisuis)
Mechanika stawu:
w zależności od liczby kosci wyróżniamy:
-stawy proste( articulation simpices) -2 kosci
-stawy złożone (articulation compositae)- więcej niż 2 kosci
Stawy ponadto dzielimy na:
-nieregularne -zawierają nieregularne powierzchnie stawowe, elementy dodatkowe jak chrząstki srodstawowe
-płaskie- napięte maja płaskie powierzchnie i niewielka ruchomość np.. stawy reki
Mięśnie
Podział mięśni szkieletowych
mm. postawy ciala (mm. Czerwone)
mm. ruchu(mm. Biale)
mm. czerwone
przeważają tu włókienka kurczące się powoli typu I (ok. 100 ms)
bardzo wytrzymale- zawierają duże jednostki ruchowe (motoryczne)
liczne mitochondria
energia dostarczana jest z metabolizmu aerobowego
maja niewielka ilość glikogenu
posiadaj duża wytrzymałość
posiadają względnie bogate (czyli niezbyt bogato) unaczynienie
maja skłonność do skracania się - wzrostu napięcia spoczynkowego- stąd wymagają regularnego rozciągania (mm. Grzbietu)
mm. biale
1. przewaga włókien szybko kurczących się (włókna typu II - czas skurczu ok. 30 ms)
2.krotki czas dużej aktywności
3. małe jednostki ruchowe- motoryczne
4. ubogie mioglobiny (magazyn tlenu w kom.)
5. niewielka liczba mitochondriów
6. bogata w glikogen
7. słabo unaczynione
8. skłonność do zaniku (wymagają nieregularnego napięcia)(niedowłady i porażenia)