ZAPALENIE KOŚCI I

OSTEOPOROZA

Ropne zapalenie stawów

Rozpoznanie

Bakterie

(

najczęściej

Streptoc i
staphyloc

)

Antybiotyk –

ostatnio stos.
Klindamycynę

Noworodek

Streptococcus,
staphylococcus,

coliforms

Nafacillina,
gentamycyna -

stos. miejscowo w
postaci gąbki
wkładanych do
stawu

Niemowlak

H.influenzae,

strepococcus,
staphylococcus A

Cefuroxime

Dziecko

Staphylococcus A Nafcillin

Zapalenie kości

rozpoznanie bakterie

Antybiotyk

Noworodek

Strepococcu

staphylococc

us A,

coliforms

Nafacillin +

gentamycyna

Niemowlak

Staphylococc

us A

Nafacillin

Dziecko

Staphylococc

us A

Historia naturalnego

rozwoju zapalenia kości

• Zgromadzenie czynnika bakteryjnego w

przynasadzie (bo najbardziej rozwinięta,
rozbudowana jest chrząstka nasadowa =
wzrostowa stanowiąca barierę; w tym miejscu
jest 80% wzrostu; reszta rośnie wolniej)

• Gł. Lokalizacje: bark i nadgarstek

(przynasada i nasada dalsza k. promieniowej i
bliższa k ramiennej), kolano - przynasada i
nasada dalsza k. udowej i bliższa k.
piszczelowej

Historia naturalnego rozwoju

zapalenia kości c.d

•

Gdy organizm jest silny i walczy z

patogenem, to powstaje zapalenie miejscowe

(zap Gale.....)

•

Gdy organizm ma obniżoną odporność to

patogeny szerzą się do boków kości i:

•

- u dzieci: gruba okostna słabo przylegająca

do kości zostaje odklejona i gromadzi się

zbiornik ropy

•

- u dorosłych cienka okostna mocno

przylegająca do kości: trudniej się odkleja

•

*trumienka - imolucrum? - zbiornik ropy

zamknięty, ograniczony, otorbiony, znajdujący

się pod okostną (zamknięcie procesu

zapalnego)

Historia naturalnego rozwoju

zapalenia kości c.d

Czy proces zapalny dochodzi do nasady

kości?

Proces zapalny rozprzestrzenia się „do

góry” - chrząstka stanowi odgraniczenie
dla niego, ma działanie ochronne, więc
można by było pomyśleć, że nie
dochodzi, ale proces zapalny może ją
ominąć i wówczas przez okostną dojdzie
do nasady i stawu.

• U dzieci zapalenie stawu może być poinfekcyjne,

zapalenie niszczy nasadę kości poprzez wzrost

ciśnienia, które kompresyjnie niszczy nasadę

• U dorosłych przyczyną zap stawów jest:
• 1.spadek odporności spowodowany – HIV/AIDS,

sterydami, immunosupresją

• *u starszych osób mających zmiany zwyrodnieniowe

często stosuje się sterydy, które podawane w formie

blokady zbyt często wyjaławiają staw i powodują

wzrost ryzyka zapalenia stawów

• 2. Bez spadku odporności - złamanie otwarte
• *postępowanie: przepłukanie dużą ilością wody (też

solą fizjologiczną), oczyszczenie mechanicze,

• „osteosynthesis minimal”- wkładania jak

najmniejszej ilości ciał obcych, zastosowanie

zespolenia zewnętrznego

Podostre zapalenie kości

• Dokładne badanie wykazuje zmniejszenie

ruchomości stawu, który jest tkliwy, dziecko

nie chce stawać na chorej kończynie

• Lekko podwyższona temp.
• RTG – najwcześniejsze zmiany widoczne po

48 godz. Od zakażenia

• Antybiotyk - penicyliny o szerokim

spektrum (przy I podaniu test uczuleniowy),

klindamycyna (Dalacin C) (Galacicae)

• Kontrola – po 2 dniach

Ostre zapalenie - badania

• Badanie fizykalne - bolesność

dotykowa, tkliwość, zaczerwienienie,

obrzęk, wysięk

• RTG
• USG – wysięk w stawie np.

Kolanowym dobrze widoczny

• Ropne zapalenie stawu łokciowego w

początkowym okresie – widoczny

obrzęk tkanek miękkich

Pierwotne podostre

ograniczone zapalenie

kości:

• Ropień przynasadowy Brodiego
– świadczy o ograniczonym

podostrym zapaleniu; nie ma
kliniki

- np. Przynasady dalszej k. Udowej –

odgraniczone miejsce (na kliszy
ciemniejszy punkt)

Przewlekłe zapalenie

kości

• Zgięty cały trzon k. Promieniowej
• Martwak trzonu k. Promieniowej

Podwichnięcie lewego stawu

biodrowego w przebiegu jego

ropnego zapalenia

• Jedyny objaw to: utykanie
• Ułożenie kończyny: rotacja i odwiedzenie

w stawie biodrowym, bolesność; reszta w

normie

• Możliwa lekka gorączka
• Odczynowe zapalenie stawu po

wcześniejszej infekcji (konglomerat

okrążonych dezaktywowanych bakterii)

• Różnicowanie – Pethers - jałowa martwica

głowy kości udowej

Badania:

• RTG
-

generalnie RTG w normie, wykonujemy w 1 lub 2
rzutach

Pozycja Lowenseina - zgięcie i odwiedzenie
kończyny; podobna do ułożenia żaby –
spłaszczenie głowy k. Udowej

Głowa k. Udowej wychodzi z panewki – przy
ogromnej ilości płynu w stawie; do różnicowania
z chorobą Parthesa

• Bad. Laboratoryjne
-

morfologia z romazem; leukocytoza

OB. (nieswoiste, inercja) i CRP

• Temp. Ciała – wzrost przy zapaleniu

Badania:

• USG
- pokazuje płyn w stawie; należy wykonać nakłucie,

gdy zostawimy płyn wytworzy się włóknik, który

spowoduje zesztywnienie stawów

a) Ropa – gęsty i cuchnący płyn; wskazanie do operacji
b) Wysięk - kolor słomkowy
c) Krew
Przy wykazaniu ropy w stawie NALEŻY ZAWSZE leczyć

operacyjnie i antybiotykiem. Należy wykonać

artroskopię, oczyścić i zdrenować, włożyć gąbkę z

antybiotykiem ew. przepłukać antybiotykiem z

ampułki. Drenaż ssący nie jest dobrym pomysłem,

gdyż istnieje możliwość zassania bakterii do stawu.

Trzeba wykonać posiew ropy, zrobić antybiogram.

Antybiotyk podajemy i.v. Średnio przez 2 tyg.

(dziecko), a potem przez 4 tyg. P.o.

Osteoporoza

• Definicja sformułowana prze światową

organizację zdrowia (WHO) określa się
ją jako uogólnioną chorobę szkieletu
polegającą na zmniejszeniu się
gęstości mineralnej kości i zaburzeń
ich mikroarchitektury, prowadzących
do zwiększonej łamliwości szkieletu i
wzrost ryzyka złamań.

Masa szczytowa

• W wieku 14 - 18 lat kości przestają

rosnąć na wysokość, ale do 30 r.ż.

kości zwiększają swoją gęstość

• Masa szczytowa kości - największa

masa szkieletu (ok. 30 r.ż)

• Do 45 r.ż. następuje powolna utrata

masy kostnej skutkiem przewagi

procesu niszczenia kości nad jej

tworzeniem.

Czynniki ryzyka

• Genetyczne i demograficzne

- wiek > 65 r.ż.

- Płeć żeńska

- Wątła budowa

- Osteoporoza u matki

- Niska masa kostna

- Rasa biała i żółta

• Hormonalne i prokreacyjne

- menopauza u kobiet

- Kastracja chirurgiczna / farmakologiczna

- Przedwczesne wygaśnięcie czynności jajników

- Zaburzenia miesiączkowania, hiperprolaktynemia

- Pierwotny lub wtórny brak miesiączki

- Nierodzenie

- hipogonadyzm

Czynniki ryzyka

• Czynniki związane ze środowiskiem i stylem

bycia:

- zmniejszenie ilości wapnia w diecie
- zmniejszenie ilości wit. D
- Mało naturalnego światła
• Leki:
- sterydy
• Choroby:
- choroby p. pokarmowego
- choroby nerek
- Choroby endokrynologiczne, choroby wrodzone

tkanki łącznej, choroby układowe

Osteoporoza a

osteomalacja

• W organizmie ludzkim:
- 35% niezmineralizowane
- 65% zmineralizowane np. Wapń
• Osteoporoza – proporcje nie ulegają

zmianie

• Osteomalacja – zaburzenie proporcji

(więcej części niezmineralizowanej); to
zaburzenia ilości minerałów i warstwy
nieorganicznej

Osteoporoza- statystyka

• Osteoporoza występuje u 11%

populacji , w tym u 30% kobiet po
50 r.ż.

• W USA – 25 mln osób
• w Polsce – ok. 3 mln osób

Podział etiologiczny

•

Miejscowa:

1. Algodystrofia
2. Z unieruchomienia
3. Zapalna

•

Uogólniona:

1. Pierwotna 80% - idiopatyczna, pomenopauzalna,

starcza

2. Wtórna 20% - nadczynność przytarczyc i tarczycy,

choroba Cushinga, sterydoterapia, ZZW,

przewlekła niewydolność nerek, hipogonadyzm,

szpiczak, alkoholizm (alkohol + zła dieta)

Osteoporoza

pomenopauzalna –

typ I

• Wiek: 51 - 75 lat

• Stosunek płci: 6:1

• Utrata kości beleczkowej

• Wygaśnięcie czynności jajników - spadek

estrogenów - wzrost aktywności osteoklastów -

uwalnianie wapnia - spadek PTH - Czynność

przytarczyc zmniejszona - wzrost resorpcji

kostnej

• Zmniejszone wchłanianie wapnia
• Zmniejszenie syntezy wit. D3

• Wpływ podaży Ca nieistotny

• Etiologia: klimakterium

Osteoporoza starcza – typ

• Wiek > 70 lat
• Stosunek płci: 2:1
• Utrata kości beleczkowej i korowej
• Złamane kręgi i szyjki kości udowej
• Wpływ podaży Ca znaczny
• Etiologia: mała szczytowa masa

kostna

Objawy

• Objaw: ból = złamanie
• Najgroźniejsze są złamania

bliższego końca k. Udowej – typ 2

• Kończyny zgięte w stawach

biodrowych (bo silniejsze zginacze i
odwodziciele), odwiedzenie, rotacja
zew. – złamanie szyjki kości udowej

Badania obrazowe

• Badanie densytometryczne
T - score
Osteoporoza: BMD zmniejszenie o

więcej niż 2,5 SD

Osteopenia: BMD 1 - 2,5 SD
Norma: BMD do 1 SD

Wskazania do

densytometrii

• Wiek okołomenopauzalny
• Zaburzenia hormonalne
• Niski wzrost
• Czynniki środowiskowe
• Nadciśnienie tętnicze leczone

blokerami Ca

Badania obrazowe c.d.

• Ilościowe TK - QCT
• RTG
- utrata wapnia w 30%
- Zmniejszenie gęstości kości
- Poszerzenie jamy szpikowej
- Zwężenia warstwy korowej
- Zanik beleczek
- Złamania
• USG