POLITYKA WZROSTU i ROZWOJU GOSPODARCZEGO
WZROST GOSPODARCZY - proces rozszerzania zdolności produkcyjnych gospodarki narodowej; ekstensywny; miarą jest przyrost realnego PNB, PKB per capita;
ROZWÓJ GOSPODARCZY - jakościowe i strukturalne zmiany w gospodarkach narodowych, będące następstwem wzrostu gospodarczego; intensywny; może powodować zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki; zmiany strukturalne produktu społecznego (wzrost wydajności pracy), zmiany instytucji ekonomicznych i stosunków ekonomicznych; przedstawia się za pomocą wielu wskaźników;
TEORIA STARTU W. Rostowa - GN przechodzą przez 5 stadiów rozwoju:
1) społeczeństwa tradycyjnego
2) przesłanek do startu
3) startu
4) osiągania dojrzałości gospodarczej
5) masowej konsumpcji
Czynniki rozwoju gospodarczego: kapitał ludzki, rzeczowy i finansowy, zasoby naturalne, technologia, czynniki kulturowe.
CYKL KONIUNKTURALNY, cykl gospodarczy - powracające, nieregularne wahania poziomu ogólnej działalności gosp., występujące na tle długookresowego trendu wzrostu gospodarczego.
Cykle Kitchina (3-5 lat), Juglara (8-10 lat) i Kondratiewa (50-60 lat).
Podstawowe fazy cyklu: kryzys, depresja, ożywienie, rozkwit.
Środki polityki antycyklicznej: stopa procentowa, stopa opodatkowania i wysokości subwencji, regulowanie wydatków budżetowych państwa, zakazy i zezwolenia na prowadzenie określonych rodzajów działalności gosp.
KRYZYS EKONOMICZNY - okresowy spadek aktywności życia gosp. (produkcji, zatrudnienia, inwestycji, dochodu nar., poziomu życia). Wielki kryzys cykliczny 1929-33.
Po II wojnie świat. przebieg cykli koniunkturalnych został zmodyfikowany polityką państwa (interwencjonizm); cykle uległy spłaszczeniu, w miejsce kryzysów (załamań) występują raczej okresy stagnacji lub płytkiej recesji; lata 70. - stagflacja; kryzys naft. (1973)
Teorie występowania cykli i kryzysów: J. Schumpetera - wyczerpywanie się fali innowacji; J.M. Keynesa - niedostateczny popyt; M. Kaleckiego (mnożnik inwestycyjny, zasada przyspieszenia); M. Friedmana - cykl koniunkturalny jest zjawiskiem pieniężnym; R. Frischa - zmiany technologii oraz gustów.
Związek stopy wzrostu gospodarczego z:
poziomem zatrudnienia
inflacją
stopą procentową