Witamina rozpuszczalna w wodzie
Witamina B1 należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie, co oznacza, że nie może być magazynowana w organizmie. Należy do grupy witamin B-kompleks i jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego i przemianę materii.
Funkcje witaminy B1:
-odgrywa zasadniczą rolę w procesach oddychania tkankowego, głównie w przemianie węglowodanów, jest częścią składową koenzymu karboksylazy (pirofosforanu tiaminy)
-zmaga czynność acetylocholiny
-hamuje esterazę cholinową
-działa synergicznie z tyrozyna ii insuliną
-pobudza wydzielanie hormonów gonadotropowych
-przyspiesza gojenie się ran
-wykazuje działanie uśmierzające ból
Profilaktyka:
-ból pooperacyjny
-półpasiec
-epilepsja
-zapalenie nerwu trójdzielnego
-neuropatia czuciowa w cukrzycy
Niedobór witaminy:
Do jej niedoboru dochodzi przede wszystkim na skutek niedostatecznej zawartości w pożywieniu. Objawy niedoboru dotyczą zwłaszcza układu nerwowego oraz układu krążenia i występują wtedy, gdy dzienne spożycie witaminy B1 spada poniżej 0,2-0,3 mg na każde 1000 kcal diety.
-porażenie nerwów i atrofia mięśni kończyn (choroba beri beri)
-zaburzenia czynności centralnego układu nerwowego (oczopląs, zaburzenia pamięci, koncentracji, zakłócenia równowagi emocjonalnej)
-niewydolność krążenia (przyspieszona akcja serca, powiększenie wymiarów serca, obrzęki kończyn górnych i dolnych)
-zakłócenia w procesie trawienia (utrata łaknienia, nudności, wymioty, biegunki)
-tachykardia
-zaniki gruczołów dokrewnych
-w przypadku silnej awitaminozy B1 może wystąpić choroba beri-beri objawiająca się zaburzeniami pracy neuronów i włókien mięśniowych, co powoduje bóle kończyn, osłabienie mięśni, drżenie, niewydolność układu krążenia
Przedawkowanie witaminy B1:
-osłabienie, zmęczenie
-zawroty głowy
-obrzęki
-drżenie mięśni
-zaburzenia rytmu serca
-reakcje alergiczne
-poty
-nudności
Co wpływa na polepszenie wchłaniania: kompleks witamin B, witamina B2, witamina B3, witamina C, witamina E, mangan, magnez
Źródła w żywności:
Produkty zbożowe, mięso, wędliny (szczególnie wieprzowina) oraz rośliny strączkowe - groch, fasola. Ponieważ tiamina jest zgromadzona głównie w warstwie zewnętrznej ziaren zbóż, procesy technologiczne polegające na łuskaniu i polerowaniu zubażają mąkę w tę witaminę. Pieczywo ciemne, razowe, kasze i niepolerowany ryż są znacznie lepszym źródłem tiaminy niż pieczywo jasne. Bogatym źródłem witaminy B1 są drożdże oraz pieczywo i ciasta wypieczone na drożdżach. Pomarańcze są bogatym źródłem witaminy B1 i suszone owoce.
Zawartość w 100 [g] lub [ml] produktu |
[µg]
|
Drożdże |
4,1 |
Pestki słonecznika |
1,95 |
Kiełki pszenicy |
1,76 |
Groch - suche nasiona |
0,77 |
Orzechy pistacjowe |
0,74 |
Fasola - suche nasiona |
0,64 |
Szynka wieprzowa |
0,68 |
Kasza gryczana |
0,58 |
Mąka pełnoziarnista |
0,54 |
Orzechy laskowe |
0,43 |
Ryż naturalny - brązowy |
0,40 |
Groszek |
0,28 |
Wątroba |
0,26 |
Chleb graham |
0,23 |
Chleb razowy |
0,18 |
Ziemniaki |
0,12 |
Zalecane normy dietetyczne na Witaminę B1 dla różnych grup ludności:
Grupy ludności |
Zalecane normy dietetyczne [µg/dzień] |
Dzieci 1-3 lat |
0,5 |
Dzieci 4-8 lat |
0,6 |
Chłopcy 9-13 lat |
0,9 |
Młodzież męska 14-18 lat |
1,2 |
Mężczyźni 19-30 lat |
1,2 |
Mężczyźni 31-50 lat |
1,2 |
Mężczyźni 50-70 lat |
1,2 |
Mężczyźni powyżej 70 lat |
1,2 |
Dziewczęta 9-13 lat |
0,9 |
Młodzież żeńska 14-18 lat |
1,0 |
Kobiety 19-30 lat |
1,1 |
Kobiety 31-50 lat |
1,1 |
Kobiety 50-70 lat |
1,1 |
Kobiety powyżej 70 lat |
1,1 |
Kobiety ciężarne do 18 lat |
1,4 |
Kobiety ciężarne 19-30 lat |
1,4 |
Kobiety ciężarne 31-50 lat |
1,4 |
Kobiety karmiące do 18 lat |
1,4 |
Kobiety karmiące 19-30 lat |
1,4 |
Kobiety karmiące 31-50 lat |
1,4 |
Ciekawostki:
-należy ją przyjmować w preparatach zawierających kompleks witamin z grupy B
-trzeba ją zażywać podczas posiłków lub 1-1,5 h po jedzeniu, ponieważ najlepiej jest przyswajalna w środowisku kwaśnym, gdzie wydziela się sok żołądkowy
-proszek do pieczenia podnosi pH ciasta (środowisko zasadowe) i zwiększa straty tiaminy podczas wypieku.