ROZWÓJ PRENATALNY CZŁOWIEKA:-Rozwój listków zarodkowych

a)okres jaja płodowego(0-5dni), b)okres rozwoju listków zarodkowych(8-21dni)embrion. Rozpoczyna się w momencie inplantacji zapłodnionej komórki jajowej w śluzówce macicy; kończy w momencie powstania trzech listków zarodkowych. Bardzo duża wrażliwość na czynniki szkodliwe - powodują powstanie wielu wad równocześnie co najczęściej jest przyczyną obumarcia płodu; lub - organizm dziecka jest w stanie zastąpić uszkodzone komórki nowymi, w związku z czym dziecko rodzi się całkowicie zdrowe.-Okres rozwoju zarodkowego(4-8tyg.)zarodek. Tworzy się łożysko,21dnia zaczyna bić serce, 25dnia bije już rytmicznie.Powstają zawiązki kończyn, wątroby, trzustki, żołądka, nerek,tchawicy,płuc,uszu.-Okres rozwoju płodowego(9-38tyg.)Dziecko w 10tyg.przypomina miniaturowego człowieka o określonej płci.Wszystkie podstawowe narządy są już ukształtowane i spełniają właściwe sobie funkcje.

Kiedy występują pierwsze odczuwalne ruchy płodu i odruch ssania?

ruchy-z końcem 12tyg.dziecko może już kopać i zginać palce rąk i nóg,ruszać kciukiem, odruch ssania-11/12tydzień.

Kiedy słyszalne jest serce przy użyciu specjalistycznych urządzeń?

z końcem 12tyg.serce może być już słyszalne przy użyciu specjalistycznych urządzeń.

3 miesiąc:

*w 11 tyg.pojawiają się struny głosowe,trzustka wydziela insulinę,

*w 12tg.pojawiają się gruczoły mleczne oraz ślinianki,

*dziecko zaczyna połykać wody płodowe,reaguje na ich smak,klatka piersiowa wykonuje ruchy oddechowe,

*pojawia się odruch ssania,

*intensywnie rozwija się aktywność ruchowa,

*fale mozgowe nabierają indywidualnych cech,

*dziecko może już kopać i zginać palce rąk i nóg,poruszać kciukiem, a nawet zrobić zeza,

*rozwijają się paznokcie,

*niemal całkowicie ukształtowane oczy posiadają zamknięte powieki,

*serce może być już słyszalne przy użyciu specjalistycznych urządzeń,

*dł-7,5cm,waga:45gramów.

6 miesiąc:

*intensywnie kostnieje szkielet,

*otwierają się szpary powiek,

*kończy się rozwój komórek i zwojów nerwowych-od tego czasu nie przybywa już nowych komórek,a zniszczone nie zostają odbudowane,

*cykle aktywności trwają 45min,a dziecko rzadko pozostaje w bezruchu dłużej niż 10min,

*tworzą się odruchy bezwarunkowe,

*podczas snu pojawia się faza RTM(czas marzeń sennych,pogrążenia się w uczuciach,okres zapamiętywania,porządkowania zasobów pamięciowych i integralnych wszystkich informacji,jakie dotarły do mozgu),

*zaczyna się gromadzenie substancji tłuszczowych,

*płód zaczyna grubieć,rozwija się pigmentacja,

*mimo tego płód ma niewielkie szanse na przeżycie,gdyby poród nastąpił w tym momencie(niedojrzałość płuc i nerek),

*waga 800gramów.

8 miesiąc:

*dziecko przybiera pozycję głową w dół,

*powstają różnice lateralne(lewa połkula mózgu odpowiada za prawą stronę ciała oraz mowę,prawa połkula za lewą).Lateralizacja w dużym stopniu zależy od prawidłowego poziomu testosteronu,

*pod wpływem czynników genetycznych i hormonów następuje feminizacja i muskulinizacja mózgu oraz predyspozycje do późniejszych zachowań seksualnych i rodzicielskich,

*wielkość 46cm, waga 2-2,5kg.

Ocena funkcji noworodka-skala Apgar:

Apperance-zabarwienie skóry, Puls-czynność serca, Grimace-odruchy, Activity-napięcie mięśniowe, Respiration-czynność oddechowa.

Odruchy noworodka: Wspólne dla noworodka i dorosłego;

*mruganie,odruch źrenicowy,odruch ssania,

*połykanie, wydalanie moczu,

*odruch kolanowy-stuknięcie powoduje szybkie wyprostowanie kolana,

Występujące tylko u noworodka, niemowlęcia,patologia u dorosłego:

*odruch Babińskiego-unoszenie palca przy podrażnianiu stóp,

*odruch toniczno-szyjny-wraz z odwróceniem głowy wyprostowują się kończyny po tej samej stronie,a kurczą po przeciwnej,

*odruch Moro-unoszenie kończyć i przyciąganie ich do ciała w geście obejmowania,

*odruch marszu automatycznego-przy zetknięciu z podłożem dziecko wykonuje rytmiczne ruchy chodzenia,

*odruch poszukiwania piersi-dziecko odwraca głowę w tę stronę po ktorej dotkniemy jego policzka.

CZYNNIKI ZABURZAJĄCE ROZWÓJ PRENATALNY:

-szkodliwość danego czynnika dla rozwijającego się organizmu zależy od:

-właściwości matki oraz łożyska,

-właściwości konstytucyjnych dziecka,które czynią je bardziej lub mniej podatnym na szkodliwe czynniki,

*okresu rozwojowego,w którym dany czynnik zadziałał,

*innych czynników działających uprzednio lub w tym samym czasie,co zwiększa działanie głównego czynnika negatywnego,

*rodzaju,siły i długości działania bodźca uszkadzającego.

Paragenetyczne i pozagenetyczne czynniki zaburzające rozwój pretalany:

Genetyczno konstytucjonalne właściwości matki stanowiące tzw.regulator matczyny wpływający na modyfikację predyspozycji genetycznych dziecka.Pczyczyny:wirus, pasożyt,promieniowanie,toksyny,niedotlenienie, stany niedoborowe ilościowe (niedożywienie) i jakościowe (niedobory witamin),choroby matki,komplikacje ciążowe, stres matki,urazy okołoporodowe.

WPŁYW LEKÓW, INFEKCJI I NARKOTYKÓW NA PŁÓD: LEKI:

-aspiryna-w dużych ilościach poronienie,krwawienie, kłopoty noworodka z oddychaniem, -izoteryna(vit.A)-zniekształcenie głowy,uszu,uszkodzenie serca i CUN, problemy zachowaniowe, -streptomycyna-utrata słuchu,

-talidomin(środek nassany i przeciwwymiotny)-deformacje kończyn, deficyty sensoryczne, uszkodzenia narządów wewnętrznych, śmierć.

INFEKCJE: -AIDS-wrodzone deformacje, bezbronność wobec infekcji,

-cytomegalowirus-głuchota,ślepota, anomalie rozwoju głowy i mózgu,

-liszaje-opóźnienie umysłowe,uszkodzenie wzroku,śmierć,

-syfilis-opóźnienie umysłowe,poronienie,głuchota,ślepota,śmierć,

-toksoplazmowa-anomalia rozwoju głowy i mózgu,opóźnienie umysłowe.

NARKOTYKI-zahamowanie wzrostu,przedwczesny poród,drażliwość noworodka-syndrom głodu narkotykowego,syndrom nagłej śmierci.

MIANOWNICTWO:

*dysmorfia-odchylenie od prawidłowego kształtu lub struktury narządu,

*malformatio-zaburzenia morfogenezy w pojedynczych narządach np.wady serca lub mogą dotyczyć kilku narządów,

*deformatio-zniekształcenia,

*disruptio-przerwanie lub rozerwanie.

Pojęcie wady rozwojowej-jest to odchylenie morfologiczne pojawiające się w chwili urodzenia(odchylenie w kształcie jednego lub więcej narządów albo układów), a powstałe podczas rozwoju zarodka, w okresie jego wzrostu i różnicowania się morfologicznego.

Moment determinacji teratogenicznej jest to moment czasu,w którym następuje strukturalne ukształtowanie zawiązka narządu.

Typ wady rozwojowej jest mniej zależny od czynnika teratogonicznego aniżeli od momentu,w którym zadziałał.

DLACZEGO WŁAŚCIWOŚCI ORGANIZMU MATKI TAK SILNIE WPŁYWAJĄ NA ROZWÓJ PŁODU? Jakie są możliwe drogi wpływu matki na dziecko? Tryb życia,sposób odżywania,aktywność fizyczna, przyjmowane leki, używanie używek itd. Konflikt serologiczny-występuje wtedy,gdy jest niezgodność serologiczna matki i ojca dziecka.Reakcja immunologiczna matki,polegająca na wytworzeniu przez jej organizm przeciwciał przeciwko krwinkom płodu,do której dochodzi w skutek przedostania się do krwioobiegu matki krwinek Rh+.

Profilaktyka:podawanie ok.28tyg. immunoglobuliny anty-D.

Konsekwencje:choroba hemolityczna u płodu i noworodka,czego następstwem mogą być powikłania neurologiczne dziecka lub nawet jego zgon.

ROZWÓJ ONTOGENETYCZNY CZŁOWIEKA.

Rozwój-proces ukierunkowanych zmian,w których można wyróżnić następujące po sobie etaty przemian (fazy rozwoju) danego obiektu,wykazujące różnicowanie się tego obiektu pod określonym względem.R.ma charakter progresywny,w jego wyniku powstaje nowa,wyraźna jakość.

Składowe procesy rozwoju:wzrastanie,rożnicowanie,dojrzewanie,zanik.

Ontogeneza-rozwój osobniczy-jest to proces rozwoju organizmu od momentu zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik do okresy życia (śmierć) osobnika.

Aukslogia-nauka o rozwoju ontogenetycznym (osobniczym) i oddziaływania środowiska zewnętrznego na rozwijający się organizm dziecka.W jej ramach wyróżniamy embriologię,gerontologię.

Zadania-celem badań auksologicznych jest:

*monitorowanie rozwoju,

*ocena prawidłowości jego przebiegu na podstawie aktualnych układow odniesienia,czyli norm,

*ocena przystosowania się rosnącego organizmu do stale zmieniających się warunków środowiskowych,

Wyniki tych badań umożliwiają wczesne wykrywanie nieprawidłowości rozwoju i zaburzeń w stanie zdrowia, analizę skuteczności działań terapeutycznych oraz prognozowanie dalszego rozwoju.

Przedstaw podstawowe grupy czynników wpływających na rozwój dziecka:

*determinanty rozwoju-czynniki endogenne genetyczne, główny czynnik to genetyp-określa potencjalne możliwości rozwoju, natomiast o realizacji tego potencjału decydują kolejne dwie grupy czynników.

*stymulatory rozwoju-pod tym pojęcie kryją się wpływy matczyne na rozwijający się właśnie w organizmie matki zarodek i płód.

*modyfikatory rozwoju-są to czynniki zewnętrzen(endogenne) zarówno ze środowiska przyrodniczego np.klimat, żywność, jak i środowiska społeczno-kulturowego.

Przedstaw etapy rozwoju człowieka wg.Wolańskiego:

-progresywny (prenatalny, dzieciństwo, młodość)-przewaga zmian anabolicznych nad katabolitycznymi, budowy nad rozpadem.

-stabilizacji-równowaga przemian biochemicznych u człowieka dorosłego (20-40/50 lat).

-regresywny-starzenia się i starości, przewaga zmian katabolicznych nad anabolicznymi.

Ocena rozwoju motorycznego-dokonuje się metodami dynamicznymi, gdzie obserwuje się i mierzy kontrolę nad ruchami ciała-skoordynowanie czynności ośrodków nerwowych, nerwów i mięśni. Test Denver, Dziecięca Skala Rozwojowa, Test Denisiuka, Milicerowej.

Ocena dojrzewania kostengo-wyraża stopień zaawansowania w dojrzewaniu układu kostnego: można wykonać w każdym okresie życia, badanie dot. Oceny odkładania się soli wapnia, których obecność można rejestrować za pomocą zdjęć rentgenowskich.

Ocena wieku zębowego-ilość należnych zębów mlecznych-wiek niemowlęcia.

---