Cyrkulacja trzeciorzędna lokalna, wiatry miejscowe. Niezależna od ogólnej cyrkulacji ale nakładająca się na nią.

Bryzy, feny, bora, inne małoskalowe zjawiska

Miejscowe zmiany prądów ogólnej cyrkulacji pod wpływem uwarunkowań środowiskowych głównie orografii lub topografii ternu

Bryza

W ciągu dnia od morza/akwenu ku lądowi

W nocy od lądu ku morzu/akwenowi

Ew. bryza miejska.

Ruchy anabatyczne w dolinach

W nocy sytuacja odwrotna

w- warm - ciepło (chyba)

fenowy układ chmur

fen, halny, Chinook, Santa Anna

napływ powietrza z południa wiatr wieje prostopadle do bariery orograficznej. Jeżeli jest silna adwekcja próbuje ominąć barierę górą (stokiem dowietrznym). Wznosi się i ochładza wg. gradientu wilgotno adiabatycznego i na pewnym poziomie para wodna zacznie się skraplać. Kiedy dotrze do szczytów jest już suche o tendencji do opadania. Opadając ociepla się wg. Gradientu sucho adiabatycznego. Często po stronie zawietrznej na grzbietach tworzy się wał fenowy. Niska wilgotność po kilka procent wilgotności względnej (przesuszenie roślin, gwałtowne roztopy śniegów - woda od razu paruje). Wiatr pulsacyjny, gwałtowne podmuchy poprzedzone epizodami ciszy. Poza wałem fenowym tworzą się altocumulus lenticularis AC len. Szerokość warstwy orograficznej - poniżej 100 km. Układ wyżowy na wschodzie, niżowy na zachodzie. W przypadku Alp występuje fen północny jak i południowy. Za barierą orograficzną chmury rotorowe.

Bora - doczytać z Wosia. Wiatr który wywodzi się z Bałkan - g. dynarskie. Wyst. Kiedy nad Bałkanami zalega potężny wyż, a nad sąsiednimi obszarami niż. Wiatr relatywnie chłodny i silny.

Typy Układów cyrkulacyjnych

Typ cyrkulacji- określony kierunek napływu powietrza związany z dominującym układem barycznym, towarzyszącym temuż układowi.

Najważniejsze klasyfikacje typów cyrkulacji:

GROSSWETERLAGAN - klasyfikacja dużych układów pogodowych. Niemieckiej służby pogodowej. HESS & BREZOWSKY - opis głównych układów barycznych nad Europą. 30 układów.

W Polsce kilka klasyfikacji.

- Klasyfikacja Lityński - 27 typów.

- Klasyfikacja Osuchowska-Klen - 14 typów.

- Klasyfikacja Niedźwiedzia - dla polski południowej - 21 typów.

Główne elementy w typologii cyrkulacji atmosfery

Kierunek adwekcji powietrza

8 kierunków

N, NE< E SE S SW W WN

Lub brak adwekcji

Rodzaj układu barycznego

A - antycyklonalny wyżowy

C - cyklonalny niżowy

Meteorologia synoptyczna - bada związki między cyrkulacją a klimatem/ innymi częściami środowiska/człowiekiem

1997 - sytuacja południowo-wschodnia cyklonalna

Fronty atmosferyczne

Chłodny - chodne, ciepłe powietrze wciska się pod ciepłe wypierając je do góry. Przynosi ochłodzenie. Bardziej aktywny od ciepłego. SA lepiej rozbudowane pionowo, występują intensywne procesy konwekcyjne. Strefa frontowa jest stosunkowo wąska. Występuje więcej groźnych zjawisk meteorologicznych jak opady i burze (bardziej aktywne niż w ciepłym). Linia z piramidkami w kierunku napływu frontu.

Ciepły - ciepłe lekkie napierają na chłodne, ślizgając się w jego górę. Linia z półkolami w kierunku przemieszczania frontu. Mniejszy kont.

Okluzja frontu

Front stacjonarny - powstaje w przypadku długiego zalegania masy ciepłej i chłodnej.

CZYTAĆ WOSIA!!!

Fronty klimatologiczne - obszary rozgraniczające masy powietrza w sensie klimatologicznym. W ciągu sezonów.

Masy powietrza

PPm - polarno-morskie świeże - strefa umiarkowana |

PPms - polarno-morskie stare - strefa umiarkowana | 55% dni nad obszarem Polski

Ppmc - polarno-morskie ciepłe - strefa umiarkowana |

PPk - polarno-kontynentalne | 20% dni nad obszarem Polski

PA - arktyczne | 5%

PZ - zwrotnikowe | 2%

R - równikowe

Duża zmienność mas arktycznego w roku. Występuje późną wiosną. Latem sporadyczne. Częściej jesienią. Suche, czyste masy powietrza - przynoszą suchą pogodę o dużej zmienności zachmurzenia, mogą przynieść sporadycznie opady. Bardzo przezroczyste masy o b. dobrej widzialności. Przynoszą przymrozki - tzw. "zimna Zośka".

Zwrotnikowe - kwiecień, maj, wrzesień. Epizody z b. suchą i ciepłą pogodą.

Stany równowagi atmosfery

Stała cząstka nie przemieszcza się w pionie. Układy wyżowe.

Chwiejna cząstka przemieszcza się ku górze. Układy niżowe. Układy burzowe.

Obojętna cząstka przemieszcza się ku dołowi.

Meteorologia synoptyczna - dotyczy ogółu.

Elektronizacja pracy synoptyka (synoptyk odczytuje wiadomości)

Modele prognostyczne - służą do monitorowania pogody w kraju do kilku dni na przód. Rozdzielczość ok. 10km.

W RP korzysta się z 3 modeli - COSMO - ger. w Warszawie. ALLADIN - fr. W Krakowie. ICM - ang. w Warszawie.

Prognozy pogody

Ogólne (pogoda w TV) lub specjalistyczne - transportowe (dla żeglugi morskiej, dla lotnictwa, agrometeorologiczne, dla szpitali)

Ze względu na prognozowany czas

Krótko- średnio- długo- terminowe

do 1-2 dni na przód, do kilku dni 3-5 dni, tydzień/dwa tygodnie

ultra krótkoterminowa/ NOWCASTING - od godziny do kilku godzin

Jak interpretować pogodę?

- podawana na obszar, w konkretnym miejscu może być inna

- prawdopodobieństwo wystąpienia pogody

---