ZESTAW A

1. Tworzenie acylogliceroli:

ODP: Acyloglicerole (dawniej glicerydy) są to estry acylowe glicerolu. Związki chemiczne, w których 1,2 lub wszystkie 3 grupy hydroksylowe gliceryny (-OH) zostały zestryfikowane kwasami karboksylowymi. W zależności od stopnia estryfikacji wyróżniamy mono-, di- i triacyloglicerole. Glicerydy występują powszechnie w organizmach żywych głównie jako tłuszcze a także jako regulatory procesów biochemicznych oraz produkty przemiany materii.

2. Co to są i jak powstają izoprenowce:

ODP: Izopren jest naturalnie wytwarzany w organizmach zwierząt i roślin. Jest najczęściej występującym węglowodorem w ludzkim ciele. Przybliżona ilość izoprenu produkowanego w ludzkim ciele wynosi 17 mg dziennie dla człowieka o masie 70 kg. Kilkukrotnie powielony motyw strukturalny izoprenu tworzy szkielet węglowy wielu związków pochodzenia naturalnego - terpenów. Izopren jest także zawarty w małych stężeniach w niektórych potrawach.

Lipidy izoprenowe - to zespół różnorodnych związków, które powstają poprzez

kondensację aktywnej pięciowęglowej jednostki izoprenoidowej, którą jest pirofosforan

izopentenylu.

Pod nazwą lipidy izoprenowe kryją się różne związki tłuszczowcowe, z których najpoważniejszą grupę stanowią steroidy. Są to związki o złożonej budowie pierścieniowej skupiające sterole, kwasy żółciowe, hormony steydowej, witaminę D.

3. Tiokineza

4. W jaki sposób i gdzie dołączają się aminokwasy do kw. żółciowych

ODP: Synteza pierwotnych kwasów żółciowych zachodzi w wątrobie. Po jednokrotnej lub dwukrotnej hydroksylacji i przyłączeniu CoA dochodzi do przyłączenia

glicyny lub tauryny i powstania pierwotnych kwasów cholowych (kwasów żółciowych) -

patrz schemat poniżej. Poprzez przyłączenie glicyny (głównie) lub tauryny (rzadziej)

powstaje glikokoniugat, który jest GLIKOCHOLANEM (z glicyną) lub

TAUROCHOLANEM (z tauryną). W tej postaci pierwotne kwasy żółciowe docierają do

jelita gdzie ulegają procesowi mającemu na celu doprowadzenie do utworzenia wtórnych

kwasów żółciowych. Kwasy żółciowe należą do końcowych produktów metabolizmu cholesterolu. Są wydzielane przez wątrobę w postaci żółci do światła dwunastnicy, gdzie ułatwiają trawienie tłuszczów.

5. Co to są ciała ketonowe

ODP: Nadmiar acetylo-CoA powstającego w wyniku b-oksydacji kwasów tłuszczowych jest przekształcany w acetooctan i D-3-hydroksymaślan. Związki te oraz aceton są nazywane ciałami ketonowymi. Ciała ketonowe są alternatywnym produktem utleniania wolnych kwasów tłuszczowych w wątrobie, a proces ich powstawania określa się terminem ketogeneza.

ZESTAW B

1. Tłuszczowce i tłuszcze właściwe - co to jest

ODP: Tłuszcze właściwe są estrami glicerolu i wyższych kwasów tłuszczowych. W organizmie pełnią funkcje: budulcowe, energetyczne, mechaniczne i odżywcze. Tłuszczowce - (lipidy) różnorodna grupa substancji organicznych związanych z kwasami tłuszczowymi. Zalicza się do nich tłuszcze, oleje, woski i związki pokrewne. Są nierozpuszczalne w wodzie, a rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych. Są ważnym składnikiem pożywienia, mają dużą wartość energetyczną i zawierają rozpuszczone w nich witaminy D, K, A, E oraz niezbędne, nienasycone kwasy tłuszczowe. W organizmie jako zapasowy materiał energetyczny odkładają się w tkance tłuszczowej, głównie podskórnej, a wokół niektórych narządów jako materiał izolacyjny. Jest ich bardzo dużo w tkance nerwowej. W połączeniu z białkiem tworzą lipoproteiny, składnik błon komórkowych, plazmatycznych i mitochondrialnych. Lipoproteiny krwi pełnią ważne funkcje transportowe i metaboliczne.

2. Reakcja energetyczna kw. kapronowych

ODP:

3. Dlaczego zepsute tłuszcze mają nieprzyjemny zapach?

ODP: Nieprzyjemny zapach powstaje poprzez proces jełczenia (utleniania tłuszczy).

NADTLENEK OZONID WOLNE KWASY TŁUSZCZOWE

W wyniku utlenienia powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe mające przykry zapach.

4. Co to są ceramidy?

ODP: Ceramidy(sfingolipidy) - organiczne związki chemiczne z grupy lipidów obecne w warstwie rogowej naskórka. W skórze człowieka zidentyfikowano 7 różnych ceramidów. Głównym składnikiem ceramidów są niezbędne, nienasycone kwasy tłuszczowe. Ceramidy, to amidy wyższych kwasów tłuszczowych i aminoalkoholi. W warstwie rogowej ściśle do siebie przylegają, zapewniając nieprzepuszczalną powłokę dla wody oraz decydują o elastyczności skóry i utrzymaniu jej stałej temperatury. Najgorsze działanie na ceramidy mają: mydło, detergenty, rozpuszczalniki. Ilość ceramidów zmniejsza się wraz z wiekiem

ZESTAW C

1. Definicja i klasyfikacja tłuszczy

ODP: Tłuszcze - zwyczajowa nazwa grupy lipidów, estrów glicerolu i kwasów tłuszczowych, głównie triacylogliceroli. Reszty kwasowe występujące w cząsteczkach tłuszczów zawierają zwykle od 12 do 18 atomów węgla.

Większość tłuszczów nie ma zapachu, jest nierozpuszczalna w wodzie i rozpuszczalnikach polarnych oraz dobrze rozpuszczalna w rozpuszczalnikach niepolarnych(butanol). Wszystkie tłuszcze są lżejsze od wody, pH tłuszczów jest obojętne.

PODZIAŁ: zmydlające się: tłuszcze właściwe, kwasy tłuszczowe, woski; niezmydlające się: sterydy, terpeny,

2. Liczby charakteryzujące jakość tłuszczy

ODP: LK- liczba kwasowa- liczba miligramów wodorotlenku potasu KOH potrzebna do zobojętnienia 1g wolnych kwasów tłuszczowych- stosowana do oceny świeżości tłuszczu.

LZ- liczba zmydlania- liczba mg KOH potrzebna do zmydlenia 1g tłuszczu i zobojętnienia zawartych w nim wolnych kwasów tłuszczowych.

LJ- liczba jodowa- wskazuje ile mg jodu może przyłączyć 100g tłuszczu-miara stopnia nienasycenia tłuszczu.

3. Wit. K - budowa i funkcje

ODP: Funkcje:

-krzepliwość krwi,

-regulują wytwarzanie protrombiny

- odgrywa rolę w gospodarce wapniowej i mineralizacji tkanek

-hamuje rozwój nowotworów.

4. Biosynteza tłuszczu właściwego

ODP: to z tym kwasem fosfatydowym.

5. Bilans energetyczny kw. palmitynowego

ODP:

ZESTAW D

1. Reakcja zmydlania i liczba zmydlania

ODP: LZ- liczba zmydlania- liczba mg KOH potrzebna do zmydlenia 1g tłuszczu i zobojętnienia zawartych w nim wolnych kwasów tłuszczowych.

2. Kefaliny - budowa i funkcje

ODP: kefaliny- fosfatydyloetanoloaminy, fosfolipidy występujące gł. w substancji mózgowej i osłonkach mielinowych zakończeń nerwowych, związki org. należące do fosfolipidów.

Funkcje:

- składnik zasadniczych elementów błon komórkowych oraz cytoplazmatycznych,

- integralny składnik komórek i płynów ustrojowych,

-występują w substancji szarej mózgu i we krwi

-sfingomieliny występują w białej substancji mózgowej i osłonce mielinowej włókien nerwowych,

3. Kw. żółciowe - budowa i funkcje

ODP: Kwasy żółciowe - są to organiczne kwasy, syntezowane w wątrobie, będące końcowymi produktami endogennego (wewnątrzustrojowego) rozkładu cholesterolu.

Funkcje:

- mają zdolność zmniejszania napięcia powierzchniowego roztworów(emulgacji tłuszczów),

-zdolność tworzenia szerokiej powierzchni dla rozwinięcia działalności lipazy trzustkowej - enzymu odpowiedzialnego za trawienie tłuszczów w jelicie,

- aktywują enzym lipazę trzustkową.

4. Tiokinaza - substrat, produkt, koenzym

ODP:

5. Z czego uzyska się więcej energii z glukozy czy z kw. kapronowych

ODP:

ZESTAW E

1. Od czego zależy liczba kwasowa

ODP: zależy od liczby grup karboksylowych obecnych w badanym związku.

2. klasyfikacja tłuszczowców

ODP:

3. karoteny - budowa i funkcje, przykłady

ODP: Karotenoidy, karotenowce, lipochromy, węglowodory nienasycone spokrewnione z terpenami, a także ich pochodne. Pomarańczowoczerwone i żółte barwniki roślinne, nierozpuszczalne w wodzie, a rozpuszczalne w tłuszczach.

Funkcje:

-ochronna przed procesami fotooksydacji, na które narażone są głównie nienasycone kwasy tłuszczowe lipidów chloroplastowych,

-naturalne przeciwutleniacze,

-są prekursorami witaminy A i są głównym dietetycznym źródłem tej witaminy u człowieka.

4. Jak z cukrów powstają tłuszcze?

ODP: Z cukrów mogą powstawać tłuszcze, ponieważ do biosyntezy kwasów tłuszczowych potrzebny jest acetylo-CoA (CH3COO~SCoA), który powstaje także w procesie dekarboksylacji oksydacyjnej kwasu pirogronowego w procesie rozpadu cukrów. Do syntezy tłuszczy właściwych potrzebny jest także glicerol, a właściwie jego aktywna forma czyli fosfogliceryd, który może też powstać z cukrów ponieważ powstaje w procesie glikolizy z fosfohydroksyacetonu.

CH2-OH CH2-OH

| |

C=O CH-OH

| |

CH-O-P CH-O-P

Fosfohydroksyacetonu NADH + H+ NAD fosfogliceryd

5. B-oksydacja, przebieg

ODP:

---