ZABURZENIA RYTMU SERCA
BUDOWA SERCA:
ARYTMIA:
To termin obejmujący zaburzenia elektrycznego układu serca. Może odnosić się do „przeskoczenia” pojedynczego uderzenia, czego każdy z nas od czasu do czasu doświadcza, lub do przyspieszenia tętna, które może zagrażać życiu i wymaga natychmiastowej interwencji medycznej. Termin nie definiuje natury problemu ani jego powagi.
CZĘSTOSKURCZ - TACHYKARDIA:
Tachykardia jest definiowana jako przyspieszona akcja serca. Każda częstość akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę to tachykardia, nawet jeśli jest prawidłową reakcją na określone warunki. Na przykład tachykardii zatokowej możemy się spodziewać przy wzmożonej aktywności. Uważa się, że ćwiczenia fizyczne zwiększają częstość akcji serca; niemożność podwyższenia częstości skurczów podczas wykonywania ćwiczeń może być oznaką poważnej choroby.
RZADKOSKURCZ - BRADYKARDIA:
Termin bradykardia odnosi się do spowolnienia częstości akcji serca poniżej 50 uderzeń na minutę. Osoba wysportowana ma niższą od przeciętnej częstość akcji serca w spoczynku, ponieważ dzięki ćwiczeniom rośnie wydajność serca i organizmu. Chociaż częstość akcji serca w spoczynku u osób wysportowanych jest niższa, to maksymalna częstość podczas ćwiczeń jest taka sama. Nie wyróżnia się prawidłowej wartości częstości akcji serca, ale prawidłowy jej zakres. U większości ludzi częstość akcji serca w spoczynku zawiera się w przedziale od 60 do 85 uderzeń na minutę, niemniej częstość nieco poniżej 60 uderzeń zwykle jest prawidłowa. Częstość poniżej 50 uderzeń na minutę jest już rzadziej spotykana, a poniżej 40 nigdy nie jest prawidłową wartością. W miarę starzenia się układu elektrycznego serca częstość skurczów naturalnie zwalnia. U starszych ludzi powszechnie spotyka się niższą częstość akcji serca. Bradykardia może być spowodowana lekami wpływającymi na serce - szczególnie beta - blokerami, niektórymi blokerami kanałów wapniowych i lekami przeciwko arytmii, jak na przykład amiodaron, propafenon, prokainamid, chinidyna i flekainid. Czasami bradykardia nie jest efektem ubocznym, ale zamierzonym rezultatem stosowania leków nasercowych. Jednakże poważny rzadkoskurcz może pojawić się niespodziewanie w wyniku działania takich leków i w tych przypadkach należy zredukować dawkę lekarstwa lub je odstawić. Ważne jest, aby zaczynać od przyjmowania małych dawek lekarstw i stopniowo je zwiększać pod ścisłą kontrolą lekarza. Takie postępowanie ma nas chronić przed zbyt niską częstością akcji serca, jak również zapewnić szybkie rozpoznanie działania ubocznego danego leku. Bradykardia jest również poważnym powikłaniem w wielu chorobach serca. Im wolniej bije serce, tym mniej tlenu wykorzystuje. U osób z upośledzonym przepływem krwi z powodu schorzenia tętnicy wieńcowej spowolnienie akcji serca może być pożądane. Niektóre zawały, szczególnie te, które polegają na zablokowaniu tętnicy wieńcowej prawej, związane są ze zbyt niską częstością akcji serca. Tętnica wieńcowa prawa zaopatruje w krew większą część elektrycznego układu serca, tak więc gdy jest niedrożna, układ ten może ulec uszkodzeniu. Bradykardia może komplikować każde poważne schorzenie serca. Objawy rzadkoskurczu serca mogą zaczynać się od osłabienia, a skończyć utratą przytomności. Jeśli bradykardia rozwija się podstępnie, a my nie prowadzimy aktywnego życia, możemy odczuwać jedynie niewielkie osłabienie i skrócenie oddechu przy wstawaniu. Jeśli częstość akcji serca nadal zwalnia, możemy mieć zawroty głowy. Gdy jeszcze zwolni, możemy stracić przytomność, ponieważ ciśnienie krwi będzie zbyt niskie, aby podtrzymać normalną aktywność mózgu. Objawy zależą od stopnia spowolnienia częstości akcji serca.
SKURCZE DODATKOWE:
Każdy z nas czasami doświadcza przedwczesnych skurczów serca, znanych też pod nazwą skurczów dodatkowych, jednak dla wielu ludzi są one źródłem silnego niepokoju. Chociaż każdy rodzaj choroby serca można powiązać ze skurczami dodatkowymi, to większość ludzi nie ma w takich przypadkach żadnych problemów z sercem. W większości przypadków przedwczesne skurcze serca są tak istotne jak objawy, które wywołują. W zasadzie nie mają znaczenia dla zdrowia serca, nie mają też związku z jego chorobami ani wpływu na długość naszego życia. Jednak jeśli mamy chore serce, prawdopodobieństwo doświadczania dodatkowych uderzeń jest znacznie większe, co spowodowane jest zwiększoną wrażliwością mięśnia sercowego. Po zawale liczba dodatkowych uderzeń serca jest odwrotnie proporcjonalna do szansy przeżycia. Lista przyczyn powodujących dodatkowe skurcze serca jest długa i znajdują się na niej alkohol, leki, kofeina, starzenie się, brak snu i wiele innych czynników. Czasami objawy dodatkowych skurczów serca są tak kłopotliwe, że konieczne jest leczenie. Zazwyczaj stosuję się beta - blokery.
MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW:
Migotanie przedsionków to często występująca niemiarowość (arytmia), która jest dokuczliwa i trudna do wyleczenia. Na czym polega ten niepokojący problem z sercem? Węzeł zatokowy jest niczym elektryczny koń pociągowy i każde schorzenie serca może wpływać na jego działanie. Gdy węzeł zatokowy jest uszkodzony, przedsionek może stać się nadmiernie ruchliwy, zamiast wywoływać uporządkowane skurcze serca. W takiej sytuacji węzeł przedsionkowo - komorowy bombardowany jest przez nawet 600 impulsów elektrycznych na minutę. Węzeł przedsionkowo - komorowy działa jak brama przepuszczająca tylko część dodatkowych impulsów generujących skurcze serca. Niestety, często jest przeciążony i pozwala przechodzić zbyt wielu impulsom. Rezultatem jest nieuporządkowane, nieregularne i szybkie bicie serca, często między 130 a 170 uderzeń na minutę. Nieregularne skurcze serca są następstwem zmasowanego napływu impulsów elektrycznych. Migotanie przedsionków powoduje kołatanie serca, spłycenie oddechu i bóle w klatce piersiowej, a kiedy się zaczyna, jest zwykle tak dokuczliwe, że ludzie sami pukają do drzwi gabinetu pierwszej pomocy. Szybkie migotanie przedsionków jest zazwyczaj na tyle poważne, że wymaga hospitalizacji. Migotanie przedsionków może wiązać się z każdym typem choroby serca. Jest szczególnie powszechne w przypadkach nadciśnienia, zawału, zastoinowej niewydolności krążenia czy schorzeń zastawek. Może również pojawić się po nadużyciu alkoholu i towarzyszyć schorzeniom tarczycy.
TRZEPOTANIE PRZEDSIONKÓW:
Trzepotanie przedsionków jest mniej powszechną arytmią. Liczba impulsów elektrycznych również jest podwyższona, ale mniejsza (zwykle 300 na minutę) niż w przypadku migotania przedsionków, a ich wytwarzanie jest bardziej regularne i uporządkowane. U jednej osoby mogą występować na przemian trzepotanie i migotanie. Bardziej prawdopodobne jest, że trzepotanie przedsionków przejdzie w regularny rytm lub migotanie niż że pozostanie odrębnym schorzeniem. Za pomocą leków można dobrze kontrolować częstość akcji serca, jednak leki przeciwko arytmii są mniej skuteczne niż w przypadku migotania przedsionków.
CZĘSTOSKURCZ KOMOROWY:
Mimo że zawały są najczęstszą przyczyną uszkodzenia serca, istnieje wiele innych chorób mających szkodliwy wpływ na działanie mięśnia sercowego, które są przyczyną jego elektrycznego pobudzenia. Kiedy szybki rytm serca zaczyna się w komorze, nazywany jest częstoskurczem komorowym, to bardzo niepożądana zmiana. Chociaż występuje rzadko, pojawia się bez ostrzeżenia i może po raz pierwszy wystąpić kilka lat po pierwszych problemach z sercem, takich jak zawał. W przypadku częstoskurczu komorowego podrażniona i uszkodzona komora nagle sama inicjuje własny rytm, zamiast czekać na instrukcje od swojego „mistrza”, węzła zatokowego. Może pojawić się szybki zmienny rytm z częstością skurczów serca do 280 uderzeń na minutę. Ta niestabilność jest źle tolerowana, zarówno dlatego że częstość akcji serca jest zbyt szybka, jak i dlatego, że pacjenci z częstoskurczem komorowym i ich serce są osłabieni. Częstoskurcz komorowy może szybko przekształcić się w migotanie komór, schorzenie, w którym serce „trzepocze” i nie kurczy się efektywnie. Ponieważ migotanie komór nie powoduje wypychania krwi z serca, to jeśli nie ustąpi w ciągu kilku minut, prowadzi do uszkodzenia mózgu i może spowodować śmierć. Częstoskurcz komorowy jest przyczyną takiej niestabilności, że większość pacjentów potrzebuje natychmiastowego elektrowstrząsu.
ŹRÓDŁA:
Budowa serca (obrazek) - Internet
Tekst - „Choroby serca” autor Rob Myers