komunikat interpersonalny
Psychologiczny proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i odbiera informacje. Proces ten jest oparty na zależnościach między nadawcą i odbiorcą komunikatu. Celem komunikacji jest wymiana myśli, dzielenie się wiedzą, informacjami, ideam
Na czym polega skuteczne komunikowanie się?
Skuteczne komunikowanie to jednakowe/zgodne rozumienie przekazu przez nadawcę i odbiorcę komunikatu. Nie musi jednak oznaczać zgody z treścią przekazu.
Model komunikacji wg Jacobsona - sprzężenie zwrotne
Nadawca komunikatu „A” przekazuje treść odbiorcy „B”, który rozumie go i na niego odpowiada - komunikacja dwustronna
Formy komunikacji
Werbalna i niewerbalna;
Jednokierunkowa i dwukierunkowa;
Bezpośrednia i pośrednia;
Formalna i nieformalna
Za pomocą czego możemy się komunikować
Słów;
Gestów / mimiki / tonu głosu...
Symboli / znaków;
Dźwięków;
Listów, e - maili;
Kombinacji różnych elementów;
Trzy poziomy komunikacji
Fatyczny - ma na celu podtrzymanie rozmowy; dotyczy tematów nieistotnych (np.. „Zanosi się na deszcz”);
Instrumentalny - rozmówcy mają określony cel, który chcą osiągnąć, przekazują ważne informacje, instrukcje bez emocji (np. klient tłumaczący fryzjerowi jak ma wyglądać jego fryzura);
Afektywny - przekazanie wartości, poglądów, rozmówcy są zaangażowani i podchodzą do rozmowy emocjonalnie (np.„Nigdy mnie nie słuchasz”).
Bariery komunikacyjne wg Boltona
KRYTYKOWANIE („Jesteś leniwy”)
OBRAŻANIE („Czy myślisz, że wszystko wiesz?”)
ORZEKANIE („Chyba nie powinieneś mieć nic do powiedzenia”)
CHWALENIE POŁĄCZONE Z OCENĄ („Dobrze, że to zrobiłaś, ale może trochę szybciej?”)
ROZKAZYWANIE („Wynieś śmieci”)
MORALIZOWANIE („Ja w Twoim wieku...”)
GROŻENIE („Jeśli tego nie zrobisz, odejdę od Ciebie”)
NADMIERNE WYPYTYWANIE
DORADZANIE („Będąc na Twoim miejscu...”)
UCIEKANIE OD PROBLEMÓW/ ZMIANA TEMATU - odwrócenie uwagi
LOGICZNE ARGUMENTOWANIE („wymądrzanie się”)
Dystans między rozmówcami
Dystans intymny - 15 - 20 cm faza dalsza lub mniej
Dystans indywidualny
faza bliższa 45 - 75 cm
faza dalsza - 76 - 1,2 m
Dystans społeczny
faza bliższa 1,2 - 2,1 m
faza dalsza - 2,1 - 3,6 m
Dystans publiczny -
faza bliższa - 3,6 - 7,5 m
faza dalsza - powyżej
7,5 m
Czym jest konflikt?
Pojecie konflikt wywodzi się od łacińskiego terminu confliktus, które dosłownie oznacza „zderzenie”; oznacza rozbieżność interesów lub przekonań stron, których interesy lub dążenia nie mogą być zrealizowane jednocześnie.
Warunki sprzyjające powstawaniu konfliktu:
występują wyodrębnione strony;
występuje współzależność stron (żadna ze stron nie może osiągnąć własnych celów bez udziału i akceptacji innych);
interesy stron są sprzeczne;
strony nie współpracują ze sobą w dążeniu do osiągnięcia celu, stanowią jednak przeszkodę i blokują realizację dążeń.
Tradycyjny i współczesny pogląd na konflikt
TRADYCYJNY POGLĄD
Konfliktu można uniknąć
Konflikt przeszkadza w harmonijnym funkcjonowaniu człowieka
Zadaniem człowieka jest eliminowanie konfliktów;
WSPÓŁCZESNY POGLĄD
Konflikt jest nieunikniony
Konflikt może przynosić korzyści;
Zadaniem człowieka jest odpowiednie zarządzanie konfliktem i pokierowanie nim w celu doprowadzenia do efektywnych rozwiązań.
Wzorzec konfliktu
wg Mortona Deutscha
O konflikcie mówimy gdy dwie lub więcej osób wzajemnie od siebie zależnych, spostrzega niemożliwe do pogodzenia różnice
POTRZEB i/lub WARTOŚCI i/lub zagrożenia ZASOBÓW
i podejmuje działania zmierzające do zmiany sytuacji w wyniku których konflikt ulega
ESKALACJI ROZWIĄZANIU ZŁAGODZENIU
Przyczyny konfliktów
Komunikacja międzyludzka (brak komunikacji, generalizacja, błędy w przekazie komunikacyjnym);
Kultura (różnice kulturowe, religijne);
Odgrywanie ról (analiza transakcyjna);
Cechy osobowości, przywiązanie do własnych zasad i systemu wartości (pryncypializm) lub pragmatyzm - dopasowanie zasad do osiągnięcia zamierzonego celu;
Niezaspokojenie potrzeb;
koło konfliktu
relacji
danych
wartosci
struktury
interesow
Konflikt relacji
Odnosi się do satysfakcji lub jej braku w kontaktach międzyludzkich; charakteryzuje się negatywnym stosunkiem do osób, z którymi jesteśmy w relacjach, wiąże się z silnymi emocjami i często z zachowaniem odwetowym.
Konflikt danych
Pojawia się gdy informacje akceptowane przez jedną stronę są odrzucane przez drugą lub są w inny sposób interpretowane. Strony posiadają odmienne informacje
Konflikt wartości
Wiąże się z zasadami, których przestrzegamy, bądź się wyrzekamy. Może więc wynikać z przyjętych odmiennych systemów wartości lub odmiennych interpretacji zasad postępowania. Często występuje brak tolerancji dla odmiennych wartości, różnic ideologicznych konwenansów.
Konflikt strukturalny
Odnosi się do istniejących formalnych lub nieformalnych struktur organizacyjnych, bądź struktur sytuacji. Może wynikać z ograniczonych zasobów (pieniądze, ziemia, personel)
Konflikt interesów
Wynika z niemożności zaspokojenia własnych potrzeb rzeczowych, proceduralnych lub psychologicznych. Powstaje, gdy jedna ze stron chce realizować własne cele kosztem innych osób.
Szanse i zagrożenia w konflikcie?
Szanse
Zagrożenia
Oczyszczenie atmosfery
Eksponowanie różnic, a nie podobieństw
Wyjaśnienie problemów
Wywołanie wrogości i podejrzliwości
Poprawa komunikacji
Niesprzyjająca atmosfera
Wzrost poczucia własnej skuteczności i wartości
Zbyt emocjonalne rozwiązywanie problemów (zamiast racjonalizmu)
Wzrost stopnia spójności
Wywołanie rywalizacji między partnerami
Eliminacja i obniżenie napięć emocjonalnych, stresów
Preferowanie interesu własnego ponad interes wspólny
Podnoszenie kompetencji radzenia sobie z konfliktem
Utrwalenie strategii prowadzących do eskalacji konfliktu
Podstawowe sposoby zachowań w sytuacji konfliktowej
Odwlekanie konfliktu - odraczanie działań, oczekiwanie na sprzyjające okoliczności - czasem bliżej nie określone - które mogą sprzyjać rozwiązaniu problemu. Często jednak takie odraczanie działania powoduje pogłębienie konfliktu
Ignorowanie - unikanie wymiany poglądów, pomijanie milczeniem wspólnego problemu, odrzucanie argumentów strony przeciwnej. Podstawowe sposoby zachowań w sytuacji konfliktowej
Pokojowe współistnienie udawanie, że konflikt nie istnieje. Nawet jeśli istnieje komunikacja interpersonalna, to jest ona pozorna, wymuszona okolicznościami
Deprecjonowanie - umowne pozbawienie wartości strony pozostającej w konflikcie lub umniejszanie wartości przedmiotu sporu
Reorientacja - odwrócenie uwagi od istoty problemu przez obarczenie odpowiedzialnością jednej ze stron konfliktu bądź też stworzenie lub ujawnienie wspólnego zagrożenia
Separacja - fizyczne lub psychiczne usunięcie strony konfliktu powodujące jego wytłumienie, ale nie rozwiązanie
Arbitraż (odwołanie się do osoby trzeciej) - sposób radzenia sobie w sytuacji konfliktowej polegający na odwoływaniu się do autorytetów (sąd)
Kompromis (potraktowanie konfliktu jako problemu do rozwiązania) - częściowe spełnienie oczekiwań drugiej strony konfliktu w przeświadczeniu, iż problem jest w istocie nierozwiązywalny
Walka - postrzeganie drugiej strony jako przeciwnika, którego trzeba zwyciężyć lub zniszczyć
Strategie radzenia sobie z konfliktem
-A- UNIKANIE
B- DOSTASOWANIE/ŁAGODZENIE
C- KOMPROMIS
D RYWALIZACJE KOOPREACJA
Czym są negocjacje?
Negocjacje to sytuacje, podczas których partnerzy za pomocą różnych strategii i taktyk próbują wypracować porozumienie.
Celem negocjacji jest rozstrzygnięcie rozbieżności jakie doprowadziły do powstania konfliktu interesów.
Elementy negocjacji
A) uczestnicy
B) przedmiot sporu
C) niezgodność stanowiska
D) oddziaływanie stron na siebie
E) dążenie do porozumienia
Strategia miekka
Uczestnicy są przyjaciółmi
Celem jest porozumienie
Ustępuj aby pielęgnować wzajemne stosunki
Bądź miękki w stosunku do ludzi i problemu
Ufaj innym
Łatwo zmieniaj stanowisko
Składaj oferty
Odkryj dolną granicę porozumienia
Akceptuj jednostronne straty w imię osiągnięcia porozumienia
Poszukaj rozwiązania, które oni zaakceptują
Upieraj się przy porozumieniu
Staraj się unikać woli walki
Poddawaj się presji
Strategia twarda
Uczestnicy są przeciwnikami
Celem jest zwycięstwo
Żądaj ustępstw
Bądź twardy w stosunku do ludzi i problemu
Nie ufaj innym
Okop się na swoim stanowisku
Stosuj groźby
Wprowadzaj w błąd co do dolnej granicy porozumienia
Żądaj jednostronnych korzyści
Poszukaj rozwiązania, które ty zaakceptujesz
Upieraj się przy swoim stanowisku
Staraj się wygrać walkę woli
Wywieraj presję
Strategie oparte na zasadach
Uczestnicy rozwiązują problem
Celem jest mądry wynik osiągnięty możliwie szybko i polubownie
Oddziel ludzi od problemu
Bądź miękki w stosunku do ludzi i twardy wobec problemu
Działaj niezależnie od zaufania
Skoncentruj się na interesach, a nie na stanowiskach
Badaj i odkrywaj interesy
Unikaj posiadania dolnej granicy porozumienia
Opracuj możliwości korzystne dla obu stron
Opracuj wiele możliwości, z których wybierzesz później
Upieraj się przy stosowaniu obiektywnych kryteriów
Staraj się osiągnąć rezultat oparty na obiektywnych kryteriach
Uzasadniaj i bądź otwarty na uzasadnienia
Elementy procesu przygotowania się do negocjacji
ANALIZA INTERESÓW WŁASNYCH I DRUGIEJ STRONY
A) po co negocjujemy, jaki mamy cel?
B) ustal hierarchię celów;
C) oceń interesu drugiej strony, by przedstawić interesującą ofertę;
D) zgromadź informacje o drugiej stronie
ANALIZA ALTERNATYW
Osiągnij rezultat lepszy od tego, który osiągnąłbyś za pomocą innych metod
Rozważ wszystkie możliwe do przyjęcia alternatywy i wybierz najlepszą (BATNA - Best Alternative to a Negotiated Agreement)
ANALIZA KWESTII NEGOCJACYJNYCH (spraw co do których chcemy wypracować porozumienie)
O jakich sprawach zamierzasz dyskutować, jakie są Twoje interesy, praktyka branży?
ANALIZA KRYTERIÓW, DO KTÓRYCH BĘDZIESZ SIĘ ODWOŁYWAŁ
A) obiektywność (np. cena rynkowa samochodu)
B) dobre uzasadnienie (np. bezwypadkowy)
C) niezbyt skomplikowane
OFERTA WSTĘPNA
A) przygotuj jak najwięcej propozycji i rozwiązań poszczególnych kwestii dla partnera
B) żądaj więcej by było z czego ustępować (ale nie za wiele - nie przesadzaj);
Techniki mądrego ustępowania
Ustępuj powoli i w coraz mniejszym stopniu;
W ważnych dla Ciebie kwestiach nie ustępuj jako pierwszy;
Nie ustępuj pod naciskiem drugiej strony
Przypominaj o wadze ustępstw już dokonanych („Trudno mi było od tego odstąpić”)
Techniki dobrego przekonywania
Tłumacz dlaczego Twoja oferta jest atrakcyjniejsza;
Przyciągnij uwagę drugiej strony;
Nie mów o ważnych kwestiach w środku długiego monologu;
Przywołuj konkretne argumenty, z którymi druga strona może się zgodzić;
Nawiązuj do tego co już zostało powiedziane
Przedstaw argumenty za i przeciw - nie bądź jednostronny;
Podawaj wnioski wynikające z Twojej argumentacji;
Nie szczędź argumentów
Techniki mądrego ustępowania
„ostatnie życzenie” - na koniec negocjacji widząc zmęczenie partnera prosimy o ustępstwo mało ważnej kwestii;
„rzut na taśmę” - jeśli widzisz, że druga strona jest bliska ustępstwa w ważnej dla Ciebie kwestii, ustąp jej w jakiejś dla Ciebie mało istotnej;
”obietnice” - otrzymanie tego o co prosi partner, ale prośba o coś w zamian;
„blef” - podanie nieprawdziwych informacji
Ćwiczenia
Określ swoje cele negocjacyjne/ interesy; podaj ich hierarchię i punkty:
Określ cele partnera oraz co zamierzasz mu zaproponować:
Opisz swoją BATNA:
Kwestie negocjacyjne, w których zamierzasz dyskutować:
Opisz swoje silne strony / szanse:
Opisz swoje słabe strony / zagrożenia:
Opisz co zamierzasz zrobić aby osiągnąć cele: