Podmorski las ginie

Koralowcom nie da się już pomóc

W krótkim czasie wzrost temperatury wód zniszczył ponad 90 procent raf na Oceanie Indyjskim i spowoduje dalsze spustoszenia. Ale być może smutny los podmorskiej dżungli zwróci uwagę świata na szkodliwość gazów cieplarnianych.

Ocieplenie klimatu może spowodować nieodwracalne zniszczenie najcenniejszych raf koralowych naszej planety. Takie wnioski wynikają z badań nad wpływem wzrostu temperatury wód oceanów na koralowce i faunę morską. Raport w tej sprawie ukazał się niedawno w rocznikach amerykańskiej Narodowej Akademii Nauk.

Znaczne połacie raf koralowych i liczne gatunki żyjącej w nich fauny „mogą ulec całkowitej zagładzie” - ocenia międzynarodowy zespół badawczy.  W okresie od 1994 do 2005 roku uczeni kontrolowali zmiany na obszarze 50 tysięcy metrów kwadratowych raf koralowych w pobliżu Seszeli. Pracami zespołu kierował Nick Graham z brytyjskiego Uniwersytetu w Newcastle, a uczestniczyli w nich badacze z Australii i Seszeli.

Raport odpowiada na pytanie, jakie są trwałe skutki ocieplania się klimatu. Doprowadziło ono w 1998 roku do nigdy wcześniej nienotowanego wzrostu temperatury wód powierzchniowych Oceanu Indyjskiego. I przy okazji do zniszczenia ponad 90 procent przybrzeżnej rafy koralowej Seszeli.

W zbyt ciepłym środowisku zahamowaniu uległ naturalny proces odnawiania się raf koralowych. Wiele z nich zapadło się i pokryły je glony. W tej sytuacji wiele gatunków morskiej fauny zostało pozbawionych warunków niezbędnych do życia. W 2005 roku w strefie znajdującej się pod kontrolą naukowców ocalało tylko 7,5 proc. raf koralowych.

Uczeni zaobserwowali, że w rejonach najbardziej dotkniętych klęską liczba zamieszkujących je gatunków ryb zmniejszyła się o połowę. A ekolodzy przestrzegają, że im mniejsze zróżnicowanie biologiczne ekosystemu, tym słabsze jego szanse na przetrwanie.

Najszybciej, zaraz po 1998 roku, zmniejszyła się populacja najmniejszych rybek. Ich przetrzebienie doprowadziło do trwałych zmian w łańcuchu pokarmowym, gdyż małe rybki są pożywieniem większych. Zdaniem naukowców efekty ocieplania wód będą z czasem coraz bardziej widoczne. Zmniejszenie ilości ryb roślinożernych jest niepokojące również z tego względu, że spełniają one w morskim ekosystemie ważną funkcję: zapobiegają rozrastaniu się duszących koralowce glonów. (…)

Rafy koralowe, wrażliwe ekosystemy nazywane czasem podmorskimi lasami tropikalnymi, zapewniają schronienie i pożywienie licznym formom życia, przyczyniając się w ten sposób do zachowania różnorodności biologicznej Ziemi.

„Jest być może za późno, aby uratować wiele raf koralowych - mówi Nick Graham. - Ale nasze badania mają też inny ważny cel: pokazać, jak ważne jest ograniczenie emisji gazów wywołujących efekt cieplarniany, który tak negatywnie wpływa na naturalne bogactwa naszej planety”.

---