NEW ART HISTORY

Scharakteryzuj nurt „New Art History”

Myśl marskistowska przeszła transformację w drugiej połowie XX w. (nowa lewica lat 60.) Na gruncie klasycznego marksizmu za prymarne uważane były stosunki produkcji i własności utrzymywane w Bazie - tu miały zachodzić najważniejsze relacje władzy. Każda zmiana społeczna wynikać miała ze zmian w bazie. Nadbudowa była natomiast tylko ideologiczna. W nowym namyśle nad problematyką marksistowską zmieniła się perspektywa widzenia ideologii związanej ze stosunkami władzy. Zaciera się granica między bazą a nadbudową, między którymi mediuje ideologia. Nadrzędne hasło Marksa byt określa świadomość zostaje zamienione na Ideologia określa świadomość.

• ogólne pojęcie, które obejmuje szereg tendencji ostatnich dwudziestu lat, które dążą do zakwestionowania dotychczasowego modelu historii sztuki

• inspiracje metodologiczne szły w parze z dyskursem strukturalizmu i szeroko rozumianego postmodernizmu, poststrukturalizmu, marksizmu, neomarksizmu, psychoanalizy, neopsychoanalizy, feminizmu, gender studies, semiotyki, dekonstrukcji

• dyskursywne przemagania między różnymi ruchami na gruncie NAH - odbicie w zróżnicowanej, dynamicznej i transformatywnej strukturze

• radykalne formuły postulatu przebudowania tradycyjnej historii sztuki

• uwikłanie NAH w szerszą debatę polityczną

• polityczna intencja NAH

• impuls płynący z natchnienia marksistowsko-antykapitalistycznego

• feministyczny antypatriarchalizm

• konieczny, polityczny wymiar NAH

• radykalizm polityczny NAHu budzi wiele kontrowersji

• rdzeń przekonań większości nurtów NAH to zakwestionowanie tradycyjnego paradygmatu historii sztuki co motywowane było pobudkami „klasowymi” i „płciowymi” - z jednej strony podważenie burżuazyjnej utrwalającej kapitalistyczne stosunki i „męskiej” historii sztuki

• geneza: po raz pierwszy pojawiło się pojęcie NEW ART HISTORY w tytule konferencji organizowanej przez czasopismo Block - 1982

• już w 1974 r. odnowy historii sztuki żądał T.J. Clark - rewitalizacja tradycyjnego modelu historii sztuki poprzez osadzenie w kontekście społecznym, który stawia nowe pytania o sztukę, całkiem inne niż te zadawane w klasyczny sposób w historii dyscypliny

• pod koniec lat 70. Clark związał się z ośrodkiem w Leeds, twierdzą myśli marksistowskiej

• 1978 - kurs społecznej historii sztuki na uniwersytecie w Leeds

• zainteresowanie marksizmem w Wielkiej Brytanii na przełomie lat 60. i 70.

• prekursorski artykuł Perry'ego Andersona Elementy kultury narodowej o potrzebie powołania do życia radykalnej teorii społecznej

• na początku lat 70. powstało czasopismo Screen

• John Tagg - jeden z wydawców czasopisma Block (1979/1980)

• Art history and difference - artykuł Tagga

• krytyka umiarkowanych poglądów Clarka

• postulat większej radykalności

• można uogólnić, że Clark optował za odnową metodologiczną historii sztuki, podczas gdy Tagg żądał radykalnej redefinicji historii sztuki

• krytyka prób zakreślenia eklektycznej uniwersalnej metodologii opierającej się na marksizmie, psychoanalizie i feminizmie - miało to prowadzić do zubożenia potencjału każdej z tych dziedzin

• krytyka zmiany metodologii w wymiarze ciągłego reprodukowania tego samego kanonu dzieł jedynie przy zmianie interpretacji - należy połączyć to z refleksją nad kanonem i paradygmatem sztuki

• postawienie dziełu pytania what does it do (włączone w siatkę dyskursu)

• 1986 - The new art history - antologia

• analiza NAH

• wprowadzenie perspektywy feministycznej

• Lynda Nead

• krytykuje klasyfikację feminizmu jako modnego dyskursu intelektualnego, nowej metodologii w ramach instytucji akademii

• feminizm według niej dokonał identyfikacji historii sztuki jako formy patriarchalnej kultury i rozpoczął kwestionowanie jej wartości i idei - feminizm nie może być tylko pojęciem różnych dla tradycyjnej historii sztuki

• feminizm ma własne cele, również w znacznym stopniu polityczne, jest systemem przekonań politycznych, a nie środkiem do nadania tradycyjnym problemom nowego systemu pojęć

• dwa zasadnicze nurty w NAH

• umiarkowany - modernizacja historii sztuki nowymi systemami pojęć

• radykalny - historia sztuki jako instrument walki politycznej

• nurt umiarkowany: Norman Bryson (Word and image, Vision and painting)

• inspiracje językoznawstwem i semiotyką

• krytyka perceptualizmu Gombricha, negatywnej tradycji dla NAH

• Bryson wyróżnił dwa aspekty NAH: kontekstowy i hermeneutyczny

• nurt kontekstowy: Michael Baxandall, Svetlana Alpers

• nurt hermeneutyczny: skupienie na problematyce aktu interpretacji

• środowisko czasopisma October

• lewicowa, rewizjonistyczna historia sztuki

• Douglas Crimp - problematyka queerowa, kwestia ideologii

• Rosalind Kraus reprezentowała perspektywę bardziej intelektualną niż ideologiczną

• powstało ryzyko autodestrukcji historii sztuki, skoro każda próba naukowego dyskursu mogła przeradzać się w formę mistyfikacji

• istniały tendencje, by historię sztuki wtopić w nurt nauk nad kulturą wizualną, w której nie byłoby wartościującego rozróżnienia między sztuką a nie-sztuką; jednakże myśliciele o takim nastawieniu często nie mieli warsztatu historyka sztuki

• Rosalind Kraus sprzeciwiła się wobec takim autodestrukcyjnym tendencjom

---