Dudzic Katarzyna
ZEWiWP II MUz
GR V
Prucha J. Pedagogika porównawcza. Podstawy międzynarodowych badań oświatowych. Warszawa 2004, PWN.
Rozdział 10. Niepowodzenia szkolne w międzynarodowych badaniach porównawczych,
s. 231 - 243.
W ujęciu pedagogiczno - psychologicznym termin niepowodzenia szkolne to indywidualne niepowodzenia uzależnione od wymagań szkoły. Chodzi
o niepowodzenia ucznia czy studenta w środowisku szkolnym, przejawiające się w postaci złych ocen, negatywnego stosunku do szkoły.
W ujęciu pedagogiki porównawczej niepowodzenia szkolne ujmowane są nie tylko
z punktu widzenia jednostki, ale również z perspektywy społecznej.
W polityce oświatowej krajów Unii Europejskiej niepowodzenia szkolne postrzega się nie tylko, jako zjawisko psychologiczne i społeczne, ale stanowią one pewien wskaźnik ekonomiczny.
Niepowodzenia szkolne są opisane przez 6 wskaźników:
przedwczesne kończenie edukacji,
powtarzanie klasy,
absencja,
niepowodzenia związane z oceną osiągnięć w trakcie roku szkolnego (tego wskaźnika nie używa się w badaniach międzynarodowych),
niewystarczający poziom kształcenia (dotyczy systemów,
w których ocena końcowa wpływa na możliwość kontynuowania nauki lub też się ją traci),
wyniki niewystarczające do uzyskania świadectwa końcowego (systemy,
w których w wyniku nie otrzymania wystarczających rezultatów zamiast świadectwa końcowego wydaje się zaświadczenie o ukończeniu nauki).
W ujęciu OECD najważniejszy przejaw występowania niepowodzeń szkolnych to, to, że niektóre systemy edukacyjne kształcą dużą liczbę uczniów osiągających niskie wyniki nauczania.
Innym uciążliwym problemem niepowodzeń szkolnych jest nieukończenie przez młodzież obowiązkowego kształcenia. Powoduje to m.in. wysokie bezrobocie. Zjawisko to badane jest za pomocą wskaźników:
Ustalonego na podstawie danych o liczbie uczniów, którzy nie zostali objęci systemem nauczania w wieku kształcenia obowiązkowego, (ponieważ czas trwania kształcenia obowiązkowego w różnych krajach rozpoczyna się
i kończy w różnym wieku uczniów, nie można dokładnie porównywać tego zjawiska).
Specjalny wskaźnik używany w badaniach międzynarodowych odnoszący się do liczby studentów, którzy nie kończą uczelni wyższej bądź rezygnują wcześniej w wyniku nie zaliczenia przedmiotów. Niektórzy proponują, aby ten wskaźnik zastąpić wskaźnikiem „liczba uczniów kończących kształcenie obowiązkowe wcześniej niż w ostatnim roku szkoły podstawowej”.
W Stanach Zjednoczonych zjawisko odpadania studentów w trakcie studiów oraz mała liczba uczniów szkół średnich stanowi jeden z większych problemów amerykańskiego szkolnictwa.
W krajach OECD, eksperci zwracają uwagę na fakt, że wzrasta odsetek studentów rezygnujących z nauki w trakcie studiowania. Dotyczy to przede wszystkim pierwszego roku studiów.
Wnioski
Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym powinno być jednym z najważniejszych zadań współczesnej edukacji. Troska o powodzenie szkolne i zapobieganie niepowodzeniom ma ogromne znaczenie nie tylko dla pomyślnej przyszłości ucznia, ale przede wszystkim wpływ na szczęśliwą teraźniejszość. Można stwierdzić, że niepowodzenia szkolne, jakie występują we współczesnym systemie oświatowym mają charakter bardzo złożony i nie jest możliwe jednoznaczne określenie ich przyczyn.
Prucha J.: Pedagogika porównawcza. Podstawy międzynarodowych badań oświatowych. Warszawa 2004, PWN, s.233.
Prucha J.: Pedagogika porównawcza. Podstawy międzynarodowych badań oświatowych. Warszawa 2004, PWN, s.236-237.