„Insider Trading”
Dzięki nowoczesnym technikom telekomunikacyjnym coraz rzadziej zdarza się by fałszywe informacje odnosiły skutek. Dlatego obecnie główne znaczenie mają prawdziwe informacje, ale dostępne wąskiej grupie. Przestępstwo polegające na udostępnieniu i wykorzystaniu informacji objętych rygorem tajemnicy zawodowej nosi miano insider trading. Polskie prawo nie wyszczególnia grup zawodowych czy społecznych, których odpowiedzialność karna dotyczy. Można jednak przyjąć, że tak jak w innych krajach największe możliwości popełniania takiego typu przestępstw mają emitenci, audytorzy, maklerzy doradcy inwestycyjni, osoby uczestniczące w przygotowaniu publicznej oferty (prospektu emisyjnego). W celu zminimalizowania tego typu nadużyć na świecie poddaje się ciągłej i intensywnej kontroli osoby fizyczne i prawne, mające bezpośredni dostęp do informacji istotnych dla funkcjonowania rynku kapitałowego. Kierunkiem w uszczelnieniu prawa w tym zakresie jest porozumienie podpisane w ramach Międzynarodowego Stowarzyszenia Giełdowego w 1989 r., według którego w chwili bezpośrednio poprzedzającej ważne dla firmy decyzje obrót jej akcjami zostaje zawieszany. Tworzenie regulacji prawnych, których zadaniem jest ochrona obrotu papierami wartościowymi przed użyciem informacji poufnych uznawana jest za wyraz dojrzałości rynku kapitałowego, a zasada równego traktowania wszystkich uczestników rynku uznana na całym świecie wymaga unormowania zagadnień handlu papierami wartościowymi i penalizacji stanu bezprawnego. W ramach ujednolicania systemów prawnych we Wspólnocie Europejskiej dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich z 13 listopada 1988 r., dotyczą dostosowywania przepisów odnoszących się do transakcji, które zostały dokonane przy wykorzystaniu informacji poufnej. Dyrektywa wskazuje, że przestępstw nadużycia poufnych informacji zakłóca funkcjonowanie rynku papierów wartościowych przez uszczuplenie zaufania inwestorów do zasady równego traktowania. Dyrektywa zawiera przepisy definiujące pojęcie informacji poufnej, zgodnie, z którą informacja poufna jest informacją nieznaną publicznie, mająca charakter precyzyjny, dotyczącą jednego lub wielu emitentów papierów wartościowych albo jednego lub wielu papierów wartościowych, a która gdyby była znana publicznie zdolna byłyby istotnie wpłynąć na kurs tego papieru lub papierów wartościowych. Regulacje Wspólnotowe wyznaczają też krąg podmiotów, którym zakazuje się umyślnego wykorzystywania informacji poufnych na własny lub cudzy rachunek. Do tej grupy zliczają się członkowie władz administracyjnych, zarządzających lub nadzorczych emitenta, osoby mające dostęp do poufnych informacji z tytułu udziału w kapitale emitenta oraz osoby mające dostęp do poufnych informacji w związku ze świadczeniem pracy. W ustawach niemieckiej i austriackiej rozróżnić można dwa typy insiderów: pierwotnych i wtórnych.Do pierwszej grupy należą członkowie zarządu, osoby, które ze względu na swój udział w kapitale emitenta dysponują informacjami poufnymi. Pomiędzy udziałem kapitałowym a osiągnięciem informacji poufnej musi zachodzić związek przyczynowy. Związek przyczynowy zachodzi wówczas, gdy informacji nie osiągnie się bez powiązania kapitałowego (np. emitent konsultuje się z dużym akcjonariuszem przed planowanym podwyższeniem kapitału o sposób i tryb wykonywania prawa poboru). Do grupy insiderów pierwotnych należą osoby, które ze względu na zawód lub obowiązki mają dostęp do wiedzy poufnej. Grupa ta jest najbardziej zróżnicowana, gdyż w rachubę wchodzą tu rewidenci księgowi, doradcy przedsiębiorstw kontrahenci. Oprócz osób z zewnątrz w skład tej grupy wchodzą również pracownicy emitenta, w szczególności osoby zatrudnione na stanowiskach administracyjnych w działach księgowości, marketingu, planowania, prawnym, podatkowym. Insider wtórny, to osoby trzecie, które otrzymały wiadomość o fakcie poufnym od insidera pierwotnego. Nie ma znaczenia, w jaki sposób osoba trzecia dowiedziała się o informacji poufnej. Uzyskanie informacji poufnej nie musi polegać na umyślnym przekazaniu jej przez insidera pierwotnego czy na umyślnym powzięciu wiadomości przez insidera wtórnego, ale też może polegać na nieumyślnym przekazaniu lub powzięciu wiadomości. Zawężenie normy karnej następuje dopiero w ramach znamienia wykorzystania, która zakłada wiedzę o poufnym charakterze informacji.
Manipulacja kursami papierów
Za pomocą sankcji karnej prawo chroni obrót papierami wartociowymi przed działaniem mającym na celu wywołanie lub spowodowanie nienaturalnych ruchów ceny papierów wartociowych. W obrocie publicznym do znamion czynu przestępnego należy skutek tzn. skutkiem działań podjętych samemu lub w porozumieniu musi być spowodowanie sztucznego podwyższenia lub obniżenia ceny papierów wartociowych.
Przestępstwa tego rodzaju są przestępstwami materialnymi. A więc dopóki nie nastąpi skutek w postaci sztucznego podwyższenia bądź obniżenia ceny papierów wartociowych, czyn taki może być traktowany najwyżej jako usiłowanie popełnienia przestępstwa. Przez sztuczne podwyższenie bądź obniżenie ceny papierów wartociowych należy także rozumieć sztuczne utrzymywanie ceny na tym samym poziomie, gdyż w sensie ekonomicznym jest to zaniżanie bądź podwyższanie wartoci ceny papierów.
Każdy praktycznie ustalony przez zagraniczną doktrynę prawa tryb spełniający warunki zapisane w przepisach karnych ustawy o publicznym obrocie papierami wartociowymi oparty jest na pojęciu właciwego poziomu ceny”, który pozwala ustalić czy nastąpiło spekulacyjne zawyżenie lub zaniżenie cen akcji. Zdarzeniem, które powoduje represję karną jest takie zachowanie się inwestorów, grupy inwestorów lub osób posiadających informację, które może mieć wpływ na notowanie konkretnego papieru.
Jako przykład wskazywane są między innymi:
1. Transakcje, w wyniku, których nie zmienia się łączny stan posiadania grupy powiązanych ze sobą osób. Mogą to być zarówno osoby fizyczne (np. małżonkowie mający odrębne rachunki inwestycyjne) jak i prawne (np. te, które pozostają ze sobą w stosunku dominacji i zależnoci, spółki o strukturze holdingowej). Celem tego typu transakcji może być ustalenie ceny okrelonego papieru na pożądanym poziomie.
2. Wystąpienie z ofertą bądź ofertami nabycia papierów wartociowych za okreloną cenę, wiedząc, że osoba trzecia przedkłada w zasadzie taką samą ofertę zbycia takich samych papierów, w tym samym czasie i za taką samą, bądź zbliżoną cenę. Wystąpienie z ofertą lub ofertami zbycia papierów wartociowych za okreloną cenę, wiedząc, że osoba trzecia przedkłada w zasadzie taką samą ofertę nabycia takich samych papierów, w tym samym czasie i za taką samą lub bardzo zbliżoną cenę. Działania takie zmierzają również do swoistej stabilizacji ceny. Cena ustalona na zbywcę bądź nabywcę, który może to czynić w sposób całkowicie arbitralny, w oderwaniu od realiów rynkowych. W przypadku, gdy pakiety będące przedmiotem obrotu okażą się dostatecznie duże, cena papierów ustalona w takich transakcjach może zdecydować o rynkowej cenie danych papierów. W rezultacie cena zostanie ustalona na sztucznym, a więc niemającym uzasadnienia w działaniu rzeczywistych sił rynkowych poziomie.
3. Następną grupą przypadków manipulacji ceną jest rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji. Przykładem może być rozpowszechnianie nieprawdziwych danych, podawanie nierzetelnych wyników notowań. Elementem manipulacji ceną może być również niepodanie informacji do publicznej wiadomoci, o której zatajający informację wiedział bądź powinien wiedzieć, że po opublikowaniu jej będzie ona mała wpływ na cenę papieru wartociowego będącego w publicznym obrocie. Analogicznie należałoby potraktować rozpowszechnianie nieuzasadnionych projekcji cenowych.
4. Ostatnia z omawianych tutaj grupa działań manipulacyjnych polega na ograniczaniu dopływu papierów wartociowych na rynek. Jako hipotetyczny przykład można podać działalnoć podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, które bezzasadnie ogranicza liczbę przyjętych zleceń, aby utrzymywać cenę papieru na pożądanym poziomie.
Poważny problemem stanowi dowiedzenie, że zostały popełnione czyny zabronione. W zasadzie jako przesłanki ustalenia, że doszło do spekulacyjnego obrotu papierami wartociowymi przyjmuje się fakt, że zaistniała seria transakcji dotyczących tego samego papieru wartociowego, stworzono rzeczywiste lub pozorne zainteresowanie konkretnym papierem, oraz stwierdzono u sprawcy zamiar nakłonienia inwestorów do zakupu, bądź sprzedaży pewnego waloru. Mechanizm takich działań jest stosunkowo skomplikowany, czasami wymaga od sprawcy dokonania sprzedaży lub zakupu akcji, na których pozornie traci. Dopiero przeledzenie tych transakcji w dłuższym przedziale czasu może doprowadzić do wniosku, że ich celem jest ponowny zakup bądź sprzedaż akcji po korzystniejszej cenie.
Manipulacja informacją
W normalnym obrocie handlowym zbieranie informacji o partnerze może czasami trwać miesiącami. W obrocie giełdowym taki przedział czasu jest nie do przyjęcia. Inwestorzy giełdowi podejmują decyzje na bieżąco, zależnie od trendu panującego na giełdzie. Następuje tzw. konsumpcja informacji, która ma bezporedni, bądź poredni wpływ poprzez podjętą decyzję na cenę papieru wartociowego. W publicznym obrocie papierami wartociowymi informacja jest podstawową wartocią mającą wpływa na cenę notowanych akcji. W takiej sytuacji ogromnego znaczenia nabiera fakt równego dostępu wszystkich zainteresowanych stron do informacji, jak i jej rzetelnoci.
Klasycznym przykładem manipulowania informacją jest rozpowszechnianie utajnionych informacji w wąskich grupach inwestorów lub też podawanie mylących wiadomoci w celu uzyskania korzyci majątkowych. Historia giełd podaje przykłady takich praktyk, kiedy to w 1970 r. przez giełdy wiatowe przeszła fala boomu skierowana na australijskie spółki wydobywcze, które jakoby dokonały odkrycia bardzo bogatych złóż niklu. Ta fałszywa informacja okazała się tragiczna dla wielu drobnych inwestorów, którzy utracili swoje aktywa, w przeciwieństwie do wąskiej grupy oszustów, którzy poprzez spreparowaną informację odnieli pokaźne zyski.
Następnym przykładem oszustwa, które miało znaczący wpływ na ceny akcji jest sprawa kanadyjskiej spółki Bre-X zajmującej się poszukiwaniem diamentów i metali szlachetnych, która w połowie 1993 r. ogłosiła odkrycie najbogatszych od stu lat pokładów złota na wyspie Borneo. Spowodowało to znaczne zainteresowanie inwestorów i wzrost ceny akcji. Okazało się jednak, że odkryte złoża to mistyfikacja. Na tę wieć kursy akcji spółki Bre-X na kanadyjskiej giełdzie z dnia na dzień załamały się, powodując znaczne straty jej udziałowców.
Do tej grupy działań można zaliczyć także zatajanie istotnych dla inwestorów informacji o działalnoci spółki giełdowej, np. uzyskania przez nią specjalnych koncesji, poważnych zamówień rządowych, obsługę transakcji międzynarodowych.
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl <<<>>> Zacznij zarabiać http://partner.e-sciagi.pl