J.Ś Dalajlama i zachodnia nauka
Jego Świątobliwość XIV Dalaj Lama jest liderem wszystkich tybetańskich buddystów, głową tybetańskiego rządu na uchodźstwie i duchowym liderem szanowanym na całym świecie.
Jednak mniej znane są jego osobiste zainteresowania nauką. Jego Świątobliwość powiedział, że gdyby nie był mnichem chciałby zostać inżynierem. W swojej młodości w Lhasie lubił naprawiać mechanizmy w Potali, od zegarka do samochodu. Znamienne jest to, że w czasie jego pierwszej podróży na Zachód w 1973 roku odwiedził obserwatorium astronomiczne na Uniwersytecie w Cambridge. Przez lata cieszył się ze znajomości z wieloma naukowcami, włączając Karla Rajmunda Poppera, znanego filozofa nauki czy fizyków: Von Weisackera i Davida Bohma. Przyjmował zaproszenie i uczestniczył w wielu konferencjach naukowych. Wystarczy wspomnieć Alpbach Symposia on Consciousess w 1983 roku gdzie Jego Świątobliwość spotkał dr Francisco Varela. Ich dyskusje na temat nauki relacji o mózgu i buddyzmu były początkiem ciągu formalnych spotkań i powstania Mind and Life Institute.
Podążając za swoim żywym zainteresowaniem w dziedzinie najnowszych odkryć naukowych, Jego Świątobliwość stara się złożyć w jedno, humanistyczne skutki naukowych odkryć wraz wysokim poziomem wysublimowanej metodologii intuitywnej. Angażując się osobiście w dialog z naukami zachodnimi i zachęcając do naukowych badań na obszarze buddyjskich praktyk medytacyjnych jest promotorem kampanii wprowadzenia podstaw naukowej edukacji w tybetańskich szkołach przyklasztornych i akademickich centrach monastycznych. Zachęca uczonych tybetańskich do zaangażowania się w studia naukowe jako sposób na odświeżenie tybetańskich tradycji filozoficznej. Jego Świątobliwość wierzy, że nauka i buddyzm dzielą wspólną płaszczyznę aby służyć ludzkości w celu lepszego zrozumienia świata. Czuje, że nauka oferuje potężne narzędzie dla zrozumienia wzajemnych powiązań wszystkich przejawów życia a także zrozumienia powodów do racjonalnego ujęcia etycznych zachowań i zachowania środowiska naturalnego. Jego Świątobliwość podsumował to w momencie przyjmowania Nagrody Nobla słowami:
“Z rosnącym wpływem nauki na nasze życie, religia i duchowość zaczyna odgrywać większą rolę w przypominaniu nam o humanitaryzmie. Nie ma sprzeczności pomiędzy nimi. Każda z nich daje nam wartościowy pogląd na drugą. Zarówno nauka i nauki Buddy mówią nam o zasadniczej jedności wszystkich rzeczy. To zrozumienie jest kluczowe jeśli zechcemy przedsięwzięć jakieś pozytywne i rozstrzygające działania wpływające globalnie na środowisko”
Komputer i natura Buddy
W młodości Lhamo Dondrupa cieszyło naprawianie zegarków i zegarów ściennych w domu w Tektser w północno-wschodnim Tybecie. To zafascynowanie technologia i nauka kontynuuje do dziś, choć teraz jest znany pod innym imieniem: Jego Świątobliwość Tenzin Gyatso - XIV Dalaj Lama. Choć trudno sobie wyobrazić, że duchowy przywódca tybetańskich buddystów i polityczny przedstawiciel wszystkich Tybetańczyków robi coś tak doczesnego jak naprawianie zegarków, to istnieje wiele podobieństw pomiędzy poglądami Dalaj Lamy na temat naukowych metod i duchowej ewolucji. W tym fragmencie z “Gentle Bridges” (Pierwsze pomosty), zapisu I Konferencji Umysłu i Życia, czyli spotkania zachodnich naukowców i duchowych przywódców tybetańskich, Dalaj Lama zastanawia się nad rozwojem technologii i ludzkości. Wraz z narastającym wpływem nauki na nasze życie, religia i duchowość zaczyna odgrywać coraz większą rolę w przypominaniu nam naszego humanitaryzmu. Pomiędzy nimi nie ma sprzeczności. Każdy z nich oferuje nam wartościowy wgląd w drugą. Zachodnia nauka i nauki Buddy rozprawiają o podstawowej jedności wszystkich rzeczy. Zachodnie cywilizacja nauki i technologii przyniosła społeczeństwu niesamowite korzyści Jednak z wysokim rozwojem cywilizacji wzrósł poziom niepokoju i lęków. Jeśli utracimy wartości humanitarne a ludzkie istoty staną się częścią maszyny, nie będzie wolności od cierpienia i przyjemności. A bez tej wolności trudno odróżnić co jest dobre a co złe. To ważne dla zachodniej nauki; i rozwoju materialnego i wschodniego rozwoju mentalnego aby pracowały razem. Dla wielu wydaje się, że są to zupełnie różne rzeczy, nawet niekompatybilne. Jednak w ostatnich czasach to się zmieniło. Niektórzy naukowcy z Zachodu osiągnęli niezwykle subtelny i głęboki poziom w swoich pracach badawczych, doszli do pytań czym jest umysł, czym jest “ja”, czy jest ludzka istota? Rozwinęli bardziej filozoficzne podejście. Stosunek buddyzmu, a szczególnie buddyzmu mahajany jest podobny naukowemu. Zgodnie z punktem widzenia mahajany, były trzy obroty kołem jak nazwano trzy cykle przekazanych nauk Buddy. Nauki przekazane w tych trzech cyklach są dosłownie mówią ze sobą sprzeczne. Skoro wszystkie te nauki są słowami Buddy i zaprzeczają sobie, jak można rozpoznać, które z nich są prawdziwe? Nawet jeśli chcielibyśmy to zrobić na podstawie badania źródeł używanych cytatów w tekstach, wtedy to znowu będzie zależeć od oceny ich autentyczności. Ostateczne potwierdzenie musi się opierać na autorytecie wynikania i logiki. Analiza i testy wynikania, podstawowe buddyjskie nastawienie przypomina podejście naukowe. Bądź otwarty i poszukuj, znajdź coś, potwierdź i wtedy akceptuj. Którakolwiek droga pójdziesz, powinieneś mocno podkreślać analizę i poszukiwanie a nie prosty dogmatyzm lgnący do wiary.
Osoba, która tworzy program do gry w szachy oczywiście musi znać zasady tej gry. Jeśli przeciętny gracz stworzy program komputerowy, a komputer będzie mógł pokonywać przeciętnych graczy, to nie wynika z tego wcale, ze komputer myśli. Nie możemy powiedzieć, że komputer jest świadomy lub poznaje na podstawie wcześniejszych zdarzeń. To nie jest coś co pochodzi z materii. Więc jeśli nie ma odniesienia do żadnej subtelnej świadomości, nie będzie pytania o żaden inny jej rodzaj, który z tej subtelnej formy mógł powstać. Myślałem nad tym czy pewne fizyczne substancje, jako rezultat pewnego rodzaju interakcji, mogą wykazywać jakiś rodzaj zachowań poznawczych - nie chodzi faktyczne o zdolności poznania ale o coś podobnego. To zagadnienie jest bardzo związane z kosmologią. W ramach buddyjskiego poglądu na ewolucje, istnieje nieskończony wszechświat. Z czasem każdy system świata przechodzi przez fazy. Czasami to zniszczenie, a czasami powstanie, czasami będzie to materia a czasami nie, ale faktycznie nie ma w nim ani początku ani końca. Ale zawsze jest jakiś rodzaj subtelnej świadomości.
Wybrane z “Gentle Bridges” przez Jeremy'ego Haywarda i Francisco Verela.