Dorota Żyro
Centrum Metodyczne Pomocy
Psychologiczno-Pedagogicznej
Praktyczne wskazówki postępowania z dzieckiem nadpobudliwym
w klasie
Nie karać za objawy, które są niezależne od woli dziecka (wiercenie, gadanie, chodzenie po klasie, zaczepki), ponieważ spowoduje to niechęć do szkoły (nauczyciela) jako miejsca (osoby) w którym spotykają je niezrozumiałe i niesprawiedliwe przykrości, a przeciwnie przesadnie podkreślać wszystkie przejawy pozytywnych zachowań.
Nie obwiniać i nie oskarżać rodziców ponieważ oni sami doświadczają znacznie częściej i dłużej skutków nadpobudliwości swojego dziecka, zamiast tego dobrze jest ustalić stały dzień(np. piątek) kontaktu telefonicznego lub pisemnego umożliwiający omówienie bieżących spraw. Unikać kontaktów w sytuacjach alarmowych to powoduje uruchamianie mech. obronnych u rodziców czasem przechodzących w ataki na szkołę. Czasem trzeba coś przeczekać!!!
Nie wzmacniać niewłaściwych zachowań poprzez zwracanie na nie uwagi. Dla każdego dziecka zajęcie się nim przez nauczyciela jest wyróżnieniem. Dziecko nadpobudliwe ma poważne kłopoty z doczekaniem się na swoją kolej stąd nawet negatywne uwagi nauczyciela mogą być lepsze niż "koszmarnie nudna lekcja".
Mówić tak aby mieć pewność że dziecko usłyszało. Zwykle mówimy czego nie wolno choć w przypadku dzieci nadpobudliwych to nie skutkuje, dlatego należy jasno określić co w danej chwili należy wykonać np.: otwórz zeszyt i zacznij pisać zamiast nie wierć się i nie przeszkadzaj. To wbrew oczywistości nie jest takie łatwe bo w praktyce wymaga oderwania się od stereotypu pouczeń i oceniania zachowania dziecka. Pozytywny , konstruktywny komunikat może w wielu sytuacjach kierunkować uwagę i aktywność ucznia , negatywny komunikat prowadzić do napięcia (bo uczeń zwykle odpowiada) i konfrontacji.
Pomóc dziecku w porządkowaniu rzeczywistości wokół:
pytać przed opuszczeniem klasy co ma zrobić w domu, jakie pomoce przynieść,
zachęcać w nieskończoność do sprawdzania własnej pracy i poprawiania ew. błędów,
omawiać krótko każdą nową sytuację(np. wycieczkę czy imprezę) ustalając z dziećmi zestaw nieprzekraczalnych zasad. Dzieci nadpobudliwe w sytuacjach dezorientacji mogą reagować lękiem i agresją,
wyróżniać najważniejsze zagadnienia i informacje poprzez zakreślanie w tekście i na tablicy, a także zaznaczaniu podczas wypowiedzi sygnałem. Uwaga to ważne:
sadzać na piłce lub obrotowym krześle, żeby w takiej formie umożliwić redukcję napięcia ruchowego w przeciwnym razie dzieci redukują je potrącając i zaczepiając kolegów.
Nigdy nie reagować presją i przymusem, bo to nakręca emocje i prowadzi do konfrontacji, którą na małą skalę dorośli przegrywają, dziecko jest wtedy w stanie reagować krańcowo (obelgi, znieważanie, agresja).